Գիրք քարոզութեան որ կոչի ձմեռան հատոր

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

Ի յայսմ բանէ բորոտի երեք իրս տեսանելի է։ Առաջին թէ վասն է՞ր մեղքն յուրուկ նմանի որ գոդի։ Երկրորդ՝ թէ քանի՞ ազգ է բորոտութիւնն որ է ուրուկն։ Երրորդ՝ թէ քանի՞ կերպիւ առողջացաւ բորոտս այս։ Եւ ապա վասն ձեռինն որ հասոյց ի նա եւ սրբեցաւ։ Վասն առաջնոյն գիտելի է՝ որ մահու չափ մեղքն նմանի ի գոդի վասն չորս պատճառի։ Նախզի՝ ասեն բժիշկք թէ՝ ախտս այս՝ նախ ի սրտէն ծնանի եւ ապա ի լեզուն գայ եւ երեւի. վասն այն խահարարն յորժամ կամի զենուլ զխոզն, հանէ զլեզուն եւ տեսանէ, թէ բորոտ է թէ ոչ. զի ի լեզուէն տարածի ընդ ամենայն մարմինն. եւ ապականէ զհինգ զգայութիւնսն։ Զի աչքն բթի. ականջն ծանրանայ. հոտոտելիքն աւերին. ճաշակելիքն ապականին. ձեռն թուլանայ։ Այսպէս եւ հոգւոյն բորն որ է մեղքն նախ ի սիրտն սկսանի եւ ընդունի. որպէս ասէ աւետարանն. «որ հայի ի կին մարդ՝ անդէն շնացաւ ի սրտի»։ Ապա յայտնի ի լեզուն. զի չար բան խօսի վասն մեղացն կործելոյ . որպէս ասէ Դաւիթ. «որպէս գերեզման բաց են կոկորդք նոցա. եւ լեզօք իւրեանց նենգաւորք եղեն»։ Եւ ապա տարածի ցանկութիւն մեղացն ընդ ամենայն զօրութիւնս հոգւոյն եւ մարմնոյն եւ ապականէ։ Զի զտեսանելիս հոգւոյն մթացուցանէ որ է իմաստութիւնն. ըստ այնմ , «կուրացոյց զնոսա չարութիւնն իւրեանց. եւ ոչ ծանեան զխորհուրդն Աստուծոյ»։ Եւ պօղոս ասէ. «Աստուած աշխարհիս այսորիկ՝ կուրացոյց զսիրտս անհաւատիցն. զի մի ծագեսցի ի նոսա լոյս փառացն Քրիստոսի». աշխարհիս Աստուած՝ զսատանայ կոգչէ որ է սուտ աստուած։ Եւ այս օրինակեցաւ ի նայաս ամոնացի. յորժամ գնացին արքն Յաբիսայ առ նա եւ ասեն. «ուխտեա մեզ ուխտ՝ եւ ծառայեսցուք քեզ. եւ ասէ Նայաս. այնու ուխտեցից ընդ ձեզ՝ զի հանիցէք զաջոյ ակն ձեր. որպէս գրեալ է յառաջին թագաւորութիւնս»։ Եւ գիտէ զի յորժամ աջոյ ակն հանեալ լինի, այլ ոչ կարէ պատերազմիլ. զի զձախ ակն ասպարն ունի եւ ոչ կարէ տեսանել։ Եւ հոգւոյ աջ ակն հաւատն է. եւ ձախ ակն՝ գործքն. զի յորժամ հաւատն կայ ի մարդն՝ կարէ պատեարազմել եւ յաղթել զսատանայ. բայց գործքն առանց հաւատոցն՝ ոչ ինչ կարեն օգնել. վասն այն ամենայն հնարք սատանայի այն է՝ որ զհաւատն հատանէ. եւ ապա զլսելիսն ծանրացուցանէ մեղքն. որ ոչ լսէ զբարի բան, եւ ոչ զքարոզութիւն, եւ ոչ զաղքատսիրութիւն. որպէս ասէ Դաւիթ. «աչս ունին եւ ոչ տեսանեն. ականջս ունին եւ ոչ լսեն»։ Եւ դարձեալ ասէ. «որպէս իժի եւ քարբի՝ զի խցեալ է զականջս իւր»։ Եւ ապա զհոտոտելիս հոգւոյն ապականէ . զի մեղաւորքն ոչ կարեն առնուլ զհոտ անոշ արքայութեանն. որպէս ասէ Դաւիթ. «ունչս ունին եւ ոչ հոտոտեն»։ Այսպէս եւ զճաշակելիս հոգւոյն ապականէ մեղքն. որ ոչ կարէ քաղցրանալ ի հոգեւոր գործն. զի շուտով ձանձրանայ եւ տաղտկանայ ի բարի գործն։ Նոյնպէս եւ զձեռն թուլացուցանէ յամենայն բարեգոործութենէ. որպէս ասէ Դաւիթ. «ձեռս ունին եւ ոչ շօշափեն». զի ձեռք սրբոցն՝ կարօղ են յամենայն բարի գործս եւ ի պատերազմունս. որպէս յաւուրս եզրայ՝ որ զտաճարն շինէին եւ զԵրուսաղէմ. մին ձեռօք զքարն եւ զկիրն տային. եւ մին ձեռն պատերազմէր ընդ թշնամիսն։ Այլ մեղաւորին ձեռն որպէս կապեալ է. ոչ զբարիս գործէ, եւ ոչ ընդ թշնամւոյն պատերազմի։ Ապա ուրեմն յայտ է՝ զի մեղքն նման են գողութեան որպէս ցուցաւ։ Երկրորդ պատճառ՝ զի բորոտութիւնն ի հօրէն առ որդիսն անցանի. այլեւ ի միւս մարդոյն ի միւս մարդն անցանի. այլեւ զօդդ ապականէ շնչելովն։ Այսպէս մեղքն յԱդամայ ի ծնունդս նորա անցաւ մինչեւ ի մեզ. այլեւ մին մեղաւորն բազում չարաց պատճառ լինի օրինակ տալով զանձն ի շնութիւն եւ յարբեցութիւն եւ յայլն. այլեւ վատ շնչով բանիցն վնասէ զընկերն. որպէս ասէ Պօղոս. «ապականեն զբարս քաղցունս բանք չարք»։ Վասն այն ասէ օրէնքն, թէ «ուրուկն հանապազ զբերան իւր հանդերձով կալեալ ունիցի»։ Այսպէս պարտ է որ զմեղաւորաց բերանն ունիցին, որք զայլս իւրեանց՝ մեղացն կցորդ չառնեն։ Երրորդ պատճառ՝ որ մեղքն նմանի ի գոգի. զի ուրուկն ծարաւ առնէ զմարդն որ ըմպելով ոչ յագի. այլեւ տաքութիւն ձգէ ի սիրտն եւ այրէ. այլեւ զկերպարանն փոխէ որ ով ոք տեսանէ՝ սարսի։ Այսպէս հոգեւոր բորոտն՝ ունի ծարաւ ագահութեան անյագ. եւ ջերմ ի պոռնկութիւն եւ յամենայն մեղաց սէր. եւ կերպարան հոգւոյն գարշելի է սրբոց. վասն այն սատանայ ի իյերկնիցն ի վայր անկաւ. եւ մարդն ի դրախտէն. զի անդ մեղան։ Այլեւ ի դատաստանի օրն մեղաւորքն՝ յաշխարհէս արտաքսին ի դժոխսն որպէս գոդի. եւ անդ փակի, որք բնաւ չտեսանեն զԱստուած, կամ զհրեշտակս. որպէս ասէ մարգարէն. «բարձցին անպարիշտք յերկրէ՝ եւ մի տեսցեն զփառս Աստուծոյ»։ Չորրորդ պատճառ՝ զի մարմնոյ ուրուկն զձայնն կտրած ունի. այլեւ զհերն թափեալ. այլեւ զմարմինն ուռուցեալ։ Այսպէս եւ հոգեւոր գոդւոյն ձայնն կտրած է. զի չկարէ խոստովանիլ. եւ հերն թափեալ է որ է զօրութիւն հոգւոյն . զի հերն զխորհուրդ մտացն նշանակէ. որպէս այն որ ասէ Տէրն. «ամենայն հեր գլխոյ ձերոյ թուեալ են յերկինս». եւ խորհուրդ մտացն թափի. «զի ոգիք ըմբռնեալք ի մեղս, ի մտաց եւս անկանին». եւ հպարտութեամբ ուռուցեալ է հոգին . ապա ուրեմն նման է մեղքն գոգւոյ բորոտի։ Այս առաջին գլուխն վասն մեղաց գոդութեան։ Երկրորդ գլուխն թէ, քանի՞ ազգ է բորոտութիւնն մարմնոյ։ Գիտելի է՝ զի հինգ ազգ գոյն լինէր բորոտին։ Նախ գոյն սպիտակ լինէր. որպէս ասէ ի ղեւտացիսն . «թէ լինի արած բորոտութեան պաղպաջ սպիտակ». որ նշանակէ զկեղծաւոր մեղաւորն. որ արտաքոյ սպիտակ երեւի. որպէս յանդիմանեաց Քրիստոս ասազով. «նման էք գերեզմանաց բռելոց՝ որք արտաքոյ գեղեցիկք են, եւ ի ներքոյ լի ժահահոտութեամբ»։ Եւ որպէս սպիտակ բորն ծածկէ զամենայն մարմինն. նոյնպէս կեղծաւորն առնէ զամենայն ի ցոյցս մարդկան։ Երկրորդ բորն՝ է պաղպաջ լսնաձեւ. որ նշանակէ զհպարտութիւնն. Եւ այս ազգ բորս՝ զկանայս առաւել ըմբռնէ. որք զարդարեն զինքեանս, եւ դեղօք զերես ապականեն այլագունեալ առ ի խաբել զմարդիկ. վասն նոցա ասէ Երեմիա։ «Եթէ լուասցես բորակաւ եւ աճառաւ, սակայն ծրդեալ կաս առաջի իմ ասէ Տէր Տէր»։ Երրորդ գոյն բորոտին՝ է մթնագոյն. որպէս գիրն թէ՝ «մազն չիցէ սպիտակ, եւ ինքն բորն շլագոյն իցէ»։ Այսպիսի բորս՝ նման է վաւաշոտաց որպէս ասէ Յօբ. «թէ աչք շլացելոյն՝ պահեն զխաւարն եւ ասեն, թէ ոչ տեսանէ զիս ակն»։ Զի վաւաշոտն խալուաթ եւ մութն տեղի ուզէ, որ զչարն կատարէ, եւ մարդիկ չտեսանեն։ Զայն ոչ իմանալ, թէ հրեշտակ տեսանեն. եւ երկինք եւ երկիր. եւ տիւ եւ գիշեր վկայ լինին չար գործոց նորա։ Չորրորդ գոյնն՝ է կարմիրն. որպէս ասէ գիրն. «թէ լինի մարմին կեղ՝ եւ ողջասցի, եւ տեղիք, եւ տեղիք կեղին կարմրացեալ լինի, զատուսցէ զնա քահանայն». այս նշանակէ զգողս եւ զհարամիս. որք աղքատաց արեամբ կարմրացեալ են. որպէս ասէ Եսայի։ «Զամենայն հանդերձս ներկեալ են արեամբ. եւ ժողովեալ նենգութեամբ. տուժին եւ հրձիգ լինին»։ Այս է՝ զի գողք եւ աւազակք՝ որք աղքատաց արեամբ ներկեցան, ի հուր դժոխոցն այրեսցին։ Հինգերորդ գոյնն բորոտին՝ որ լինի կանաչ կարմրացեալ կամ սեաւ կարմրացեալ. որպէս ասէ գիրն. «թէ իցէ արած բորոտութեան ի տունն, կամ ի յորմս տանն կանաչ կարմրացեալ»։ Այս ցուցանէ զնախանձոտն. որ ընդ յաջողումն մարդոյն տրտիմ եւ սեւանայ. եւ ի վնասն՝ ուրախանայ եւ կարմրի. որպէս ասէ Յօբ. «զանզգամն սպանանէ բարկութիւն եւ նախանձ»։ Ապա ուրեմն պարտ է ամենայն ումեք որ յայսպիսի բորոտութեան ախտս է, եւ ի մեղաց հիւանդացեալ է, շուտով առ բժիշկն երթայ եւ ասէ։ «Տէր եթէ կամիս՝ կարօղ ես զիս բժշկել»։ Այս երկրորդ գլուխն։ Երրորդ գլուխն ասելի է թէ՝ քանի՞ կերպիւ սրբի բորոտութիւնն. որ նշանակէ զմեղաց սրբութիւնն։ Ասեն վարդապետք թէ, հինգ կերպիւ։ Առաջին լուացմամբ. «որպէս Նէեման լուացաւ ի Յորդանան եօթն անգամ եւ սրբեցաւ»։ Այսպէս որ մահու չափ մեղօք բորոտեալ է, եւ եօթն անգամ լուանայ արտասուօք ընդդէմ եօթն մեղացն, բժշկի։ Երկրորդ՝ սրբի ցուցմամբ քահանային. եւ որպէս տասն բորոտքն որք կացին ի հեռաստանէ՝ բարձին զձայնս իւրեանց «Յիսուս վարդապետ՝ ողորմեաց մեզ». պատասխանի ետ Յիսուս. «երթայք ցուցէք զանձինս ձեր քահանայիցն». եւ իբրեւ գնացին՝ առժամայն բժիշկեցան։ «Եւ մի ոմն յորժամ ետես թէ սրբեցաւ, դարձաւ ի ձայն մեծ փառաւոր առնէր զԱստուած եւ ինքն սամարացի»։ Այլ ի վեայ այսօր բանի՝ չորս ինչ գիտելի է։ Նախզի՝ Քրիստոս զամենայն ցաւս բժիշկէր. զկաղ զկոյր եւ զայլ. եւ չէ գրեալ թէ զնոսա առ քահանայսն առաքէր, այլ միայն զբորոտսն։ Այս է պատճառն. որ այլ ազգ հիւանդութիւնն՝ զայլ մեղս նշանակէ. բայց բորոտն՝ զհերձուածօղսն եւ զհակառակսն եկեղեցւոյ. ընդ այլ մեղաւորս Աստուած հաճի՝ ինքն ըստ ինքեան յորժամ խոստոովանի, բայց զնոսա որ ընդ դէմ եկեղեցւոյ մեղանչեն, առ գլխաւորս եկեղեցւոյ առաքէ. զի նոքա քննեսցեն թէ ճշմարիտ է թէ սուտ. որպէս Պօղոս մկրտեցաւ Յանանիայէ. բայց առաքեցաւ ի նմանէ առ գլխաւոր առաքեալսն։ Այսպէս պարտ է եւ մեզ առնել. որ քահանայն զամենայն մեղս թողու յորժամ գան ի խոստովանութիւն. բայց զհերձուածօղս պարտ է առ առաջնորդս առաքել. զի նոքա տեսցեն եւ քննեսցեն։ Երկրորդ գիտելի է՝ որ թէ ոք զմի պատուիրանն յանցեաւ, մին բորոտութիւնն ունի. եւ թէ զտասն յանցեաւ, տասն բորոտութիւն ունի. եւ յորժամ դիմեն առ խոստովանահայրն. առժամայն ամենեքեան սրբին . որպէս ասէ Դաւիթ. «ասաց թէ պատմեցից ինձէն զմեղս իմ. եւ դու թողցես զամենայն անպարշտութիւնս մեղաց իմոց»։ Երրորդ գիտելի է՝ որ տասունքն սրբեցան. եւ իննունքն անգոհացօղք. եւ մինն դարձաւ եւ փառս ետ Աստուծոյ. այսպէս բազում են որք սրբին ի շնորհացն Աստուծոյ. բայց սակաւք են որք պահեն զսրբութիւնն որ փառք է Աստուծոյ. եւ բազումք այնք են՝ որք վերստին ի մեղս դառնան։ Վասն այն ասէ՝ որ դարձաւ սամարացի էր. որ թարգմանի պահօղ. այս է՝ որ զշնորհս Աստուծոյ ընկալաւ եւ պահեաց։ Չորրորդ գիտելի է՝ որ Ժ բորոտքն ոորք սրբեցան՝ նշանակեն զբազում ազգս քրիստոնէից. որք ի Քրիստոս հաւատացին եւ սրբեցան մկրտութեամբ առ հասարակ. եւ իննունքն որք անգոհացօղք եղեն նոքա են, որք վերստին հերձուած խօսեցան եւ ուրացօղք եղեն հաւատոցն. որպէս նստորիքն, քաղկեդոնիքն, Արիանոսքն, հոգէմարտքն, եւ այլքն։ Այլ մինն որ փառաւորեաց զԱստուած նշանակէ զեկեղեցիս հայասանեայց. որ ունի զնոյն զառաջին հաւատն եւ զսրբութիւն. եւ պահեցին անփոփոխ զոր ինչ ընկալան յառաքելոցն եւ ի սուրբ հարցն. եւ այնպէս զՔրիստոս փառաւոորեն միով հաւատով ուղղափառութեամբ. որպէս ասէ յերգս. «մի է սիրեցեալն իմ, աղաւնի իմ». զի աղաւնին զանմեղն եւ զմիամիտն նշանակէ։ Այս երկրորդ եղանակ սրբութեան բորոտին։ Երրորդ կերպիւ՝ սրբին ի բորոտութենէ, յորժամ արտաքոյ բանակին պահեն. որպէս զՄարիամ քոյրն Ահարօնի յորժամ բոորոտեցաւ։ Զայնպիսի անզեղջ մեղաւորն եւ զբամբասօղն՝ բանադրանօք արտաքոյ պահեն, մինչեւ խոնարհին եւ զմեղս իւրեանց ճանաչեն եւ զղջանան, եւ ապա սրբին։ Չորրորդ կերպիւ՝ յորժամ ի ծոցն տանին զձեռն սրբին. որպէս Մովսէսի ձեռքն յորժամ բորոտեցաւ, երբ ի ծոցն եդ, սրբեցաւ։ Նոքա են որք աշխարհական կենօք բորոտին ի մեծամեծ մեղս. բայց յորժամ ի ծոց մտանեն, այս է՝ ի կարգ եկեղեցւոյ միայնակեցութեան, սրբութեան ապաշխարութեան, յայնժամ սրբին։ Հինգերորդ՝ յորժամ ձեռն հասուցանեն, արբին. որպէս այս բորոտս. յոր Քրիստոս ձեռն եդ եւ բժշկեցաւ։ Նոքա են՝ որք հեշտութեամբ աշխարհիս եւ զանազան մեղօք բորոտեալք են. եւ ոոչ կամին սրբիլ. յորժամ Քրիստոս ձեռն հասուցանէ, այսինքն խրատելով եւ պատուհասիւ, յայնժամ սրբին։ Այլ աստ գիտելի է՝ զի վասն եօթն պատճառի ձեռն ասի հասուցանել։ Նախ՝ որ փորձութիւն գայ ի վերայ մարդոյն, եւ ի նմա համբերութիւն եւ զօրութիւն երեւի. որպէս վասն Յօբայ ասաց սատանայ. «Աղ է՝ առաքեա զձեռն քո եւ արկ յամենայն ինչս նորա. եթէ ո՞չ յերես օրհնսցէ զքեզ»։ Բայց սատանայ սուտ ասաց. զի Աստուած յորժամ զձեռն հասոյց յինչս Յօբայ, այլ առաւել օրհնեաց եւ ոչ հայհոյեաց։ Այլ Դաւիթ ասէ . «մերձեցոյց զձեռս ի լերինս՝ եւ ծխեցին». այս է, զհպարտսն յորժամ Աստուած փորձէ՝ հայհոյութեամբ ծխեն։ Երկրորդ՝ ձեռն հասուցանեն վարդապետք՝ եւ խրատեն զաշակերտս եւ ուսուցանեն. այսպէս Աստուած որ վադապետ եւ հայր է ամենեցուն, խրատէ զիւր որդիսն եւ ժառանգ առնէ արքայութեանն. որպէս ասէ Սողոմօն. «զոր սիրէ Տէր՝ խրատէ տանջէ զամենայն որդի զոր ընդունի»։ Երրորդ՝ ձեռն հասուցանեն, յորժամ պարգեւս տան. այսպէս Քրիստոս ձեռն հասոյց ի բորոտն եւ պարգեւ ետ նմա զառողջութիւն հոգւոյ եւ մարմնոյ։ Այսպէս ամենայն մարդոյ առատ ձեռօք պարգեւէ Աստուած զողորմութիւն հոգւոյ եւ մարմնոյ որք խնդրեն ի նմանէ. որպէս ասէ Դաւիթ. «բանաս զձեռն քո, եւ լցուցանես զամենեսեան ողորմութեամբ քո»։ Չորրորդ՝ ձեռն ձգեն, եւ ճանապարհ ցուցանեն. այսպէս Քրիստոս զձեռն իւր ձգեաց ի խաչն, եւ ճանապարհ եցոյց նեղ՝ որ տանի ի կեանս յաւիտեանականս։ Բայց բազումք զայս նշանս ոչ ունին. այլ ընդ արձակ ճանապարհն գնան. որպէս ասէ Եսայի. «զօր ամենայն ձգեցի զձեռն իմ առ ժողովուրդն անհաւատ եւ հակառակօղ. որք գնային զճանապարհն որ ոչ էր բարի»։ Հինգերորդ՝ ձեռն ձգեն, յորժամ ոք ի խորխորատ եւ ի տիղմ է անկեալ։ Այսպէս Աստուած յորժամ մարդն ի տիղմն մեղաց եւ ի խորխորատ անկեալ կայ, ձգէ զողորմութեան ձեռն եւ ի վեր հանէ . որպէս ասէ Դաւիթ. «ձգեաց զձեռն իւր եւ փրկեաց զիս ի ջուրց ռազմաց. եւ ի ձեռաց որդւոց օտարաց». այսինքն ի մեղաց. եւ յօտարաց՝ այսինքն խ սատանայէ։ Վեցերորդ՝ ձեռն ձգեն ընդդէմ օտարաց առ ի հարկանել. եւ զայս ի հանգեր ձեալն է ձգելոց ի վերայ թշնամեացն. որպէսասէ յելսն. «ձգեալ զձեռն իմ հարի զԵգիպտոոս ամենայն հարուածովք իմովք»։ Եւ թէ՝ «աջ քոո փառաւորեալ է զօրութեամբ իւրով. եւ աջ քո Տէր խորտակեաց զթշնամիս քո»։ Եօթներորդ՝ ձգեն զձեռն, եւ գիրկս արկանեն սիրելեաց. այսպէս Աստուած ի հանդերձեալն կոչէ առ ինքն եւ ասէ. «եկայք օրհնեալք հօր իմոյ»։ Եւ յերգսն ասէ. «աջ նորա պատեսցէ զինեւ». եւ Նոյ ձգեաց զձեռն եւ էառ զաղաւնին ի տապանն»։ այս է, զհոգին որ մաքուր է ի մեղաց, առեալ ընդունի յարքայութիւնն երկնից եւ հանգչի։ Ապա պարտ է մեզ աղաչել զԱստուած՝ որ զողորմութեան ձեռն իւր հասուսցէ առ մեզ. եւ զբորոտութիւն մեղաց մերոց մաքրեսցէ. եւ զմեզ յարքայութիւնն երկնից ընդունիցի յայսմանէ յայտ է՝ որ եօթն կերպիւ հոգեւոր բորոտութիւնն սրբի ի մեղաց։ Այլ բազումք են որք ոչ կամին զբոոր մեղացն սրբել։ Նախզի՝ լաւ համարին որ յարակից լինին ընդ բորոտն, քան թէ ընդ առողջն. ընդդէմ ասէ Դաւիթ. «ընդ սրբոյն սուրբ եղիցիս. ընդ առն անբծի անբիծ. ընդ ընտիրս ընտիր եղիցիս. եւ զթիւրս կործանեսցես։ Երկրորդ՝ զի ոչ կամին զցաւն հաք մի ցուցանել. այս է, որ զիւրեանց մեղսն խոստովանահօրն ոչ յայտնեն եւ առնուն զառողջութիւնն։ Երրորդ՝ զի ոչ կամին արիւն հանել երւ առողջանալ. զի երակ կտրելն՝ օգուտ է նոցա. այսպէս ագահքն որք լիեն պղտոոր արեամբ՝ այսինքն, գողութեամբ՝ զրկանօք՝ յափշտակութեամբ՝ վաշխառնլով, ոչ կամին արտաքս հանել. եւ յորժամ զայլոցն ոչ կամին արտաքս հանել եւ սրբիլ, զիւրեանցն զա՞րդ տան. վասն որոյ այնպիսիքն ոչ առողջանան։ Այլ մեզ եղբարք՝ չէ պարտ այնպէս առնել. այլ պարտ է մեզ հրաժարիլ յախտէ ագահութեան. ի մեղաւորաց եւ ի չար մարդկանէ. եւ յարակցութիւն դնել ընդ սրբոյ եւ ընդ բարի արանց։ Եւ հանապազ զցաւ մեղացն խոստովանահօրն ցուցանել. որ կարօղ է բժշկել զախտն. եւ զյաւելուած արեանն արտաքս հանել. այս է՝ զանիրաւութեամբ ժողովեալն բաշխել եւ ցրուել. եւ զզրկանսն առ Տէրսն դարձուցանել, որք առողջանամք ի հիւանդութենէ մեղաց։ Եւ ոչ միայն այս, այլեւ զմեր հալալ ինչս եւ վաստակս զորս աշխատութեամբ ունիմք ժողովեալ եւ ոչ զրկանօք կամ յափշտակութեամբ, պարտիմք սփռել եւ տալ աղքատաց. եւ երանելի լինիլ յաւիտենական յիշատկութեամբ որպէս խրատէ մարգարէն Դաւիթ. «սփռեաց եւ ետ աղքատաց. եւ արդարութիւն նորա մնայ յաւիտեանս յաւիտենից. եւ յիշատակ նորա բարձր եղիցի փառօք»։ Որպէս զի ողորմութեանն իւրոյ Քրիստոս եւ արքայութեանն երկնից արժանաւորս արասցէ. եւ նմա փառք ընդ հօր իւրում եւ սուրբ հոգւոյն յաւիտեանս ամէն։