Գիրք հարցմանց Երիցս երանեալ Սրբոյն Հօրն մերոյ Գրիգորի Տաթեւացւոյն

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
Theology  
Զի՞նչ նշանակէ յարութիւն որդւոյ այրւոյն։
       Պատասխան։ Այրին նշանակէ զտարերս աշխարհի. զի այրի եղեն յանիծից պտղոյն։ Եւ կամ թէ բնութիւն իւրեանց շարժէ ի լինիլ։ Եւ որդի այրոյն ազգս մարդկան։ Երիցս փչելն՝ ի խորհուրդ Երրորդութեան։ Եւ ձայն աղաղակին՝ ձայն փողոյն։ Եւ որ ո՛չ եթող զոք մերձ. զի ո՛չ ոք լինի գործակից յարութեան մերոյ. որպէս եւ ո՛չ ստեղծմանն։
      
       Հարց։ Զի՞նչ է որ ո՛չ պակասեց ալիւրն եւ իւղն։
       Պատ։ Ո՛չ ասէ թէ յաւելցի. այլ թէ ո՛չ պակասի։ Նա՛խ ցուցանէ զչափաւոր հարկաւորքն մեր։ Զի աւելին ագահութիւն հեթանոսաց էր. եւ պակասն անհաւատից. այլ միջինն քրիստոնէից. ըստ առաքելոյ «ունիմք կերակուր եւ հանդերձ եւ այնու շատասցուք»։ Երկրորդ՝ նշանակէ զմանանայն որ նոյնպէս ոչ յաւելոյր եւ ոչ նուազէր։ Երրորդ՝ ցուցանէ զպտուղ դրախտին նոյնպէս գոլ առանց յաւելուածոյ եւ առանց նուազելոյ. թէպէտ կերակրիւր։ Չորրորդ՝ ի տիպ մարմնոյն փրկական. զի ոչ յաւելու ի բազում պատարագելն. եւ ոչ նուազէ ի ճաշակելն։ Հինգերորդ՝ Է եկի շնորհօք բազմապատկեալ ի հոգւոյն. ոչ առաւելու արգելեալ. եւ ոչ նուազէ բաշխել։ Վեցերորդ՝ գիտութիւն սուրբ գրոց։ Եօթներորդ՝ առաքինութեան։ Ութերորդ՝ հաւատքն անբիծ։ Իններորդ՝ լուր բանին եւ տեսութիւն աչաց։ Տասներորդ՝ իմացական խոկումն։ Սոքա ըստ իրին ո՛չ առաւելուն եւ ո՛չ նուազին. թէպէտ հաղորդեալքն առաւելուն եւ նուազին ըստ ունակութեան։
      
       Հարց։ Վասն է՞ր զմարգարէսն Բահաղու կոտորեաց։
       Պատասխան։ Նախ զի վրէժխնդիր եղեւ օրինացն Աստուծոյ. որպէս փենեհէզ սպան զզամբրի եւ զքասբի. եւ Սամուէլ զագագ։ Դարձեալ՝ զարդարութիւն գործէր զի հաշտեսցի Աստուած. վասն որոյ ինքնին սպան զամենայն. այս զութ Ճ յիսունսն, փոխանակ մարգարէիցն Աստուծոյ զոր եսպան Եզաբէլ։
      
       Հարց։ Վասն է՞ր անգամ աղօթեաց։
       Պատասխան։ Նախ՝ զի ուսուսցէ, եթէ մի անգամն ո՛չ լսի՝ պարտէ անձանձիր աղօթել. որպէս այրին որ ժտելովն էառ։ Դարձեալ, զի Է անգամ էր սաստկութիւն սովոյն, Է անգամ աղօթիւք եբաց։ Զի յԳ ամ եւ կէսն՝ Է անգամ սով լինի։ Իսկ ի մէջ ծնկաց գլուխն՝ այն է, որ զծունկն ի գետինն եդ, եւ զգլուխն հանդէպ նմին. եւ յայս կոյս եւ յայնկոյս զձեռսն խաչանման ի գետինն։ Զի խորհրդով խաչին աղօթեաց եւէած անձրեւ։ իսկ նստիլն ի յաթոռ՝ ասէր պատրել զԱքայաբ, թոյլ տալն է Աստուծոյ որ մարդ իւր կամօքն հաւանի չարին եւ պատժի։ Եւ շուրջ զնովաւ հրեշտակք ամենայն ոչ հաւանեցան. զի նոքա զամենայն ճշմարիտ խօսին. եւ բարի առնեն մարդկան. եւ յապաշխարութիւն խնդան. իսկ սուտ խօսիլն եւ չար առնելն եւ ի վիշտս ուրախանալ՝ դիւացն է որ են չար հոգիքն։ Այս քան վասն Երրորդ թագաւորութեանց։