Գիրք հարցմանց Երիցս երանեալ Սրբոյն Հօրն մերոյ Գրիգորի Տաթեւացւոյն

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
Զինչ ցուցանեն պատասխանիք Կուսին։
       Պատասխանի, Երկու երեւի սուրբ գիրս երկխօսութիւն։ Մին ի մէջ Եւայի եւ բանսարկուին. որով մուծաւ մահ ի ներս։ Եւ միւս ի մէջ Մարիամո եւ հրեշտակին. յորմէ եղեւ կեանք։ Արդ՝ սրբուհի կոյսն ի յողջոյն հրեշտակապետին երիսս իրս արար։
       Նախ՝ զընտրողութիւն. զի «խորհէր թէ ո՞րպիսի ինչ իցէ ողջոյնս այս»։
       Երկրորդ զհարցումն. զի խնդրէր թէ «որպէս լինիցի ինձ այդ»։
       Երրորդ զհաւանումն. զի պատասխանեաց թէ՝ «ահաւասիկ կամ աղախին Տեառն»։
       Այլեւ եւ ծանիր, զի յընտրողութիւն ոչ էր վաղվաղակ որպէս Եւա։
       Եւ ի հարցանելն ոչ էր երկբայ որպէս Զաքարիա։ Եւ ոչ ի հաւանելն յամր որպէս Սառա։
       Նոյնպէս պարտ է ամենայն մարդոյ յորժամ լսիցէ զբանն, նախ խորհիլ եւ հարցանել, եւ ապա հաւանիլ։
       Խորհիլ՝ զի ընտրեսցէ զճշմարիտն։ Եւ հարցանել՝ զորապիսութիւնն։ Եւ հաւանիլ՝ այս է հնազանդիլ եւ ուսանիլ։ Ապա թէ առանց ընտրողութեան ամենայն բանի հաւանին՝ կորիցեն որպէս Եւա։ Եւ թէ ամենեւին անհաւան եւ յամր լինին՝ պատժին որպէս Զաքարիա։ Այլ միջինն ուղիղ է եւ բարի։
       Իսկ հաւանական պատասխանիք սրբուհւոյ կուսին Մարիամու՝ են Դ բանք։ Որ ցուցանեն զչորեսին առաքինութիւնս նորա։
       Զի ասելն «Ահաւասիկ» ցուցանէ զյօժարական հնազանդութիւնն։ «Աղախին Տեառն» բացատրէ՛ զկատարեալ խոնարհութիւնն։
       «Եղիցի ինձ» յայտնէ զբորբոքեալ սէրն։ «Ըստ բանի քում» նշանակէ զկատարեալ հաւատն։
       Այլ եւ ծանիր. զի Է բան յիշէ Սուրբ Գիրք զոր խօսեցաւ աստուածածին կոյսն։ Առաջին որ ասաց՝ «ո՞րպէս լինիցի ինձ այդ, զի զայն ո՛չ գիտեմ»։
       Երկրորդ՝ «ահաւասիկ կա՛մ աղախին Տեառն»։
       Երրորդ՝ յորժամ ետ ողջոյն Եղիսաբեթի։
       Չորրորդ՝ «մեցացուսցէ անձն իմ զՏէր»։
       Հինգերորդ՝ «որդեակ զի՞նչ գործեցեր մեզ զայդ»։
       Վեցերորդ՝ «գինի ոչ ունին»։
       Եօթներորդ՝ «զինչ եւ ասասցէ ձեզ՝ արասջիք»։
       Առաջինն նշանակէ զմեծ խոհեմութիւնն։
       Երկրորդ զխորագոյն խոնարհութիւնն։
       Երրորդ զքաղցր մարդասիրութիւնն։
       Չորրորդն զաղօթքն գոհացողական։
       Հինգերորդ զմեծագոյն սէրն։
       Վեցերորդ՝ զընդարձակ գութն։
       Եօթներորդն օգտակար ուսման։
       Եւ տե՛ս, զի ամենայն բանք կուսին են կարճ։ Այլ աղօթքն եւ գոհոութիւնքն երկար։
       Զոր պարտ է մեզ զնոյն առնել։
       Մանաւանդ կանանց։