Ո՞ր
է
սկիզբն
աւուր։
Պատասխան։
Նախ
գ
իտելի
է,
զի
կրկին
է
օր.
այսինքն
օր
բնական,
եւ
օր
արուեստական։
Օր
բնական
այն
է՝
որ
լինի
ի
կիտէ
ի
կէտ
իդ
ժամ։
Իսկ
օր
արուեստական
է
ծագումն
լուսոյ
մինչեւ
յերեկոյ՝
առ
հասարակ
յամենայն
ազգս։
Եւ
է՛
զանազանութիւն
սոցա
կրկին։
Նախ՝
զի
բնական
օրն
է
տիւ
եւ
գիշեր։
Ի
սկ
արուեստական
օրն
միայն
տիւ
ասացաւ։
Երկրորդ՝
բնական
օրն
հաւասարաչափ
է.
զի
ոչ
առաւելու
եւ
ո՛չ
նուազէ։
Իս
արուեստական
օրն
առաւելու
եւ
նուազէ՛։
Եւ
բնական
օրն
զանազանապէս
է
առեալ
ի
զանազան
ազգս։
Զի
հրէայք
եւ
ասորիք՝
զերեկո՛յն
դնեն
սկիզբն
բնական
աւուր.
ասելով.
«Եղեւ
երեկոյ
եւ
եղեւ
վաղորդայն
օր
մի»։
Իսկ
աստեղագէտք
զհասարակ
օրն.
յորում
արեգակն
ի
բարձրութիւնս
իւր
հասանէ։
Իսկ
ա՛յժմ
քրիստոնէիցս
կրկին
է
սկիզբն
բնական
աւուր.
այսինքն
մէջ
գիշերն,
եւ
առաւօտն։
Վասն
զի
ի
մէջ
գիշերի
ծնաւ
Քրիստոս.
եւ
ի
մէջ
գիշերի
յարեաւ
ի
գերեզմանէն։
Վասն
որոյ
տօն
առաջին
աւուրն
ի
մէջ
գիշերի
սկսանի.
եւ
մեծամեծ
տօնքն
յերեկօրեայ.
որպէս
ասեմք
զշաբաթի
երեկոյն
կիրակմուտ։
Իսկ
միւսն
է
ընդ
ծագումն
լուսոյն.
յորում
զպահք
եւ
զուտիք
բաժանեն.
այսինքն
լոյսն
եւ
գիշերն։
Եւ
գիտելի
է,
զի
ի
սկզբանէ
աշխարհի
ս
մինչ
ի
Քրիստոս՝
լո՛յսն
առաջանայր
գիշերոյն.
իսկ
յետ
Քրիստոս
ի
մինչ
ի
վախճան՝
գիշերն
առաջանայ
լուսոյն։
Ուստի
յա՛յտ
է՝
զի
երեկոյ
շաբաթուն
որ
կոչի
կիրակմուտ՝
պատուական
է
քան
զմիւս
գիշերն
որ
զհետ
գայ
կիրակէին։
Այս
է
պատճառն.
զի
ի
սկզբանէ
տիւն
առաջանայր
գիշերո
յն.
զի
Ադամ
ի
լուսոյ
շնորհացն
անկաւ
ի
խաւար
մեղաց։
Իսկ
գիշեր
յարութեանն
Քրիստոսի՝
փոխեաց
զայս
կարգ.
զի
յարութեամբն
իւրով
եհան
զմեզ
ի
լոյս
շնորհաց
եւ
արդարութեան։
Վասն
որոյ
գիշերն
յառաջէ՛
տունջեան
մինչ
ի
կատարած։
Վասն
բաժանման
Լուսոյ
եւ
Խաւարի։
Հարցումն։
Զի՞նչ
է
բաժանումն
լուսոյ
եւ
խաւարի։
Պատասխան։
Նախ՝
առաւօտն
եւ
երեկոյն.
եւ
է
առաւօտն
վախճան
գիշերոյ՝
եւ
սկիզբն
տունջեան։
Եւ
երեկոյն
է
վախճան
տունջեան,
եւ
սկիզբն
գիշերոյ։
Երկրորդ՝
պատճառն։
Երրորդ՝
տեղիքն։
Չորրորդ՝
ժամանակն։
Զի
է՛
պատճառ
լուսոյ
արեգակն.
եւ
պատճառ
խաւարի
ստուեր
երկրի։
Իսկ
տեղիքն,
զի
յա՛յս
կիսագունդս
լինի
լոյս,
եւ
ի
միւսն
խաւար։
Եւ
ժամանակն,
որ
ի
յայս
ժամս
լինի
աստ
լոյս,
եւ
ի
միւս
ժամն
խաւար։
