Գիրք հարցմանց Երիցս երանեալ Սրբոյն Հօրն մերոյ Գրիգորի Տաթեւացւոյն

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
Վասն է՞ր Ադամ անուանս եդ ամենայն կենդանեա ց եւ այլոցն։
       Պատասխան։ Հարկաւո՛ր է անուն ամենայն իրի։
       Նախ՝ զի անուամբն գոյանայ իրն ի միտս մեր։ Եւ անանունն իբր յանգոյս է համարեալ մեզ։
       Երկրորդ՝ անունն սահման է կարճառօտ՝ յայտնիչ բութեան ենթակայ իրին որպէս ասէ իմաստունն։
       Երրորդ՝ զի Ադամայ ետ Աստուած զբն ական իմաստութիւնն. առ ի ցուցանել զլաւագոյն ծնունդս բանին՝ հրամայէ անունս դնել։
       Չորրորդ՝ զի ցուցցէ անձն իշխան գոլ մարդն, վասն որոյ հրամայէ նմա զի զոր ինչ եւ կամեսցի՝ անուն դնիցէ։
       Հինգերորդ՝ օգնական ետ զկենդանիքդ մարդոյն, որպէս ծառայք Տեառնն. անուամբ պարտ էր ճանաչել զնոսա։
       Վեցերորդ՝ բարերարն Աստուած իւր արարչութեանն կցորդեաց զԱդամ՝ անուանս դնելովն։
       Եօթներորդ՝ զի փչեաց ի նա զշնորհաց հոգին զանազան պարգեւաց, այժմ զքահանայութեան շնորհն երեւեցոյց ի նա՛։ Զի քահանային է անունս դնել յետ աւազանին ծննդեանն։
       Ութերո րդ՝ զխոհեմութեան եւ խօսից եւ ձայնից եւ տէրութեան շնորհն այժմ երեւեցո՛յց ի յԱդամ։
       Զի կոչումն անուան՝ չորքս այսոքիկ երեւին միանգամայն. բանն եւ խօսքն եւ ձայնն եւ տեսութիւնն. այսոքիւք զմարդն կատարեալ երեւեցոյց Աստուած։
       Իններորդ՝ անանուն անպատեհէր մնալ իրաց։ Ա՛րդ՝ եթէ Ադամ ոչ էր կոչեալ՝ այլ կրտսեր թոռունքն, նախատինք էր նախահօրն։ Իսկ Ադամայ կոչելն փա՛ռք է որ որդւոցս։
       Տասներորդ՝ անունն յարմար նշանակութիւն է կենդանեաց ըստ բարուցն եւ զանազան կերպիցն եդեալ. զի ամենայն անուն՝ յիրէն եւ ի գործոյն եւ ի ձայնէն դնի։
       Յիրէն՝ որպէս սափոր. երին. երկիր. գազան . անասուն։
       Իսկ գործոյն, որպէս սողուն ի սողալոյն, ի շողոքորթելոյն շունն. ի հեզոյն եզն. յառնելոյն առիւծ։ Եւ կայ ի տուն կատու. եւ խուզօղն խոզ։
       Եւ ի ձայնէն, որպէս ճնճղուկ. ծիծառն. խօսող. ագռաւ. եւ այլն։
       Եւ գիտելի է, զի գ են իր գոյացական. սեռ. տեսակ. եւ անհատ։ Զանուանս գլխաւորացն որպէս սեռ՝ Աստուած կոչեաց որպէս երկին. երկիր. լոյս եւ այլն։ Իսկ զընդհանուր տեսակացն՝ Ադամ. որպէս եզն. ձի. եւ այլն։ Իսկ զմասնաւոր անհատիցն՝ դնեն իւրաքանչիւր ոք ծնունդք Ադամայ։