Գիրք հարցմանց Երիցս երանեալ Սրբոյն Հօրն մերոյ Գրիգորի Տաթեւացւոյն

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
Theology  
Վասն է՞ր կորխեանքն. եւ դադանեանք ընկղմեցան։
      
       Պատասխան։ Կորխ՝ յազգէ Ղեւեայ էր զքահանայութիւնն խնդրէր։
       Եւ Դադան եւ Աբիրօն որդիք Ռուբենի՝ զիշխանութիւնն խնդրէին զի անդրանիկք էին։
       Ա՛րդ՝ քահանայութիւնի երկնային է. վասն այն Կորխ յերկնից հրովն այրեցաւ։ Իսկ իշխանութիւնն երկրաւոր, վասն որոյ բացաւ երկիր եւ եկուլ զԳադան։
       Դարձեալ՝ քահանայից մեղքն զերկին շարժէ որպէս անդ։ Եւ երկրաւոր իշխանաց՝ զերկիր։ Որպէս ասէ առակն. «Չորիւք շարժի երկիր. յորժամ մանուկ թագաւորէ». եւ այլն։
       Դարձեալ, քահանայութիւնն կարգ է հրեշտակաց. պարտ է սրբութեամբ պահել։ Ապա թէ ոչ՝ հրեխտակք զայրացեալ հրով այրեն կամ զմարմինն կամ զհոգին։ Իսկ Դադան քրէական մեղանչեաց որ է յանցումն ի թագաւոր. զոր անհնարին պատուհասին. գոյիւք եւ ազգօք ջնջին։ Քանի՞ առաւել որք յԱստուած՝ եւ ի Մովսէս մեղան որ Աստուած կոչեցեալ էր եւ իշխան ժողովրդեանն։
      
       Հարցումն։
       Վասն է՞ր կորխեանք սրբեցան հոգւով. եւ դադանեանքն կենդանի ի գերեզման իջեալ տանջեցան։
      
       Պատասխան։ Ոմանք ասեն թէ՝ Դադան քրէական մեղանչեաց. վասն այն դառն տանջեցաւ։ Իսկ Կորխ ի քահանայս մեղանչեաց։ Եւ այլք ասեն թէ՝ կորխեանքն այրեցան մարմնով, վասն այն հոգւով սրբեցան. եւ բուրվառք նոցա սրբեցան։
       Իսկ Դադան կենդանի էջ ի դժոխս՝ ո՛չ սրբեցաւ. եւ աքտիւք իւր անսուրբ ընկղմեցաւ։
       Այլ որ զուղիղն ասեն այս է, Կորխ՝ եցոյց զօրինակ զղջման. զի լուաւ խրատուն Մովսէսի եւ մնաց ընտրութեանն Աստուծոյ ի դուռն խորանին։ Իսկ Դադան ամենեւին անզեղջ մնաց. թէպէտ գնաց Մովսէս ի խորան նոցա՝ ո՛չ զղջացան։
       Եւ թէպէտ զարհուրելի բանս յերկարեաց ի խրատս, ո՛չ լուան. վասն որոյ ո՛չ սրբեցան։
       Այլք ասեն վասն Դադանեանցն թէ՝ հոգիք նոցա մարմնով ի տանջանս կային. ուր ընկղմեցան մինչեւ ցաւարումն դժոխոց. ընդ որս եւ զնոսա ազատեաց Քրիստոս իջանելովն ի դժոխս։ Ըստ այնմ. «Հանէ զկապեալսն քաջութեամբ. սոյնպէս եւ զդառնացօղսն որք բնակեալ են ի գերեզմանս»։
       Վասն Ծաղկեալ Գաւազանին Հարցումն։
       Վասն է՞ր զնշան ընտրութեան ի բուրվառս եւ ի գաւազանս տայ։
      
       Պատասխան։ Նախ՝ բուրվառն օրինակ էր Ահարօնի, եւ գաւազանն՝ Մովսէսի։
       Երկրորդ՝ երկուքն եւս Ահարօնի. զի բուրվառն ոսկի զմաքուր քահանայութիւնն ցուցանէ. եւ գաւազանն զիշխանութիւնն։
       Երրորդ՝ զի բուրվառովն՝ Աստուծոյ ընծայէր եւ գաւազանաւն զշնորհս ի ժողովրդեանն։
       Չորրորդ՝ բուրվառն աղօթք մեռելոց. եւ գաւազանն խրատ կենդանեաց։ Եւ այս են գործք քահանայից։
       Իսկ ծաղկեալ գաւազանն չորս ինչ յաւելու։ Դալարի. Շառաւիղ. Ծաղիկ. եւ Պտուղն ընկուզ։
       Նախ՝ առ տեղեաւն ցուցանէր յԱհարօնէ լինիլ քահանայ. յորդիս եւ ի թոռունս յազգէ յազգ։
       Երկրորդ՝ կոյսն Մարիամ յարմատոյն Յեսսեայ՝ յղացաւ եւ ծնաւ զբանն Աստուած մարմնով։
       Երրորդ՝ սուրբ խաչն Աստուածընկալ դալար զօրութեամբ. շառաւիղ թեւն. պտուղ Քրիստոս ծաղկեալ արեամբ եւ ջրով։
       Չորրորդ՝ քրիստոսական ժողովուրդն դալարացեալ ի մեղաց. շառաւիղեալ ծննդօք. ծաղկեալ հաւատով եւ պտղաբերեալ։
       Հինգերորդ՝ ըստ Փիլոնի գաւազանն է իմաստութիւնն. դալարեալ մտօք եւ ծաղկեալ ուսմամբն. եւ պտուղ՝ ուսուցմամբ աշակերտաց։
       Եւ այն զի երկոտասան էին գաւազանք ցեղիցն իշխանաց. եւ Ահարօնին երեքտասան։
       Զի երկոտասան վիճակացն առաքեալք. եւ նախ Քրիստոս ի մէջ նոցա։ Եւ դարձեալ՝ երկոտասան արո եպիսկոպոսք. եւ կաթողիկոսն ի մէջն. նոյնպէս եւ արք եպիսկոպոսն բաժան ունի գաւազան։
       Իսկ որ ի խորանէն բերին Մովսէս եւ Ահարօն զգաւազանն ծաղկեալ. զի ի Սիօնէ ելցէ օրէնք. որ է յեկեղեցւոյ ամենայն իշխանութիւն։ Ի յայս միտս զվարդապետաց գաւազան յեկեղեցւոյ ի դուրս բերեմք զարդարեալ։