Բազմագութ
եւ
մարդասէր
է
Աստուած,
որ
ըստ
առատ
ողորմութեան
իւրում
գթացաւ
յազգս
մարդկան.
եւ
եկն
ի
խնդիր
կորուսելոյն։
Եւ
որով
օրինակաւ
յանցեաւ
մարդն
Ադամ
եւ
պատճառ
եղեւ
կորստեան
մարդկան՝
ինքն
Բանն
Աստուած
եկն
ընդ
նոյն
ճանապարհ
եւ
այց
արա
կորուսեալ
պատկերին
իւրում։
Եւ
ի
բազում
պատուհասիցն
Ադամայ
մինն
այն
էր,
ոոր
ասացաւ
անիծեալ
օձին.
«նա
սպասեսցէ
քում
գլխոյ՝
եւ
դու
սպասեսցես
նորա
գարշապարին»։
Վասն
զի
նախ
ոտիւք
ընթացան
ի
ծառն,
եւ
ապա
հատին
եւ
կերին
ի
պտղոյն.
վասն
այն
յառաջ
զոտն
պատուհասեաց
հարկանելով
օձին։
Եւ
տես
թէ
որպէս
բարի
է
պատուհասն
բարերարին
եւ
փրկութիւնն.
զի
զօձին
գլուխն
կոխան
ետ
ոտից
մարդոյ.
վասն
զի
ընդ
մարդոյն
մարտեաւ
որ
գլուխն
էր
նորա.
իսկ
Ադամ
եթող
զպատուիրանս
Աստուծոյ
որ
գլուխ
էր
իւր.
եւ
հնազանդեցաւ
կնոջն.
եւ
կինն
լսեաց
օձին
որ
ընդ
իշխանութեամբ
ոտից
նոցա
էր.
վասն
այն
զոտս
նոցա
ի
հարկանումն
ետ
օձին։
Այժմ
նոյն
Տէրն
եւ
Արարիչն՝
կամեցաւ
զպատուհաս
յանցանացն
բառնալ
այսպէս։
Նախ
առնու
ջուր՝
եւ
լուանայ
զոտս
մարդկան.
եւ
բժշկէ
զվէրս
գարշապարանացն
Ադամայ։
Երկրորդ՝
որպէս
առ
Նոյին
փութացան
մարդիկ
ի
չարն.
«զի
ուտէին
եւ
ըմպէին.
կանայս
առնէին
եւ
արանց
լինէին.
եւ
ոչ
իմանային
արբեալքն
մեղօք ,
մինչեւ
եկն
ջրհեղեղն
եւ
կորոյս
զամենեսան»։
Զի
որպէս
ի
ջուր
ապականութեան
հեշտացան.
նովին
ջրովն
ապականեցան։
Եւ
այժմ
գթած
Աստուած՝
առնու
զնոյն
ջուր
կորստեան,
եւ
առնէ
մեզ
նիւթ
փրկութեան։
Զի
որպէս
ջուրն
այն
կորոյս
զչարսն
եւ
սրբեաց
զաշխարհս .
նոյնպէս
ջուրս
այս՝
կորուսանէ
զմեղս
եւ
մաքրէ
զբանական
աշխարհս
զհոգի
եւ
զմարմինս
մեր։
Երրորդ՝
գրեալ
է
ի
գիրս
ծննդոց,
եթէ
հայրն
հաւատոյ
մեծն
Աբրահամու,
ի
միջօրեայ
ժամուն
նստէր
առանձնացեալ
առ
դուրս
խորանի
իւրոյ,
ակն
ունելով
գալստեանն
Աստուծոյ.
կամ
պատկերի
Աստուծոյ
մարդոյ։
Եւ
ետես
զի
առ
կաղնեաւն
Մամբրէի
ի
վերոյ
երեք
արք
գային.
որ
էր
մարդակերպ
երեւեալ
Բանն
Աստուծոյ.
եւ
երկու
հրեշտակք
ընդ
նմա.
ընթացաւ
ընդ
առաջ
նոցա.
երկիրեպագ
Տեառն
եւ
ասէ .
Տէր
եթէ
շնորհ
գտի
առաջի
ձեր՝
առից
ջուր
եւ
լուացից
զոտս
ձեր.
եւ
կերէք
հաց
եւ
գնացէք
զճանապարհս
ձեր.
եւ
ասեն
ցնա
այսպէս
արա։
Զոր
առեալ
ջուր՝
եւ
լուաց
զոտս
նոցա.
եւ
բաղարջ
եւ
որթ
մատաղ
եւ
կաթն
եւ
կոգի
եդ
առաջի
նոցա
եւ
կերին։
Զոր
կամիմ
սակաւ
ինչ
տեսութիւն
տալ
բանիս։
Թէ
Աստուած
ո՞րպէս
գայ,
կամ
զի՞նչ
է
ոտքն
եւ
լուացումն։
Եւ
ո՞րպէս
ուտէրր
զկերակուրն։
Անմարմին
է
Աստուած
եւ
անփոփոխելի
բնութիւն.
ի
մարմին
երեւիլն՝
ոչ
թէ
ինքն
փոխի
յիւր
բնութենէն,
այլ
ի
ձեռն
օդոյս
փոխ
զտեսութիւնս
մեր.
որպէս
լեառն
մեծ՝
փոքր
երեւի
եւ
բոլոր.
եւ
արծուին
յերկինս՝
որպէս
զծիծառն.
եւ
մի
լոյսն՝
երկու
երկու
երեւի
աչաց.
եւ
սոցա
փոփոխումն՝
է
ի
յաչս
մեր,
եւ
ոչ
ի
յիրն։
Նմանապէս
եւ
անմարմինն՝
երեւի
ի
կերպ
մարդոյ
կամ
հրոյ
եւ
այլ
ինք.
ի
յօդս
է
փոփոխումն
եւ
ի
տեսութիւնս
մեր.
եւ
ոչ
թէ
ի
բնութիւն
նորա։
Նոյնպէս
եւ
գալն
Աստուծոյ
եւ
երեւիլն
առ
մեզ.
զի
յամենայն
ժամ
մերձ
է
առ
մեզ.
եւ
տեսանէ
զգործս
մեր.
այլ
զի
մեք
ոչ
տեսանեմք
զնա.
գիտեմք
թէ՝
հեռի
է
յաշխարհէս
գնացեալ.
եւ
յորժամ
երեւի՝
գիտեմք
թէ
եկն .
այսպէս
է
գալն
եւ
կերպարանիլն
Աստուծոյ։
Իսկ
ձեռք
եւ
ոտք
Աստուծոյ՝
ոչ
է
մարմնական
որպէս
մերս։
Այլ
ձեռք՝
ասի
արարչական
եւ
նախախնամական
զօրութիւնն
Աստուծոյ։
Իսկ
ոտք՝
ողորմութեամբ
եւ
արդարութեամբ
գալն
առ
մեզ։
Իսկ
ջուրն՝
լուանայ
զոտն
յաշխատանաց
քրտանց.
եւ
ի
փոշոյն
կոխելոյ.
այսպէս
սրբութիւն
գործոց
մերոց՝
հանգիստ
է
Աստուծոյ
անաշխատ
բնութեանն։
Եւ
փոշին
է՝
որ
ի
մէնջ
եւ
վասն
մեր
կրէ
տրտմութիւն
եւ
հայհոյութիւն.
այն
է
որ
ասէ.
«անուն
իմ
վասն
ձեր
հայհոյի
ի
մէջ
հեթանոսաց»։
եւ
թէ՝
«մի
տրտմեցուցանէք
զՀոգիս
Սուրբ»։
Իսկ
թէ
ո՞րպէս
եկեր։
Ասեմք
թէ՝
որպէս
մարմնակերպք
էին.
նոյնպէս
եւ
կերին։
Եւ
դարձեալ՝
զի
իմանայիք
եւ
հրեշէնք
էին.
ծախեցին
հրովն։
Զի
թէ
հուրս
այս
զգալի
որ
անպիղծ
թագաւոր
լսի,
զի
յամենայն
ինչ
ուր
եւ
մերձի
ի
շխէ
ի
վերայ
եւ
տիրէ
եւ
յինքն
փոխէ,
եւ
ինքն
ոչ
ինչ
պղծի
ի
նոցանէ,
քանի՞
առաւել
իմանալին
հուր
ուտէ
առանց
բերանոյ.
եւ
ժողովէ
առանց
որովայնի.
եւ
հարուած
կամ
յաւելուած
ոչ
լինի։
Դարձեալ
եւս
յայտնի.
ի
կերակրիլն՝
եւրեւի
Գ
ինչ.
հատանելն.
ծասկելն
ատամամբ.
եւ
ի
բնութիւն
ինչ
փոխելն։
Արդ
զերկուսն
գործեաց
առ
Աբրահամ.
զհատանելն
եւ
զծասկելն.
եւ
զերեքն
ոչ
փոխեաց
ի
բնութիւն
իւր .
այլ
ի
բնութիւն
տարերացն,
զի
ի
նոցանէ
էր
կերակուրն։
Նոյնպէս
որ
յետ
յարութեանն
եկեր
Քրիստոս
ընդ
աշակերտսն։
Այսպէս
երեք
եղանակաւս
ասի
ուտելն
Աստուծոյ
ի
յանմարմնութեանն.
նոյնպէս
եւ
հրեշտակաց։
Այլեւ
գիտելի
է՝
զի
ամենայն
պատարագն
խորհրդաւորք
էին
զոր
մատոյց
Աբրահամ։
Զի
որթն
է
ի
ծնողէն.
նոյնպէս
կաթն
եւ
կոգին
որ
է
իւղն.
եւ
բաղարջն
ի
ցորենոյն։
Զայն
նշանակէ՝
որ
եկեալ
հիւրքն
ի
յայլմէ
են
առաքեալ.
բանն
ի
հօրէ.
եւ
հրեշտակքն
յԱստուծոյ.
եւ
զնա
ունին
սկիզբն
եւ
պատճառ։
Եւ
թէ
ընդէ՞ր
բերէ
որթ
մատաղ,
եւ
ոչ
գառն
կամ
ոչխար.
այս
է՝
զի
փութացաւ,
եւ
որթն
մերձաւոր
էր։
Դարձեալ
զգառն
պատարագեալ
էր
Աբէլ։
Եւ
զեզն
եւ
զխոյ
Նոյ։
Եւ
զերինջ
եւ
զխոյ
եւ
զքօշ
Նոյն
Աբրահամ
էր
պատարագեալ։
Եւ
ուլ
ոչ
էր
պիտանի.
զի
թէ
վասն
մեղաց
էր
պատարագն.
զի
ուլն
զմեղաւորս
նշանակէ.
վասն
այն
որթ
եբեր
մատաղ.
զի
նոր
է
պատարագն.
եւ
նոր
է
հիւրն.
եւ
որթն
կաթնակեր
եւ
ոչ
խոտակեր.
ներքոյ
եւ
արտաքոյ
գեղեցիկ.
յօրինակ
զենման
պարարակին
որ
ի
խաչին
պատարագեցաւ.
նորքոյ
եւ
արտաքոյ
գեղեցիկ.
այսինքն
աստուածութեամբն
եւ
մարդկութեամբն
գեղեցիկ.
եւ
հոգւով
եւ
մարմնով
անմեղ
եւ
արդար։
Իսկ
երեք
բաղարջ
նկանակն՝
զի
ծանեաւ
հոգոովն
որ
ի
սմին
աւուր
օրէնս
եդ
որդւոց
իւրոց
անխմոր
եւ
բաղարջ
ուտել։
Այլեւ
Տէր
մեր
Յիսուս
Քրիստոս՝
զանապական
մարմին
իւր
անխմոր
եւ
բաղարջ
հացիւ
աւանդեաց։
Ի
յայն
խորհուրդն
հայրն
Աբրահամ
բաղարջ
եդ
առաջի
նոցան։
Եւ
երեքն՝
զի
երեք
էին
հիւրքն։
Դարձեալ՝
զթիւ
երրորդութեանն
պատւէ.
որ
է
Հայր
եւ
Որդի
եւ
Հոգին
Սուրբ։
Առաջինն՝
անսկիզբն
եւ
անեղ.
որպէս
միակ
թիւն
ոչ
ունի
սկիզբն։
Երկրորդն՝
յառաջնոյն
ծնեալ.
որպէս
երկու
թիւն
ի
միոյն
ծնանի։
Երրորդն՝
ոչ
յերկրորդէն
ծնանի,
այլ
ի
միոյն
ելումն
եւ
բղխումն.
զի
երկու
թիւն՝
դար
է.
եւ
երեքն
կոճատ
ի
միակէն.
որ
սկիզբն
է
թուոյ
յառաջ
եկեալ։
Դարձեալ
որպէս
արմատն
եւ
ծառն
եւ
պտուղն.
թէ
ասես
պտուղն
յետոյ
էր
ի
ծառոյն
եւ
յարմատոյն։
Ասեմք
թէ՝
քեզ
երեւի
յետոյ.
այլ
ինքն
յարմատն
կայր
յառաջն։
Նոյնպէս
Հոգին
Սուրբ՝
է
բղխումն
ի
հօրէ.
եւ
առ
մեզ
երեւեցաւ
որդւովն.
եւ
բաշխեցաւ
ամենայն
արարածոց
եւ
մարդկան
ազգի։
Դարձեալ
որպէս
գունդ
արեգականն՝
եւ
լոյս՝
եւ
տապն
ի
նմանէ.
այսպէս
երեք
անձինք.
Հայր
ծնօղ
եւ
բղխօղ։
Որդի
ծնունդ.
եւ
Հոգի
բղխումն
միայն
ի
հօրէ։
Նոյնպէս
եւ
նկանակն
բոլոր
նշանակէ.
զի
ոչ
ունի
սկիզբն
եւ
ոչ
վախճան.
եւ
ոչ
ունի
երկայն
եւ
լայն
կամ
խորութիւն.
այլ
միական
հարթ
եւ
հաւասար.
այսինքն
է,
միական
մի
հայր.
մի
որդի.
մի
հոգի.
զուգ
եւ
հաւասար
բնութեամբ
աստուածութեամբ
եւ
կամօք։
Իսկ
թէ
յորո՞մ
աւուր
եղեւ
երեւիլն
Աստուծոյ
Աբրահամ։
Ասեմք
թէ՝
ի
սմին
աւուրր
հինգ
շաբաթոջ։
Եւ
այս
յայտնի
է
յերից
պատճառաց։
Նախ՝
յայտ
է
յեբրայեցւոց.
որ
զհինգ
շաբաթի
օրն
պատուեն
եւ
պահեն.
զի
ի
սորն
աւուր
երեւեցաւ
Աստուած
Աբրահամու
ասեն.
եւ
ի
սոյն
գիշերի
զսոդօմ
այրեաց
հրով.
ե
դարձեալ
ասեն
ի
սմին
աւուր
ել
ժողովուրդն
յԵգիպտոսէ.
եւ
զգառն
կերին.
եւ
ի
սմին
գիշերի
անդրանիկքն
եգիպտացւոց
սատակեցան.
եւ
յետ
երից
աւուրց
կիրակէի
ընդ
ծովն
անցին։
Երկրորդ՝
յայտ
է
ի
կատարմանէ
խորհրդոյն .
զի
ի
սոյն
հինգ
շաբաթի
աւուր
ի
վերնատունն
որպէս
զԱբրահամ
Տէրն
զաշակերտաց
ոտս
լուաց.
եւ
զմարմին
եւ
զարիւնն
իւր
պատարագեաց։
Եւ
որպէս
զյելսն
յԵգիպտոսէ՝
զգառն
եկեր
եւ
զբաղարջն.
եւ
յաւուրն
երրորդի
ընդ
ծով
մահու
անցեալ
յարեաւ
ի
մեռելոց.
եւ
զքառասուն
օր
ի
վերայ
օդոյդ
կացեալ
փոխանակ
անպատին.
եւ
ապա
յերկինս
համբարձեալ
յԵրուսաղէմն
վերին։
Երրորդ՝
յայտ
է
յաւետեաց
բանէն.
որ
ասէր
Աբրահամու
եւ
Սառայի
թէ՝
ի
յայսմ
ժամանակի
ի
սոյն
օրս՝
դարձեալ
եկից,
եւ
եղիցի
որդի
Սառայի.
եւ
Իսահակ
կոչեսցի
անուն
նորա
որ
է
ցնծութիւն։
Եւ
զնոյն
օրն
այսպէս
թուեն
իմաստունքն,
եթէ
յետ
հինգ
աւուրն
ընդ
մէջ
անցելոյ՝
որ
նախ
քան
զԱդամ
արարչութեան
աւուրցն,
եւ
հինգիցս
զգայութեանցս
մաքրելոյ,
յեօթներորդում
աւուր
բաղարջակերաց
օր
ի
չորեք
շաբաթի
օր
յղանալ
Սառայի.
եւ
ի
հինգ
շաբաթի
ծնանիլ.
յօրինակ
եւ
ի
խորհուրդ
Տեառն
մերոյ
Յիսուս
Քրիստոսի
ծննդեանն.
որ
ճշմարիտ
ուրխութիւն
եւ
ցնծութիւն
եղեւ
ամենայն
տիեզերաց.
յորում
աւետիքն
էր
ի
չորեք
շաբաթի
օրն.
եւ
ծնունդն
ի
հինգ
շաբաթի.
զոր
այլազգիք
ոչ
կարեն
բերել
ի
միում
ամի
զաւետիսն
ի
չորեք
շաբաթի
եւ
զծնունդն
ի
հինգ
շաբաթի։
Ապա
յայտ
է
յերիցս
յայսցանէ
թէ՝
յաւուր
հինգ
շաբաթոջ
երեւեցաւ
Աստուած
Աբրահամու
առ
կաղնեաւն
Մամբրէի .
եւ
լուաց
զոտս
նոցա
Աբրահամ։
Եւ
գիտեմ
զի
յերկարացաւ
բանս՝
այլ
ներեցէք
աղաչեմ.
զի
ոչ
էր
արտաքոյ
այսր
խորհրդոյս։
Արդ
յայսմ
աւուր
հայրն
Աբրահամ
լուաց
զոտս
նոցա.
եւ
պատարագ
մատոյց
եւ
պարտական
արար
զԱստուած.
վասն
որոյ
հայր
Աստուած
առաքեաց
զորդի
իւր
որ
մարմնացաւ
եւ
եղեւ
որդի
Աբրահմու
ի
յազգէ
նորին
ծնեալ.
եւ
վճարեաց
զպարտս
հօրն։
Զի
որպէս
Աբրահամ
զոտս
Աստուծոյ
եւ
հրեշտակացն
լուաց.
նոյնպէս
Բանն
Աստուծոյ
զոտս
մարդկան
եւ
աշակերտացն
լուաց։
Եւ
որպէս
Աբրահամ
յետ
յուացման
ոտիցն՝
եդ
զպատարագն
առաջի
նոցա
եւ
կերին.
նոյնպէս
Տէրն
մեր
Յիսուս
Քրիստոս՝
յետ
լուացման
ոտից
աշակերտացն,
բաշխեաց
զմարմինն
իւր
սուրբ.
եւ
ետ
աշակերտացն։
Փոխանակ
խորանին՝
վերնատունն.
եւ
փոխանակ
կաղնւոյն
խաչն.
եւ
փոխանակ
որթոյն՝
ինքն
պատարագեալ։
Փոխանակ
նկանակին
բաղարջ
հացն.
որ
է
մարմին
իւր։
Եւ
փոխանակ
կաթին
արիւնն
իւր
սուրբ։
Եւ
ընդ
իւղոյն՝
շնորհ
օծման
հոգւոյն
Սրբոյ։
Եւ
այսպէս
վճարեաց
զպարտս
նախահօրն
Աբրահամու։
Զոր
եւ
մեք
այսպէս
ի
նոյն
խորհուրդ
այսօր
առեալ
ջուր՝
լուանամք
զոտս
մարդկան.
որք
են
պատկերք
Աստուծոյ.
ըստ
այնմ,
«արար
Աստուած
զմարդն
ի
պատկեր
իւր»։
Ե
նոյնպէս
իւղ
եւ
ձէթ
խառնեալ
օծանեմք.
իւղն
ի
նոյն
խորհուրդ.
եւ
ձէթն
ի
նորոյս
շնորհաց։
Այս
երրորդ
պատճառ
լուացման
ոտից։
Չորրորդ՝
Մովսէս
յորժամ
եհան
զժողովուրդն
յԵգիպտոսէ,
եւ
անցոյց
ընդ
ծովն
կարմիր,
սիւն
ամպոյն
հովանի
լեալ
ի
տիւն
եւ
ի
գիշերն
լոյսս
տայր
նոցա.
եւ
բնակեցոյց
յանապատն.
եւ
ընկղմեցաւ
ի
ծովն
փարաւօն։
Որ
էր
ի
խորհուրդ
մկրտութեան
սրբոյ։
Որ
հոգին
սուրբ
ամպ
հովանի
լինի
ի
տապոյ
փորձանաց,
եւ
լոոյս
մտաց
ի
խաւար
ենցաղոյս.
յայնժամ
ըմկղմի
ի
մանալի
փարաւօն
զօրօքն
որ
է
սատանայ
եւ
մեղքն.
եւ
ապա
ազատիմք
եւ
ելանեմք
անապատացեալք
ի
մեղաց.
ի
նոյն
տիպն
տէրն
այսօր
զոտս
աշակերտացն
լուանայ
եւ
առաջնորդէ
յերկինս։
Հինգերորդ՝
նոյն
Մովսէս
մարգարէն
յորժամ
կանգնեաց
զխորանն
յանապատին,
արար
աւազան
ջրոյ.
զի
քահանայքն
լուասցեն
զոտս
եւ
զձեռս.
եւ
ապա
ի
սրբութիւնն
մտցեն։
Նոյնպէս
եւ
աստ
Տէրն
մեր՝
լուանայ
զոտս
աշակերտացն
եւ
ապա
հրամայէ
մտանել
ի
սրբութիւն
սրբոց
նորոյս
օրինաց
քարոզութեան
եւ
քահանայագոործութեան։
Վեցերորդ՝
սողոմօն
շինեաց
զտաճարն
եւ
կանգնեաց
զծովն
աւազան
պղնձի՝
զի
սրբեսցեն
զոտս
եւ
զձեռս
քահանայքն
եւ
պաշտօնեայքն
ի
տաճարին.
եւ
ապա
կերիցեն
զհացն
սրբութեան
եւ
զգառն
երեսաց
եւ
զգինին։
Նմանապէս
եւ
տէր
մեր՝
նախ
լուանայ
զոտս
աշակերտացն.
աւ
ապա
բաշխէ
զմարմինն
եւ
զարիւնն
իւր
սուրբ։
Եւ
փոխանակ
գառինն՝
ինքն
գառն
երկնաւոր
նուիրի
երեսացն
Աստուծոյ։
Յայս
միտս՝
այժմ
նախ
մկրտիմք
եւ
խոսովանիմք.
եւ
ապա
հաղորդիմք։
Եօթներորդ՝
որպէս
մկրտեցաւ
ինքն
տէրն
ի
Յորդանան
ի
Յովհաննէ.
եւ
հոգին
աղաւնակերպ
հանգեաւ
ի
վերայ.
ի
նոյն
խորհուրդ
այժմ
լուանայ
զոտս
աշակերտացն.
եւ
յետոյ
ի
վերնատանն
ի
հուր
եւ
ի
Հոգին
Սուրբ.
զի
կատարեալ
լիցի
խորհուրդ
մկրտութեանն
ի
վերայ
նոցա։
Ութներորդ՝
«կատարումն
օրինակաց
Քրիստոս
է
ասէ
առաքեալն».
վասն
որոյ
զհինն
կատարեաց.
եւ
նորոյս
սկիզբն
եդ։
Զի
զբաղարջն
ընդ
եղեգին
եկեր՝
այն
հինն
էր.
յետ
որոյ
առեալ
զջուր՝
լուաց
զոտս
նոցա
ի
հնութենէ
մեղաց
եւ
ի
հին
օրինաց.
եւ
ապա
բաշխելով
զմարմինն
իւր
սուրբ՝
հաստատեաց
զնոր
օրէնս։
Իններորդ՝
որպէս
Աստուած
էր՝
խոնարհեցաւ
եւ
եղեւ
մարդ.
եւ
աղքատութեամբ
շրջեցաւ.
նոյնպէս
աստ
գործով
զխոնարհութիւնն
ուսոյց
եւ
լուաց
զոտս
մարդկան.
զի
եւ
մեք
միմեանց
առնիցեմք
որպէս
ասէր։
«Ես
Տէրս
եւ
վարդապետս
լուացի
զոտս
ձեր.
պարտիք
եւ
դուք
միմեանց
առնել»։
Եցոյց
թէ՝
յերկինս
հանօղ
է
խոնարհութիւնն.
եւ
յերկնից
ընկենու
հպարտութիւնն.
որպէս
հպարտացեալն
սատանայ
անկաւ
յերկնից.
եւ
նոովին
ախտիւ
հպարտութեան
դարձեալ
ընկէց
ի
փառաց
զնա
խահայրն
Ադամ։
Տասներորդ՝
ի
վերջին
ժամն
ելանելով
յաշխարհէս՝
լուաց
զոտս
աշակերտացն։
զի
ընդ
ինքեան
վերացուսցէ
յերկրէ
յերկինս.
եւ
հաստատեաց
կտակ՝
զի
վերջին
բանն
եւ
գործն
հաստատ
մնասցէ
ի
մտի։
Յօրինակ
մեզ՝
յորժամ
ի
վախճան
մերձիմք՝
կտակ
հաստատեմք.
եւ
ամենայն
բարի
բանի
հոգ
տանիմք
եւ
պատուիրեմք
յետնորդացն
մերոց.
եւ
խոնարհիմք
մեղուցելոցն
մերոց.
որպէս
եւ
նա
զՅուդայի
զոտս
լուաց։
Յասքան
պատճառ՝
եւ
առաւել
եւս՝
տէրն
այսօր
խոնարհի
եւ
զոտս
լուանայ»։
«Գայ
առ
Սիմօն
Պետրոս»։
Տես՝
զի
նախ
զՅուդային
լուաց.
եւ
նա
եդ
համարձակ
զոտս
առաջի
երկնաւոր
վարդապետին.
եւ
ոչ
սարսափեցաւ.
եւ
ոոչ
ամաչեաց
ի
վարդապետէն
որ
առաջի
նորա
ի
ծունկս
էր
նկեալ,
եւ
սուրբ
ձեռքն
որ
զաչս
կուրին
եբաց՝
շօշափեաց
զպիղծ
ոտս
նորա.
եւ
նա
ոչ
զարհուրեցաւ.
զի
այնպիսի
ագահութեան
ախտ՝
կուրացոյց
զաչս
նորա,
եւ
յիմարեցոյց
զսիրտս
նորա.
զի
նախ
արհամարհել
ետ
ի
մտի.
եւ
ապա
զահն
եւ
զամօթն
եբարձ
ի
նմանէ։
«Եւ
ասէ
Պետրոս.
տէր
դո՞ւ
զիմ
ոտս
լուանաս».
արարիչդ՝
զարարածո՞յս.
հրեղէնդ՝
զհողեղի՞ս.
վարդապետդ՝
զաշակերտի՞ս.
«մի
լուասցես
զոտս
իմ
յաւիտեան»։
Պատասխանի
ետ
Տէրն.
«թէ
ոչ
լուասցիս՝
ոչ
ունիս
ընդիս
մասն»։
Թէ
խորհրդոյ
իմոյ
հակառակիս՝
ոչ
մասնաւորիս
ընդիս։
Եթէ
ընդիս
ոչ
սրբիս՝
ընդիս
ոչ
հաղորդիս։
Եւ
յոժամ
լուաւ
Պետրոս,
ասէ
վաղվաղակի.
«ոչ
միայն
զոտս,
այլեւ
զձեռս
եւ
զգլուխս».
այսինքն,
թէ
լուանալով
մասնաւորիմ
քեզ՝
ոչ
միայն
զմի
մասն,
այլեւ
զերեսինն
լուասցես.
այս
է՝
զմարմին՝
զհոգի՝
եւ
զմիտս.
կամ
զխորհուրդ՝
զբան՝
զգործ։
Եւ
ասէ
ցնա՝
գլուխն
ձեր
ես
եմ.
եւ
ոչ
ունիմ
պէտս
սրբիլոյ.
զի
մաքուր
եւ
սուրբ
եմ.
սուրբ
եմ
բնութեամբ.
այլեւ
մկրտութեամբն
ի
Յորդանան։
Այլեւ
օծմամբ
ի
պոռնիկ
կնոջէն.
որ
եհեղ
զիւղ
ի
գլուխ
իմ։
Այլ
դուք
ոտք
էք.
սրբեցարուք՝
զի
սրբութեամբ
յիս
յօգիք
եւ
մասնաւորիք
լինելով
գլխոյս
եւ
աշակերտ
վարդապետիս։
Զայս
ունի
միտք
բանին։
Եւ
գիտելի
է՝
զի
նշանակէ
օծումնս
այս
զվերջին
օծումն
որ
եդաւ
յառաքելոց
անտի.
եւ
բարձաւ
ի
յայտնապէս
ներգործելոյ
վասն
իրիք
պատճառի.
եւ
թողաւ
ծածկապէս
որպէս
աստ։
Զի
ի
սմին
աւուր
կատարի
իւղ
օծութեան
աստուածոյս
միւռոնին։
Եւ
ի
սմին
աւուր
աւազան
մկրտութեան
խորհրդածի։
Զի
եւ
ի
նոյնս
դարձեալ
իւրղն
օծութեան
կարգաւորի։
Վասն
զի
ի
սմին
աւուր
աւազան
մկրտութեան
խորհրդածի։
Զի
եւ
ի
նոյնս
դարձեալ
իւղն
օծութեան
կարգաւորի։
Վասն
զի
ի
սմին
աւուր
հինգ
շաբաթոջ
արարչութեանն՝
գոյացան
ի
ջրոյ
թռչունք
երկնից
եւ
եւ
բարձրացան
յօդս։
Եւ
ի
սմին
աւուր
հինգ
շաբաթոջ՝
եբեր
աղաւնին
զշիւղն
ձիթենի
առ
Նոյ
ի
տապանն
ընդ
երեկս,
զշնորհս
օծութեան
նշանակելով։
Եւ
ի
սոյն
աւուր
հինգ
շաբաթոջ՝
Աբրահամ
լուաց
զոտս
հրեշտակաց.
եւ
տէրն
ի
վերնատանն
զոտս
աշակերտացն։
Այս
է
պատճառն
երից
խորհրդածութեանս.
վասն
որոյ
ի
մի
խառնեմք
զիւղն
եւ
զձէթն.
եւ
սրբեմք
զզգայորւթիւնս
մեր.
թէպէտ
ոյ
յայտնի
զաչս
եւ
զականջս.
այլ
զվերջին
մասն
ոտից։
Եւ
այս
վասն
կրկին
պատճառի։
Նախզի՝
այլ
զգայարանքն
կարեն
գործել
զմեղս
մահու
չափ՝
զոր
ոչ
կարէ
սրբել
օծումն.
այլ
ոտքն
կրէ
յինքն
զփոշէտեսակն
եւ
զներելիսն.
որ
սրբի
օծմամբն։
Երկրորդ՝
զի
ոտքն
ըստ
այնմ
որ
է
շօշափական
անդամն՝
ծածկապէս
զգայ
նա
զչորս
տարերս,
որ
չորից
զգայութեանցն
գործ
այսպէս։
Զի
ոտքն
զգայ
զջերմութիւն
հրոյն.
եւ
զցրտութիւն
որ
է
ջրոյն.
զգայ
աւ
զգիջութիւն
որ
է
օդոյն.
զգայ
եւ
զչորութիւն
որ
է
հողոյն։
Եւ
այսպէս
է
գործ
չորից
զգայութեանց.
զի
աչք
զհուրն
զգայ.
եւ
բերանն
զջուրն.
ականջն
զօդն.
եւ
ձեռք
զհողն։
Իսկ
հօտն
է
ի
յանօսրութենէ
ջրոյն,
եւ
ի
թանձրութենէ
օդոյն։
Եւ
որպէս
ոտքն
զամենայն
զգայութեանց
գործն
կարէ
գործել
ծածկապէս.
նոյնպէս
կարէ
զնոցին
բժշկութիւնն
ընդունիլ
ծածկապէս.
վասն
որոյ
այսօր
փոխանակ
ամենայն
զգայարանաց՝
զոտն
օծանեմք
իւղով
եւ
սրբեմք։
Դարձեալ՝
զայս
նշանակէ
լուացումն
մեր.
զի
ջուրն
ունի
ցրտութիւն
եւ
գիճութիւն.
ցրտութեամբն
բարեխառնէ
եւ
զովացուցնէ
զտապ
ցանկութեան
մերոյ։
Եւ
գիճութեամբն
սրբէ
եւ
լուանայ
զաղտեղութիւն
մեղացն.
այլեւ
թեթեւացուցանէ
զընթացս
մեր
ի
ճանապարհս
առաքինութեան։
Իսկ
երկու
ոտքն՝
զհոգին
եւ
զմարմին
մեր
նշանակեն.
եւ
զերկուսինն
պարտ
է
սրբել
ի
մեղաց։
Եւ
ոտքն
ի
մեզ
վերջին
մասն
է.
պարտ
է
զվերջին
մասն
մեր.
այսինքն
զվերջին
խորհուրդս
սրբել
խոստովանութեամբ
եւ
ապաշխարութեամբ.
ոչ
միայն
զմեղս
մեծամեծս,
այլեւ
զփոշէտեսակս՝
եւ
զմասնաւորս.
զի
այսպէս
կատարեալ
սրբութեամբ՝
սրբութեանցն
հաղորդիցուք։
Իսկ
այն
որ
քահանայն
լուանայ
զոտն
եւ
մաքրէ
ղենջակաւն.
այն
է՝
յորամ
խոստովնիւք,
քահանայն
շնորհէ
զթողութիւն
մեղացն։
Իսկ
սուրբ
իւղովն
կնիք
խաչին՝
զի
յորժամ
մեղաց
խաւկարն
մեի,
լոյս
շնորհացն
ծագէ
ի
հոգին
եւ
լուսաւորէ
զնա։
Եւ
զի
խաչ
է՝
յետ
թողութեանն
եւ
շնորհացն՝
դարձեալ
խաչիւն
ամրանամք
ի
գնացս
կենցաղոյս։
Այլեւ
խաչիւն
այնու՝
խաչին
Քրիստոսի
կցորդիմք
եւ
ելանեմք
ի
խաչ
ընդ
նմա.
եւ
բարձրանամք
յերկինս.
վասն
այն
յետոյ
խաչին
եւ
սրբութեանցն
երկիրպագանեմք
եւ
համբուրեմք.
եւ
համբուրիւն
միանամք
ընդ
նմա։
Իսկ
զի
զարանց
զոտս
միայն
լուանամք
եւ
ոչ
զկանանց։
Այն
է
պատճառն՝
զի
ոչ
յօրինակն,
եւ
ոչ
ի
ճշմարտութիւնն
կանանց
լուացաւ։
Զի
աբրահամ
որպէս
ասացաք
ի
վերոյ՝
զոտս
արանց
լուաց։
Նոյնպէս
քահանայքն
ի
տաճարին
սրբեին,
եւ
ոչ
կանայքն.
եւ
սոքա
օրինակք։
Իսկ
ճշմարտութիւնն
ի
վերնատանն
տէրն՝
զոտս
աշակերտացն
միայն
լուաց.
եւ
դարձեալ
այրն
գլուխ
է՝
եւ
կինն
ոտք.
զի
մի
մարմին
են.
եւ
ի
գլխոյն
ի
ջանէ
կենդանութիւնն
ի
բոլոր
անդասն.
վասն
որոյ
յորժամ
այրն
սրբի
որ
գլուխ
է,
մասնաւորի
եւ
կինն
որ
է
անդամ
եւ
ոտք
նորա։
Եւ
թէ
ոք
ասիցէ՝
ապա
եւ
վասն
է՞ր
այր
եւ
կին
առանձնապէս
մկրտին։
Ասեմք
թէ,
խորհուրդ
մկրտութեանն
այլ
է.
զի
մկրտութեամբն
ծնանիմք
ի
հոգեւոր
Որդին
Աստուծոյ.
վասն
այն
առանձին
պարտ
է
ծնանիլ
յաւազանէն.
որպէս
առանձին
ծնանմիք
ի
մօրծէ։
Իսկ
ի
սրբութիւնս
այս՝
ոչ
թէ
վերստին
ծնանի.
զի
մի
անգամ
ծնեալ
է
հոգեպէս.
այլ
այս
սրբէ
զաղտ
եւ
զփոշի
մեղացն.
զոր
այր
եւ
կին
կրեն
ի
միմեանց
մի
մարմին
գոլով.
բաւական
է
մի
սրբութիւն
մի
մարմին
եղելոցն։
Որգեւ
զամենեսեան
առ
հասարակ
զայր
եւ
զկին՝
զծեր
եւ
զտղայ՝
արժանի
արասցէ
Տէր
հոգեւոր
լուացմունս
այսորիկ.
եւ
սրբութեամբ
հաղորդիլ
սուրբ
մարմնոյ
եւ
արեան
իւրոյ.
եւ
սիրով
բեւեռիլ
ընդ
նմա
ի
խաչ.
եւ
մասնակից
լինիլ
չարչարանաց
նորա.
եւ
յարութեան
փառաց
եւ
շնորհացն
արժանաւորիլ
ի
Քրիստոս
Յիսուս
ի
Տէր
մեր.
որով
եւ
ընդ
որում
հօր
միանգամայն
եւ
սուրբ
հոգւոյն՝
վայելէ
փառք
իշխանութիւն
եւ
պատիւ,
այժմ
եւ
միշտ
եւ
յաւիտեանս
յաւիտենից
ամէն։
