Պատմութիւն

Որ քաղաքին իշխանն էր, զոր ինքեանք ամիրայ կոչէին, որ ի նախնեացն ունէր զժառանգութիւն տեղւոյն, մեռաւ անորդի. իսկ կին նորա զմի ի ծառայից իւրոց՝ որում անուն էր Սալամայ, առ տրփական ցանկութեան սիրեաց զնա, եւ կացոյց զնա տէր քաղաքին ի տեղի առն իւրոյ։

Իսկ նա երկուցեալ ի գլխաւորաց քաղաքին՝ թէ ոչ հնազանդին նմա, առաքէ զմի ի հաւատարիմ ծառայիցն իւրոց առ Մանեակ, որ յայնժամ ունէր զիշխանութիւն յեզերս գաւառին Հոռոմոց, որ նստէր ի քաղաքին որ կոչէր Սամուսատ, զոր ասեն ի հինսն շինեալ Սամփսոնի, որպէս զի զգացուսցէ թագաւորին, զի տացէ նմա իշխանութիւն եւ ժառանգութիւն յաւիտենից, գրով եւ թագաւորական մատանեաւ յաշխարհն Հոռոմոց. Եւ ես տաց, ասէ առանց պատերազմի զքաղաքս ի ձեռս նորա։ Զոր լուեալ թագաւորին Ռոմանոսի, գրէ նմա գիր հաւանական. եւ առնէ զնա անթիպատոս պատրիկ, եւ զկին նորա պատուէ մեծ եւ երեւելի պատուով։

Իսկ քաղաքացիքն իբրեւ լուան զձայն աղաղակին եւ զհնչիւն փողոցն, սրտաթափ լի դողութեամբ՝ ի դուրս ելանէին զարհուրեալք եւ խռովեալք, իբրեւ զալիս ծովու կուտակեալք զմիմեամբք զեղուին։ Եւ իբրեւ ոչ կարէին զելս իրացն իմանալ, որք մահմետական օրինօքն սովորեալք էին, ելեալ ի գիշերի՝ անկանէին ի մօտաւոր քաղաքսն, պատմելով նոցա զյանկարծահաս շտապ տագնապին որ եհաս նոցա։ Իսկ նոքա իբրեւ լուան, ձայն տուեալ ի մի վայր ժողովեցան բազմութիւն զօրաց. եւ եկեալ ի վերայ քաղաքին՝ խրամատեցին զպարիսպ նորա, եւ մտեալ ի ներքս՝ բազում կոտորուածս առնէին։ Ուստի բազումք ի քաղաքէն ի մեծ կաթուղիկէն ելեալ ամրանային, եւ այլք յամուր տեղիս կամ յաշտարակս։ Իսկ պաշարիչքն զբազում տեղիս հրով ապականեցին մինչեւ ի նոյն ինքն ի սուրբ կաթուղիկէն հուր ընկեցին։ Եւ բացեալ զգանձարանս տանն սրբութեան՝ զոր յառաջին թագաւորացն Հայոց ամբարեալ էր ի սպաս պիտոյից տաճարին տեառն, եւ հանեալ զամենայն մեծաւ շտապով՝ գնացին ի տեղիս իւրեանց։Եւ յայնմ օրէ եւ այսր նուաճեցաւ քաղաքն ի ձեռն Հոռոմոց։