Յառաջ
կը
վարէ
Հ.
Եղիա
մանրամասն
տեղեկութիւնները
իր
պաշտօնավայրի
առօրեայ
կեանքին`
ինչպէս
նաեւ
քաղաքական
ինչ
ինչ
դէպքերու
շուրջ,
որոնք
շարունակութիւն
են
մեր
ԽԶ
վաւերաթուղթին
պարունակութեան:
Գերայարգեցելոյ
եւ
վսեմագունեղի
տեառն
տեառն
Մխիթարայ
Աստուածաբանութեան
վարդապետի
եւ
Աբբայ
Հօրն
մերում
…
Ստամպօլցի
դերձակ
Ղազարն
որ
կամէր
ծառայել
մեզ,
եկն
աստ
ի
Սէլանիկու
…
ի
մսրայ
եկեալ
է
ի
Սէլանիկ,
ասէ
թէ
ի
մսըր
հացի
օխան
6
փարայ
տային,
այժմ
սակաւ
ինչ
աժնցաւ.
իզմիր,
հացն
խիստ
թանկ
է,
մսի
օխան
8
փարայ,
նմանապէս
Հալէպ
եւ
բոլոր
Անատօլի
եւ
Ռումէլի
եւ
Սէլանիկու
պ
(?)
քաղաքն
60
տրամ
սեաւ
հացն
1
ստակ
է .
աստ
եւս
փոքրացուցին:
Տանծին
ֆունթն,
այսինքն
180
տրամ
տանծն
15
սօլտի
է,
նմանպէս
սեղն
եւ
ձմերուկն.
վերջապէս
յէմչի
հասրէդ
եմ,
նաեւ
պանրի..
այսօր
մին
սեղ
առնուլ
ետու,
բայց
յոյժ
ստրչացայ,
զի
կարի
թանկ
գնեալ
էին,
այսինքն
12
սոլտի,
եւ
յետ
հացին
գնալոց
բարկանալոց
եմ
գնողին
…:
…
Ի
ներքոյ
արեգական
ոչ
գոյ
սոցին
[ժողովրդեան
Պելկրատու
]
նման,
զի
կարի
տարբերք
են
ի
հայկական
կացութենէ:
համանգամայն
հայ
են
եւ
համանգամայն
փռանկք,
համանգամայն
ուղղափառ
են
եւ
համանգամայն
արտուղի
…:
…եկեղեցւոյ
տեղն
չափեցին
եւ
զտէքռէթօն
առին,
եւ
այժմ
ոչ
սկսին,
այլ
ի
գարնան
…:
…քանի
մի
օր
կայ,
որ
Ստամպօլու
գիր
եկն
աստ,
յորում
ծանուցանէ
թէ
զօրքն
թուրքաց
խորտակեալ
եւ
փախուցեալ
են
զզօրս
պարսից,
ի
վիտին
?
ուրախութիւն
եւս
արարեալ
են,
նաեւ
սոյնս
ճշմարիտ
է,
զի
քառասուն
հազար
թաթարք
բռամբք
եւ
ընդդէմ
կամաց
Մոսկովին
անցեալ
եւ
գնացեալ
ի
Ղզլպաշու
հողն,
տակաւին
ոչ
է
յայտ,
թէ
ի
կողմն
ի
Սպահանու
գնան
եւ
թէ
ի
Պաղտատու…:
…
վերոգրեալ
Ղազարոսն
ասաց
թէ
ճէզայիրցիք
խնդրեցին
ի
թագաւորէն
2
պէյլիք
նաւ
եւ
նա
յօժարութեամբ
շնորհեաց
նոցա
եւ
ի
ճանապարհին
պատճառաւ
մրրկան
նոյն
2
նավքն,
նաեւ
իւրեանց
նավուքն
խորասույզ
եղեալ
են,
չորսն
եւս
անյայտ
է,
չեն
գիտեր
իսկապէս
թէ
նոքա
եւս
խորասույզ
եղեն
թէ
ոչ,
այլ
միայն
զչորսն
նաւն
տեսաք
ի
միում
նաւահանգստի,
վերջապէս
12
նաւուց
չորս
կան,
նոքա
եւս
երկնչին
ելանել
անտի,
զի
ի
Մոռայու
ջրերն
12
նավք
Սպանեայու
շրջին
եւ
որոնեն
զսոսա:
Նաեւ
զայս
եւս
ասաց,
3
փոք[ր
]
նաւ
Մալթէզի
մերձ
Ռէզիտու
առին
զռեալթանավն
տաճկին,
տումէնն
եւ
սէրէնն
կոտորելով,
զնաւարարքն ,
նաեւ
յետ
առնլոյ
զկահն
եւ
կարասին
նոյնոյ
նաւուն
ջրասոյզ
արարեալ
են
զնա:
Նա
եւ
առեալ
են
զմի
պատուական
չէքտիրի,
եւ
զմի
փոքր
թագաւորական
նաւ,
որ
է
մեծագոյն
քան
զքափռէթան,
եւ
վասն
այսր
պատճառի
այժմ
ղապտան
փաշան
բազմօք
նաւուք
շրջի
ի
Սպիտակ
ծովն…:
Գերայարգութեան
քում
ծառայ
Եղիա
վարդապետ
Յամի
փրկութեան
մերոյ
1733
Օգոստոսի
29
