Աշխարհագրութիւն չորից մասանց աշխարհի. Ասիա

Մայրաքաղաք սորա հռչակաւոր յոյժ ՚ի նախնումն, կառուցել ՚ի հիւսիսակողմն լայնարձակ դաշտի` որ պատել կայ լերամբք, յարեւմտեան կողմն Եփրատայ, իբրեւ 2 մղոնաւ հեռի ՚ի նմանէ. ընդ որ անցանեն նաւակօք որք ՚ի պատրաստի կան անդէն. եւ 3 օթեւանօք հեռի ՚ի Սեւստոյ. պարիսպ նորա քայքայեալ. առ պարսպաւն անցանէ Թուխմա գետակ: Բնակիչքն են տաճիկք եւ յազգէս հայոց. յորս բազումք գտանին հետամուտք գրոց: Ջուր քաղաքիս առատ. ունի շուկայս բաղանիս, մզկիթս, եւ իջեւանս այսինքն խանս, յորոց զմին շինեաց Մուսդաֆայ փաշայն որ էր թիկնապահ այսինքն սիլէհտար դ սուլդան Միւրատին, վասն գոլոյ քաղաքիս մի ՚ի յանցիցն արեւելեան կողման ՚ի գալն ՚ի Կոստանդնուպօլսոյ, եւ վասն յաճախութեան երթեւեկաց ՚ի սմա: Եկեղեցի քաղաքիս յանուն սրբոյն Ստեփաննոսի, եւ առ նովաւ տաճար սրբոյն Սարգսի, եկեղեցիքն են քարաշէն, իսկ ժամատունքն փայտաշէն:

Արտաքոյ քաղաքին ՚ի վերոգրել Օրտուղու պարտէղսն` է վանք յանուն սրբոյ Լուսաւորչի. անդ նստի եպիսկոպոս Մալադիոյ: Յայսմ քաղաքի ծնեալ ասեն զՊադդալ ղազին որպէս գրէ Քեաթիպ չէլէպին. եւ տեղի ծննդեան նորա ուխտատեղի գոլով առ այլազգիս, Մէլէք Ահմէտ փաշայն գմբէթ քարակերտ կանգնեաց ՚ի վերայ նորա ՚ի 1056 հիճրէթին. յամին 1646:

Հասէն փադրիգ: Աւան առ ստորոտով լերին, յորմէ բղխէ Թուխմա գետակն, անցանելով յայս աւան. անկանի սա ՚ի հիւսիսակողմն Մալադիոյ, յարեւմուտս Եփրատայ միով օթեւանաւ հեռի ՚ի նմանէ. ուր ընդ մէջ երկոցունց է կապան, ունի մզկիթ վայելչակերտ եւ իջեւան:

Հէքիմ խան: Գիւղ ապստամբ որ անկանի ՚ի հիւսիսակողմն հասէն Փադրիդի, բնակիչք նորա քուրդք, թիւրքմանք, եւ իբրեւ 30 տուն հայոց. շինեաց զսա սուլդան Ալայէտտին. այլ ապա Հէքիմ անուն ոմն նորոգելով, յանուն նորա կոչեցաւ Հէքիմ խան, որ բերէ դիւրութիւն մեծ ճանապարհորդաց. քանզի յայն կողմանս չիք ինչ գիւղ: