Գիրք հարցմանց Երիցս երանեալ Սրբոյն Հօրն մերոյ Գրիգորի Տաթեւացւոյն

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
Զարմանալ ո՞րպէս ասի Աստուծոյ։
       Պատասխան։ Զարմանալ եւ հիանալ ասի մեզ՝ թափումն եւ արտաքսելումն ի մտացն։
       Եւ այս կամ յիմարիլ եւ ափշիլ. կամ արտաքս գերազանցի։
       Զոր օրինակ՝ թափումն ի զգայութեանց՝ թմրիլ՝ կամ ընդարմանալ ասի։ Այսպէս թափումն ի մտաց զարմանալ ասի . ըստ Պօղոսի որ յափշտակեցաւ։ Եւ ըստ Դաւթի որ զարմացաւ. կամ ըստ Ադամայ որ թմրեցաւ։ Իսկ զարմացումն լինի ի սիրոյ առ սիրելին. զի զմիտս զկեանս եւ զամենայ ն ինչ թողու սիրօղն՝ եւ սիրելոյն համարի։
       Որպէս եւ առաքեալն զկեանս իւր համարէր Քրիստոսի. «Կենդանի եմ ասէ, ո՛չ ես, այլ կենդանի՛ է յիս Քրիստոս»։
       Այսպէս վասն գերազանց սիրոյն զոր ունի Աստուած առ էսս՝ զարմանալ ասի. այսինքն արտաքս ելանել՝ թափիլ եւ հեղուլ ի յէսս. եւ միաւորիլ անփոխաբուն բնութեամբ։
       Վասն որոյ հիացական կոչի անունն Աստուծոյ. «Ո խորք մեծութեան»։ «Ո որ արարիչդ ես ջրոյ » եւ այլն։
       Հարց։ Ո՞րպէս է նախանձն ի յԱստուած. Ըստ այնմ. «Ես Աստուած նախանձո՛տ եմ ». զի նախանձն ա՛խտ է առ մեզ։
       Պատասխան։ Որպէս ասի զԱ ստուծոյ զարթնուլ բարկանալ զարմանալ։
       Նոյնպէս նախանձիլն. զի ո՛չ է եւ ասի։
       Դարձեալ՝ հոմանուն է նախանձն. զի նախանձն է յաղաչելն եւ ատելն. ըստ այնմ. «Նախանձու բանսարկուին՝ եմուտ մահ յաշխարհ»։ Եւ նախա՛նձ է սիրելն եւ փափագիլն. ըստ այնմ. «Նախանձաւոր լերուք շնորհա ցն որ լաւն են»։ Այլ սէրն եւ փափագն ասի նախանձ զԱստուծոյ։
       Դարձեալ՝ բնականապէս ամենայն նախանձ ունի սիրել զինքն, եւ ատել զայլս։ Իսկ նախանձն Աստուծոյ պարզապէս միայն ունի սիրել զայլս եւ ո՛չ ատել. զի նախանձն Աստուծոյ՝ սիրոյ առաւելութիւնն է. որպէս բոցն հրոյ։ Եւ ու զարմացումն առաւելութիւն է իմացմանն, նոյնպէս եւ նախանձն առաւելութիւն է կամացն։
       Դարձեալ՝ նախանձո՛տ է եւ նախանձելի. այսինքն նախանձո՛տ է իբր զսիրեցօղ. եւ նախանձելի իբր զսիրելի. զի շարժէ՛ զմեզ ի սէր իւր։
       Դարձեալ՝ ինքնանախանձ է։ Զի ո՛չ յայլմէ շարժի ի սէր որ պէս մեք. այլ յինքենէ՛ շարժի ի սիրել եւ ի սիրիլ։ Իսկ. «Ես նախանձոտ, զփառս իմ այլում ո՛չ կամիմ ». փառք իւր կոչէ զմարդն։
       Նախ՝ զի պատկե՛ր է նմա. եւ ապա զի փառաբանիչ է Աստուծոյ։
       Իսկ այլն՝ սատանա՛յ է ապստամբ վիշապն որ գերեաց զմարդիկ։
       Վասն որոյ էջ ի դժոխս՝ եւ կ որզեաց զհոգիսն ի բերանոյ գազանին։