Թօգմագ
պուռնի,
առ
որով
է
Իսթէնեէ,
յոյն
Սդէնի'ա:
Բնակեալ
՚ի
տաճկաց,
՚ի
յունաց,
եւ
՚ի
սակաւոց
հայոց:
257
Գեղեցիկ
արարք
`
բընութեան
ձեռին,
զմի
միայն
տեսիլ
`
հիւսել
ընդ
բազմին,
չքնաղ
տեսարան
`
աչաց
դիտողին,
բազմիլ
՚ի
մի
վայր
`
շրջիլ
՚ի
բազմին:
258
Ճարտար
են
կազմուածք
`
դիրք
Իսթենեային,
պարուց
Ճեմարան
`
տեսութեանց
երկրին,
ուր
ծոց,
ծով,
հովիտ
`
դաշտ,
բոլորք
լերին,
ուր
հոսանք
ջըրոյ
`
՚ի
մի
պար
կարգին:
259
Ունի
եւ
բնութիւն
`
զիւր
ցոյց
հանդիսին,
եւ
բնութիւն
գիտէ
`
պար
առնուլ
ինքնին,
որ
զկերպարանեալս
`
կերպ
բազմագունին,
ձեւով
պարակցէ
`
որպէս
հարսնածուին:
260
Զբարձրահասակաց
`
ըզբանակ
լերին,
սաղաւարտելոց
`
զօրէն
զինուորին,
ուրեք
՚ի
մի
կարգ
`
ուրեք
յերկկարգին,
պարասահմանէ
`
շրջանաձեւին:
261
Զի
գիծք
բընութեան
`
ոչ
ուղիղ
բերին,
ձեւաւոր
գիծք
զարդք
`
սիրելիք
նորին,
իւր
ծոցք,
իւր
հովիտք
`
նաեւ
փեղկք
լերին,
քերովբք
քանչակեալք
իբր
՚ի
կոփածուին:
262
Ըզգարշապարօք
`
կաճառաց
լերին,
համածաւալէ
`
ըզդիպակ
դաշտին,
պճնազարդելոյն
`
յիւր
վերջաւորին,
դոգցես
փակելոյ
`
՚ի
յառագաստին:
263
Թէ
մի
կարգ
ձուլէ
`
զգըրանդիս
լերին,
դաշտավայր
ձեւէ
`
զամփոփեալ
միջին,
իսկ
թէ
երկկարգեան
`
աջին
ահեկին,
հովիտ
հատանէ
`
սիրելիս
սրտին:
264
Ոչ
թէ
նոր
էակ
`
ըստեղծու
յիրին,
այլ
զորս
օր
ըստ
օր
`
առ
իս
երեւին,
նոր
ձեւովք
կարգօք
`
դընէ
հանդէպ
իմ,
պատրէ
զիս
տեսլեամբ
`
որ
միամըտիմ:
265
Իսկ
թէ
առ
սօքօք
`
առաւելացին,
ձիրք
ծովածոցոյ
`
ընթացք
գետակին,
զայն
վայր
ոչ
փոքր
ինչ
`
այլ
մեծ
հանդիսին,
հարսնարան
գրեա
`
բընութեան
խաղին:
266
Այսպէս
ըզսփռեալս
`
ընդ
պէսպէս
կողմին,
երբեմն
՚ի
մի
կողմն
`
հաւաքէ
երկրին,
որպէս
թէ
զտեսիլ
`
մեծին
բոլորին,
պատկեր
ներկելով
`
՚ի
համառօտին:
267
Բայց
ուր
ըզբազումս
`
հաւաքէ
՚ի
մին,
եւ
ըզմեծագոյն
`
՚ի
փոքրագունին,
անդ
ոչ
կատարեալ
`
այլ
յանկատարին,
հարկ
է
ցուցանել
`
զտեսիլ
բորորին:
268
Դաշտ
Իսթենեայիս
`
տեսլեամբ
հեշտալին,
ընդ
երկայն
ձըգի
`
ընդ
նեղ
միջոցին,
մինչ
յարքունական
`
՚ի
ճանապարհին,
որ
Պէյօղլուէ
`
Պիւյիւք
տէրէին:
2
69
Զոր
դաշտ
ձայնեցի
`
հովիտք
են
կրկին,
ընդ
որ
ջուրք
յաւէրժք
`
կարկաջահոսին,
՚ի
մի
հաւաքեալ
`
անդ
՚ի
մէջ
հովտին:
ընդ
մեծ
թաղ
տաճկաց
`
առ
՚ի
ծով
բերին:
270
Նաեւ
առ
պիտոյս
`
բընակչաց
շինին,
ընդերկրեայ
անցիւք
`
յաղբիւր
ինչ
հոսին,
որով
նուազեալ
`
ընթացք
իւր
առուին,
փոքրիկ
երեւի
`
զեղչեալն
ըստ
մասին:
271
Լերինք
իւր
ներքին
`
նիւթ
կաւակերտին,
նաւուք
փոխադրեալ
`
մինչ
՚ի
Յէյեուպին,
իւր
կաւ
սպիտաւ
`
ընդ
ոտիւք
կոխելին,
անօթ
պատուական
`
՚ի
ձեռս
բառնալին:
272
Ծով
սորա
երկրորդ
`
յետ
քրքաղաճին,
եւ
նաւահանգիստ
`
՚ի
Վօսբօրօսին,
՚ի
յելից
՚ի
մուտս
`
յեղջիւրաձեւին,
մղոնաչափու
`
երկայնեալ
ձգին:
273
Մեղարացին
այն
`
Լասթէնիս
նախկին,
յիւր
անուն
կնքեաց
`
զտեղին
պանծալին,
կամ
ըստ
պատմելոյ
`
ըՍտեփաննոսին,
Լէօդէնիոս
`
յոյնք
անուանեցին:
274
Յորոյ
՚ի
լերինս
`
նախնիք
պաշտէին,
զԱմֆիարաոս
`
զանըրջոց
բագին,
մոլար
կուրութիւն
`
ախտացեալ
ազգին,
միշտ
ըզսուտն
ընտրէ
`
փոխան
ճշմարտին: