Աշխարհագրութիւն չորից մասանց աշխարհի. Ասիա

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

Խոշխատէմ ՚ի ձորավայրի, Թախթութ. Բուքնիկ, ուր են տունք իբրեւ 100: Կովտուն, իբրեւ 150 տուն:

Խանծար. Խորսանա. Խավրազ. Պօտա: Յիւրաքանչիւրսն ՚ի սոցանէ են տունք իբրեւ 40:

Դդմաճ: Առ սովաւ է ուխտատեղի կոչեցել Լեխալ, ուր կային միայն խաչ քարաշէն: Իշխանի: Մօտ առ ծուռ կամուրջն որ ՚ի վերայ Գըզըլ Ըրմագին: Է աստէն ուխտատեղի կոչեցել Սուրբ Թագաւոր: Խալտին:

Զառա: Գիւղ մեծ ՚ի մէջ գիւղօրէից Սեւստոյ, յորում են իբրեւ 300 տուն, զորմէ տե'ս եւ ՚ի հին Հայաստան: Աստի էր տիրացու Յովսէփն` զորմէ գրեցաւ ՚ի վերոյ. որոյ դարձել ՚ի տաճկութիւն, եղեւ փաշայ Սեւստոյ. յորոյ օրինակէն յորդորել եւ այլոց ոմանց դարձան ՚ի տաճկութիւն, ակն ունելով հասանել պատուոյ առ ՚ի նմանէ. բայց նորա յանտես առնելն զնոսա վրիպեցան ՚ի յուսոյ իւրեանց: Այլ անտի եւ այսր բազումք յոչինչ առիթս նաեւ ՚ի բարկանալն իսկ դառնան ՚ի տաճկութիւն. ուստի բազում գտանի անդէն խառն բնակութիւն տաճկաց ընդ քրիստոնէից հայոց, այրն քրիստոնեայ, կինն տաճիկ, հարսն քրիստոնեայ սկեսուրն տաճիկ. կամ ընդ հակառակն, եւն: Եկեղեցի գեղջս Սուրբ Աստուածածին, զոր ՚ի նորոյ շինեցին յաւուրս վերոգրեալ Մէհէմմէտ փաշային Սեւստոյ:

Պետրոսի. Դեւոցա: Այս գիւղ իբրեւ 7 ժամաւ հեռի է ՚ի Սեւստոյ յարեւելեան կողմն նորա. ուր է վանք յանուն սրբոյն Գէորգայ, որ յանուն նորա կոչի Դեւոցայ վանք. նստի աստ առաջնորդ ուրոյն: Յայսմ վայրի ասեն հալածել սրբոյն Գէորգայ զդեւս, յայնմանէ կոչեցաւ տեղին դեւոց. իբր թէ տեղի դիւաց:

Աղդ. ՚ի տաճկաց կոչեցեալ Տուղ ասար: Տունք իբր 150. յարեւելս հարաւոյ Սեւստոյ իբր 6 ժամաւ հեռի ՚ի նմանէ: Կէս ժամաւ հեռի ՚ի գեղջէն է մենաստան մեծ ՚ի զուարճալի վայրի Հրեշտակապետ կոչեցել. մենաստանն եւ եկեղեցին են փայտաշէն, բայց տաճար եկեղեցւոյն է քարաշէն գմբեթաւոր: Յառաջ ժամանակաւ նստէր աստ առաջնորդ ուրոյն, այլ ոչ սակաւ ժամանակ են զի անկաւ ընդ իշխանութեամբ առաջնորդի սբ Նշանին. ուստի նստի աստէն փոխանորդ ՚ի կողմանէ նորա:

Պինկէօլ: Գիւղ փոքրիկ իբրեւ 10 տուն, եւն: