Պատմութիւն Հայոց, Հատոր Գ.

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
Բազում եւ ազգի ազգի եղեն տարժանմունք դժուարութեանց ՚ի նախընթաց չորեսին գիրս` վասն միաբանելոյ զկարծիս նախնի եւ անուանի մատենագրաց ընդ իրեարս, առ անվթար կարգելոյ զպատմութիւնս Հայոց. որպէս եւ տեսեր ՚ի ծանօթութիւնս նոցա. այլ ՚ի սոյն յայս գիրս այլազգ իմն եղեւ մեզ կրել տուայտանս նեղութեան. քանզի աստանօր` որք միանգամ պատմին ՚ի ժամանակս տէրութեան Ռուբինեանց` թէպէտեւ ՚ի բազմաց եւ յականատեսից աւանդին, այլ յամենեցուն հատուկտիր բանիւք, ոմն զայս եւ ոմն զայն գրելով. եւ կամ համառօտիւ իմն անցանելով. եւ տարբեր ՚ի միմեանց կարգելով. որոյ վասն բազմավաստակ տքնութեամբ դեգերեալ մեր ՚ի նոսա եւ յայլեւայլ ազգաց պատմութիւնս, հազիւ ուրեմն հասկաքաղ հաւաքմամբ մարթացաք գլխաւորել զբանս. իսկ զտարբերութիւնսն որք են ՚ի մէջ պատմաբանից այսոցիկ դարուց ` իբր թեթեւ ինչ համարելով, ոչ փոյթ կալաք ճշդիւ` նշանակել, բայց եթէ զոմանս եւեթ:
       Ունէաք այս ' եւ յոլովագոյն առիթս ՚ի վեր հանելոյ զանհիմն բանս ոմանց յարտաքին մատենագրաց` որք ըստ հաճոյս ճառագրեն զազգէ մերմէ, առեալ ՚ի համբաւոյ, եւ յարմարեալ զամենայն ըստ գործողութեանց այլոց աշխարհաց, սակայն եւ աստի յայսմանէ ինքնակամ խորշեցաք` դոյզն իրաց ինչ յայտարարութիւնք շատացեալ, զորս տեսանեն ընթերցօղք յընթացս յաջորդ ծանօթութեանցս: