57.
ԿԻՒՆԷԻ
Վ.
Կիսով
փարսախաւ
ի
հարաւոյ
արեւմտից
Գաւուչուխ
գեղջ
առ
գետեզերբն
Եղեգեայ.
եւ
իբրեւ
նոյնչափ
յարեւելից
Ալագեազի
(
Եղեգեաց
),
կայ
փոքրիկ
շինատեղին
Կիւնէիեւվանք
իբր
10
տամբք
Թաթարաց.
այն
է
հինն
Կնէվանք
մենաստան.
«
զորմէ
ասեն,
մանկունք
անդէորդք
արածէին
ջոլիրս
եզանց,
եւ
սկսան
խաղալ.
եւ
կարեալ
կնիւն
մի
`
արաբին
խաչ
եւ
եդին
ի
վերայ
քարի
մի,
եւ
սկսանք
երկրպագել
եւ
ասել:
Զոր
ինչ
երէցն
ասէ
եւ
ընթեռնու,
այն
ի
վերայ
քո
եղիցի.
եւ
յայս
եզանցս
երեքն
քեզ
մատաղ
եղիցի:
Եւ
զոր
նոքա
ընդ
խաղս
արկին
`
Հոգին
Աստուած
իջեալ
տնօրինէր
նոյնպէս:
Ապա
ի
ժամ
երեկոյին
սկսան
գնալ.
եւ
թէպէտ
ջանացին
`
զայն
նուիրեալ
մատաղսն
ոչ
կարացին
յարուցանել
ի
տեղւոյն.
գնացին
եւ
ազգ
արարին
տերանցն.
եւ
նոքա
եկեալ
`
ոչ
կարացին
չարժել.
եւ
հարցեալ
զպատճառն
ի
մանկանցն
`
խոստովանցին
զուղիղն:
Կոչեալ
այնուհետեւ
քահանայս
`
օրհնեցին
զխաչն
եւ
զենին
զեզինսն,
եւ
պատուեցին
զտեղի
կընիւնին:
Ազգ
լինէր
այս
իշխանացն
Սիւնեաց,
եւ
գային
ի
տեսութիւն.
եւ
հրամայեցին
շինել,
եկեղեցի
ի
տեղւոջն,
եւ
սահմանեցին
զնա
տուն
կրօնաւորաց
բայց
զտեղի
կնիւնին
թողին
ի
մէջ
եկեղեցւոյն
փոս
մի
դուզնաքեայ.
եւ
մինչ
յաւեր
տեղւոյն
`
ձէթ
բըղխէր
ի
փոսոյն
այնքան
`
զի
օտար
ձիթոյ
ոչ
կարօտանային,
այլ
եկեղեցւոյն
կանթեղունքն
նովաւ
կերակրիւր:
Եւ
դեռ
կայ
եկեղեցին
եւ
տեղի
կնիւնին
եւ
խաչ
եւս,
որք
վկայեն
անսուտ
գոյ
»:
Այսոքիկ
ըստ
պատմչին
Սիւնեաց,
որ
եւ
ցուցանէ
բանիւք
առ
իւրեւ
ամայացեալ
եւ
լքեալ
զտեղին,
որպէս
եւ
այժմս,
այլ
երեւի
եկեղեցին
սագաշէն
կոփածոյ
քարամբք
(10
քայլ
յերկայնն
8
ի
լայն
),
չորիւք
բռածոյ
սեամբք,
երկոքումբք
աւանդատամբք,
մանր
դրուագօք
քանդակաց:
Ի
վերայ
հիւսիսային
որմոյն
երեւի
արձանագիր
եղծ
զեղծ.
յորում
նշմարի
անուն
հօր
պատմչին:
Տարսայիճ
իշխան
տուի
տաճարիս
զԽոպանի
այգին
(
ի
)
սուրբ
Գրիգոր
յիշատակ
հոգւոյ
իմոյ.
սպասաւորք..
Աստուածածնի
տուին
…
պատարագ
…
Նորոգեցաւ
…
թեան
…
Դաւիթ
Անյաղթ
?.
Նշմարին
եւ
մնացուածք
սենեկաց
միանձանցն:
Ի
դոյզն
արձանէդ
յայտնի
եկեղեցւոյն
Ս.
Գրիգոր,
որպէս
յայտնապէս
գրեալ
է
յորմն
հարաւակողման.
Նորոգեցաւ
Սուրբ
Գրիգոր.
որ
արդարեւ
ոչ
ցուցանէ
զհնութիւն
բանից
պատմչին:
Են
զմենաստանաւն
վայրենի
եւ
պտղաբար
ծառք
ամայացեալք
յեղտիւրս
կնիւնաբերս.
յարեւելեան
կողմանն
դամբանք
ի
չարի,
մին
Սերովբէի
ուրումն
եպիսկոպոսի,
քանդակաւ
օձանիշ
գաւազանի.
ի
միւսում
գրեալ
է,
Այս
է
հանգիստ
Մահաւղունի.
ՉՀԲ.
Ի
վերոյ
արեւմտեան
դրանն
գրեալ
կայ
կամ
յետոյ
եդեալ
վէմ
արձանի
թուականաւ
1524
ամի.
Խաչս
բարեխաւս
Տէր
Եղիշա
…
Թվակ.
ԶՀԳ.
Յերկբայելի
թուականաւ
եւ
գրութեամբ
յիշատակարանի
աւետարանի
միոյ,
որ
գտանի
արդ
յԱբլահ
գեղջ
Գանձակայ,
կան
այս
նշանաւոր
`
այլ
ստուգելի
բանք
պատմականք
եւ
անուանք
անձանց
եւ
տեղեաց.
Ի
թվականս
ԲՃՂ
?
ամին,
ես
Ամի
(
ր
)
Վահապ
եւ
Սուդի
Վասիլ
իշխանս
շինեցի
եկեղեցիս,
եւ
Գաւառանս
առուն
հանեցի
Կինեվանուց
ձորերէն
ու
սարերէն.
բնակիչք
գեղիս
խոստացան
սարէն
Գ
ժամ.
կատարողն
Աստուծոյ
աւրհնին:
Դարձեալ,
Կամուրջն
շինեցի
ու
Կապն
կապեցի.
ԹՃ
?
անձին
յերինջ
մորթեցի,
ոչխարաց,
ղօչից,
գառնից
սաւս
?
այս
եղաւ:
Դարձեալ,
Բուսխանի
մուլքն
իմն
էր,
ջուր
չունէր,
շապտէնն
(
շաբաթ
)
մէկ
օր
Ծակքարովն
ջուր
տվի
խթն
(
Խաթունին
?)
համար:
