Գիրք հարցմանց Երիցս երանեալ Սրբոյն Հօրն մերոյ Գրիգորի Տաթեւացւոյն

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
Theology  
Ի դրախտին լինէ՞ր մարմնական ծնունդ որպէս այժմ ի յերկրի, թէ ոչ։
       Պատասխան։ Ոմանք կամին ցուցանել ապակ անացու գոլ զդրախտն եւ շաղարշումն արուի եւ իգի. եւ առաւել ցանկութիւն եւ ծնունդ զաւակաց։ Եւ բազում մտացածին բանս տողեն։ Որ ընդ դէմ է ըստ գրոց. եւ ուղղոափառ հարց.
       Նախ՝ զի ասէ Աստուածային հրամանն. «Աճեցէք եւ բազմացարուք եւ լցէք զերկիր»։. յերկիր ետ հրաման աճել ոյ եւ ո՛չ ի դրախտին։
       Երկրորդ՝ զի դրախտն է տեղիք անապական. եւ ո՛չ լինէր ի մարդոյն ծորումն ինչ աղտեղութեան. եւ որպէս տնկոցն։ Ա՛րդ՝ եթէ ծորումն ոչ լինէր՝ եւ ո՛չ ապականութիւն մարմնական, եւ ո՛չ ծնունդ ախտական։
       Երրորդ՝ եկեղեցի սուրբ օրինակ է դրախտին։ Ա՛րդ՝ պսա կ օրհնութեան դնի յեկեղեցին, եւ մանկարարութիւն ո՛չ։ Նոյնպէս եւ ի դրախտն եղեւ պսակ օրհնութեան, եւ մանկարարութիւն ո՛չ։
       Չորրորդ՝ զի թէ լինէր անդ ախտական ծնունդ որպէս ի յերկրի, կարօտանայր մարդն ամենայն պիտոյից զաւակին. Սննդեան. աճելոյ. խնամելոյ. եւ այլոցն։ Եւ այսոքիկ ո՛չ են ի դրախտին. եւ ո՛չ զգեստ մարմնական։
       Հինգերորդ՝ նախ քան զյանցանելն՝ էին Ադամ եւ կինն մերկ եւ ո՛չ ամաչէին. վասն զի ո՛չ ունէին ցանկութիւն հեշտութեան։
       Վեցերորդ՝ զի ասէ սուրբն Գրիգոր Նիւսացին ի գիրս կազմութեան եթէ առաջին կեանք դրախտին էր կուսութիւն եւ անապականութիւն եւ հրեշտակաց նմանութիւն. եւ յետ յարութեանն վերըստին դառնամք յառաջին կեանս դրախտին. յանապականութիւն եւ ի հրեշտակաց հաւասարութիւն։ Ա՛րդ՝ եթէ առաջին կեանքն էր ամուսնութեամբ եւ որդէծնութեամբ որպէս նոքա շաղակրատեն. ապա եւ ի վերջին յարութեանն նյոնպէս է՛ լինելոց։ Եւ լինի աղանդն այնոցիկ՝ որք ասեն մարմնաւոր արքայութիւն, եւ կերակուր եւ ամուսնութիւն, եւ այլ աղճատանք։ Զորս զայնպիսի ասացօղքն եւ ընդունօղքն՝ որոշեալ նզովէ՛ եկեղեցի Քրիստոս ի Աստուծոյ։ «Իսկ եթէ ոք հարցանէ, ապա վասն է՞ր ստեղծան ծննդկան անդամքն յորժամ ո՛չ ծնանէին ի դրախտին։
       Ասեմք թէ՝ կանխագէտ է Աստուած. եւ նախ ծանեաւ զի ո՛չ կարէին աճիլ անմեղութեամբ ի դրախտին որպէս զհրեշտակս. վասն որոյ կազմեաց նոցա մարմին, զի յերկրի անասնապէս աճեսցին։ Եւ թէ ոք պնդեսցէ զօրինակ եւ զորպիսութիւն անմեղ ութեան ծննդեանն։ Զայս այսեն սուրբ վարդապետք եթէ՝ որպէս հրեշտակք աճեցին յերկինս, նոյնպէս եւ մարդկան ազգ ի դրախտին։
       Եւ թէ ասեն, հրեշտակք յանէից գոյացան եւ ո՛չ ի միմեանց. իսկ մարդկան ազգ պարտ էր ի միոյն ծնանիլ։ Ասեն սուրբք, որպէս ի միոյ լուսոյ բազում լոյսք վառին։
       Եւ թէ ասեն՝ անկատար է այս ծնունդս։ Ասեն սուրբք, եթէ զոր օրինակ Աստուածածին կոյսն Մարիամ կուսութեամբ ծնաւ առանց սերման կատարեալ եւ ճշմարիտ։ Նոյնպէս եւ ի դրախտին կարէին ծնանիլ կուսութեամբ եւ առանց սերման . կատարեալ մարդ ի բնութենէն Ադամայ։ Եւ կամ որպէս Եւա ի կողիցն Ադամայ։
       Եւ կամ այլ ինչ եղանակաւ որպէս ինքն գիտէ ամենագէտ արարաիչն։ Այլ մեզ զոր գիրք սուրբք լռեալ են՝ լռութեամբ պատուեսցի. եւ մի՛ մտացածին բանիւք վտարանդեալ ի գուբ կորստեան անկցուք։
       Այսքան առ այս։