Վարք սրբոց հարանց…, հատոր Բ

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

ՆՍՏԷՐ ոմն ծեր ընդ եղբօր 'ի խցի կենակցութեամբ 'ի միասին, եւ էր ծերն յոյժ ողորմած։ Եւ եղեւ սով, եւ սկսան բազումք քաղցենալ եւ գային 'ի դուրս նորա զի արասցէ սէր. իսկ նա ամենեցուն տայր զհացիկն։ Եւ եղբօրն տեսեալ եթէ շատ տայ արտաքս, ասէ ցծերն. տուր զբաժին իմ 'ի հացէդ։ Եւ նա ասէ. առ որպէս եւ կամիս։ Եւ բաժանեցին զհացիկն, եւ առ եղբայրն զմասն իւր առաշոգ. իսկ ծերն յիւրմէ մասնէ անտի առնէր զողորմութիւնն։ Եւ լսէին բազումք եւ գային առ ծերն. իսկ նա ամենեցուն տայր զհացիկն։ Եւ տեսեալ աստուծոյ զօժարութիւն ծերոյն, օրհնեաց զհացիկն նորա։ Դէպ եղեւ եղբօրն ուտել զիւր բաժինն, եւ ասէ ծերն. ահա այս եւս հացկունքս կան իմ, առ դարձեալ զիս սենեկեկից ընդ քեզ։ Եւ նորա ասացեալ՝ բարի է, եւ խառնեցին երկրորդ անգամ զհացիկն։ Լեալ դարձեալ ընդարձակութի, գային դարձեալ առ ծերն, խնդրէին 'ի նմանէ, եւ նա տայր նոցա։ Դէպ եղեւ զի սպառեցաւ հայրն. եւ մտեալ եղբօրն ետես զի սպառեալ էր հացն, եւ եկն աղքատ, եւ ասէ ծերն. մուտ եւ տուր նմա։ Ասէ եղբայրն. ոչ գոյ, վասն զի պակասեաց հացն։ Եւ ասէ ցնա ծերն. մուտ եւ որոնեա։ Եւ մտեալ եգիտ զհացադիրն լցեալ հացիւ մինչեւ 'ի վեր, եւ առեալ երկիւղիւ մեծաւ ետ աղքատին. եւ ծանուցեալ զառաքինութիւն եւ զհաւատս ծերոյն փառաւորեաց զաստուած։
       ՉՈԳԱՆ երբեմն եղբարք երկու առ Ամոն ծեր, եւ սովոր ութիւն էր ծերոյն ոչ ճաշակել զամենայն օր։ Եւ իբրեւ ետես զեղբարսն, խնդաց եւ ասէ՝ թէ որ պահէ, վարձս առնու, եւ որ ճաշակէ վասն սիրոյ՝ երկուս պատուիրանս կատարէ, զի զիւր կամսն ոչ արար, եւ զպատուիրանն կատարեաց եւ զեղբարսն հանգոյց։
       ԷՐ ոմն 'ի սրբոց յԵգիպտոսի բնակեալ յանապատ տեղիս, եւ էր երէց. բնակէր հեռագոյն 'ի նմանէ այլ ոմն մանիքեցի, եւ նա յասացելոցն առ ինքեանց երիցանցն էր. եւ կամեցեալ առ ոմն երթալ առ իւր պաշտօնակիցս, եւ եղեւ երեկոյ առ նա ուր էր սուրբ ուղղափառն։ Եւ երկուցեալ էր եւ զարհուրեր մտանել առ նա զի ննջեսցէ. գիտէր եթէ ճանաչէ զիս զի մանիքեցի եմ, գուցէ ոչ ընդունիցի զիս. ապա հարկաւորեալ բախեաց ըզդուրսն։ Եւ բացեալ ծերոյն եւ ծանուցեալ զնա ընկալաւ զնա ուրախութեամբ , եւ հարկաւորեցոյց զնա յաղօթս կալ, եւ հանգուցեալ ննջեցոյց։ Իսկ մանիքեցին առանձինն լեալ 'ի գիշերին ասաց՝ թէ զիարդ եւ ոչ մի ինչ կարծիս ետ ինձ, արդարեւ սա ծառայ աստուծոյ է։ Եւ եկեալ անկաւ յոտս նորա եւ ասէ. ես ուղղափառ եմ յայսմհետէ։ Եւ այսպէս ասացեալ անդր բնակեցաւ առ նմա։
       ՉՈԳԱՆ երբեմն ոմանք 'ի հարանցն առ ծերն Յովսէփ 'ի Պանեփոսն, զի հարցցեն զնա վասն ընդ առաջ երթալոյ եղբարց օտարաց եթէ գայցեն առ նոսա, եթէ պա՞րտ իցէ խոնարհել առ նոսա թէ ոչ։ Եւ յառաջագոյն քան զհարցանելն զնա, ասէ ծերն ցաշակերտն իւր. միտ դիր զոր թէ պատրաստեալ եմ առնել այսօր, եւ համարեա։ Եւ եդեալ երկու պրտուէս, մի յաջմէ իւրմէ եւ մի յահեկէ, եւ ասէ զնոսա՝ նստարուք։ Եւ մտեալ 'ի խուղն իւր զգեցաւ հանդերձ աղքատի եւ ել առ նոսա եւ անց ընդ մէջ նոցա լուռ կալով. եւ դարձեալ մտեալ մերկացաւ զհանդերձն մուրականի եւ զգեցաւ հանդերձ միայնակեցաց ազնիւ, եւ ելեալ անց ընդ մէջ նոցա . եւ մտեալ դարձեալ մերկացաւ եւ զգեցաւ զիւր հանդերձն եւ նստաւ 'ի միջի նոցա, եւ նոքա զարմացեալ էին վասն գործոց ծերոյն։ Եւ ասէ ցնոսա. ուշ եդի՞ք այսմ զոր ես արարի։ Եւ նոքա ասեն՝ այո։ Ասէ ցնոսա՝ զի՞նչ արարի։ Նոքա ասեն. զառաջինն զգեցար հանդերձ մուրականի եւ զերկրորդն միայնակեցի։ Ասէ ցնոսա. մի՛ թէ փոխեցա՞յ ես յագանելոյն այլ եւ այլ։ Ասեն ցնա՝ ոչ։ Ասէ ցնոսա ծերն. եթէ ես 'ի յառաջագոյն հանդերձսն ոչ փոխեցայ, որպէս առաջինն ոչ վնասեաց ինձ եւ ոչ երկրորդն փոխեաց զիս, այսպէս արժան է լինել 'ի պատահման սրբոցն ըստ աւետարանին ձայնի՝ տուք զկայսերն կայսեր եւ զայն այ։ Յորժամ գալուստ եղբարց առ ձեզ լինի, համարձակութեամբ ընկալարուք զնոսա. իսկ յորժամ առանձինն իցէք, պէտք են սգոյ եւ տրտմութեամբ հոգ տանել։ Եւ նոցա լուեալ զարմացան, զի որ եթէ 'ի սիրտս նոցա էր՝ ասաց յառաջագոյն քան զհարցանելն. եւ փառաւորեցին զաստուած եւ չոգան խնդութեամբ եւ իբրեւ յաստուծոյ ընկալան զբանն, եւ զոր ինչ ասաց ցնոսա՝ պահեցին առ ինքեանս։
       ԷՐ ոմն միայնակեաց, որ ունէր եղբայր աշխարհական աղքատ. եւ զի՞նչ եւ գործէր միայնակեացն՝ տայր աշխարհականին, եւ եւս առաւել աղքատանայր աշխարհականն. եւ երթեալ միայնակեացն պատմեաց ծերոյ ումեմն զիրսն։ Ասէ ցնա ծերն. եթէ կամիս ինձ լսել՝ մի՛ եւս տար նմա, այլ ասա նմա. եղբայր, մինչ կայրն տայի քեզ, եւ արդ դու որ ինչ յաջողէ քեզ՝ բեր ինձ 'ի գործոյն քումմէ. եւ զինչ եւ բերէ քեզ՝ առ 'ի նմանէ, եւ ուր եւ գիտես եթէ է օտարական կամ ծեր աղքատ՝ տուր նմա, եւ աղաչեա զնոսա զի աղօթս արասցեն վասն նորա։ Եւ երթեալ եղբօրն արար այնպէս։ Եւ իբրեւ եկն եղբայրն աշխարհական, խօսեցաւ ընդ նմա զոր օրինակ ասաց ընդ նմա ծերն, եւ չոգաւ 'ի տուն իւր տրտմութեամբ։ Եւ յառաջին աւուրն եբեր նմա փոքր մի բանջար յաշխատութենէ իւրմէ, եւ առեալ եղբայրն ետ զայն ծերոցն եւ աղաչեալ զնոսա զի աղօթս արասցեն 'ի վերայ նորա, եւ օրհնեալ 'ի նոցանէ գնաց։ Նոյնպէս դարձեալ եբեր խաւարտ եւ հաց. եւ առեալ եղբօրն արար նոյնպէս։ Եւ եկեալ զերրորդ անգամն եբեր ծախս շատս, եւ եբեր ձուկն եւ գինի. եւ տեսեալ եղբօր նորա զարմացաւ, եւ կոչեալ զաղքատսն հանգոյց զնոսա։ Եւ ասէ ցնա եղբայրն. մի՛թէ պէ՞տք ինչ իցեն սակաւ մի հացի, եղբայր։ Եւ նա ասէ. ոչ. տէր, զի յորժամ առնուի ինչ 'ի քէն՝ որպէս զհուր մտանէր 'ի տուն իմ եւ ծախէր զամենայն ինչ. եւ յորոյհետէ ոչ առի 'ի քէն, աստուած ողորմեցաւ ինձ եւ օրհնեաց զիս։ Արդ երթեալ եղբօրն պատմեաց ծերոյն զամենայն ինչ որ թէ դիպեցաւ նմա։ Եւ ասէ ցնա ծերն. ո՞չ գիտես եթէ գործ միայնակեցի հուր է, եւ ուր մտանէ այրէ. մանաւանդ եթէ այս օգտակար է նմա՝ յաշխատութենէ իւրմէ ողորմածութիւնս առնել, եւ լինի նմա աղօթք սրբոցն յօգնականութիւն եւ այսպէս օրհնի։
       ԵՂԲԱՅՐ ոմն ետես զհայրն Նիտերոյ զի ունէր երկուս կողոբս, եհարց ցնա եւ ասէ. եթէ գայ աղքատն եւ խնդրէ 'ի քէն՝ զո՞ր տաս նմա։ Եւ նա ասէ. զլաւագոյնն տամ։ Եւ ասէ եղբայրն. եւ եթէ եկեսցէ այլ աղքատ եւ խնդրեսցէ՝ զի՞նչ տաս նմա։ Եւ ասէ. զկէսն եւս տամ զմիւսոյն։ Ասէ եղբայրն. եւ եթէ եկեսցէ այլ եւ խնդրեսցէ 'ի քէն դարձեալ։ Ասէ ծերն. հատանեմ եւ զկէսն եւս տամ նմա, եւ ածեմ զկէսն ընդ մէջ իմ։ Եւ ասէ եղբայրն. եթէ եկեսցէ այլ աղքատ եւ խնդրեսցէ 'ի քէն։ Եւ ասէ ծերն. տամ նմա զմնացորդսն եւ ես ոչ խնդրեմ առնուլ 'ի մարդոյ, այլ երթամ նստիմ 'ի տեղւոջ իմում մինչեւ աստուած առաքէ եւ զգեցուցանէ զիս։
       ՄԱԳԻՍՏՐՈՍ ոմն առաքեցաւ 'ի թագաւորէն 'ի ճանապարհ. եւ գտեալ յընթացան անկեալ զոմն մեռեալ, եւ էր մերկ, գթացեալ 'ի նա, եւ ասէ ցայնոսիկ որ ընդ իւրն էին. առէք զերիվարս իմ եւ յառաջեցէք փոքր մի։ Եւ իջեալ զգեցոյց մեռելոյն զներքին զգեստն իւր եւ ծածկեալ գնաց։ Յետ աւուրց ինչ առաքեցաւ նոյն ինքն յայլ թագաւոր հրեշտակ. եւ 'ի հասանել 'ի քաղաքն 'ի մի աւուրց՝ անկաւ յերիվարէն, բեկան ոտք նորա եւ դնէր 'ի մահիճս։ Գիտացեալ թագաւորին զպատահումնն հրամայեաց բժշկաց փոյթ տանել նմա, եւ ոչ ինչ կարացին օգնել նմա։ Յետ հինգ աւուր սեւացաւ ոտքն. եկեալ բժշկացն տեսեալ խոկային առ միմեանս հատանել զոտս նորա , զի մի՛ ընդ նմին ապականեսցի ամենայն մարմինն եւ մեռցի. իսկ ցնա ասեն՝ վաղիւն գամք եւ մխիթարեմք զքեզ։ Եւ հրաման ետ մանկանն գնալ զկնի բժշկացն եւ լսել թէ զինչ խոկան վասն իւր։ Ասեն ցնա. ոտք տեառն քո սեւացեալ է. եթէ ոչ հատանի, կորնչի մարդն. այլ եկեսցուք առաւօտուն եւ զոր կամի արասցուք։ Երթայր մանուկն լալով առ տէրն իւր եւ աշխարէր, վայ ինձ, ասելով, տէր իմ, զի վաղիւն խորհին բժիշկքն զվնասեալ ոտն քո կտրել։ Եւ նա լուեալ, անժուժկալութեամբ սաստիկ ցաւոցն զգիշերն ամենայն տքնեալ, եւ հանեալ զամենեսեան որք 'ի տանն՝ փակեաց զդրունսն, եւ սակաւ մի նիրհեալ՝ ետես այր մի զի մտանէր ընդ դրունսն՝ գաւազան ունելով 'ի ձեռին իւրում, որոյ գլուխն խաչ լուսափայլէր, եւ ասէ ցնա. այր դու, ընդէ՞ր լաս։ Եւ նա ասէ. ո՞չ լացից եւ տրտմեցայց, զի բեկան ոտքս, եւ զայս խորհին վասն իմ բժիշկքն կտրել զսա։ Ասէ ցնա որ երեւեցաւն. ցոյց ինձ զոտս քո։ Եւ հիւանդն 'ի բաց առեալ զսընդոնն՝ եցոյց նմա։ Իսկ երեւեալն խաչ կնքեաց եւ ասէ. արի այժմ եւ շրջեա։ Ասէ հիւանդն. ոչ զօրեմ, նեցուկ լեր ինձ։ Իսկ նա բուռն եհար, եւ սա կաղայր։ Ասէ ցնա երեւեալն . եւ արդ կաղա՞ս։ Եւ ասէ հիւանդն. տակաւին կաղամ։ Ասէ ցնա. արի եւ շրջեա ողջանդամ։ Եւ առժամայն յարուցեալ շրջէր ողջ։ Եւ ասէ երեւեալն. ահա այժմ եղեր ողջ, մի՛ մոռանար զողորմութիւն որպէս եւ լուար՝ երանի ողորմածաց զի նոքա ողորմ ութիւն գտցեն. զի դատաստան մի առատ է որոց արարին ինձ զողորմութի։ Եւ ելանելն ասէ ցնա՝ կեցցես։ Ասէ որ ողջացաւն՝ գնա՞ս։ Եւ ասէ. զի՞նչ կամիս որով ողջացարն։ Ասէ մագիստրոսն. աստուծով՝ որ առաքեացն զքեզ՝ ասա ո՞վ ես դու։ Եւ ասէ. ով մարդ, ընդէ՞ր երդմնեցուցանես զիս. նայեա յիս, ո՞չ ճանաչես զայս ներքին զգեստս։ Ասէ. այո, տէր իմ։ Եւ ասէ որ երեւեցաւն, ես եմ զոր տեսեր մեռեալ անկեալ 'ի ճանապարհին եւ ընկեցեր զայս ներքին զգեստս 'ի վերայ իմ. վասն այսորիկ առաքեաց զիս աստուած ողջացուցանել զքեզ. գոհացիր զաստուծոյ յամենայնի, եւ ընկեա 'ի քէն զօգն ութիւն մարդկան, զի ոչ թողու աստուած զայնոսիկ որ խնդրեն զնա։ Եւ գնացեալ ել ընդ դուռն ընդ որ եմուտ։ Եւ ողջացեալն զարթուցեալ 'ի քնոյն պատմեաց ամենեցուն զոր ետեսն, եւ շրջէր ողջ։ Եւ մեք տեսեալ փառաւորեցաք զաստուած, եւ գրեցաք յօգուտ այնոցիկ որոյ պատմի։
       ՊԱՏՄԵՑԻՆ մեզ վասն սրբոյ աբբային Ապողինարու հայրապետին Աղեքսանդրու՝ զի յամենայնի ողորմած էր եւ անյիշաչար։ Եւ այս ասացաւ մեզ հաւատարմապէս՝ եթէ կայր յԱղեքսանդրիա մանուկ մի որդի եղեալ իշխանի քաղաքին, որ արժանաւոր փարթամութեամբ վախճանեալ բազում ինչս եւ ոսկի եթող նմին։ Նուազեցաւ եւ ծախեցաւ ինչքն 'ի հարկաւոր պէտս, եւ զամենայնն կորուսեալ 'ի վերջին եհաս աղքատութիւն, ոչ վասն անառակ ութեան կամ շռայլութեան, այլ 'ի նաւարկ ութեան 'ի նաւակոծ ութեան զվաճառսն կորոյս, ըստ ասելոյն 'ի սաղմոսին՝ ելանէին յերկինս եւ իջանէին մինչեւ յանդունդս, եւ անձինք նոցա յանձինս իւրեանց մաշեցան։ Յայս պատահմանէս մանուկս այս 'ի մեծութենէ եղեւ փոքր, եւ զբեռն ընչիցն 'ի նաւարկութեանն կորուսեալ, եւ եւս նուաստացաւ։ Վասն սորին լուեալ երանելին Արողինարոս եւ տեսեալ զնա յայն տառապանս, եւ այն զի գիտէր զծնողսն նորին՝ վշտանայր, եւ փոքր մի ողորմութիւն նմին առնել ամաչէր։ Քանզի տեսանէր զնա յատեան իւր աղքատ, եւ ճմլէր ոգի երանելւոյն 'ի վերայ առնն՝ որ զգենոյր հանդերձ պատառատուն, եւ պատկեր կորացեալ վերջին աղքատութեամբ, շարժեցաւ յաստուծոյ, եւ խորհէր սքանչելապէս, որում եւ վայել էր իւրում երանութեան։ Կոչեաց զնոմիկոս սրբոյ եւ մեծի եկեղեցւոյն առանձինն եւ ասէ ցնա. տէր նոմիկոս, կարո՞ղ ես պահել ինձ խորհուրդ։ Ասէ նոմիկոսն. յուսամ յորդին աստուծոյ, տէր իմ, զի ինչ որ հրամայէ սրբ ութիւն քո առ իս խորհուրդ, մի գիտասցէ մարդ ոք։ Ասէ հայրապետն. պիտոյ է զի արասցես գիր ոսկւոյ լտեր յիսնից առ եկեղեցին 'ի դիմաց այս անուն մանկան հօր, որ վախճանեալ է. եւ դիր 'ի նմա վկայք, կնքեա եւ մատո այսր։ Իսկ նոմիկոսն առժամայն փութապէս արարեալ զհրամանն՝ մատոյց զթուղթն տուեալ ցհայրապետն։ Եւ քանզի էր այրն յառաջ ժամանակաց մեռեալ եւ թուղթն նոր, ասէ հայրապետն, գնա, պատուական նոմիկոս ձգեա զդա 'ի ցորեան կամ 'ի գարի եւ յետ սակաւ աւուրց բեր այսր։ Եւ գնացեալ եկն 'ի հրամայեալ օրն առ հայրապետն՝ ունելով զգիրն։ Եւ ասէ հայրապետն գնա արդ եւ ասա ցմանուկն. զի՞նչ տացես ինձ, եւ տաց քեզ զգիր օգտի։ Այլ տես, պատուական նոմիկոս, մի առցես 'ի նմանէ պակաս քան զերիս դահեկանս , եւ տուր նմա զգիրն։ Եւ ասէ նոմիկոսն. հրաման տուր, տէր զի մի՛ եւ զայդ առից։ Արդ կոչեալ նոմիկոսն զմանուկն ասէ. զի՞նչ տացես ինձ, եւ ես շնորհեցից քեզ ինչ որ զաղքատութիւնդ քո լցուցանէ։ Եւ նա ուխտ եդ՝ զոր ինչ կամի՝ տալ։ Յայտնեաց նմա նոմիկոսն եւ ասէ. յառաջ քան զհինգ օր յուզէի յարկղն զիմ նամակս, եւ գտի զգիրս զայս, եւ յիշեմ այժմ զերանելի հայրն քո որ ունէր ակն առ իս, եւ աղաչեաց զիս յօր մահուանն իւրոյ եւ ետ զգիրս զայս մնալ առ իս մինչեւ ցայս ժամ. արդ եկն 'ի միտս իմ տալ զայս զքեզ։ Ասէ մանուկն. եւ զի՞նչ կամիս թէ տաց քեզ։ Ասէ նոմիկոսն. երեք դահեկան։ Եւ ասէ մանուկն. տեսանես զի պատկառեալ է դէմք իմ, եւ անծանօթ 'ի պարտականաց։ Ասէ ցնա նոմիկոսն. այո, ապա հրաժարե՞ս ունել զսա սակաւ տրիւք։ Ասէ դարձեալ մանուկն. գիտէ տէր՝ զի ոչ ինչ ունիմ, ապա թէ առից զոր այդր գրեալ է, եւ այլ եւս զոր ինչ կամիս՝ տաց քեզ։ Յայնժամ ետ ցնա զգիր յիսուն լտերն։ Իսկ մանուկն հանդերձ կտակաւն եկեալ առաջի հայրապետին ծունր էած եւ ետ ցնա զգիրն։ Եւ հայրապետն յընթեռնուլն սկսաւ առնել ցնա կռիւ ասելով. մինչեւ ցայժմ ո՞ւր էիր. հօր քում վախճանի աւելի է քան զտասն ամ. գնա, իշխան դու, ոչ առնեմ քեզ պատասխանի։ Եւ նա ասէ. տէր իմ, ոչ ունէի ես զգիրդ, այլ նոմիկոսդ ետ զդա ցիս եւ ասաց՝ թէ 'ի յոյզ նամակաց գտի. արդ ներեա ծառայի քո։ Գնա, ասէ հայրապետն, թոյլ տուր եւ ես յայտնեցից զկամս իմ յետ միոյ շաբաթու։ Գնաց մանուկն եւ կացեալ զսահմանեալ աւուրսն՝ եկն վերստին։ Իբրեւ ետես զնա հայրապետն, պատճառս կցկցէր՝ որպէս թէ ոչ ինչ կամի տալ ցնա. ընդէ՞ր յապաղեցեր, ասէ, եւ ոչ բերեր զգիրս։ Ասէ մանուկն. տէր իմ, գիտէ աստուած, զի ոչ ունիմ զօրըստօրէն յագեցուցանել զիմսն. զինչ աստուած ծագէ ողորմութիւն առ քեզ՝ արասցես ինձ։ Յայնժամ ասէ ցնա սրբազանն Ապողինարոս. ընդունիմ զաղաչանս քո եւ հատուցանեմ ահա 'ի ձեռսքո զգլուխ իրիդ լիապէս. բայց եղբայր, աղաչեմ զքեզ, մի խնդրէր տոկոսիւ 'ի սուրբ եկեղեցւոյս զի 'ի քէն եղեւ յապաղումնն։ Ծունր էած մանուկն եւ ասէ. զինչ եւ խորհի տէրն եւ հրամայէ՝ լիցի, զոր ինչ 'ի գլխոյն կամիցի սրբութիւնդ քո՝ թողցի։ Ասէ հայրապետն. ոչ, բաւական է մեզ որ թողուս զվաշխդ։ Յայնժամ մատուցին առաջի եւ տուաւ ցնա յիսուն լիտր ոսկի, եւ արձակեաց զնա հայրապետն օրհնութեամբ վասն որոյ եթող նմա զտոկոսին։ Այս գաղտնի գործք աստուածայնոյն Ապողինարոսի եւ գթ ութիւն 'ի վերա մանկանն՝ յարուցեալ զնա յաղքատութենէ, յետ որոյ 'ի չափ փարթամ ութեան ծնողաց իւրոց հասեալ, եւ բարւոք քաղաքավարութեամբ կացեալ վայելչապէս զտեառնէ գոհանայր։
       ՅՈՐԺԱՄ էաք մեք յԱղեքսանդրիա. Լէոնդիոս ոմն այր բարեպաշտ եւ քրիստոսասէր եկն 'ի Պենտապօլսոյ՝ որ էր մերձ 'ի Կեռին, եւ էր բնակեալ անդ ժամանակս բաւականս, եւ ածին զնա քաղաքացիքն յօրհնութիւն հայրապետին Աղեքսանդրու, ձեռնադրէին եպիսկոպոս։ Եեւ եղեւ 'ի խօսելն ընդ մեզ, պատմեաց մեզ եւ ասէ՝ եթէ յաւուրս Թէոփիլոսի հայրապետին Աղեքսանդրու եղեւ 'ի Կեռինն եպիսկոպոս Սինեսիոս իմաստասէրն, որ եկն 'ի Կեռինն եւ եգիտ անդ իմաստասէր զոմն Եւագրիոս անուն՝ որ եղեւ նմին սիրելի մօտաւոր, թէպէտ եւ հելլենացի էր վարուք։ Բայց եպիսկոպոսն Սինեսիոս եդ ընդ կռապաշտիցն մախանս՝ ոչ թէ միայն խորհել զայս, այլ եւ փութայր եւ ջանս բազումս ունէր վասն Եւագրիոսի ածել 'ի քրիստոնէութիւն. սակայն նա ոչ տայր տեղի վարդապետ ութեան վասն հին սովոր ութեանն ընդելութեան. այլ եպիսկոպոսն ունելով բազում սէր առ նա ոչ խոցոտէր եւ ոչ բռնադատէր եւ ոչ ձանձրանայր, յամենայն աւուր աղաչել եւ վարդապետել, եւ մտադիւրութեամբ ջանայր զի արասցէ նմա 'ի Քրիստոս հաւատալ։ Եւ նա յաւուր միում յորժամ բազմացան խօսքն եւ պատասխանիքն 'ի մէջ իւրեանց. ասէ ցեպիսկոպոսն. այսպէս, տէր իմ եպիսկոպոս, յետ ամենայնի եւ յայսմ կամիս ածել զիս զոր ասէք դուք քրիստոնեայքդ՝ եթէ վախճան այսմ աշխարհի լինիցի, եւ յետ վախճանին ամենեքեան որ են մարդիկ 'ի սկզբանէ՝ այս մարմնովս յառնեն եւ զմարմինս զայս անապական զգենուն եւ անապական 'ի յանապական կեանսն կենցաղավարին. նոյնպէս եւ որք մարմնով գործեցին զմեղս՝ կորնչին, եւ որ ողորմի աղքատին՝ փոխ տայ աստուծոյ, եւ եւ որ կորուսանէ աստ 'ի տառապեալս ինչ՝ յերկիս գանձէ եւ հարիւրապատիկ զսա 'ի միւսանգամ գալստեանն 'ի Քրիստոսէ առցէ. անհաւատալի է ինձ այդ խորհուրդ եւ խռովեցուցիչ եւ շաղփաղփ ութեան բանք։ Իսկ եպիսկոպոսն երեւեցոյց նմա զամենայն յոյս քրիստոնէից եթէ ճշմարիտ է։ Եւ բազում ժամանակի երեւեցոյց զնա մկրտիլ ամենայն տամբ եւ հաւատալ 'ի Քրիստոս. լինէր նոցա ուրախ ութիւն մեծ։ Եւ յետ մկրտելոյն էած առաջի եպիսկոպոսին ոսկի երիս կենդինարս եւ ասէ. ընկալ զսա եւ տուր աղքատաց եւ արա ինձ ձեռագիր որ տացէ ինձ զայդ Քրիստոս 'ի հանդերձեալն։ Եւ եպիսկոպոսն ընկալեալ զգանձն եւ ետ աղքատաց, եւ ետ նմա ձեռնագիր։ Եւ մնացեալ յետ մկրտ ութեանն աւուրս ինչ, տկարացեալ 'ի հիւանդութիւն եւ եկն 'ի վախճանել, եւ ասէ ցորդիս իւր. յորժամ ամփոփէք զիս, զայս թուղթս դիք 'ի ձեռին իմում եւ այնպէս ամփոփեցէք զիս։ Եւ 'ի մեռանելն ամփոփեցին եւ տուին 'ի նա զձեռնագիրն։ Եւ յետ երից աւուրց վախճանին երեւեցաւ եպիսկոպոսին եւ Ասէ. եկ 'ի գերեզմանն ուր իցեմ եւ առ զձեռնագիր քո, զի վճարեցայ լիապէս զոր ետու 'ի ձեռս քո, եւ ոչ մի բան ունիմ առ քեզ այլ, եւ յաղագս հաւատարմութեան քո վերնագրեցի 'ի նմա ձեռամբ իմով։ Եւ ոչ գիտէր եպիսկոպոսն եթէ թաղեալ էր ընդ նմա ձեռնագիրն իւր։ Եւ առաւօտուն առաքեաց առ որդիսն իւր եւ ասէ ցնոսա. միթէ զումեք ձեռնագիր եդի՞ք ընդ հօրն ձեր։ Ասեն ցնա. այո, տէր թուղթ իմն յորժամ վախճանէր ետ ցմեզ եւ ասէ. յորժամ վախճանիմ ես՝ դիք զթուղթս զայս 'ի ձեռս իմ առանց գիտելոյ ումեք ամենեւին։ Յայնժամ եպիսկոպոսն առ զնոսա եւ ընդ նոսին զկղերիկոսն եւ քարակոփս որք շինէին զգերեզման իմաստասիրին. եւ յորժամ բացին զնա, գտին զգիր եպիսկոպոսին 'ի ձեռս մեռելոյն, զոր առեալ բացին եւ գտին վերագրեալ ձեռամբ իմաստասիրին այսպէս. ես Եւագրիոս իմաստասէրս՝ քեզ սրբազանեալ եպիսկոպոսի Սինեսիոսի ուրախ լինել. առի զպարտսն իմ եւ վճարեցայ, եւ ոչ մի բան ունիմ առ քեզ վասն ոսկւոյն զոր ետու զօրութեամբ ճշմարտին Քրիստոսի աստուծոյ մերոյ որ անբաւ սքանչելին է։ Եւ զայս իբրեւ տեսին ամենեքեան, մեծապէս զարմացան 'ի վերայ եղելոց սքանչելեացն եւ արտասուօք զած փառաւորեցին։ Եւ կայ մինչեւ ցայսօր թուղթն այն 'ի գանձարան սրբոյ եկեղեցւոյն Կեռինէ, եւ ընդ այլ սպասս եկեղեցւոյն աւանդեն զնոյն 'ի նա որք յաջորդեն զպաշտօն եկեղեցւոյն 'ի փառս Քրիստոսի։
       ՊԱՏՄԷՐ հայրն Դանիէլ՝ եթէ այր ոմն քարահատ վաստակէր աւուրն դանկ մի ոսկի, եւ ինքն ոչ ուտէր մինչէ ցերեկոյ. եւ ապա գնէր կերակուր նովաւ եւ ուտէր ընդ հիւրս եւ ընդ աղքատս, եւ զփշրանս մնացեալս ընկենոյր շանց. եւ ոչ ինչ պահէր 'ի վաղիւն, բայց միայն զքարհատն իւր։ Եւ եղեւ զի ընկալաւ զիս ընդ հիւրս. եւ իբրեւ իմացայ զկեանս նորա, խնդրեցի յայ զերիս շաբաթս՝ տալ նմա ինչս, զի բազում արասցէ զարդիւնս։ Եւ ասէ ցիս տէր 'ի տեսլեան, զի կայր 'ի վերայ վիմի 'ի կերպս թագաւորի եւ ասէ. բաւական է նմա զոր ունի։ Եւ ժտէի ես տալ նմա ստացուածս, եւ ասէ ցիս տէր. առնո՞ւս զնա յերաշխի, զի կացցէ 'ի պատուիրանս իմ։ Եւ ասեմ. այո։ Եւ ասէ ընդ զօրսն որ մօտն կային. լուարուք դուք։ Եւ եղեւ զի 'ի հանելն քար՝ գտաւ կարաս մի լի ոսկւով, եւ ոչ իշխեաց 'ի տեղւոջն յերեւան հանել, այլ վարձեալ գրաստս գնաց 'ի Կոստանդինուպօլիս առ Յուստիանոս թագաւորն, եւ ստացաւ ապարանս , եւ առ զեպարքոս ութիւն քաղաքին։ Եւ տեսեալ դարձեալ իմ զտէր, հայեցաւ յիս խեթիւ. եւ իմ գիտացեալ զվասնէրն՝ չոգայ 'ի գեօղն, տեղեկացեալ գնացի 'ի Կոստանդինուպօլիս, եւ զչորս ամիս ոչ կարացի տեսանել զնա կալով առ դրանն, մինչեւ հարին վիրաւորեցին զիս ծառայք նորա եւ թողին կիսամահ. եւ ես յողոք անկեալ աղաչեցի զսուրբ աստուածածինն թափել զիս յերաշխաւորութենէ անտի, եւ տեսի զի բուռն հարեալ ունէր զոտից տեառն եւ աղաչէր վասն իմ։ Եւ ասէ ցիս տէր. արձակեցի զքեզ, արի գնա 'ի տեղի քո, եւ ես ածեմ զայրն 'ի չափ իւր։ Եւ եղեւ մեռանել թագաւորին Յուստիանոսի, եւ կալեալ զքարահատն զԵւլոժի եւ զայլ երիս ընկերս նորա եւ առին զբոլոր ինչս նոցա, եւ կամեցան սպանանել զԵւլոժի։ Եւ նորա զգեցեալ հանդերձ մուրողի եկն 'ի գեօղն իւր եւ մուրաց մուրճս եւ սկսաւ 'ի գործն իւր եւ զհիւրասիրութիւնն։ Եւ իմ լուեալ չոգայ առ նա, եւ լացաք զմեծ ժամս. եւ ես պատմեցի նմա զամենայն իրացն պատահումն։ Եւ ասէ ցիս. խնդրեա եւ արդ, հայր, ստացուածս ինչ սակաւս եւ մարթացից վայելել։ Եւ ասեմ ցնա. մի՛ լիցի ինձ զայդ զմտաւ ածել եւ իշխել տեառն իմոյ ասել, որոյ մեծ են գործք նորա եւ իմաստ ութեան նորա ոչ գոյ բաւ։
       ՊԱՏՄԵԱՑ մի ոմն յանապատականաց վասն առն մի մեծատան՝ եթէ հիւանդացաւ ծանր, եւ երկուցեալ 'ի մահուանէ բաշխեաց յընչիցն իւրոց երեսուն լիտր դահեկանս աղքատաց. եւ յորժամ ողջացաւ, ապաշաւէր զգանձն իւր։ Եւ ասէ ցսիրելի մի. զղջացայ՝ որ ցրուեցի զգանձն իմ յաղքատս։ Եւ ասէ սիրելին. մանաւանդ խնդա եւ գոհացիր զաստուծոյ, որ ըակալաւ զողորմ ութիւն քո եւ ողջացոյց զքեզ։ Եւ նա ասէ. դեռ մահն իմ ոչ էր հասեալ. եւ ընդ վայր կորուսի զերեսուն լիտր դահեկանսն։ Ասէ ցնա սիրելին. եկ երթիցուք յեկեղեցին 'ի միասին, եւ ասա առաջի աստուծոյ, թէ ոչ եմ ես այն որ զողորմութիւնն արարի, այլ սա. եւ ցոյց զիս ձեռամբ առաջի աստուծոյ, եւ առ դու յինէն զերեսուն լիտր դահեկանսն։ Եւ նա խնդութեամբ յանձին կալաւ. եւ առեալ սիրելին զերեսուն լիտր դահեկանսն՝ գնացին 'ի միասին յեկեղեցին։ Եւ անմիտ մեծատունն կալեալ զձեռանէ սիրելւոյն՝ համբարձ զաչս իւր յերկինս առ աստուած եւ ասէ. չեմ ես որ զողորմութիւնն արարի, այլ սա սիրելիս իմ. եւ ասաց զանունն։ Եւ յորժամ էառ զգանձն եւ ելին յեկեղեցւոյն, անկաւ մեծատունն եւ մեռաւ։ Եւ ասեն որք անդ հանդիպեցան. առ զքո գանձդ, զի զողորմութիւնն շահեցար եւ զքո դահեկանսդ։ Եւ նա ասէ. քաւ լիցի ինձ զայդ առնել. ես զայն աստուծոյ ետու, այլ յիս ոչ առից։ Եւ հրամայեաց 'ի տեղւոջն յայնմիկ, եւ բաշխեցին աղքատաց զամենայն. եւ յոյժ գովեցին ամենայն հարքն եւ օրհնեցին զնա որ զողորմութիւնն գնեաց։
       ԵՂԲԱՅՐ՝ ոմն գնաց առ միայնակեաց մեծ . եւ իբրեւ ելանէր անտի, ասէ ցմիայնակեացն եղբայրն. թողութիւն արա ինձ, հայր, զի խափանեցի զքեզ 'ի կանոնէ քումմէ։ Պատասխանի ետ ծերն եւ ասէ. իմ կանոնն այն իցէ, զի թէ հանգուցից զքեզ եւ բարի մտօք արձակեցից։
       ՄԻԱՅՆԱԿԵԱՑ ոմն բնակէր մերձ 'ի հասարակաց վասն, բազմազան առաքինութեամբ քաղաքավարէր։ Եւ եղեւ երբեմն զի եկին օտար եղբարք 'ի վանս յայն, եւ ժողովեցան առ նոսա ամենայն եղբարքն սիրել զնոսա. բռնադատեցին զծերն ուտել ընդ նոսա նախ քան զժամն։ Եւ զկնի այսորիկ ասեն եղբարքն ցնա. արդ ո՞չ տրտմեցար, հայր։ Իսկ նա ասէ. իմ տրտմութիւն՝ եթէ երբէք արարից զկամս իմ։
       ԱՍԱՑ ծեր ոմն. 'ի գալ հիւրին կամաւոր պահքն լուծցին. զի պահքն մերովի է, իսկ սէրն պատուիրան աստուծոյ. եւ պահքն միշտ ընդ մեզ է, եւ նոքա չեն յար ընդ մեզ. եւ չէ պարտ մանկանց առագաստի սուգ առնել, զի հիւրովն Քրիստոս ընդ մեզ է, վասն որոյ պարտիմք սիրել զնա։
       ԱՍԷԻՆ վասն որումն ծերոյ յԱսորիս՝ եթէ բնակեալ էր 'ի ճանապարհի անապատին եւ այս էր գործ նորա. յորժամ գայր ոք յանապատէն միայնակեաց, առնէր նորա հանգիստ։ Եկն առ նա միայնակեաց մի, եւ արար նմա հանգիստ ըստ սովորութեանն, եւ ոչ կամէր ճաշակել ասելով՝ ես պահեմ։ Եւ տրտմեալ ծերոյն ասէ. այս է իմ գործ հանապազ. բայց աղաչեմ զքեզ, եկ յաղօթս կացցուք, եւ որ խոնարհեցուցանէ ընդ ինքեան զծառս՝ զայնր զհետ երթիցուք։ Եւ եդեալ ծունր միայնակեցին՝ ոչ ինչ եղեւ. իսկ օտարասիրին եդեալ ծունր՝ խոնարհեցաւ եւ ծառն ընդ նմա, եւ կատարեցան կամք իւրեանց, եւ 'ի վերայ եղելոցն գոհացան զաստուծոյ։
       ԱՍԷԻՆ զսրբասէր հայրապետէն զՅոհաննէ թէ այնպիսի եղեւ ողորմած, որ ասէին թէ առաւել քան զբն ութիւն մարդոյ։ Իսկ յորժամ լսէր թէ ողորմած ոք է, կոչէր առ ինքն եւ հարցանէր ասելով. վասն այ՝ զիա՞րդ եղեր ողորմած, 'ի բնութենէ՞ թէ 'ի ճարակէ մտաց։ Քանզի՝ ասէր երանելին՝ թէ ոչ են այնքան վարձք որ բնութեամբն է ողորմած կամ լուռ կամ հեզ կամ զգաստ կամ սակաւապէտ, զի այս պարգեւ աստուծոյ է որպէս եւ ամենայն, այլ որք նեղեն զկամս եւ զսիրտս իւրեանց եւ բռնաւորութեամբ զառաքինութիւն գործեն, եւ վասն այսորիկ ասէ տէրն՝ բռունք յափշտակեն զարքայութիւնն երկնից։ Եւ իբրեւ հարցանէր, ոմանք պատկառելով ծածկէին եւ ոմանք ասէին։ Ուստի ումեմն ասացեալ՝ եթէ զիա՞րդ եղեր ողորմած, եւ նա ասէ. հաւատա, տէր, ոչ ինչ տամ ումեք եւ ոչ առնեմ բարի ինչ, սակայն զոչինչն զոր տամ զոր աստուած եւ աղօթք ձեր պարգեւեն, այսպէս սովորեցի. եւ յառաջն յոյժ անգութ եւ անվշտակից, եւ յետոյ անկեալ յէութենէն՝ նեղեցայ յոյժ, եւ սկսան խորհուրդք իմ ասել ցիս՝ արդարեւ եթէ էիր ողորմած, ոչ թողոյր զքեզ աստուած։ Եւ խորհեալ յանձին՝ տայի աւուրն հինգ փող աղքատաց . եւ իբրեւ գայի տալ, 'ի նոյն սատանայ արգելոյր զիս ասելով. է՜ տառապեալ, արդարեւ այս հինգ փողս բաւական էին տանն գին բանջարոյ կամ բաղանեաց։ Եւ ապա որպէս յորկոր՝ զաւակացն հատանէի, ոչ ինչ տայի ումեք։ Իբրեւ տեսի թէ յաղթիմ յախտէ անտի, ասեմ ցորդեակն իմ զի գողանայցէ հինգ փող գաղտ յինէն եւ տացէ ողորմութի, քանզի սեղանաւորք էաք։ Իսկ նորա եւս բարի արարեալ՝ սկսաւ գողանալ տասն տասն, գոյ ժամ եւ դրամակէս։ Եւ իբրեւ տեսի եթէ օրհնեցաք, սկսաւ գողանալ երեք մասն դահեկանի եւ տալ։ Իսկ իմ զարմացեալ ընդ օրհնութեանցն աստուծոյ ասեմ ցնա. արդարեւ, որդեակ, կարի օգուտ եղեն այն հինգ փողն, բայց այսուհետեւ թող զի տասն տասն տացես։ Ասէ ցիս մանուկն ժպտելով. երթ յաղօթս կաց 'ի վերայ գողութեանց իմոց, եթէ ոչ՝ այսօր ոչ ունէաք հաց ուտելոյ. ապա եթէ իցէ գող արդար, առաջինն ես եմ, քանզի դրամակէս եւ տրմէսս գողանայի եւ տայի կարօտելոց։ Եւ 'ի նորա հաւատոցն սովորեցայ եւ ես տալ յամենայն անձնէ։ Իսկ հայրապետին զարմացեալ ասէր. աւատա, եղբայր, բազում գիրս հարանց ընթերցեալ եմ, այդպիսի ինչ չեմ գտեալ։ Եւ օրհնեալ զնա արձակեաց։
       ՄԻԱՅՆԱԿԵԱՑ ոմն անտիոքացի գնաց 'ի սուրբ քաղաքն Երուսաղէմ աղօթել եւ իբրեւ եհաս անդ, պակասեաց պէտք մարմնոյ նորա, եւ նստեալ տրտմէր եթէ զի՞նչ արարից. եւ 'ի յուղմանէ սրտին նիրհեաց։ Եւ ետես զՅիսուս որ ասէր ցնա. երթ առ կոմոնոսն սրբոյ յարութեան եւ ասա ցնա՝ թէ Յիսուս առաքեաց զիս առ քեզ, տուր ինձ դահեկան մի եւ առնեմ քեզ ձեռնագիր. զի յորժամ գայցէ տէր Յիսուս, հատուսցէ քեզ զայն։ Եւ զարթուցեալ միայնակեացն աղօթեաց, եւ հաւատացեալ բանին, եւ ելեալ ասէ զկոմոնոսն որպէս եւ ասացն Յիսուս։ Եւ նա ասէ. ե՞րբ գայ Յիսուս հատուցանել զդահեկանն։ Եւ միայնակեացն ասէ. որպէս լուայ ասացի, դու որպէս կամիս արա։ Յայնժամ ասէ կոմոնոսն. արա զձեռնագիր։ Եւ նստաւ միայնակեացն գրեաց այսպէս. ես Յոհաննէս յԱնտիոքայ եկեղեցւոյն առի 'ի քէն Ստեփաննոսէ քահանայէ եկեղեցպանէ սրբոյ յարութեանդ դահեկան մի պէտք եղելոյ ինձ. գրեցի զձեռագիրս զայս, զի յորժամ գայցէ տէր Յիսուս՝ հատուսցէ քեզ զայս։ Եւ իւր առեալ զդահեկանն գնաց։ Եւ 'ի գիշերին յայնմիկ տեսանէր կոմոնոսն զՅիսուս յանուրջս, որ ասէր ցնա. կա զդահեկանսն եւ տուր զձեռնագիր միայնակեցին։ Եւ նա դժուարանայր ընդ իրսն ասելով. նա ասաց ինձ՝ թէ Յիսուս գայ հատուցանէ ինձ զայն։ Դարձեալ ասէր. ես եմ Յիսուս, կա զդահեկանս եւ տուր զձեռնագիրն, մի՛թէ աւելի՞ ինչ կամիցիս առնուլ, աւասիկ քոյս։ Եւ զարթուցեալ դողմամբ փութապէս արձակեաց խնդիր միայնակեցին եւ ասէ. ուր եւ գտանիցէք զնա՝ ածէք այսր։ Եւ գտեալ ասեն ցնա. եկ կոչէ զքեզ կոմոնոսն։ Եւ նա ասէ ընդ միտս իւր. ուրեմն զղջացաւ եւ առնուլ կամի զդահեկանն։ Եւ երթեալ պատկառելով, իբրեւ ետես զնա կոմոնոսն ասէ. դու աբբայ, առ իս ճաշեա այսօր։ Իսկ նա վասն դահեկանին կարի կասկածէր. եւ 'ի ճաշելն ասէ կոնոմոսն. տէր աբբայ, առ այլ դահեկան յինէն եւ տուր ինձ այլ ձեռնագիր։ Եւ նա ասէ . թող ութիւն արա ինձ, զի այլ ոչ պիտի, բաւական է այս ինձ։ Իսկ նորա ասացեալ զերազ գիշերոյն աղաչէր զնա եւ ասէր. առ տասն լիտր ոսկի եւ արա քեզէն ձեռնագիր։ Ասէ միայնակեացն. ոչ առնուս այլ ձեռնագիր յիմոց ձեռացս, զի ոչ ասաց ինձ տէրն իմ առնուլ ինչ աւելի. բայց եթէ հաւատաս Քրիստոսի, բազում աղքատք են որ առնեն քեզ ձեռնագիր։ Եւ զարմացեալ ընդ անսուտ խոստումնն ամենեքեան՝ տային փառս արդար դատաւորութեանն աստուծոյ։

       ՄՆԱՑՈՐԴՔ յերկրորդ թարգմանութենէ
       ԱՍԱՑ հայրն Ապողոն վասն ընդունելութեան զեղբարսն՝ թէ պարտ է զեկեալ եղբարսն ընդունել եւ երկիր պագանել, որպէս եւ գրեալ է՝ եթէ տեսեր զեղբայր քո, տեսեր զաստուած քո. եւ զԱբրահամ եւս ունիմք վկայ այսոցիկ, որ ընդունէր եւ երկիր պագանէր եկելոցն. եւ Ղովտ զնոյն առնէր, եւ վկայի յորժամ ընկալաւ զհրեշտակն։
       ԱՍԱՑ երանելին Եպիփանէ՝ եթէ դիւրաւ վաճառէ աստուած զառողջ ութիւն որոց կամին գնել փոքու իմիք հացիւ եւ կամ բաժակաւ ցուրտ ջրիւ եւ միով փողիւ, եւ ոչ իբրեւ զմարդ 'ի ծածուկ հատուցանէ զփողն. այլ զառնուլն 'ի ծածուկ առնու զփոքր փողն, իսկ զհատուցումն առաջի հրեշտակաց եւ հրեշտակապետաց եւ հոգւոց արդարոց տայ զփոխարէնն անպատում բարեացն։ Արդ ո՞վ պատմեսցէ զզօրութիւնս տեառն եւ լսելի արասցէ գովութիւն նորա։
       ԱՍԷԻՆ վասն հօրն Թէոդորէ փերեմացւոյ աշակերտքն իւր՝ եթէ յորժամ աւերեցաւ Սկիտէ, եկն նա 'ի Փերմէ բնակիլ անդ. եւ էր նա ծերացեալ եւ տկարացեալ, եւ բերէին նմա կերակուրս բազումք. եւ զոր բերէր առաջինն՝ տայր երկրորդին զայն առաջի բերածն. եւ այսպէս զբերեալն զամենայն զայլոյ՝ այլում տայր, իսկ որ դիպէր նմա 'ի ժամ կերակրելոյն՝ զայն ճաշակէր առանց խտրութեան ընդ երեկո։
       ՏՈՒԵԱԼ եղեւ երբեմն պատուէր յերիցանցն 'ի Սիկտէ պահել զշաբաթն ողջոյն. եւ եկին եղբարք ոմանք յԵգիպտոսէ առ հայրն Մովսէս, եւ արար նոցա փոքր ինչ խարշեալ։ Իբրեւ տեսին մերձաւորքն նորա ըզծուխ, պատմեցին երիցանցն եւ ասեն՝ եթէ հայրն Մովսէս ելոյծ զհրամանս ձեր եւ արար իւր խարշեալ։ Իսկ նոքա ասեն. յորժամ զաստուծոյ յեկեղեցին, զի ասասցուք նմա։ Իբրեւ եկն շաբաթ եւ տեսին երիցունքն զմեծ քաղաքավար ութիւն ծերոյն, քանզի լուեալ իմացան զհիւրընկալ ութեան աղագաւն ասեն առաջի ամենայն ժողովրդեան եղբարցն. հայրն Մովսէս ելոյծ զօրէնս մարդկան, եւ կատարեաց զօրէնս այ։
       ԵՂԲԱՅՐ ոմն եհարց ցհայրն Պիմէն եւ ասէ ցնա. եթէ տացեմ եղբարցն հաց սակաւ մի եւ կամ այլ ինչ, դեւք պղտորեն զմիտս իմ եւ ասեն ցիս եթէ յաչս մարդկան արարեար զայն։ Ասէ ցնա ծերն. թէպէտ եւ վասն մարդահաճութեան արասցուք, մի եւս դադարեսցուք 'ի տալոյ եղբարցն զպէտսն. առ որս ասէ զառակս զայս։ Արք երկու էին մշակք 'ի միում քաղաքի, մինն սերմանեաց եւ հնձեաց սակաւ եւ անսուրբ, իսկ միւսն հեղգացեալ բնաւ ոչ սերմանեաց եւ ոչ հնձեաց, եւ եկն սով մեծ 'ի վերայ նոցա, արդ ո՞ր ոք 'ի նոցանէ գտանէ կերակուր։ Ասէ եղբայրն. որ գործեաց սակաւն։ Ասէ ծերն այսպէս եւ մեք սերմանեսցուք սակաւ, թէպէտ եւ ոչ իցէ սուրբ, զի մի սով սատակեսցէ զմեզ։
       ԵՂԲԱՅՐ ոմն գնացեալ առ հայրն Պիմէն յերկրորդումն շաբաթու պահոցն , եւ ասաց նմա զխորհուրդ իւր. եւ դիպեցաւ նա հանգստեան կերակրոց. եւ ասէ ցծերն. փոքր միւս եւս արգելէի 'ի գալոյ աստ։ Ասէ ցնա ծերն. ընդէ՞ր եղբայր։ Ասէ եղբայրն, ոչ կարծէի բանալ ձեզ զդուռն 'ի սակս պահոցն։ Ասէ ցնա ծերն. մեք ոչ ուսաք փակել զդուռն փայտի, այլ եւս առաւել զդուռն լեզուի։
       ԵՀԱՐՑ հայրն Թէոդորէ փերեմացի ցհայրն Պամբոյ եւ ասէ ցնա. զի՞նչ արարից, հայր ասա ինձ։ Ասէ ցնա ծերն. Թէոդորէ, գնա եւ արա ողորմ ութիւն առ ամենեսեան, զի ողորմութիւնն ունի համարձակութիւն առաջի աստուծոյ յամենայնի. եւ թէպէտ եւ 'ի ցոյցս մարդկան լիցի ողորմութիւնն, բարի է եւ լաւ, քանզի յետոյ գայցէ նա 'ի հաճ ութիւն աստուծոյ։ Վասն զի 'ի նմանէ օգտեցեալ աղքատաց, հանգիստն որք նովաւ հանգչին՝ լիլով 'ի նմանէ զպակասութիւնն իւրեանց, քաղցրացուցանէ զաստուած ողորմութեամբ 'ի վերայ նորա, եւ 'ի հաճուի աստուծոյ փոխէ զգործս նորա։
       ԱՍԷԻՆ զհօրէն Սրապիոնէ՝ եթէ դիպաւ նմա յԱղեքսանդրիա մերկ ոմն՝ որ էր սաստկապէս սառեալ եւ խորհեցաւ եւ ասէ. զիարդ ես որ ճգնաւոր կարձիմ զգեցեալ եմ, եւ աղքատս այս՝ եւս առաւել թէ Քրիստոս այսպէս մերկ եւ ցրտին շրջի, եւ ես մարդասպան կոչիմ թէ մեռցի սա։ Եւ առժամայն մերկացեալ զհանդերձս իւր ետ ցաղքատն , եւ ինքն նստաւ մերկ եւ եդ զաւետարանն իւր եւի ներքոյ անթի իւրոյ։ Եւ տեսեալ զնա ոմն 'ի ծանօթից իւրոց ասէ ցնա. հայր Սրապիոն, ով մերկացոյց զքեզ։ Եւ նա ցուցեալ նմա զաւետարանն ասէ. սա մերկացոյց զիս։ Եւ յարուցեալ անտի ետես զայլ ոմն զոր կալեալ քարշէին եւ ձգէին եւ խնդրէին զպարտս, եւ նա ոչ ունէր զի հատուսցէ զպարտսն, յայնժամ գթացեալ ետ նմա զաւետարանն, զի հատուսցէ զպարտսն. եւ ինքն գնաց 'ի սենեակ իւր մերկ։ Իբրեւ ետես զնա աշակերտ իւր այնպէս, ասէ ցնա. իցէ, հայր պարեգոտ քո։ Ասէ ծերն. առաքեցի յառաջագոյն ուր առաւել պիտոյ եղիցի։ Ասէ եղբայրն, ու՞ր իցէ եւ փոքրիկ աւետարանն այն։ Ասէ ծերն. թոյլ տուր, որդեակ, զայն զոր միշտ ասէր ցիս եթէ վաճառեցէք զինչս ձեր եւ տուք ողորմութիւն աղքատաց, նոյն զինքն ես վաճառեցի եւ ետու նոցա, իբրեւ զի առաւել համարձակ ութիւն գտից յաւուրն դատաստանի։
       ՊԱՏՄԷՐ ոմն 'ի ծերոցն՝ եթէ էր ոմն կրօնաւոր հրաժարեալ յերկրէ , եւ թողեալ էր նա 'ի գիւղ զկինն իւր եւ զդուստր միամօր՝ որ էր 'ի կարգ երախայից, այլ քրիստոնեայ եւս. եւ մեռաւ դուստրն այն յերախայութեան կարգի։ Եւ բաժանեաց հայր աղջկանն չերիս մասունս զամենայն ինչս իւր, եւ բաժանեաց աղքատաց վասն հոգւոյ նորա զմի մասն ընչիցն, եւ ապա զմի մասն ետ կնոջն. եւ ապա զմասն իւր զամենայն ետ աղքատաց վասն դստեր իւրոյ։ Եւ եկա առ նա ձայն յերկնից որ ասէր. մի տրտմիր վասն դստերն քո, զի ընկալաւ աստուած զողորմութիւն քո եւ ընդ մկրտեալն դասեաց զնա։ Իսկ նա ոչ հաւատաց ձայնին։ Դարձեալ ասէ ցնա ձայնն. ահա տես զի ոչ է նա 'ի տապան երախայից։ Յայնժամ փորձելով զձայնն գնաց 'ի գերեզման դստերն եւ եբաց զտապանն եւ ոչ եգիտ զնա անդ, զի փոխադրեաց զնա աստուած վասն ողորմ ութեան հօրն նորա։ Եւ հաւատաց ծերն եւ գոհանայր զաստուծոյ եւ ասէր. տեսէք որչափ զօրաւոր է ողորմածութիւնն եւ հաճոյ եւ սիրելի աստուծոյ, եւ երանելի առնէ զմարդն զայն որ ունի զնա։
       ԴԱՐՁԵԱԼ յայլում ժամու այլ ոմն իշխան դարձաւ յԱղեքսանդրիոյ 'ի Կոստանդինուպօլիս, եւ դիպաւ ումեմն առն որ կոյր էր 'ի կողմանս Տիւրոսի եւ ոչ ունէր առաջնորդ. որ եւ իբրեւ լուաւ զձայն ոտից երիվարացն, անկաւ յերկիր եւ խնդրէր ողորմութիւն։ Իսկ մագիստրոսն ոչ մոռացաւ զնա, այլ ետ ցնա դահեկան մի եւ գնաց։ Եւ ասաց նմա կոյրն. հաւատամ յաստուած զի ողորմութիւնս այս փրկեսցէ զքեզ 'ի մեծ փորձութեանց։ Եւ առեալ իշխանն զաղօթս կուրին, գնաց ուրախութեամբ եւ եմուտ 'ի քաղաքն Տիւրոս։ Եւ էր անդ այլ ոմն իշխան՝ որ գնայր եւ նա 'ի Կոստանդինուպօլիս, եւ տեսեալ զնա ուղեկից իւր ուրախ եղեւ, եւ մտեալ 'ի նաւ երկոքին գնային 'ի միասին։ Իսկ 'ի գիշերին յայնմիկ՝ յորում էր հողմ սաստիկ եւ խռովէր զծովն եւ զնաւն, մագիստոսն նեղեալ եղեւ 'ի կարեաց ինչ մարմնոյ, եւ գնաց 'ի կողմն նաւին թափել զյաւելուածս որովայնի. յայնժամ հարեալ հողմն զնա՝ ընկէց 'ի ծովն, եւ նաւավարքն լուան զձայն անկանելոյն. այլ զի մութն եւս էր, եւ զի ստիպով եւս գնայր նաւն, եւ ոչ իմացան ճարտար եւ ոչ ինչ կարացին օգնել նմա, եւ թողին զնա եւ գնացին։ Եւ ունէր զիշխանն ալիքն 'ի վերայ ծովուն եւ ալէկոծէր զնա, այլ ոչ եկուլ եւ ոչ եսպան մինչեւ ցառաւօտն. եւ նաւորդքն կարծէին թէ առժամայն մեռաւ, այլ նա ողորմութեամբն աստուծոյ կայր կենդանի մինչեւ ցմիւս օրն։ Եւ եկեալ ընդ այն յերկրորդում աւուրն այլ նաւ, եւ տեսին զնա կենդանի նստեալ 'ի վերայ ալեացն, եւ առին զնա 'ի նաւն ընդ իւրեանս, եւ մտաւ յաւուրն այն նաւն 'ի քաղաքն՝ ուր առաջին նաւն մտեալ էր, յորում էին եւ զինուորք իշխանին։ Իսկ նաւավարք երկոցունց նաւուցն ելեալ 'ի քաղաքն տեսին զմիմեանս 'ի գնալն զպէտս 'ի կրպակի, եւ յիշեալ մի նաւավարն զիշխանն յորգւոց եհան եւ ասէ. զի՞նչ եղեւ կամ ո՞րպէս պատահեցաւ ողբալին այն 'ի պահուն այնմիկ զի անկաւ 'ի ծով։ Իբրեւ լուաւ որ յերկրորդ նաւին էր՝ զբանն զայն, ասէ. մեք գտաք զնա կենդանի եւ ողջ անձամբ եւ առաք 'ի նաւն, եւ արդ ահա է ընդ մեզ 'ի նաւի մերում։ Եւ բանս այս ծանուցաւ ամենեցուն, եւ ուրախ ութիւն մեծ եղեւ ամենեցուն. եւ եկեալ հանին զնա եւ տարան 'ի նաւս իւրեանց։ Եւ պատմէր նոցա իշխանն եւ ասէր՝ եթէ կոյրն այն որում ետու զդահեկանն՝ նա ունէր զիս եւ բարձեալ բերէր 'ի վերայ ջուրցն. զոր լուեալ ամենեցուն փառաւորէին զաստուած։ Արդ յայսմանէ ուսանիմք եթէ ողորմութիւն արարեալ 'ի բոլոր սրտէ՝ ոչ կորիցէ՝ այլ 'ի ժամանակի նեղ ութեան հատուցանէ աստուած զփոխարէնս որք առնեն զնա, որպէս եւ վկայեն ամենայն գիրք բանից այ։
       ԱՍԱՑ հայրն Պիմէն՝ եթէ որ առնէն զողորմ ութիւն պարտ է զի այնպէս խնդութեամբ տացէ՝ իբր թէ ինքն իցէ որ առնու, եւ զի այսպիսի ողորմութիւնն մերձեցուցանէ առ աստուած զորս առնեն։
       ԱՍԱՑ ծերն, են մարդիկ որ առնեն բազում բարիս, եւ 'ի սակաւուն ինչ ուրախացուցանէ զթշնամին եւ ըզվարձս ամենայն բարեացն կորուսանէ զոր արարն։ Քանզի նստէի երբեմն առ քսիրինտոս քահանայիւ որ առնէր ողորմութիւն. եւ եկն առ նա այր մի աղքատ եւ խնդրեաց 'ի նմանէ ցորեան։ Ասէ ցնա. բեր զանօթ քո եւ տաց քեզ։ Եւ իբրեւ եբեր, սկսաւ տեսանել ձեռամբն զկտաւն, իբր թէ մեծ իցէ անօթն, եւ ամաչեցոյց զաղքատն զայն։ Իսկ ես ասացի ցնա. ծախեցեր նմա զցորեան։ Եւ նա ասէ. ոչ, այլ ողորմ ութիւն ետու։ Եւ ես ասեմ. իսկ դու թէ կամիս ողորմ ութիւն առնել, մի ամաչեցուցաներ զաղքատն, եւ եւս առաւել զՔրիստոս։ Վասն այն ասեմ, մի դժուարութեամբ ոք արասցէ զողորմութի, ապա թէ ոչ՝ կորուսանէ զվարձս իւր եւ չօգտի ինչ։
       ԿՐՕՆԱՒՈՐ ոմն էր 'ի Թեբայիդա եւ առեալ էր շնորհս յաստուծոյ, որպէս զի որքան առնէր ողորմութիւնս՝ ոչ պակասէին ինչք նորա, այլ բաւական լինէր ամենեցուն որք գային առ նա. քանզի լնոյր զմախաղ իւր ոսկւով եւ արծաթով եւ դրամիւք, եւ ելեալ 'ի գիւղս բաշխէր աղքատաց։ Իսկ 'ի միում աւուր եղեւ գործ ինչ սքանչելի. զի գնաց երբեմն ծերն ըստ սովոր ութեանն տալ ինչ աղքատաց ոսկի եւ արծաթ եւ եկն առ նա կին ոմն աղքատ եւ պատառատուն հանդերձիւ առնուլ ողորմութիւն. իբրեւ ետես զնա ծերն այնպէս մերկ եւ գծուծ զգեստիւ, ողորմեցաւ նմա եւ կամեցաւ մեծ ինչ տալ նմա, եւ իբրեւ էարկ զձեռն 'ի մախաղն հանել, կապեցաւ ձեռն իւր եւ ոչ կարաց առնուլ շատ, այլ սակաւ ետ նմա ակամայ։ Եւ ահա գայր այլ ոմն կին որ ունէր հանդերձս բարեձեւս, եւ նա արկ զձեռն եւ կամէր սատակ տալ նմա, եւ ակամայ բացեալ ձեռն իւրովի էառ բազում եւ ետ նմա ակամայ։ Զարմացեալ զայս ծերոյն, հարց ցայնոսիկ որք էին անդ վասն երկոցունց այնոցիկ կանանց, եւ ծանուցին նմա, եւ յիրաւի դատեաց աստուած զաստուծոյ. քանզի որ զգեցեալի էր զգեստ բարի՝ զայն յայլոց եւս խնդրեալ էր եւ զգեցեալ յաօթոյն, քանզի որդի մեծատանց լեալ էր եւ աղքատացեալ էր։ Եւ որ զպատառատուն զգեցեալ էր հանդերձ, 'ի յայլոց եւս խնդրեալ էր եւ ըզգեցեալ վասն խնդրելոյն, այլ ունէր ինքն ստացուածս 'ի պէտս իւր։ Վասն այսորիկ աստուած որ յամենայնի է եւ զամենայն տեսանէ, յայտնեաց զգործս երկոցունցն 'ի փառս իւր 'ի ձեռն աղքատասիրին այն մեծ ծերոյն սրբոյ եւ ողորմածին։
       ՀԱՅՐՆ Սիսոյի ասէր. որ ունիցի զանձն օտար միշտ կատարէ զամենայն գրեալսն։ Ասեն ցնա եւ որպէս է օտարութիւն, հայր։ Եւ նա ասէ, որ լռենն բնաւ եւ ոչ ինչ հոգասցեն զաշխարհիս, այս է օտար ութիւն կատարեալ։
       ԱՍԷ հայրն Կասիանէ՝ եթէ գնացաք առ այլ ոմն ծեր, եւ հիւրընկալեաց զմեզ. եւ իբրեւ յագեցաք կերակրով, դարձեալ բռնադատէր ուտել մեզ։ Իսկ ես զյագեցումն պատճառէի, եւ ծերն ասէր ցիս. ես այսօր վաց անգամ դնեմ սեղան եւ ուտեմ ընդ եղբարսն, եւ դեռ եւս սովեալ եմ. եւ դու միով կերակրով այնպէս յագեցար մինչ ոչ ես կարող ուտել։
       ԱՅՐ ոմն էր 'ի հրէաստանի իսրայէլացի եւ մեծատուն յոյժ, եւ էին ամենայն ինչք նորա ժողովեալ վաշխիւ եւ ստութեամբ եւ անիրաւութեամբ եւ սուտ վկայութեամբ։ Սա եկն 'ի միտս եւ յիշեաց զդատաստանս այ, եւ գնացեալ առ վարդապետ ոմն ասէ ցնա. աղաչեմ զքեզ, վարդապետ. միտք իմ գերեալ է 'ի հոգոց աշխարհի, եւ թէ հնար ինչ իցէ՝ բժշկեա զիս, զի մի կորեայց։ Իսկ նա ետ ցնա զգիր Սողոմոնի եւ ասէ. ընթերցիր զսա, եւ զոր ասէ սա՝ արասցես եւ կեցցես։ Եւ իբրեւ եբարց զգիրն, եգիտ զայն տեղի որ գրեալն էր՝ եթէ որ ողորմի աղքատին, փոխ տայ աստուծոյ։ Եւ խփեալ զգիրսն ետ ցդպիրն եւ ասէ. ո՞վ ոք գտցեն հաւատարիմ քան զաստուած, որ եւ ընդ գլուխսն եւ ըզշահսն հատուցանէ ողորմածացն. ես տաց բազմապատիկ 'ի հաւատարիմ տեառնէ։ Եւ գնացեալ վաճառեած զամենայն եւ ետ զայն աղքատաց, եւ ոչ ինչ եթող առ իւրն, բայց միայն դահեկանս չորս վասն պատանաց մահուն աւուրն։ Եւ աղքատացաւ այրն յոյժ. եւ ոչ ոք ողորմէր նմա. եւ իբրեւ էանց ժամս բազումս, վշտացեալ նեղեցաւ յաղքատութէ անտի այրն, եւ վհատեալ ասէ 'ի մտի. գնացից յԵրուսաղէմ առ տէր աստուած իմ, եւ դատեցայց ընդ նմա վասն աղքատութես իմոյ, զի խաբեաց զիս, եւ ես ցրուեցի զինչս իմ։ Եւ իբրեւ ելանէր նա յԵրուսաղէմ, ետես զի արք երկու կռուէին ընդ միմեանս՝ որք գտեալ էին ակն մի պատուական որ կորուսեալն էր 'ի պատմուճանէն Ահարոնի. եւ նոքա ոչ գիտէին թէ զինչ էր քարն, այլ գտեալ էին եւ կագէին խլել 'ի միմեանց։ Եւ իբրեւ ետես զնոսա կարգեալ՝ ասէ ցնոսա. զի է ձեզ, ընդէ՞ր մարտնչիք ընդ միմեանս։ Եւ նոքա ասեն. գտեալ եմք զքարս զայս եւ ոչ գիտեմք թէ զինչ է , եւ բաժանել ոչ է հնար, եւ միոյն ունել ոչ տամք թոյլ, եւ կռուեալ եմք։ Եւ նա ասէ ցնոսա. տուք զդա ինձ, եւ առէք դուք չորս դահեկանս եւ բաժանեցէք ձեզ անխռովս։ Իսկ նոքա խնդութեամբ ետուն նմա զքարն, եւ առին զոսկին եւ բաժանեցին յիւրեանս եւ գնացին անտի։ Իսկ նա առեալ զակն ել յԵրուսաղէմ եւ եցոյց զնա ոսկեգործին։ Իսկ ոսկերիչն իբրեւ ետես՝ ասէ. ու՞ր արդեօք գտեալ իցէ քո զակնս զայս. ահա երեք ամ իցէ այսօր յորմէ հետէ մեծ շփոթ իցէ եւ տրտմութիւն մեծ վասն սորա 'ի տաճարին 'ի մէջ քահանայիցն, զի կորեաւ սա 'ի պատմուճանէն Ահարոնի։ Այլ արդ արի եւ տար զսա առ քահանայապետն եւ հարստանաս դու յոյժ այսու պատճառաւ։ Եւ գնաց այրն 'ի տաճարն։ Իսկ հրեշտակ տեառն երեւեցաւ քահանայապետին եւ ասէ ցնա. ահա գայ առ քեզ այր մի որ ունի զակն զայն որ կորուսեալն էր 'ի պատմուճանէն Ահարոնի. առեալ զայն եւ տուր նմա ոսկի եւ արծաթ եւ ինչս որչափ եւ վայել է. եւ յորժամ տացես, ապտակեսցես զնա եւ ասասցես ցնա. մի երկմտիր 'ի սրտի քո եւ մի՛ անհաւատիր այ, եթէ որ ողորմի աղքատի՝ փոխ տայ այ։ Եւ գնաց առ քահանայապետն այրն այն, եւ ետ զակն 'ի նա եւ ասէ. յոմանց գռեհիկ արանց առի զսա որք գտեալ էին ուրեք։ Ասէ ցնա քահանայապետն. այդ քեզ յայ տուաւ վասն վճարելոյ զփոխն. արդ արի եւ տաց քեզ։ Եւ ետ նմա ինչս բազումս որչափ եւ կամեցաւ, եւ էառ 'ի նմանէ զակն, եւ յետոյ ապտակեաց զնա եւ ասէ. մի՛ երկմտեսցիս 'ի սրտի եւ մի՛ անհաւատասցիս աստուծոյ. զի ահա ետ քեզ աստուած եօթնպատիկ զհարստութիւն քո աստ, եւ 'ի յաւիտեան որ գալոցն է՝ զկեանսն յաւիտենից եւս առցես շնորհօքն աստուծոյ մերոյ։ Եւ ասէ այրն արտասուօք. ո՛ երանելիք նոքա են որք տան փոխ աստուծոյ ճշմարտի եւ հաւատարմի՝ ողորմելով աղքատացա առանց երկմտութեան եւ առանց կարծեաց։
       ԱՂՔԱՏՔՆ գային 'ի Տերենութն եւ խնդրէին ողորմ ութիւն յեղբարցն. եկն խաբեբայ մի եւ անկաւ առաջի ծերոյն եւ ժտէր մեծաւ տառապանօք. եւ ծերն ոչ ունէր ինչ. բայց միայն երկու մազեղէն, եւ ետ ցնա զլաւագոյնն եւ գնաց։ Իսկ դէպ եղեւ ծերոյն երթալ 'ի քաղաքն, եւ տեսանէ զխաբեբայն՝ որ ժողովեալ էր ընկերք նման իւր, եւ եկն 'ի գինեվաճառն եւ ասէ ցնա. խաբեցի զանմիտ միայնակեաց մի եւ առի զմազեղէնս, առ 'ի քեզ եւ տուր գինի, զի ուրախ լիցուք։ Եւ իբրեւ լուաւ զայս ծերն, տրտմեցաւ յոյժ, եւ գայր յանապատն եւ կայր տրտում զբազում աւուրս, եւ այսպէս ասէր թէպէտ զմարմինս զրկեցի. այլ եւ զհոգիս առաւել եւս կորուսի եւ շեղէ արժանի կարօտելոց տալ, այլ այն խաբեբային՝ որ չարաչար վաճառելովն զիս մեղակիցս՝ իւր արար։ Ապա յանուրջս տեսանէր այր մի լուսաւոր յոյժ պայծառութս, որ զգեցեալ էր զմազեղէնն, եւ ասէ ցնա. զի՞ ես տրտմեալ, ճանաչե՞ս զմազեղէնս զայս։ Ասէ ծերն. այո տէր, իմ իցէ։ Ասէ ցնա տէր, չու ետուր զմազեղէնս ինձ, եւ ահա ես եմ զգեցեալ. քանզի յորժամ ետուր զսան յանուն իմ, ես ընկալայ զսա, արդ եթէ կամիս՝ առ զմազեղէնս. իսկ եթէ կամիս՝ առ զանմերկանալի զփառսն։ Եւ զարթուցեալ ծերն ետ փառս աստուծոյ եւ ուրախ եղեւ յոյժ, եւ պատմեաց միայնակեցացն. եւ յայնմհետէ չառնէին ընտր ութիւն աղքատաց։
       ԵՐԱՆԵԼԻՆ Յոհան Աղեքսանդրու հայրապետն ողորմածն էր 'ի Կիպրոս կղզւոյն որդի լեալ Եպիփանու Կիպրոսի եպիսկոպոսապետին՝ ոչ առաջնոյն, այլ այլոյ ուրումն։ Եւ յորժամ եհաս 'ի չափ հասակի, ամուսնացոյց զնա հայրն իւր. եւ եղեն նորա զաւակք. եւ անչափ եղեւ խաղաղարա, բարի, հեղ եւ քաղցր, ողորմած որ եւ ողորմած անուանեցաւ, եւ եղեւ մեռանել ամուսնոյ։ Եւ լուաւ բարեպաշտ թագաւորն Հերակլէս զհաճոյական վարս նորա, եւ հրամայեաց ձեռնադրել զՅոհաննէս պատրիարգ Աղեքսանդրու . եւ նախ քան զնստելն իւր յաթոռն՝ տեսանէ 'ի տեսլեանն զողորմածութիւնն իբրեւ զհարսն զարդարեալ, եւ 'ի ձեռին իւրում ոստ ձիթենւոյ պտղալից. եւ ասէ ցՅոհաննէս. ես դուստր եմ թագաւորին, եւ համարձակ ութիւն ունիմ առ հայրն իմ, եւ առանց իմ ոչ ոք կարէ մտանել եւ տեսանել զնա. արդ եթէ զիս քեզ բարեկամ առնես, ես զքեզ սիրելի առնեմ հօրն իմոյ թագաւորին. եւ յորժամ կամիս մուծից զքեզ առ նա, եւ տեսանիցես զնա յարաժամ։ Եւ զարթուցեալ գիտաց եթէ ողորմածութիւնն է զոր ետեսն։ Իբրեւ նստաւ յաթոռ, յայնժամ հրամայեաց առժամայն ժողովել զաղքատս քաղաքին, եւ գտին եօթն հազար անձինք, եւ գրեաց զնոսա 'ի կոնդակի եւ կերակրէր եւ զգեցուցանէր զնոսա. եւ եթէ մեռանէր ոք 'ի նոցանէ , գրէր փոխանակ նորա այլ աղքատ, եւ զթիւ եօթն հազարին ոչ նուազեցուցանէր որչափ եկաց յաշխարհի։ Եւ զայլ անչափ ողորմածութիւնս եւ զուղղութիւնս զոր առնէր սուրբն Յոհաննէս ողորմածն, գրեալ է ողջ եւ 'ի կատարեալ պատմ ութիւն վարուց նորա։ Եւ այսպէս ասէր առ աստուած Յոհաննէս՝ եթէ դու տուր եւ ես բաշխեմ, եւ ոչ վերջին գտայց պարգեւաց քոց 'ի բաշխելն. վասն զի նոցա առաւել տայ տէր եւ առատապէս զնոսա լնու ամենայն բարութեամբ, որք առատապէս եւ անխնայ տան զտուրս պարգեւաց . վասն զի ինքն տէր առատապարգեւ է եւ զառատատուողն սիրէ ողորմութիւնն։
       ԱՍԱՑ ծեր. եթէ կամիս ծանօթ լինել աստուծոյ, լեր անծանօթ 'ի մարդկանէ։