Շիրակ

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

46. ՀՈՎԻՏ ՏԵԿՈՐՈՅ։ ԱԳԱՐԱԿ ԳԻՒՂ

Հարաւային մասն Արեւմըտեան Շիրակայ ընդ մէջ Ախուրենոյ, Երասխաձորոյ եւ Վանանդայ ` հովիտ է գետոյ փոքու, որ այժմ յանուն Տեկոր գեղջ կոչի Տիկոր չայի, եւ գայ յարեւմտից ` ՚ի սահմանակցութենէ Վանանդայ, ՚ի լեռնակողմանց. որպէս յիշէ զայս եւ հին արձանագիր մի համանուն գեղջն, եւ ասէ ՚ի գարնայնոյ ցաշուն անընդհատ հասել, ընդունելով վտակ մի ՚ի հիւսիսոյ յԱլաճա լերանց: Յայդմ սահմանի յարեւմտից կուսէ նշանակի Գարագալե գիւղիկ. եւ մերձ ՚ի խառնուրդսն ՚ի գետակն Տեկորայ ` յանուն նորին հանգրուան կամ գիւղիկ մի եւս: - Ի գլուխ հովտին Տիկորայ հուպ յիրեար են երեք հին եւ գեղեցկաշէն տեղիք, Ագարակ, Խծկոնք եւ Տեկոր: Առաջինն եւ արեւմտագոյն ` երկու մղոնաւ հեռի ՚ի Տեկորոյ, առ խառնրդովք բազում վտակաց որ գետանան ՚ի Տեկոր, Ագրակ կամ Էգրեկ կոչեցեալ յայժմուս, եւ Ագարակ ՚ի հնումն, ունի եկեղեցի չափաւոր մեծութեամբ, խաչաձեւ, կանգուն կաթողիկէիւ, ՚ի հիւսիսոյ կից ունելով այլ եկեղեցի քառակուսի, երկայն 15 Չափ, եւ լայն 5 1/2. այլ միայն որմունք սորա մնան երկուստեք, այլն ամենայն կործանեալ է: Ոչ է յայտ շինող դոցին, այլ առ դրամբ չէն եկեղեցւոյն գրեալ կան արձանք. յորոց առաջինն յամի 1006, բայց թերատ է յառաջին տողսն եւ յանունն ` որ թերեւս էր Պահլաւունին Ապլղարիպայ. նոյնպէս եւ այլ արձանքն պակասաւորք եւ խանգարք են, գուցէ եւ առ տգիտութեան քարակոփին. եւ են ստորագրեալքդ [1]: Յերկոսին երկար արձանսն յիշատակեալդ եկեղեցի Ս. Կաթողիկէ թուի սա իսկ եւ ոչ Անւոյ մայր եկեղեցին. իսկ հատատող նուիրացն Աշոտ եւ վկայն Տէր Անանէ, հաւանօրէն են Աշոտ Գ. Ողորմած արքայ, եւ Անանիա կաթողիկոս, ապա ուրեմն յերկրորդում մասին Ժ դարու գրեալ:



[1]        ՆԾԵ U յանուն Աստուծոյ ես Ապ ն կ հեբթ ետու զՋրփողիս զմարգ զամէն շաղ իմ արտէս վ զաղունդ Վրտո կաթաղիկէի խնգագին եւ տուեալ եմ Թադի Ոսկահանա եւ իւր զաւակացն եւ ինքտ ազ ( ատ ) եալ եմ յամէն չարէ վասն Սմպատա շահանշահի արեւուն եւ Ատրներսեհի. թէ ոք այս հրամանիս հակառ կա նզոված է.

 

          Յանուն Աստուծոյ այս իմ գիր Անահոկիս որ տվել եմ ի Կիրակոսի կաղիս վասն իմ ոգոս զտուն իմ արեմ փորած ել զաւակաց ի

 

          Յանուն Աստուծոյ ես Գէորգ ետու զՁիթահանքս ի սուրբ Կաթողիկէ եւ ի Գէորգ երեց. եւ պարտի տարին: Եի աւր Եւ ես Աշոտ հաստատեցի եւ ես Տէր Անանէ վկա արդ եթէ ոք հակառակ կա ի մեծաց կամ ի փոքունց: Ե յԵժԵը: իցն նզոված է բաժինն ընդ խաչահանուացն եղիցի:

          Պակասի սկիզբն յետագայ արձանագրութեանս.

               այսոց եթէ ոք հակառակ կա ի մեծաց կամ գիր եղծէ ԵյԵժԵը իցն ապեակ է հոգով եւ մարմնով: