Գիրք հարցմանց Երիցս երանեալ Սրբոյն Հօրն մերոյ Գրիգորի Տաթեւացւոյն

Հեղինակ
ԳՐԻԳՈՐ ՏԱԹԵՒԱՑԻ  

Բաժին
Հայ դասական մատենագրութիւն  

Թեմա
Աստուածաբանութիւն  
Դիտել
Վասն է՞ր ասեմք Աստուածածին զկոյսն
       Պատասխանի
       Բազումք պատճառու եկեղեցի սուրբ խոտովանի Աստուածածին զԿոյսն։
       Նախ՝ Աստուածածին վասն այն ասեմք, զի ծնեալն ի նմանէ Աստուած է։ Արդ՝ եթէ ծնեալն Աստուածէ, նաեւ ծնօղն Աստուածածին է, եւ անդրադարձեալ։ Այլ արդ՝ Սուրբ Գիրք վկայեն, եւ ճշմարիտ հաւատն բռնադատէ Աստուած խոսովանիլ զծնեալն ի կուսէն։ ապա ուրեմն եւ ծնօղն է Աստուածածին։
       Երկրորդ, մարգարէն Եսայի ասէ, «կոյսն յղասցի եւ ծնցի որդի զԷմմանուէլն». իսկ Էմմանուէլն թարգմանի մարդացեալ Աստուած։ Ապա ուրեմն կոյսն որ ծնաւ զԷմմանուէլն՝ մայր է Աստուծոյ մարդացելոյ։
       Երրորդ, հրեշտակապն աւետեաց կուսին թէ՝ «որ ծնանելոցն է ի Քրիստոսէ՝ սուրբ է եւ որդի Աստուծոյ»։ Եւ թէ ծնեալն ի նմանէ որդի է Աստուծոյ, ապա ե ծնօղն Աստուածածին է ճշմարտապէս։
       Չորրորդ, առաքեալն ասէ գաղատացւոց՝ «առաքեաց Աստուած զորդին իւր որ եղեւ ի կնոջէ»։ Արդ եթէ Որդին Աստուծոյ եղեալ է կնոջ որդի, ապա եւ կոյսն սուրբ մայր է որդոյն Աստուծոյ եւ Աստուածածին։ Նոյնպէս եւ որ ասէ, «բանն մարմին եղեւ». յայտ է թէ ի կնոջէ, ապա եւ մայր է Բանին մարմնացելոյ։
       Հինգերորդ, որդի կնոջ ասի ոք՝ որ լինի մարմին ի նմանէ. թէպէտ Հոգին յԱստուծոյ է. Նոյնպէս Որդի Աստուծոյ Որդի է Կուսին որ էառ մարմին ի մանէ. թէպէտ աստուածութիւնն ի Հօրէէ։ Ապա եւ աստուածածին կոյսն։
       Վեցերորդ, մայր մարդոյ ասի կինն որ ծնա զմանուկ. թէպէտ հոգին ո՛չ է ի մօրէն. այլ վասն միաւորեալ մարմնոյն մարդածին կոչի։ Նոյնպէս եւ կոյսն սուրբ Աստուածածին է վասն աստուածացեալ մարմնոյն։
       Եօթներորդ, ասաց Եղիսաբեթ, «ուստի՞ է ինձ այս, զի եկեսցէ մայր Տեառն իմոյ առիս»։ Եւ նոյն է Տէրն եւ Աստուած գոլ։ Ապա ուրեմն կոյսն սուրբ մայր է Տեառն եւ Աստուծոյ։
       Ութերորդ, ասաց հրեշտակն ի ծննդեանն՝ «ծնաւ ձեզ այսօր փրկիչ. որ է օծեալ Տէրն»։ Արդ՝ ծնեալն Տէր ծնեայ է ի կուսէն։ Ապա ուրեմն կոյսն Տիրամայր է եւ Աստուածածին։
       Իններորդ, ասաց Աբրահամու, թէ «ի զաւակի քում օրհնեսցին ամենայն ազգք». Եւ առաքեալն ցուցանէ թէ Քրիստոսէ զաւակ, այն. որպէս ի հռոմայեցոցն ասէ, թէ «Քրիստոսէ ի հարցն ըստ մարմնոյ որ է ի վերայ ամենեցուն Աստուած»։
       Այլ արդ՝ Քրիստոս ոչ է որդի աբրահամու եւ ոչ ի հարցն՝ թէ ոչ է որդի կուսին։ Ապա ուրեմն ըստ մարմնոյ Աստուած է Քրիստոս, եւ Աստուածածին է ծնօղն. եւ մայր ըստ մարմնոյն Քրիստոսի։
       Տասներորդ, յայտ է ի սքանչելեաց ծննդեանն. զի անսերմն յղացումն. եւ անապական ծնունդ. եւ անխախտ կուսութիւն։ Ապա ուրեմն Աստուած է ծնեալն այսպիսի հրաշիւք։ Աստուածածին է եւ ծնօղն սուրբ։ Այսքան առ այս։