ԶԵՐԿԻՒՂ
ընկալ
զայ,
եւ
մաքուր
վկայութեամբ
գիտակցութեամբ
քով
վարեսցիս։
Զնոյն
ինքն
'ի
վերայ
կացեալ
համարեսցիս
զաստուած,
զորս
գործեսն
հանապազ։
Փախիր
'ի
գովութեանց
եւ
ամաչեա
'ի
պատկառանաց։
Զուարճացիր
յառաքին
ութիւն
յորժամ
գործիցես.
աստուծոյ
մի
ամբարտաւանեսցիս.
մի՛
գուցէ
նաւաբեկութիւն
'ի
նաւահանգստին
լինիցի։
Որքան
յօրէնս
յառաջանայցես.
նըվազանալ
'ի
կատարելութիւնս
ծանիցիս։
Զամենայն
զգործս՝
զկատարած
նախ
քան
զսկիզբն
խուզեա։
Ի
գիշերի
եւ
'ի
տուրընջեանն
'ի
վերջին
օրն
հայեսցիս։
Մի
խառնակեսցիս
յայնոսիկ
զոր
տեսանիցես
'ի
բարեաց
վատթարեալս։
Փութա՛
մի
ումել
վնասել
որովք
ասես
կամ
գործես
կամ
իմաստասիրես։
Մի
հրճուեսցիս
'ի
մարդկան
կենցաղականս.
քանզի
խոտոյ
ծաղիկ
յորժամ
շօշափես՝
թարշամէ։
Ի
տխրականսն
գոհասցիս,
եւ
լուծն
թեթեւանայ,
'ի
փորձութիւնսն
ամրացից,
քանզի
զյոլովս
եւ
'ի
մեծամեծացն
յանդիմանեսցեն։
Մի՛
բամբասեր
զաստուծոյ
մարդասիրութին,
վասն
զի
հասարակաց
է
դեղն։
Ատեա
զանհարթ
ութիւն
կենցաղոյս,
եւ
յայնոսիկ
զաստուած
մի՛
հայհոյեր։
Հայեսցուք
'ի
մեզ
ինքեանս,
եւ
զայլս
ոչ
դըսրովեսցուք.
քանզի
բազում
է
'ի
մեզ,
որովք
զայլս
դըսրովեմք։
Սաղմոսք
լիցին
յաճախապէս
աստուած
անուանեալ,
զի
փախուսցէ
զդեւս։
Աղօթք
հանդերձ
արթնութեամբ
զի
մի՛
զայնոսիկ
յայ
խնդրեսցուք
որ
ոչ
նմա
հաճոյ
իցէ։
Միշտ
յիշեա
զաստուած,
եւ
երկինք
միտք
քո
լինիցին։
Սանձեա
զակն,
զի
որպէս
ոչ
գիտես՝
յածի։
Խնայեա
'ի
լեզու,
քանզի
յառաջ
բերէ
յոլովակի
զոր
լաւագոյն
է
ծածկել։
Մշակեա
կրթութեամբ
օրինաց
զմիտսդ,
զի
խզեսցէ
'ի
խորհրդոց
զչար
յոլովացեաել
կրթութիւնսն։
Զառաքինութիւնսն
ծածկեա.
զվկայս
բազում
կենաց
ստասցիս։
Ատեա
զհեշտութիւնս
մարմնոյ,
քանզի
ընդ
մարմնոյն
է
զոգին
աղտեղի
գործէ.
այնքան
միայն
տուր
որովայնի
որքան
պէտս
ունիցի
առնուլ,
այլ
մի
որչափ
ախորժէն.
Մի
սիրեր
զփափկանալ.
վասն
զի
զբարեկամ
ութիւն
առ
կենցաղս
առնէ,
եւ
թշնամութիւն
առ
աստուած
յերկոցունց
ծնանի։
Ի
բաց
դարձիր
'ի
կենցաղական
խրախութեանց,
քանզի
այնոքիկ
գայթակղեցուցանեն
եւ
ընկճեն
զզուարճացեալսն։
Ընչեղ
ութիւն
եթէ
ունիցիս՝
ցրուեա,
եւ
եթէ
ոչ
ունիցիս՝
մի
ժողովեսցես։
Զէն
վարկիր
զպահս,
եւ
զաղօթս
պարիսպ,
եւ
լուալի
զարտասուսն։
Զորս
մեղարն,
զամենայն
հանդերձ
հառաչելով
յիշեա,
քանզի
լինի
անտի
հոգւոց
մշտնջենաւոր
ապաշաւանք։
Խնամ
տար
աղքատաց ,
վասն
զի
նոքա
մեզ
զդատաւորն
հաշտեցուցանեն։
Ի
պէտս
սրբոց
հաղորդեցիր,
զի
'ի
ձեռն
նոցա
հաղորդ
ութիւն
քեզ
լինի
առ
աստուած։
Զեկեղեցի
իբրեւ
զերկինս
կոխեա,
եւ
մի՛
ինչ
'ի
նմա
առիցես
եւ
կամ
խորհիցես
երկրային։
Հարկաւոր
կարծեա
զբաւականութիւնն ,
եւ
թող
յաստուած
յաղագս
այնորիկ
զհոգսդ։
Աշխատեա
զմարմինդ
բարի
վաստակօք,
բայց
ամենեւին
զդա
'ի
վայր
ընկենուլ
մի՛
փութասցիս։
Արբ
գինի
սակաւ.
զի
որքան
կարճեսցի,
այնքան
բարեգործէ
զըմպողսն։
Վանեա
զտրտմութիւն,
վասն
զի
մոլ
ութեան
է
հայր՝
ըստ
չափն
արտաքս
ելանելով։
Ի
հիւանդութիւնս
աղօթիւք՝
նախ
քան
բժշկօք
եւ
դեղովք՝
վարեսցիս։
Զքահանայս
զամենեսեան
պատուեա,
իսկ
առ
բարիսն
առաւել
եւս
ընթա։
Սիրեա
զայ
տունս,
տուն
աստուծոյ
եւ
զքոյսն
պատրաստեա.
յեկեղեցւոջ
դեգերեսցիս,
վասն
զի
յամբոխից
եւ
'ի
դանդաչմանց
յարտաքնոցն
'ի
բաց
վճարէ։
Որքան
յերկրի
ժամանակեայքս
են,
մի՛
զքեզ
տրտմեցուցանեն
հեռանալովն։
Յորժամ
խորհուրդ
ինչ
հեշտակիր
լինիցին
քեզ,
ընդդէմ
կացո
որ
'ի
մարդկանէ
թշնամութիւնն
է՝
եւ
զաստուծոյ
զերկրպագութիւնն։
Մանաւանդ
ամրացո
զլսելիս
եւ
զաչս,
վասն
զի
ընդ
այդոսիկ
ամենայն
նետք
չար
ութեան
'ի
ներքս
մտանեն։
Յորժամ
աղօթեսցես,
զխորհուրդսդ
'ի
վեր
առ
աստուած
տար.
եւ
եթէ
հակեալ
անկանիցի
'ի
վայր,
դարձեալ
անդրէն
հան։
Ոչ
դադարեն
միտք
ծնանել
զխորհուրդս,
բայց
դու
զվատթարսն
'ի
բաց
խլեա
եւ
զբարիսն
մշակեա։
Ուրախացիր
'ի
խոնարհութիւնս.
քանզի
'ի
նմանէ
բարձր
ութիւն
յոլով
է,
եւ
անկանելն
ոչ
կարելի։
Ճգնեցիր
այնքան,
որքան
զիջուցանել
զմարմնոյդ
շարժումնս
կատարեսցես.
եւ
եթէ
հիւանդանայցես,
յառողջութիւն
զմարմինդ՝
'ի
փափկութիւնս
մի՛
բժշկեսցես։
Զչար
խորհուրդսդ
այլոց
բարի
խորհրդովք
ճնշեա.
զմտաւ
աստուած
զերկնային
բարեացն
վայելչութիւն,
եւ
ոչ
մի
ցանկութիւն
երկրի
եւ
որ
աստէն՝
'ի
քեզ
մտանեն։
Յորժամ
յաղագս
աստուծոյ
ինչ
իմանայցես,
եթէ
նուաստ
ինչ
իցէ՝
բարձրացո,
եւ
եթէ
բարձր՝
չափեա
մի
զաստուած,
այլ
զքեզ.
զի
եւ
ոչ
զգուշագոյն
իցէ
առաւել
քան
զչափն
որքան
տանիցիմքն՝
ամբառնալ։
Զվատթար
մտածութիւնս
սերմն
լեալ
սատանայի
հաւատա,
եւ
այնպէս
նոքա
դադարեն,
եւ
որ
սերմանեացն՝
ամաչէ։
Պահեա
զյոլով
ծաղր,
վասն
զի
թուլացուցանէ
զոգին ,
եւ
մեղկեալ՝
զօրինացն
սանձս
մերկանայ։
Զանձն
'ի
գործ
եւ
յաղօթսն
որոշեա,
զի
այնպէս
յոլովս
գտանէ
առ
մեզ
մուտ
սատանայ։
Ի
գործ
լեալ
եւ
զօրինացն
ընթերցուածս
համարեա,
յորժամ
ընդ
լեզւոյդ
եւ
միտք
կթեսցեն
զոր
ինչ
կամիցին
կիրքն
գործել .
թէպէտ
եւ
'ի
գործ
զձեռնդ
կարկառեսցես,
լեզուդ
սաղմոսեսցէ
եւ
կամ
միտքդ
աղօթեսցէ.
քանզի
պահանջէ
զմեզ
աստուած
միշտ
յիշել։
Զամենայն
զգործս
աղօթիւք
կնքեա,
եւ
զնոյն
ինքն
զաղօթսն։
Եթէ
կամիցիս
զձեռաց
գործս՝
աստուածայինս
եւ
ոչ
հողեղէնս
առնել,
հաւասար
քեզ
լինիցին
այնոքիկ
առ
կարօտեալս։
Զուարճացիր
սրբոցն
պատահմամբ,
վասն
զի
նոքօք
եւ
աստուած
երեւի.
զճշմարիտ
սուրբսն
'ի
գործ
որոշեա,
զի
իւրաքանչիւր
ծառ
'ի
պտղոյն
ճանաչի։
Միշտ
շահել
ինչ
'ի
տեսանելոյ
զսուրբսն
փութա,
եւ
պահեա
զնոցա
հայցուածսն
եւ
զջերմութիւնս,
վասն
զի
օգտակարք
են
երկոքեան։
Յանմեղ
ութիւն
նահատակեսցիս
սրտիւ
եւ
'ի
սրբութիւն
մարմնով.
քանզի
այսոքիկ
երկոքեան
զքեզ
տաճար
աստուծոյ
գործեն.
այսպէս
քո
տաճարն
պահեսցի
որպէս
ստացողին
նորա
եւ
դատել
հանդերձելոյն
եւ
զկերպարանն
զիւր
քեզ
մաքուր
հնարեցաւ
տալ։
Աշխարհական
խօսք
զխորհուրդս
յաստուծոյ
որոշեն.
յաղագս
որոյ
մի՛
զայնոսիկ
դու
խօսեսցիս,
եւ
'ի
խօսողացն
խոտորիջիր։
Յորժամ
բամբասիցիս,
դիտեա
մի՛
ինչ
'ի
քեզ
գործեալ
իցէ
լուտանս
արժանաւոր.
եւ
եթէ
ոչ
իցէ
գործեալ,
ծուխ
լեալ
զլուտանսն
համարեա։
Յորս
զրկիսն,
'ի
համբերութիւնն
ապաւինեա,
եւ
վնասն
անիրաւ
ութեան
առ
զրկողսն
փոփոխեսցի։
Յորժամ
ընչեղութիւն
կամ
փառս
տեսանիցես
կամ
կենցաղական
զօրութիւն,
զմտաւ
աստուած
որ
'ի
նոսա
ապականութիւնք
են
եւ
փախչիս
'ի
պատրանաց։
Ժուժկալեա
'ի
նեղութիւնս,
վասն
զի
յայնոսիկ
են
առաքինութիւնք,
զոր
օրինակ
'ի
փուշսն
վարդք
բուսանին
եւ
սնանին։
Մի՛
ինչ
լեալ
առաքին
ութեան
զուգահաւասար
պատուով
վարկիր.
վասն
զի
աչք
են
աստուծոյ,
որպէս
եւ
ինքն
անփոփոխելի
է։
Ողբա
զմեղաւոր
պատուեալ,
քանզի
սուր
նորա
դատաստանին
'ի
վերայ
ձգի։
Մայր
չարեաց
զպղերգութին
համարեա.
զբարիս
զոր
ունիս՝
կողոպտէ,
եւ
զոր
ոչն
ունիս՝
ոչ
ներէ
ստանալ։
Յորժամ
վատթար
ինչ
ոք
գործիցէ
եւ
յայնոսիկ
չամաչիցէ,
ծանր
վէր
եւ
կործանումն
'ի
յուսահատութին
հասանէ։
Որքան
ձանձրանայցես ,
զմտաւ
աստուած
որպիսի՛
բարիք
հաւատացելոց
են
պատրաստեալք
եւ
պտուղ
'ի
քեզ
հոգւոյն
ուրախ
ութիւն
մերձենալ։
Պարտ
եւ
արժան
է
հաւատացելոցն
նուաստանալ
առ
ամենեսեան,
զի
ոմանց
խոնարհութիւն՝
ստեղծական
նուաստութիւն
ցուցանէ։
Առ
ընկերն
սիրոյ
աղագաւ
մի
ինչ
դանդաղեսցիս,
որքան
'ի
յայնմանէ
սէրն
որ
առ
աստուած
է՝
ոչ
վնասիցի։
Մի՛
առ
ոք
առանց
օրինաց
աստուծոյ
անկեալ
կայցես,
եւ
մի
ախտիցիս
զի
որ
ինքեան
է
անարժան՝
որ
պատուելն
զնա
նախահատիւ
կարծէ։
Մի՛
խօսակցիս
չարաց,
վասն
զի
զնոսա
'ի
չար
ութիւն
յորդորես.
եւ
դու
պղծիս
հաւասարութեամբ
վիրացն։
Խրատեա
զմեղուցեալն
եւ
մի՛
չարախօսեր
զյանցուցեալն,
վասն
զի
լուտամք
յերկրորդումն
եւ
ցաւակից
լինիմք
յառաջնումն։
Ասել
միշտ
եւ
խօսել
զսրբոցն
իրս
փութա,
զի
'ի
բարի
նախանձ
զոգին
գրգռեն։
Եկեղեցի
առտնին
իւրաքանչիւր
ոք
զմիտս
ունիմք,
եւ
կատարել
'ի
նոսա
զօրէնս
եկեղեցւոյ
պարտիմք։
Եթէ
կատարեսցին
ժողովուրդք
յեկեղեցւոջ,
մերձեցիր
անդ.
եւ
եթէ
ոչ
կատարեսցին,
քեզ
սաղմոսք
եւ
առաքեալ
եւ
աւետարան
եղիցին
խօսք։
Զառաքինութեանցն
փառս
'ի
սրբոցն
տես.
վասն
զի
անմահ
են
նոցա
փառքն,
եւ
զկնի
մահուն
կան
մնան։
Զչարութիւն
մանաւանդ
յայնժամ
ատեսցես,
յորժամ
զմտաւ
ացծես
զդեւսն
եթէ
հակառակ
մեզ
ունին
զսուրն։
Եթէ
խրատեսցես
զյանցաւորն,
խառնեա
եւ
զցաւակց
ութեանն
բանս.
լսելիքն
կակղանան
եւ
սիրտն
լուսաւորի։
Եթէ
ընդ
սուրբս
խօսեսցիս,
հանդերձ
հոգւով
եւ
երեւելի
կենօք
զծածկեալսն
մաքրեսցես.
վասն
զի
հոտ
ոչ
առաքինութեան
ծածկի։
Ի
գործս
բարիս
միշտ
ճեպեցիր,
մի՛
երբէք
լքանելով
զայնոսիկ՝
կիսակատար
անցեալ
գնայցես.
այնպէս
ընթա
զի
հասանիցես,
այն
է
առանց
դադարելոյ,
քանզի
պարտ
է
արժան
է
յառաքինութիւնս
ընթանալ
մինչեւ
արտաքս
ելանիցեմք
'ի
մերձաւոր
կենցաղոյս
յասպարիսէ։
Մի՛
լինիր
'ի
գործս
առաքինութեան
տաղտկացեալ
վասն
զի
այնպիսեացն
վաստակ
անշահ
'ի
վերայ
վաստակայ
դնի։
Ի
համբերութիւնս
նախ
քան
զվտանգսն
նահատակեցիր,
որպէս
զի
գտցես
զնոսա
'ի
վիշտսն
սպառազինութիւն
պատրաստական։
Մարտիր
ընդ
անկարգ
խորհուրդս,
եւ
խօսես
առ
նոսա
որ
օրինաւոր
ինչ
խօսեցեալ
իցէ։
Բազում
փութով
զակն
'ի
կենցաղականացս
'ի
բաց
փոփոխեա.
քանզի
ծուխ
'ի
նմանէ
պղտորիչ
է
սգւոյ,
չարն
'ի
վեր
տուեալ
լինի։
Եթէ
վատթար
ինչ
սովորութեամբ
յաղթիցիս,
առ
սակաւ
սակաւ
'ի
բաց
խլեա.
եւ
առանց
աշխատ
ութեան
զանձինդ
փուշ
արտաքս
մերժես։
Մաքուր
լինելով՝
զաստուած
մաքրապէս
սիպեա,
եւ
քան
զայն
ամենեւին
զամենայն
վարկիր
վերջացեալ։
Մի
ինչ
լինել
քան
զիմաստասիրութիւնն
փառաւորագոյն
համարեսցիս.
վասն
զի
մայր
է
օրինաց,
եւ
աստուծոյ
թագաւորութեանն
աթոռակից։
Եթէ
կամիցիս
տաճար
լինել
աստուծոյ,
պատարագ
մշտնջենաւոր
զաղօթսն
հանապազորդեան
ընծայեա
'ի
նմա։
Որ
պղերգութեամբ
կեցեալ
է,
մի՛
առնուցուս
խորհրդակից.
զի
որ
'ի
չարիսն
հրճուի,
եւ
զբարիս
ատէ
եւ
խրատ
տալ
ամաչէ։
Յամենայն
ապականութենէ
'ի
բաց
կացցես,
եւ
խորհրդական
ընթրիս
հանապազօր
մերձեցիր.
քանզի
այնպէս
Քրիստոս
մարմին
մեր
լինի։
Որովք
խրատեսցիս,
զայ
մի՛
տրտնջեր,
վասն
զի
խրատէ
իբրեւ
զհայր,
եւ
գոհասցուք
իբրեւ
բարի
գործոց
արժանաւորք։
Յորժամ
անպատուեսցիս,
բերկրեցիր.
եթէ
անիրաւապէս՝
վարձն
յոլով,
եթէ
իրաւացի՝
ողջախոհանաս,
թեթեւանաս
'ի
պատուհասիցն։
Ստուեր
եւ
ծուխ
զտրտմակսն
իրբ
կենցաղոյս
եւ
զհրճուելիս
վարկիր,
զի
իբրեւ
ստուեր
ոչ
կայ
մնայ,
եւ
որպէս
ծուխ
փախչի,
եւ
նբրեւ
զանիւ
հոլովի։
Միշտ
յառաջադիմանալ
'ի
բարիսն
փութա.
զի
որ
փոքր
'ի
վերայ
նուազին
ցնդէ
զընչեղութին,
առ
սակաւ
սակաւ
հաւաքէ
զամենեցուն
նախանձելին։
