Աշխարհագրութիւն չորից մասանց աշխարհի. Ասիա

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

Աւան սորա 2 օթեւանօք հեռի է ՚ի յԱյնթապու յարեւմուտս հիւսիսոյ նորա. բնակել է ՚ի տաճկաց եւ ՚ի հայոց. ունի մզկիթս եւ շուկայս. անցանէ առ նովաւ Սավրուն գետակ, որ թէպէտ չէ խորին, այլ լայն է եւ սաստիկ սրընթաց մանաւանդ յառատանալն: Շուրջանակի ունի պարտէզս եւ այգիս, որոց խաղողն է սքանչելի. զի արտաքոյ կարգի իբրեւ հրէշ իմն է տեսանել ՚ի տեսակս խաղողոյ սակս մեծութեան. որոյ չամիչ գնայ մինչ ՚ի յարքունիս: Գլխաւոր վաճառ Պէհէսնոյ է տախտակ եւ գերան. զի մօտ իւր ունի անտառս մեծամեծս. ուռֆայեցիք աստի դնեն ընդ մեծի մասին ատաղձ ՚ի պէտս շինուածոց իւրեանց:

Խարապչար օվասի, որ թարգմանի դաշտ աւերեալ քաղաքի. զի խարապ նշանակէ աւերել. իսկ չոր թուրքերէն քէք. որ է աղճատեալն Շէհր բառին պարսից: Մերձ է այս դաշտ ՚ի Պէհէսնի, յորում ամի ժողովին րիվշան քուրդք ՚ի տալ զտուրս իւրեանց յարքունիս:

Տէրպէնտէյ միմէր: Գիւղ առ գետակաւ որ զեղու ՚ի լճակն անդաքիոյ յարեւմուտս հարաւոյ Պէհէսնոյ, զոր միով օթեւանաւ յարեւելս Սէր Քէնտքէարի դնէ Քեաթիպ չէլէպին. լինին անդանոր մեծամեծ մայրի ծառք սանեվպրի:

՚Ի Փոքր Հայս թուի անկանիլ եւ այն կապանն որ է առ Պէլանաւ ՚ի ճանապարհին գնալոյ յԱնդաքիէ եւ ՚ի Հալէպ. եւ է կիրճ երկայնաձիգ հատել կռանօք յապառաժի. ՚ի նմա գտանին աւերակք ստուար պարսպ. որք թուին լինել մնացորդ դրան. այս է մի յանձուկ կապանացն որք հանեն ՚ի Կիլիկիա. ուստի եւ նախնիք կոչեն Դուռն ասորւոց. եւ Դուռն կիլիկիոյ. որպէս եւ գրէ Պիշնիկ ՚ի նահանգին Հալպայ: Զերկուս դրունս ելանելոյ Ասորւոց` Խորենացին ընդ որպէս եւ ընդ միում ձեռագրէ դնէ ՚ի Փոքր Հայս: