ՄԵԿՆՈՒԹԻՒՆ ԱՐԱՐԱԾՈՑ ԳՐՈՑ ԵՂԻՇԷԻ ՎԱՐԴԱՊԵՏԻ

Հեղինակ
Eghishe  

Բաժին

Թեմա
Theology  
ՃԴ (Հ)
       ԽԷ. 14-ԽԹ. 12
       1 Եւ իբրեւ գնան երկիր պագանեն ի հանդերձեալն եւ դիցին թշնամիքն ի ներքոյ ոտիցն, եւ որք գան աստեն եւ երկիր պագանեն փառաւորին եւ ի կենաց հացիւն կերակրին։ 2 Եւ որպէս եղբարքն Յովսէփայ ոչ լցան հացիւ մինչ չեւ գնացին առ Յովսէփ, նոյնպէս եւ մեք` աստէն քաղցեալ եմք բանին մինչ չեւ անդր երթիցուք։ 3 Եւ որպէս արծաթ եղբարցն դարձաւ, եւ մեք առանց արծաթոյ լինիմք փրկեալք եւ յերկրորդումն ետ ծանաւթս Յովսէփ եղբարց իւրոց, եւ Տէր մեր յերկրորդումն գալստեանն տայ ծանաւթս ի հարուածս տիգին եւ բեւեռացն։
       4 Ստացաւ Յովսէփ զարծաթ եւ զոսկի եւ զերկիրն փարաւոնի, զի զէնք եին սատանայի ինքեանք եւ ինչք իւրեանց, որովք գործէր զամենայն պղծութիւնս, որպէս Սոդոմայ երկիրն` պարարտութեամբն զնոցայն ոճիրս, զոր Յովսէփ տկարացուցանել կամեցաւ։ 5 Իսկ զքուրմսն եւ զերկիր նոցա թողեալ, զի զմեծամեղսն եւ զգազանն կատաղի` մեծին թողու զաւրութեան եւ ձեռին, զի ըստ առն եւ զաւրութիւն իւր եւ ըստ Աստուծոյ եւ գործք իւր։
       6 Եւթն ամն Եգիպտոսի լիութիւն եղեւ ըստ արեգականն շրջագայութեան, յերկոտասան ամիսս կատարեալ տարեաւ, զի բարի է Աստուած եւ միայն պատճառք բարեաց , զխոստացեալ բարիսն լիով եւ յաւելուածով տայ եւ կատարէ։ 7 իսկ զեւթն ամն սովոյն թուի թե երեք ամ եղեւ եւ կէս։ 8 Իբր Նաբաւգոդոնոսորայն եւթն ժամանակն զմի տարին յերկուս բաժանելով, յամառն եւ ձմեռն բերելով, հաշուելով զգարունն յամառն եւ զաշունն ի ձմեռն։
       9 Անդ, Դանիելի զԱստուած աղաչելով եւ աստ` Յովսեփայ, զի խնայեալք լիցին պատժապարտքն ողորմելով Արարչին, քանզի յառաջին ամին սպառեցին արծաթ եւ զոսկի եւ յերկրորդ ամին զչորքոտանիսն եւ յերրորդին ամին զանձինս եւ զերկիրն վաճառեցին եւ առին կերակուր եւ սերմն` ցանեցին յաշունն եւ ի ձմեռն, եւ գարունն եհաս հատ, որ մի այլ տարոյն ի թիւ եւթանն, զոր Յովսէփ իմացոյց անգիտացն, եւ հաւատացին նմա` վկայ ունելով զփրձն ի յայլ ասացեալսն։
       10 Տեսակն եւ զաւրութիւն բնաբանութեանն այսպէս երեւեցաւ մեզ, դու որ հանդիպիս զիրաւն գտանելով տուր գոհութիւն Տեառն ի քո տուրսն եւ ի մեր, զի ի գնալ եղբարցն` Յովսէփայ յԵգիպտոս երկիցս, յորժամ ծանաւթս ետ Յովսէփ` երկուս ասէ անցեալ է եւ զհինգն թե մնացեալ է` երկու ամ եւ կէս է կարծելի։ 11 Եւ երբ ասէ. Ել այն ամ` զերկրորդէն է կարծելի եւ յերրորդին ըստ մեզն հաշուոյ վաճառեցան եգիպտացիքն երկրաւն։
       12 Գտեալ է եւ մեր ուրէք եւ զայն, եթե լեալ է սովորութիւն յԵգիպտոսի զերկու յեղանակն տարի ասել։ 13 Եւ որպէս զՆեռինն ասեն ժամանակ եւթն լինել` յերիս եւ ի կէս ամս հատեալ։
       14 Եթե չտայ ոք աղաւթիցն Յովսեփայ եւ ըստ այդմ տեսցէ, թե եւ ասէ զլիութեանն նոյնպէս զեւթն ամն, ինքն գիտէ, մեք զկարծիսն մեր չխնայեցաք ի մերոցս , իբր զտէրունիս եւ ոչ զմեր։ 15 Սակայն խորհուրդ եաւթանն ի հանցաւոր կենացս ի զգուշութիւն եղիցի մեզ. լիութիւնն, զոր տացէ Տէր եթե հոգեւոր շնորհ, եթե մարմնաւոր ստացուած, թե եւ զսգայարանս եւ զանդամս մարմնոյ ունիցիմք` ամբարեսցուք յոգի եւ յանդամս կարեաց եկեղեցւոյ, որ է յերկինս գանձել, ըստ տէրունական խրատուն ։ 16 Քանզի գայ ժամանակ, յորում ոչ ոք կարէ գործել, եւ կլանէ զայժմու կեանքս , որ եւ բնաւ չերեւի, ոչ գոյք եւ ոչ անդամոյ գործ շինուած եւ ոչ ակն տեսանէ եւ ոչ ունկն լսէ, ոչ բերան խաւսի, ոչ ձեռք գործէ, ոչ ոտք գնան եւ ոչ այլ ինչ վճարի, ոչ թուով հոլովման արեգական եւ լուսնի, այլ անշարժ եւ անմտանելի արեգականն կալով ի հաստատութեան անեզրական յաւիտենիւն, զի երեւելիքս այս առ ժամանակ մի են, իսկ աներեւոյթքն՝ յաւիտենականք՝ յերկարաձգեալք ընդ եսն անսպառ հատուցմամբ, առնելով զհատուցումն բարեաց եւ տալով զտոկոսիս յանցանացն յանելանելի գեհեանն։
       17 Եւ եկաց Յակոբ յԵգիպտոս ամս տասն եւ եւթն (ԽԷ 28). տասամբն նուիրեաց զինքն եւ զԵգիպտոս Աստուծոյ ճանապարհ առնելով Տեառն իւրոյ անդ, եւ եւթամբն հանգոյց զկամսն Աստուծոյ յախտիցն եղեալ յազգն եգիպտացւոց անուշահոտ վարուքն իւրովք, յարացոյց տուեալ զինքն եւ զորդիսն իւր առաջի նոցա, կեցեալ միանգամայն ամս ՃԽԷ (147)` հարիւր եւ քառասնովն կատարեալ ըստ Աստուծոյ զկեանսն իւր, ի շնչաբերութենէ քառասնաւրէին հետէ, չառեալ բնաւ տեսակ աղտեղի հանգուցեալ կողմամբ եաւթանն ի գործոց իւրոց, զոր վաստակեցաւ յերկրի իբրեւ Աստուած յիւրայոցն արժանաւոր շաբաթուն Տեառն։
       18 Երդմնեցոյց ապա զՅովսէփ առնել ընդ նմա ողորմութիւն եւ ճշմարտութիւն (ԽԷ 29) ։ 19 Ողորմութիւն իբրեւ ինքն յԱստուծոյ մեծացեալ քան զնա, յորմէ ողորմել պարտի կարաւտելոցն, եւ ճշմարտութիւն` զի հատուսցէ նմայ զպարտսն, որ առաւել սիրէր զնա քան զայլ եղբարսն, եւ շուտս ցաւեցաւ վասն նմա ի վաճառելն յեղբարցն , զի թաղեսցէ զնա յերկրին , զոր խոստացեալ է Աստուծոյ տալ նոցա, զի ի պատճառս նախնեացն յաւժարեսցին որդիք նորա ելանել ի ժամանակի իւրեանց , զի թե ոչ կամեցին` յանդիմանեսցէ հաւատ մեռելոյն զկենդանիսն։
       20 Եւ երկիր եպագ (ԽԷ 31ա)։
       21 Յայտ է` ողորմութեանն , զոր խոստացաւ առնել։ 22 Իսկ` Ի գլուխ գաւազանին (ԽԷ 31բ), զի նստեալ ի մահիճս գաւազան ունելով ի ձեռն, նշանակելով զերկրպագելի փայտն փրկութեան։
       23 Ազդ եղեւ Յովսէփա թե հայր քո նեղեալ է ի ցաւոցն (ԽԸ 1). քանզի յղի գոլով բնութիւն ստիպիցէ ի ծնունդ մահն իբրեւ զմանուկ։ 24 Եւ գայ Յովսէփ որդովքն, զի առցէ զաւրհնութիւնսն , զոր առեալ էր նորա յիւրմէ հաւրէն, զի մի տարցի ի գնալն աստի, չլինելով ոք արժանի, որ հայցէ գտանէ։ 25 Զաւրացաւ Իսրաէլ եւ նստաւ (ԽԸ 2) ։ 26 Յայտ է` անուանն շնորհն զաւրացոյց զնա` տալ զոր առեալն էր։
       27 Աստուած իմ, ասէ , երեւեցաւ ինձ եւ աւրհնեաց զիս եւ ասէ. աճեցուցից եւ բազմացուցից զքեզ (ԽԸ 3). յիմ անուն, ասէ, հան զերկու զորդիքն քո, զի աճեսցին ի Տեառնէ, Իբրեւ զՌոբէն եւ զՇմաւոն եղիցին (ԽԸ 5), թերեւս զի անկեալ է փուտ մեղաց ի նոսա իբրեւ յարմատս ծառոց յորմէ ոչ աճեն, նոցա փոխան եղիցին, ասէ, եւ յոյս տայ նմա այլս ծնանել, զորս յիւր անուն կոչեսցէ, որք զնորայն եւ ի նմանէ առցեն զաւրհնութիւնս եւ յանուն եղբարցն կոչեսցին ի յառնուլն զժառանգութիւնսն իսրաելացի, յիմ անուն ասէ` եւ ոչ եւս Եփրեմեան եւ Մանասեան եւ Յովսէփեան յանուն քո, զի այս է ասելն անուն յաւիտեանական տաց նոցա եւ մի պակասեսցին , տա եւ զանուն տեղոյն, որ անկ է նոցա։
       28 Մեռաւ, ասէ, մայր քո յասպարիսին Քափրաթայ եւ այն է` Բեդղեհէմ (ԽԸ 7), ուր եւ աղբիւր աւրհնութեան բղխելոց է, ուստի եւ զրկեցին Յուդաեանքն։
       29 Հարցանէ ցնա վասն որդւոցն. Զի՞նչ են դոքա (ԽԸ 8)` պատճառս տալով խաւսել Յովսէփայ գոհանալով զԱստուծոյ, մատոյ, ասէ, եւ համբուրեաց (ԽԸ 9)` Առեալ ի գիրկս (ԽԸ 10)` պատկառելով ցաւոցն, թոյլ տա ցնծալ յԱստուած որպէս գինեաւ:
       30 Եւ աստուածարեալ եւս ահա, ասէ, երեսաց (ԽԸ 11), այսինքն ասէ ` փորձիւ գիտեմ, զի Աստուած ընդ իս է։ 31 Յերեսաց քոց չեղէ կարաւտ, որում չկայր ակն եւ յաւելուածով զաւակացդ քոց, զոր ետ Աստուած։ 32 Եւ հանեալ Յովսէփայ ի գրկացն երկիր պագին (ԽԸ 12) շնորհացն Աստուծոյ, որ ի նմա` տուողին նմա զինքեանս ։
       33 Դարձեալ ածէ առ հայրն հանդեպ կացեալ երեսացն, զանդրանիկն յաջն տանելով։ 34 Եւ զի ծանրացեալ եին աչքն նորա , որպէս զԻսահակայն , զի կրեսցէ զխաբիլն հաւրն եւ տացէ զաւրհնութիւնն կրսերոյն ` ձգմամբ ձեռացն, որում աւգնէ Յովսէփ զերեցն ասելով թե սայ է, կարծելով թե` ոչ գիտէ։ 35 Գիտեմ (ԽԸ 19) ասէ, այլ զոր առի, տամ զիրիցութիւնն կրսեր գոլով, եւ աւրհնեաց զնոսա` յիշելով զհարսն , որք հաճոյ եղեւ Աստուծոյ, եւ վասն այնորիկ կերակրեաց զիս Աստուած ի մանկութենէ իմմէ (ԽԸ 15) եւ ոչ Յովսէփ։ 36 Եւ հրեշտակն, որ փրկեաց զիս յամենայն չարէ (ԽԸ. 16), վասն զի յայն ձեռնադրեցան հրեշտակք` խնամել զտկարութիւն մարդկան, որք ոչ պահեցին զոյժս զաւրութեանն, զոր առին պատկեր գոլով Աստուծոյ , իսկ նոքա ունին զոր առին եւ հզաւրք են զաւրութեամբ ի յառնելն զպատուիրեալսն ի Տեառնէ։ 37 Եւ դարձեալ զանձնաւորութիւն երրորդական աստուածութեանն յիշէ, զԱստուածն (ԽԸ 15) կրկնելով երկիցս` զՀայր եւ զՀոգի ազդելով, եւ զմարդացեալն Աստուած հրեշտակ (ԽԸ 16) կոչեաց, որ եւ հրեշտակավայելուչն խաւսեր բան. զոր լուայ ի հաւրէ, ասէ , ծանուցի ձեզ, ասէ։ 38 Եւ Եսայի կոչէ զնա Հրեշտակ, մեծի խորհրդոյ ` յայտնիչ ստուգելով զկնի ճշմարիտն Աստուած հզաւր կոչեցեալ զնա եւ հայր հանդերձելոյ աշխարհին։
       39 Եւ ետ զԵփրեմ յառաջ քան զՄանասէ (ԽԸ 20) . եւ տես զթագաւորական շնորհն, որ տալոց էր նմա Աստուած ի վերայ Ժ (10) ցեղիցին` զԽաչն նկարելով տարածմամբ ձեռացն ի գլուխս մանկանցն։ 40 Եւ զի յաջն Յովսէփայ գոյր աւրհնութիւն բաւական համարի Մանասէի, եւ ետ զՍիկիմ Յովսէփա, որ իգամոլութեամբ աւերեցաւ, զի շինեսցի ողջախոհութեամբ նորա։
       41 Եւ զի ասէ. Առի սրով եւ աղեղամբ (ԽԸ 22). կամ զորդւոյն իւր համարի եւ կամ զաղաւթսն կոչէ սուսեր եւ աղեղն, որով փրկեցան ի վրիժառուացն Սիկեմայ եւ կամ ընդ ոչխարսն, զոր ետ ի գինս տեղոյն, սուսեր եւ աղեղն ետ։ 42 Այս Սիկիմ է, որ ի գալն ի Միջագետաց բնակեաց Յակոբ եւ կանգնեաց սեղան, եւ ոչ է այն, զոր Աբրաամ գնեաց յորդոցն Քետա, որ Սիքէմ կոչի, որ եդանէ յայրի անդ նախահայրքն։
       43 Սիկիմն Սիւքարն է, որ ասէր կինն սամարացի ընդ Տտէրն , թե` Դու մեծ ո՞ք ես քան զհայրն մեր զՅակոբ * ։ 44 Եւ Քեբրոն մաւտ է ի Սիկիմ Բ (2) աւուր ճանապարհ ընդ մէջ է այսմ զոր եւ Աբրաամ ստացաւ։
       45 Անդ ասաց դնել զինքն Յակոբ ի Մամբրէ, զի իւրն ի Սիկիմ դնիցի մինչեւ եկեսցէ այն, որ սրբէ զամենայն արարածս անխտրութեամբ, զի եւ ուր դնիցին սուրբ է, նմին իբր զերկրպագութիւնն արար ի ծագ գաւազանին, զի թագաւորութիւն եւ քահանայութիւն եւ մարգարէութիւն նմա մնա յառնուլ եւ տալ Խաչին երկրպագուաց։
       46 Այնուհետեւ ատեան ուղղէ իբր զթագաւոր` կոչելով զորդիսն, վասն զի կեանք արդարոցն նահատակութիւնք են հոգեւորք եւ վաղճան նոցա փոխումն ի լաւագոյն կեանս եւ յաշխարհս. գիտեն ուր երթան եւ խնամ տանին աստեացս, աստուածազգեաց լինին եւ մարգաէանան զհանդերձեալսն ։ 47 Եկայք, ասէ, եւ պատմեցից ձեզ ինչ , որ պատահելոց է ձեզ ի վաղճանին, զի Աստուած արկանէ ի սիրտ եւ տա խաւսել զապայսն , զի զբարին լսելով արժանի արասցեն զանձինս եւ ի չարէն զարհուրեալ զգուշասցին ի մեղաց, վասն որոյ գալոցն է, եւ զեղեալ յանցանս քաւեսցեն։
       48 Իբրեւ Ռոբէն, որում ասէ անդրանիկ եւ սկիզբն զաւրութեան (ԽԹ 3ա), որպէս թե ասիցէ , զայլ կին ոչ գիտացի ես մինչեւ ցմայր քո, վկայ զԱստուած կոչելով եւ զամենայն որդիսն, զի անդրանիկ ասելով զանձին պարկեշտութիւն յայտնէ։
       49 Ողորմիմք ամենեցուն, որ ոչ այսպէս պարկեշտութեամբ պահեցին զանձինս, մինչեւ ստեղծեցի նմա կին ի կողէ խնամաւքն Աստուծոյ եւ ոչ մոլեգին ցանկութեամբ։
       50 Խստութեամբ գնացեր (ԽԹ 3բ) , այսինքն` զանուղայ եւ զխոշոր ճանապարհն գնացեր եւ ոչ զանդրանկի, վասն որոյ կորուսեր զնա։ 51 Երկուս չարիս գործեցեր, զի պղծեցեր զսերմն քո եւ այն` Հաւր քո անկողնաւ, վասն որոյ երկուց մահուց ես արժանի ։
       52 Իբրեւ զջուր մի՛ եռասցիս (ԽԹ 4) ։ 53 Ծառ ոռոգեալ յարմատն եւ ջրով եռայ ի վեր յոստսն եւ ի ծայրսն շարժելով զտունկն ի տերեւ եւ ի ծաղիկ եւ ի պտուղ, ի գոյն, ի հոտ եւ ի համ։ 54 Եւ թե չեռայ ջուրն ի վեր ` գաւսանայ եւ չորանայ ի յայրումն հրոյ։ 55 Զի յաւտար աղբեւրէ արբեր, ասէ, Իբրեւ զջուր մի՛ եռասցիս ի վեր ։ 56 Այս անէծք եհատ զարմատս տնկոյն եւ չորացոյց կիսովին, զի թագաւոր եւ քահանա ի սորայ ազգէն ոչ եղեւ. մարգարէ թերեւս եղեւ, եւ բացաւ դուռն ապաշխարութեան յաւրհնութենէն Մովսիսի , զի ոչ կամի աստուած զմահ մեղաւորին։ 57 Այլ եբրայեցին ասէ. Խրամատեցար իբրեւ զջուր մի մնասցես, զի բնական աւրինացն զիւրում հատեր պարսպին որ պահեր ի բազում ազգս։ 58 Եւ դու խրամատեցար կոխեալ ետուր զքեզ չարին, իբրեւ զջուր, որ մտանէ ի գետին եւ ոչ եռայ ի վեր։ 59 Եւ եղեւ այս ի Դադան եւ յԱբիրոն, որ բացաւ երկիր եւ եկուլ զնոսա, զորոյ զողորմն տեսեալ Մովսիսի եւ զապաշխարելն Ռոբէնի գիտացեալ ասաց. Կեցցէ Ռոբէն եւ մի' մեռցի ։
       60 ԶՇմաւոն եւ Ղեւի եղբարք կատարեցին զանաւրէնութիւն (ԽԹ. 5). զի թեպէտ հանցաւորն` եւ սեղեխն յիրաւի մեռաւ , այլ ոչ` ամենայն բազմութիւնն։
       61 Ի խորհուրդս նոցա ոչ եմուտ անձն իմ (ԽԹ 6) ։ 62 Վասն զի ոչ արարին զնա խորհրդակից ի ժամ ժողովոյն , անիծանէ զցասումն եւ զսրտմտութիւնն նոցա , որ ի մաւրէն չարեաց եւ` ոչ զորդիսն, զի նա զայրացոյց զնոսայ, որ մարդասպանն էր , զի գործելով զայն ջնջեսցին ի շրջակայ ազգացն։ 63 Զի արք, որք ընդ թագաւորին կամսն հային եւ գործեն ներքինիք կոչին եւ եթէ ելանեն` արտաքինքն։
       64 Եւ զի յԱստուած արժան էր հայել, եւ նա ոչ թողոյր նոցա զվնասն, անձամբ արարին եւ խաբէութեամբ եւ այն ուխտիւն Աստուծոյ, զոր թեթեւացուցին զմեծ խորհուրդն հայհոյութեան, հեթանոսացն պատճառք եղեն, թեպետ եւ նոքա ի սուր հրաւիրեալք էին եւ արժանի, այլ չեւ եւս էր լցեալ մեղք ամուրհացոց ։ 65 Ցանկեցից, ասէ, եւ ցրուեցից (ԽԹ 7), ի մի չարիս միաբան եղեն ասէ. ցրուեցից զնոսա ի միմեանց։
       66 Իբրեւ զՓենեհէզ եւ զԶամբրի հակառակ միմեանց, այլ սակայն, զի մանկունք էին եւ զնախանձ քեռն իւրեանց զգեցան եւ մասնաւոր ինչ զաւրինացն կամս արարին, սրբեցան սուրք նոցա եւ ոչ յիշեաց Աստուած նոցա զմեղս մանկութեանն նոցա զի Ղեւի իբրեւ զաղ եւ զհամեմ ցրուեցաւ ընդ ազգսն քահանայել եւ Շմաւոն` դպրութեամբ ուսուցանել զԻսրայէլ, այլ երեք են սոքա, որք անիծանն. անդրանիկն Ռոբէն` անդրանիկ ժողովուրդն հրէիցն, որ յանդգնութեամբ գնաց ընդ Տեառն մերոյ եւ պղծեաց զհանգիստն Աստուծոյ` զտաճարն, զոր զՏէրն նորա սպանանելով։ 67 Եւ քահանայք եւ դպիրք ի սոցա ցեղէն էին` խաչաւղքն Քրիստոսի ։
       68 Յուդա, զքեզ աւրհնեսցեն եղբարք քո, ձեռք քո ի վերայ թիկանց թշնամեաց քոց։ 69 Երկիր պագցեն քեզ որդիք հաւր քո կորիւն առիւծու Յուդա։ 70 Ի շառաւեղէ ելեր որդեակ, ելեր բազմեցար, ննջեցեր իբրեւ զառիւծ եւ իբրեւ զկորիւն առիւծու, եւ ո՞յ յարուցանիցէ զքեզ։ 71 Մի պակասեսցէ իշխան Յուդա եւ մի՛ պետ յերանաց նորա մինչեւ եկեսցէ այն, որոյ իւր է իշխանութիւնն եւ թագաւորութիւնն, եւ նայ է ակնկալութիւն ամենայն հեթանոսաց։ 72 Կապեսցէ զորթոյ զյաւանակ իւր եւ զգնդակէ որթոյ զաւանակ իշոյ իւրոյ, լուասցէ գինով զպատմուճան իւր եւ արեամբ խաղողոյ զհանդերձս իւր, ուարթագին են աչք նորա ի գինւոյ եւ սպիտակ ատամունք նորա քան զկաթն (ԽԹ 8-12)։
       73 Ասաց Աստուած բարեկամին իւրոյ յետոյ եւ մարգարէին առաջնոյ Մովսեսի խորհուրդ իմ նախ ինձ եւ ապայ իմոցն է յայտնի ։ 74 Իսկ որք չէն ընդ իս եւ չէն յիմոցն ծածկեալ եւ թաքուցեալ է ի նոցանէ։ 75 Արդ, ընդ Աստուծոյ եւ յաստուածայնոցն ո՞ ոք այլ քան եթէ զարժանաւորն իւր եւ զհաւատարիմն Յակոբ նահապետն, զհայրն երկոյտասան ազգացն, ըստ պայծառութեան աստեղաց երկնից եւ ըստ յոլովութեան աւազոյ առ ափն ծովու ծանրացելոցն մեղաւք, զորոյ զմիտսն ճառագայթիւք լցին կաճառք աստեղաց երկնաւոր զարմիցն արդարոցն դասուց, եւ մարգարէիցն հանդէս, եւ առաքելոցն պարք, որք ի նմանէ սերելոց էին, եւ մանաւանդ իմանալի արեգականն արդարութեան, որ ի նմանէ անթաքչելի ծագելոց էր , իբրեւ զփայլակն որ ելանէ յարեւելից եւ երեւի մինչեւ ի մուտս արեւու ` զթեւս բժշկութեան արձակելով ընդ հիւսիսի եւ ընդ հարաւ. զորոյ զյիշատակն անհնար է մոռանալ ի տուէ վայելմամբ եւ ի գիշերի ակնկալութեամբ , յուսով, զորոյ զհանգամանքն ուսանիմք ի ստուերին վարժելով ի հաւատս մեծի ճշմարտութեանն ։ 76 Քանզի թե յառաջ քան զլինելն աշխարհի ընտրեցաւ սուրբ եկեղեցի, ըստ Պաւղոսի, ապա յայտ է թե ընդրեալքն նորա ի ժամանակի իւրեանց ոչ անծանաւթացան ի նմանէ, յորոց մի է եւ մեծն քան զյոլովս` տեսողն զԱստուած, գրկախառնեալ ի մարտս գաւտեկռութեան մինչեւ ցառաւաւտն։ 77 Որ եւ մանաւանդ կարաւտեալ մարդասիրին Աստուծոյ գայ ի համբոյր ծարաւելոյն նմա` արդարոյ վարժելով զնա պատերազմել ընդ մեղս եւ ընդ ախտս հոգւոյ եւ ընդ մեղսասէր մարդկան, որ կամին զանմեղսն ձգել արտաքոյ կամացն եւ աւրինացն Աստուծոյ։ 78 Վասն որոյ զպատճառսն եւս ասէ ի վերայ. Ժուժկալեցեր ընդ Աստուծոյ, եւ ընդ մարդկան զաւրաւոր լիջիս (ԼԲ 28) ։ 79 Եւ զի մի հպարտասցի` կաղ առներ զնա ի յանդիմանութիւն տկար բնութեանս մերոյ, զի մի' կարծեսցէ առաքինութեամբն իւրով եւ սիրովն առ Աստուած հաւասարել առաքինութեանն եւ սիրոյն Աստուծրոյ, որ առ մեզ։ 80 Արդ , այս Յակոբ տեսող այսպիսի սքանչելեաց եւ Աստուծոյ կերպացելոյ ի ձեւ հասակի առն, որպէս երբեմն ի գլուխ սանդղոցն հաստատեալ ի Բեթել, որով եւ կոչեցաւն Իսրայել` Տեսաւղ Աստուծոյ` կրելով միշտ յինքեան զշնորհս երեւեցելոյն եւ զտեսողական հոգին ի ժամ հրաժարմանն անցաւոր յանցաւոր կենցաղոյս, յորում առաւել հոգեխառնի եւ աստուածարէ հոգի ի բաց կալով ի թանձրամած մթախառն մարմնական կենացս հայի ի վերայ բազում ժամանակաց եւ տեսանէ որ ինչ լինելոց է ի դարս ժամանակափոխութեան որդւոց իւրեանց եւ թոռանց, ըստ արժանեաց նոցա եւ կամ ըստ գթութեան բարերարութեանն Աստուծոյ։
       81 Եւ ասացեալ ի վերայ երից որդեացն զպատուհաս հանցանաց նոցա, թափելով զնետս բարկութեան ի կապարճացն անիծիցն ի վերայ Ռոբէնի , Շմաւոնի եւ ղեուեայ, եւ զահի հարան ամենայն որդիք նորայ, գուցէ այնպիսի գաւազանաւ փշալից տանջելոց է զամենեսեան։ 82 Այլ իբրեւ եկն եհաս առ սքանչելի որդին իւր, որոյ անունն շնորհ եւ գոհութիւն կոչի, որ եւ ասաց մայրն ի ծնանիլն Աստուծոյ. Գոհանամ զքեն. այլ եւ` խոստովանեալ եւ երկրպագեալ։
       83 Փակեցաւ դուռն անիծից եւ դադարեաց ցասումն բարկութեան, ամաչեաց չարութիւն բանսարկուին, որ ընդ ակամբ հայեր կորուսանել զազգս մարդկան եւ ի ձեռն Յակոբայ անիծիցն զուարճանայր, որ եւ ի Յուդա եկեալ հարաւ ի դիմի։ 84 իբր եւ զլեառն մեծ ի դէմ անկեալ ոչ ետ թոյլ յառաջանալ դառնագոյն բանիցն, այլ ասաց . Յուդա զքեզ աւրհնեսցեն եղբարք քո (ԽԹ 8ա), ոչ եթե շատ ինչ բարի ետես ի նա գործեցեալ, բայց թե ի թափելոյն զՅովսէփ ի սպանութենէ եղբարցն, այլ զի փայլատակեաց ճառագայթք ճշմարտութեանն խոստացեալ աւետեացն զաւակին Աբրաամու, Իսահակայ եւ Յակոբայ, յորմէ աւրհնին ամենայն ազգք , նախ ի Դաւիթ ստուերագրեալ եւ խոստմանն առաւել եւս ճշգրտեալ ի պտղոյ յորովայնի նորա նստուցանել յաթոռ նորա. եւ ապայ ի կարգի ըստ ժամանակաց ի մարգարէիցն հաւատարմացեալ ի բանս եւ յաւրինակս յայտնիս եւ ի լրման աւուրց արդիւնացեալս ։ 85 Քանզի թագաւորեալ Դաւիթ յաղթութեամբն Գողիադու. թե որ զառաջին նախանձեին եղբարքն, այլ ի տեսանել զշնորհս արքայութեանն ի վերայ նորա խաղացեալք աւծմամբն Սամուելի, աւրհնեցին զնա եւ ասեն` Կեցցէ արքա։ 86 Նոյնպէս եւ ըստ կարգի զնստեալսն յաթոռ նորա, մինչեւ եկն այն, որ ասաց ցՊիղատոս, թե` Ի յայդ իսկ ծնեալ եմ ես * ի թագաւորութեան, յառաջ քան զարուսեակ , եւ Ի դոյն եկեալ յաշխարհ , ըստ Գաբրիելի թագաւորեալ ի վերայ տանն Յակոբայ ի յաւիտեան, զոր աւրհնեն ամենայն արարածք` հրաւիրեալք ի Դաւթայ եւ յերից մանկանցն իբրեւ զարարիչն իւրեանց։ 87 Իսկ ծնեալքն անախտ ի կոյս աւազանէն, զորս ոչ համարի ամաւթ եղբարս անուանել, աւրհնեցին եւ աւրհնեն զնա յաւրհնութիւն նոր, ուսեալք ի Դաւթայ, ընդ հաւր եւ ընդ ամենասուրբ Հոգւոյն Սրբոյ զերիս անձինս ի միում բնութեան եւ ոչ ըստ հնոյ հրէական աւրհնութեանն։
       88 Նախ դասքն սուրբ աւրհնեցին առաքեալքն ի հաղորդելն ի վերնատանն, ըստ Աւետարանին, որ ասէ . Աւրհնեցին եւ ելին ի լեառն Ձիթենեաց եւ տեսին զՏէրն ելեալ յերկինս ի Ձիթենեաց լեառնէն , եւ երկիր պագեալ դարձան յԵրուսաղէմ ։ 89 Եւ եին, ասէ, հանապազ ի տաճարին, գովեին եւ աւրհնեին զԱստուած ։ 90 Որպէս եւ արդ մանկունք հաւատոյ ի սուրբ եկեղեցւոջ առնեն աստուածաբանելով զխաչեալն, աւրհնեն զնա ի վերա աթոռոյ արքայութեան իւրոյ` խոստովանելով ամենայն լեզուի, եթե` Տէր է Յիսուս Քրիստոս ի փառս Աստուծոյ Հաւր։
       91 Ձեռք քո ի վերա թիկանց թշնամեաց քոց (ԽԹ 8բ), Յուդայեան Քաղեբայն ի վերայ Քանանացւոցն , յորոց սրբեին զերկիրն աւրհնութեամբն Մովսէսի եւ Յեսուա զաւրացեալ. լրտեսքն քաջահաւատ եւ կորովի, եւ Դաւթի ձեռքն յԵդոմաւոցն եւ Մովաբացւոց եւ Փղշտացւոցն եւ Ասորեստանեաց։ 92 Յամենայն ժամանակս իւր, յորժամ փախստական լինելով դարձուցանեին թիկունս, յորմէ անզերծ եղեալ հարուածս ընդունեին ի թիկունս եւ ոչ յերեսս, իբրեւ զայն գնաց Դաւիթ արկանել զձեռն իւր ի վերայ Եփրատ գետոյ հարկանէր զարքայն Սուբա ի հազարս եւ ի բիւրս եւ ի հազարս կառաց եւ հեծելոց։ 93 Իսկ Տէրն Դաւթի ըստ Աստուածութեանն եւ Որդին նորա ըստ մարդկութեան զադամաստեղծ ձեռսն եւ զերկնապարզ բազուկսն տարածեաց ի վերա Խաչին, կոչեաց զաշխատեալ եւ զբեռնաւոր ազգս հեթանոսաց, որ ի պաշտոնէ դիւաց եւ ի զոհագործութենէ նոցա , ի շինուածս մեհենաց եւ ի կանգնումն բագնաց, զվաստակեալսն եւ զծանրաբեռնեալսն մեղաւք մեծարելով ի գիրկսն խոստացաւ հանգիստ, զոր լուեալ չար իշխանին աշխարհի, որ չարութեամբն իւրով զոչ իւրն, այլ զտեառն իւր ունէր։ 94 Ապստամբն ծառայն անկեալ արտաքս յիշխանութենէ, թիկունս դարձուցեալ փախչէր ` անկեալ ի յորջն դժոխոց կարծէր թագչել , ուր եւ անդ ժամանեալ կողոպտէր ի նմանէն զհոգիսն, որ յԱդամայ հանելով անդի։
       95 Իսկ թշնամին լի ամաւթով ի տեառնէ իւրմէ միշտ փախըստեայ է, ծածկելով զամաւթալից երեսս իւր ի Քրիստոսէ եւ յիւրոցն, որք հրաման առին կոխել զաւձն կամակար եւ զվիշապն փախուցեալ, զորոյ զգլուխն ջախջախեաց Տէրն ի վերայ ջուրցն Յորդանանու։
       96 Երկիր պագցեն քեզ որդիք հաւր քո (ԽԹ 8գ). Դաւթի երկիր պագին երկոտասան ցեղքն իբրեւ թագաւորի որդիքն Աբրաամու, իսկ Տեառն մերոյ երկիր պագին ազգք եւ ազինքն յամենայն լեզուաց, որք հաւատացին. եւ ի վախճանի աշխարհիս գրեալ է` զամենայն ազգն, այսինքն` հրեշտակք եւ մարդիկ ։
       97 Ո'յ արար զհրեշտակս իւր հոգիս եւ յորժամ միւսանգամ մուծցէ զանդրանիկն յաշխարհ, ասէ. Երկիր պագցեն նմայ ամենայն հրեշտակք Աստուծոյ * , զի եւ նոքա որդիք կոչին Աստուծոյ։ 98 զոր եւ նախ արեւելեան թագաւորքն գուշակեցին զամենայն զազգաց զերկրպագութիւն, որք եկեալ յԵրուսաղէմ ասեին. Ուր է որ ծնաւ արքայն Հրէից, զի տեսաք զաստղն նորա յարեւելս եւ եկաք երկիր պագանել նմա * . վասն զի երկիրպագութիւն մանաւանդ Աստուծոյ վայել է քան մարդոյ, որ պատկեր է Աստուծոյ եւ ոչ Աստուած, մինչ եւ մարդացաւ Աստուած անճառաբար։ 99 Վասն որոյ ի չորրորդին տեսեալ Յակոբայ զչորեքնիւթեա բնութիւնս զարարչագործն եկեալ ի մարդեղութիւն յերկրպագութիւն նմայ յորդորէ զորդիսն Ադամայ բնութեամբ եւ զորդիսն Աստուծոյ շնորհաւք ի նմանէ տուեալ իշխանութիւն։ 100 Որք ընկալանն զնա, ասէ . ետ նոցա ասէ իշխանութիւն որդիս Աստուծոյ լինել, որք պարտին զձեռս ի թիկանց թշնամեաց ունել ։ 101 Չիք չարագոյն թշնամի քան զմեղս, որ երբ զաւրանայ անդամնաւորի եւ մարդանայ եւ սատանայի լինի դարմանիչ, զոր որդիքն Աստուծոյ տեսեալ զանգէտսն ծանրաբեռնեալ` ողորմին եւ բուռն հարեալ յերկիր կործանեն շարժողաւն իւրեանց զինուորաւ, որ առնէ զանդամս մեր զէն անիրաւութեան մեղաց, զոր թափեալ ի նմանէ առնեմք զէն արդարութեան եւ պարկեշտութեան եւ պատճառ փառացն Աստուծոյ։ 102 Զոր թե յետ այնորիկ շողոքորթի իբրեւ զշուն տալ զանուն կորիւն առիւծոյն, զի ի հոտոյ անդի փախիցէ։
       103 Կորիւն առիւծոյ, ասէ, Յուդա, ելեր բազմեցար ննջեցեր իբրեւ զառիւծ եւ զկորիւն առիւծոյ (ԽԹ 9)։
       104 Իբրեւ ասաց, կորիւն առիւծու. նախ յասել, թե` ի շառաւեղէ ելեր, որդեակ ։ 105 Ո'չ գարշի Արարիչն զպատկեր եւ զանուն արարածոցս արկանել զինքեամբ, ըստ այնմ թե` Ես եմ իբրեւ զառիւծ ի վերայ տանն Յուդա , յոր վստահացեալ սուրբքն կոչեն զնա նովիմբ անուամբ` Առիւծ եկեալ ի տունն Յուդայ` զպերճն, զխրոխտն, զհզաւրն, զհամառաւտն, զահագինն ամենայն գազանաց` առիւծ, որ է անունն ի յառնլոյն կոչեցեալ։ 106 Յարձակեցայց ասէ, առից եւ գնացից եւ ոչ հոգացայց։ 107 Երբեմն զթշնամիս առակաւ կոչէ` ել, ասէ, առիւծ ի մորոյ իւրմէ եւ բաւական կորեանց իւրոց որսացաւ։ 108 Եւ զի մի' թուեսցի զաւրութիւն ունել թագաւորն ասորւոց կամ բաբելացւոց յինեանց ուժոյ, զինքն, ասեր, ինքն առիւծ եկեալ ի վերայ նոցա։ 109 Ըստ որում եւ զաթոռն հրաշալի տեսանէր Եզեկիել եւ առ ընթեր նոցունց զքերովբեսն կերպաձեւեալ ի տեսակ առիւծոյ , զի թագաւորական ասի կենդանին եւ թագաւոր գազանաց։
       110 Յայնոսիկ առակելով զթագաւորսն եկեալս ի վերայ Երուսաղէմի եւ ինքն իսկ նոքաւք գայր առնել դատաստան նոցա։ 111 Եւ զի վասն մեղաց եւ ամբարշտութեան հրէական ազգին գային բարկութեամբն Աստուծոյ առիւծքն ի վերայ Երուսաղէմի, նոյնպէս եւ վասն մեղաց ազգի մարդկան եւ կռապարիշտ մոլորութեան եկն Որդին Աստուծոյ մարդկային բնութեամբս եւ անուամբ առիւծու ցասմամբ զարթուցեալ ի վերայ իշխանին մահու եւ մեղաց մոլորութեան , զգեցուցանելով տկարացեալ բնութիւն մարդոյն զզաւրութիւն առիւծու, զի թափեսցէ զգիշատեալ դիակս տանն Ադամայ ի ձրձիտ փաղանգէ աղուեսուցa, այսինքն` ի մեհենից զերկրպագուս կենդանի մարդկան, եւ ի դժոխոց զհոգիսն մեռելոցն վեր բերելով ի փրկութիւն։ 112 Նմին իրի ասէ` Կորիւն առիւծու Յուդա, որ է խոստովանութիւն Որդոյ Աստուծոյ. Կորիւն , այսինքն` Որդի այնմ, որ ասաց. ես եմ առիւծ ի վերայ տանն Յուդա։
       113 Չորք են, ասէ Սողոմոն , որք հզաւր եւ պերճ շրջին եւ մինն է , որ կորիւն առիւծուն է , որ ոչ թիկունս դարձուցանէ յանասնոց, որք անբան սրտմտութեամբ, անմիտ ցանկութեամբ եւ անկարգ ցնորիւք ի վայր գտան քան զանբան անասունսն. այն, որ ել ըստ Երեմիայի ի յորձանացն Յորդանանու, իբրեւ զառիւծ ախոյան ընդդէմ փորձողին յանապատ , որ ցանկայր փորձել զնա, գիտել թէ ո՞յ է ։ 114 Ի զարգանալ կորեանն տղայոյ ի չափ երիտասարդութեան եւ յաւժարութիւն առիւծու, այն որ մինչ մատաղն էր տղա ի բոյնն կորեանց իժից էարկ զմագիլս մատանց իւրոց, ի բոյնս կորիւն առիւծուն յԵգիպտոս, եւ շարժեաց զձեռագործսն, որ անդ կորուսանելով զկորուսիչ դեւսն բնակեալս ի նոսա։ 115 Կորիւն առիւծու ասէ Յուդա ի շառաւեղէ խոստովանեալ եւ կամ երկրպագեալ. երկու երեսս յայտնէ կորիւն առիւծու ասելովն` զհայր եւ զորդի, որպէս եւ ասեր Տէրն ` Չէմ միայն, զի հայր ընդ իս է ։
       116 Ի շառաւեղէ ելեր, որդեակ (ԽԹ 9բ). եբրայեցին ասէ յարենէ Յուդա յարենէն Յովսէփայ, զի ոչ ետ սպանանել զնա, այլ եւ` յարենէն Թամարա, զի ոչ ետ այրել զնա վասն շնութեանն. իսկ ըստ Եւթանասնիցն ` Ի շառաւեղէն, որ յարմատոյն Յեսսեա ի սուրբ կուսէն Մարիամայ Տէրն մեր անախտ եւ առանց սերման, այլ եւ` ոչ աւտար ոք մայր ստացեալ, այլ` ի տանէն Աբրաամու, Իսահակայ եւ Իսրաէլի, դուստր Դաւթի հրաւիրեալ կանխաւ ի մարգարէից եւ ընտրեալ ի բիւրոց եւ խաւսեցեալ ի Հոգւոյն Սրբոյ։ 117 Վասն որոյ ասէ . Ելեր բազմեցար ննջեցեր իբրեւ զառիւծ ելեր, ասէ . յայտ է, թէ ի Խաչ, զոր Ամբակում ասէ` Ելեր դու ի կառս քո հեծելութեամբ , եւ դարձեալ ելեալն ի Հաւրէ եւ եկեալն ի խնդիր կորուսեալ դրամին եւ ոչխարին մոլորելոյ , ըստ Դաւթա Ել ի բարձունս եւ գերեաց զգերութիւն ։
       118 Բազմեցար, ննջեցէր (ԽԹ 9գ). բազմեցաւ տարածմամբ ձեռացն եւ բեւեռապինդ ոտիցն հեղուսմամբ, զոր իբրեւ զբազմաց եւ զփառաց աթոռ համարեալ ցանկայր կարաւտիւ։ 119 Ցանկանալով ցանկացայ, ասէ, ուտել ընդ ձեզ զատիկս զայս , յորում եւ չարչարելոցս եմ։ 120 Եւ Դաւիթ վասն այսմ ասաց Նստար յաթոռ դատաւոր արդարութեան եւ թե` Աթոռ քո Աստուած յաւիտեանս յաւիտենից , զի ըստ Աստուածութեանն այլ ոչ մեկնեցաւ ի նմանէ։ 121 Քանզի եւ փառս կոչէր իսկ հայցելով ի Հաւրէ` փառաւորեա, ասէր , զորդի քո ։ 122 Եւ Յիսուս չեւ էր փառաւորեալ, այսինքն ` խաչեալ, վասն որոյ եւ հանձն առնոյր Հայր զչարչարանս Որդոյն` ներելով հրէիցն։ 123 Փառաւոր արարից , ասէ, քանզի ընդ Հաւր գոլով ի յաթոռ վերինքն միայն գիտեին եւ փառաւորեին։ 124 Իսկ ի յայսմ ի բազմոցի տեսեալ եւ երկրաւորքս կցորդեցան փառաւորել զնա, յորում եւ ինքեանք իսկ` մարդիք փառաւորեցան հաւատալով ի նա, որպէս եւ ասաց ինքն` Տէրն ես ասէ , յորժամ բարձրացայց յերկրէ ի խաչն, զամենեսեան ձգեցից առ իս , յայտ է թէ ` հաւատով ի փառս իւրոյ Աստուածութեանն։
       125 Ննջեցեր, ասէ, նշանակէ քնոյ զմահն անուամբ , զի թե զհաւատացելոցն ի նա զմահ ննջել ասէ Պաւղոս, ասելով, թե` Աստուած զննջեցեալսն ի ձեռն Յիսուսի ածցէ ընդ նմա , քանի առաւել իւրն կամաւոր մահն քուն անուանի, որ յետ սակաւոյ միոյ յառնելոյ էր աստուածաբար։ 126 Քանզի ասէն զառիւծէ, թե ննջելով զաչսն ի բաց ունի, որպէս եւ Տէրն մեր մեռեալ մարմնովն եւ կենդանի գոլով աստուածութեամբն, ըստ այնմ եթէ` Ես ննջեմ եւ սիրտ իմ արթուն է ա ։ 127 Սիրտ զանմահութիւն եւ զկենդանի Աստուածութիւնն կոչէ, արթուն գոլով` աննիրհելի բնութեամբ, վասնզի ոչ ննջէ եւ ոչ ի քուն երթայ պահապանն Իսրայելի։
       128 Իբրեւ զառիւծ եւ զկորիւն առիւծու (ԽԹ 9բ), որ է իբրեւ զԱստուած եւ իբրեւ զորդի Աստուծոյ։ 129 Առիւծ. յորմէ սարսէ ամենայն կենդանի մինչեւ արիւն, ասեն, միզէ եւ ինքն ինքեան գէշ արկանէ, զայլոյն ոչ ուտէ , իբրեւ զՏէրն, որ ինքն զինքն կերակուր եարկ առաջի աշակերտացն ի վերնատունն, եւ ինքն եկեր ընդ նոսին , եւ յայն առակեաց զխորհուրդ կենացն հացի. Ուր գէշն իցէ, ասէ , անդ ժողովեսցին արծուիք ։
       130 Եւ զի կամաւք մեռաւ եւ նովիմբ կամաւքն յարեաւ զիբրեւն յաւելու, զի նմանութեամբ եւ նշանակաւք է առիւծ եւ կորիւն առիւծու , զի զառիւծն ննջեալ ոչ ոք կարէ զարթուցանել, բայց եթէ ինքն։ 131 Քանզի խաչեցին հրեայքն, իջոյց ի խաչէն Յովսէփ, ի գերեզմանի եդին Յովսէփ եւ Նիկոդիմոս, իսկ յարուցանել չիք հնար ումեք, զի որպէս մեռաւ կամաւք, նովին կամաւք յարեաւ. Իշխանութիւն ունիմ , ասէ, դնել զանձն իմ եւ իշխանութիւն ունիմ առնուլ զնա դարձեալ * ։ 132 Իբրեւ զառիւծ յարիցէ եւ զարհուրեցուսցէ իբրեւ զորդիս ջուրց, զիշխանն մահու` իբրեւ զգորտս, որ առաւել սարսելիք են եւ դողան քան զնապաստակ, զոր ղուղակ կոչեն քերթողքն, որպէս ասէ Փիլոն a, ոչ վայրապարb, այլ վասն ղաւղելոյն եւ պախելոյ , եւ վասն առաւել զարհուրական եւ երկչոտ բնութեանն, որք ի հովանոյ եւ ի ճողփմանէ ջուրցն զարհուրին։ 133 Որք եւ նախքան զյարութիւնն սակաւ ինչ ճաշակեալ ի զաւրութենէ նորա, աղաչեին մի առաքել զնոսա յանդունդս եւ տանջել նախ քան զժամանակն։ 134 Դարձեալ ելեր յերկինս բազմեցար, նստար ընդ աջմէ Հաւր, եւ ո՞վ յարուցանէ զքեզ Մինչեւ դիցին թշնամիք ամենայն ի ներքոյ ոտից քոց եւ յայնժամ յառնես ի դատաստան կենդանեաց եւ մեռելոց, ողորմելով տառապեալ եւ ախքատ բնութեանս` հարստահարելոյ ի չարութենէ եւ ի խաբեութենէ հակառակորդին, զի վասն տառապանաց ախքատին եւ հեծութեան տնանկին այժմն յարեայց, ասէ Տէր եւ եդից զփրկութիւն իմ, ըստ այնմ թէ` Դու յարուցեալ գթասցիս ի Սիոն, զի ժամանակ գթալոյն նորա հասեալ է * ։ 135 Ի ժամ ո՞ յարուսցէ զնա, բայց թէ այն կատարեսցի, որ ասաց . յարիցէ Աստուած եւ ցրուեցան ամենայն թշնամիք նորայ , յորժամ յարիցէ ի վանել զերկիր ըստ Եսայեա , եւ շարժեսցին երկինք եւ երկիր յերեսաց ահի Տեառն եւ ի փառաց զաւրութեան նորա, յորժամ գայցէ ի վերայ ամպոց երկնից զւարութեամբ եւ փառաւք բազմաւք։ 136 Իսկ ի գալստեանն դարու եւ ժամու յորժամ նստիցի յաթոռ փառաց իւրոց եւ ժողովեսցին առաջի նորա ամենայն ազգք, եւ մեկնեսցէ զնոսա ի միմեանց յաջմէ եւ ի ձախմէ. եւ հրամայեսցէ գալ եւ գնալ ըստ արժանեացն ի կեանսն եւ ի տանջանս յաւիտենից առիւծագոչ բարբառով։ 137 Յայնմանէ ո՞ յարուցանիցէ զնա ի բեմէն, վասն զի Ոչ գոյ այլ անուն տուեալ ի ներքոյ երկնից, որով արժան է կեալ, բաց ի նմանէ որում ամենայն ծունր կրկնի երկնաւորաց եւ երկրաւորացa ։
       138 Մի պակասեսցէ իշխան ի Յուդաէ. եւ մի պէտ յերանաց նորա, մինչեւ եկեսցէ այն, որ իւրն է թագաւորութիւնն (ԽԹ 10) ։ 139 Զշարակարգութիւնն ասէ առաջնորդաց եւ պէտաց ժողովրդեանն, մինչեւ ցԴաւիթ եւ անդի մինչեւ ցգերութիւն բաբելացոց, եւ յետ գերութենէն մինչեւ ցՅովսէփ եւ Մարիամ, որ ոչ պակասեսցին աթոռակալք եւ գահակալք մինչեւ ցՀերոդէս այլազգի, յորոց աւուրսն յայտնեցաւ Տէրն ծննդեամբ ի Բեդղեհէմ Հրէաստանի։ 140 Քանզի յետ մահուանն Յեսուա հարցին ասէ որդիքն Իսրայելի, թէ ո՞ լիցի նոցա առաջնորդ պատերազմել ընդ մնացորդսն Քանանացոց, եւ ասէ Տէր. Յուդա ելցէ, եւ յայնմ հետէ ոչ պակասեաց ըստ բանիս մարգարէութեանն։ 141 Թագաւոր եւ իշխան եւ կամ պետ, որ է տերութիւն ըստ բոլորի եւ ըստ մասին աւելի եւ պակաս ճոխութիւն ունելով ի մէջ ժողովրդեանն, ըստ Աւետարանին Մատթէոսի, որ ասէ. Ի գալ մոգուցն խռովեցաւ Հերովդէս եւ ամենայն Երուսաղէմ ընդ նմա ։ 142 Եւ ժողովեալ գիտունս աւրինացն հարցանէր, թէ ո՞ւր ծնանիցի Քրիստոսն. եւ լսեր, թէ ի Բեդղեհէմ Հրեաստանի, որ թէպէտ, որ զկնի Զաւրաբաբելի թագակալքն հատան ի Յուդաէ, այլ քահանայապետքն կրէին զթագն, եւ երկիցս, եւ երիցս խառնեալ էին ցեղքն երկոքին խնամութեամբ ընդ իրեարս։ 143 Յուդա եւ Ղեւի ի խնամոցն Աստուծոյ տուեալ թոյլ այնմ լինել, թէպէտ եւ զայլսն արգելոյր աւրէնքն զցեղսն ի խառնել, զի մի' խառնակ եւ յայլս երեւեսցին, այլ ցատուկ եւ պարզ երեւեսցի երեւումն Տեառն, ըստ մարգարէութեանն լինել ի Յուդաէ, այլ զի երկուց ազգացն թոյլ ետ խառնիլ, զի ծնեալն Էմանուիէլն առցէ յերկուցն զթագաւորութիւնն եւ զքահանայութիւն, զի Մելքիսեդեկն յայտնեսցի ի յայտնապէս յաւիտենական ունել զերկոսին, զի մայր նորա Մարիամ ի մաւրէ կողմանէ թոռն է Մաքթան քահանային եւ դուստր Յովակիմա յազգէ Յուդա, զոր անսխալ բերէ յազգահամարն. մատթէոսեան Աւետարան յիշելով Մարիամ ի յաւարտմանն եւ զՅովսէփ խաւսնայր ի Յուդաէ, թէպէտ չէր ինչ նպաստ Յովսէփ ծննդեանն, սակայն յիշեցուցիչ էր խոստմանն, որ առ Դաւիթ` ասել հրեշտակին. Յովսեփ, որդի Դաւթի մի երկնչիր առնուլ զՄարիամ կին քո, զի ի Հոգոյն Սրբոյ է . վասն որոյ ասէ. Որոյ իւրն է թագաւորութիւնն ։ 144 Անդէն յիսկզբանն մխիթարեաց Աստուած զարդարսն զառաջինս, եթէ յառաջին յերանութիւնսն ելանելոց է բնութիւնդ ձեր Աստուծոյ Մարդ լինելով, յորժամ մահկանացուք զտեղի առնուցուն։ 145 Քանզի մահկանացու զմահկանացու ազատել ոչ կարէ, զի չարչարիչ է եւ ճնշիչ եւ ոչ զուտ բարի մարդ, բայց Աստուած միայն որպէս եւ ինքն վկաեաց, եւ զի Աստուած է եւ իւրն է թագաւորութիւնն եւ յումեքէ չէ առեալ եւ չտա ոք. զի որ առեալ է տա, իսկ նմայն հայրենի է եւ սեփական, որ թէպէտ ասի տուեալ ի Հաւրէ, վասն մարդկութեան է այն, որ միացաւ ընդ Բանին, եւ զի Աստուած եւ իւր արարածք են ամենեքեան` նմա ակն ունին հեթանոսք, որք նստին ի խաւարի եւ ի ստուերս մահու ։ 146 Քանզի ոչ եթէ հրէից միայն է Աստուած, այլ եւ` հեթանոսաց, թէպէտ եւ ասեն յորմէ հետէ սպան զԳողիադ, ակն ունէին հեթանոսք։ 147 Այլ Տէրն Դաւթի, որ ասաց աշակերտացն յետ յարութեանն Գնացէք աշակերտեցէք զամենայն հեթանոսս ։
       148 Կապեսցէ զորթոյ զյավանակ իւր եւ զգնդակէ որթոյ զյավանակ իշոյ (ԽԹ 11). եթէ զժողովուրդն ոք ասիցէ կապեալ ընդ թագաւորութեամբն Դաւթի, եւ զգնդակէ որթոյ` զյավանակ իշոյ, զի ոչ պակասէ ժառանգ թագաւորութեանն եւ ոչ որդիք ժողովրդեանն, որք կրեն զբեռն արքայութեան։
       149 Լուասցէ գինով զպատմուճան իւր (ԽԹ 11ա). զմուտս հարկացն ասէր, որ գայր թագաւորացն որովք զարդարին հանդերձք թագաւորաց եւ արեամբ խաղողոյ (ԽԹ 11բ)` զբերան այգեացն, յորմէ արբեալ ուրախ լինին։
       150 Զուարթագին են աչաւք (ԽԹ 12) ։ 151 Զփափկութիւն եւ զխրախճանութիւն թագաւորութեանն, զոր տեսաներ եւ զուարճանայր։
       152 Սպիտակ ատամունքն (ԽԹ 12ա) ։ 152 Զի ոչ ի զրկանաց ուտեն, այլ անմեղութեամբ վարինa։