Ամարանոց Բիւզանդեան

ա Այսպէս դնէ Ճիլլիոս. իսկ Երեմիա չէլէպի վասն Նասուհի վէզիր ազէմի Ա սուլդան Ահմէտի գրէ լցեալ զտօլմա պաղչէն. եթէ ոչ վրիպի Երեմիաս շփոթելով վասն շանց Կոստանդինուպօլսոյ քաղաքին ` զորս նասուհի վարեաց ՚ի Տօլմա պաղչէն, եթէ ոչ վրիպի Երեմիաս շփոթելով վասն շանց Կոստանդինուպօլսոյ քաղաքին ` զորս նասուհ վերեաց ՚ի Տօլմա պաղչէն, եւ անտի Յիւոքիւտար, մնայ մեզ ասել, թէ նախ Գառապօլուս ոք ըստ Ճիլլիոսի ելից ըստ մասին, եւ ապա նասուհ ըստ բոլորին:

բ Ամի ամի ՚ի Գտրէլէզի ՚ի գարնան Նաւակալ իշխանն այսինքն Գափուտան փաշայն ` գնայ արքունի նաւուք ՚ի միջերկրական ծով ՚ի շրջիլ ՚ի կղզիս, եւ յայն ծովեզերեայ սահմանս ` որք են գաւառք իւրում փաշայութեան, ՚ի ժողովել ՚ի նոցունց զհարկս. եւ ՚ի Գասըմի ` կամ յելս աշնան դառնայ:

ա Այս պալատ սովորաբար կոչի ոչ յանուն Տօլմա պաղչէին, այլ յանուն Պէշիքդաշին ` Պէչիք դաշ Սէրայի: Շինեցաւ ՚ի հիճրէթին 1090, յամի Տէառն 1679. յորոյ ՚ի շինութիւն տաճկական յիշատակարանն դնէ ծախեալ քսակս 1046. եւ փողս ( ըստակ ) 54659. ընդարձակել սկսաւ զսա Գ Սուլդան Ահմէտ, այլ մահուն ՚ի վերայ հասալ ` կատարեաց եւ առաւել ընդ արձակեաց սուլդան Մահմուտ, բաց ՚ի լինիլի Քեօշքէն որ կայր ՚ի վաղուց: Յամին 1766 յահագին երկրաշարժութենէ խախտեալ ըստ մասին, նորոգումն ընկալաւ ՚ի Գ սուլդան Մուսդաֆայէ ` որ թագաւորէր յայնժամ: Ընդարձակեաց զնոյն եւ սուլդան Համիտն, առեալ տեղին եւ ՚ի պարտիզէ Տօլմա պաղչէին առ ծովեզերբ: Այլեւ ամի ամի գրեթէ նորոգի այս պալատ, զի հանդէպ գոլով բերանոյ Մարմարեան ծովուն ` բազում կործանումն կրէ ՚ի շնչել հարաւոյ. որպէս եւ այլ ամենայն ծովեզերեայ տունք ՚ի Ֆնտգլըէ մինչ ՚ի Յօրթաքեօյ. ուստի գրէ եւ Դիոնէս, առ ճիլ. Բ. 8. Իսկ ընդերկայնեալ ծովեզերք հանդէպ կան ամենայն արեւմտեան եւ հարաւային հողմոց: ՚ի յիշատակարանս տաճկաց եւ վասն Ա սուլդան Ահմէտի ասի շինեալ հովանոց ( Քեօշք ) ինչ ՚ի Պէշիքդաշի. ուր ՚ի նստել որդւոյ նորա Դ սուլդան Միւրատին ՚ի Հիճրէթի 1039. յամին 1629, էջ շանթ կայծական ՚ի խռովայոյզ աւուր մերձ ՚ի գահոյս նորա. եւ ՚ի դողումն էարկ զպալատականս առ հասարակ: