Գիրք հարցմանց Երիցս երանեալ Սրբոյն Հօրն մերոյ Գրիգորի Տաթեւացւոյն

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
Theology  
Զի՞նչ զանազանի հասարակ աղօթքն եւ առանձնական
       Պատասխանի.
       Նախ՝ հասարակ աղօթքն է հարկաւոր. իսկ առանձնականն կամաւոր։ Երկրորդ՝ հարկն վճարէ զպարտս. եւ առանձնական նիւթէ զպսակ։
       Երրորդ, հասարակն զգայարանօք կատարի. իսկ առ անձնականն ի միտս լուսափայլի։
       Չորրորդ, հասարակ աղօթքն է միակի պատիւ եւ փառք. եւ առ անձնականն կրկնակի։ Այլ թէպէտ առանձնականն կամաւոր է, սակայն ի վերայ վանականաց որք են աբեղայք եւ կրօնաւորք, հարկաւոր է վասն Դ պատճառի։ Նախ ի տէրունական բանիցնէ յայտ. որպէս ուսոյց հասարակ աղօթել. ըստ այնմ՝ «ուր Բ եւ Գ ի ձէնջ միաբանեսցին եւ խնդրեսցեն»։ Նոյնպէս ուսոյց եւ զառանձինն. ըստ այնմ՝ «մուտ ի սենեակ քո եւ աղօթեա ի ծածուկ»։ Եւ ինքն բազում ուրեք առանձին կայր յաղօթս։
       Երկրորդ՝ վասն զի քահանայեմք՝ պարտ է հասարակ աղօթել. եւ զի աբեկայք՝ պարտ է առանձնակի աղօթել։
       Երրորդ՝ զի ունիմք զբնութիւնս հասարակ՝ պարտ է հասարակ աղօթել. եւ զի ունիմք անձն եւ դէմք յատուկ՝ պարտ է առանձնակի աղօթել։
       Չորրորդ՝ վասն հասարակ եւ յայտնի մեղաց՝ պարտ է հասարակ եւ յայտնի աղօթել։ Եւ վասն առանձին գլորման՝ պարտ է առ անձնակի աղօթել եւ ապաշխարել։ Եւ այս գիտելի է, թէ ոմանք հանապազ յետ ամենայնն կարգալաղօթից առանձնակի աղօթեն։ Այլ որք ո՛չ ժամանեն՝ պարտ է յամենայն աւուր կրկին անգամ աղօթել. այսինքն յայգն եւ յերեկոյն։ Նախ՝ զի հոգի եւ մարմիին մարդոյն։ Եւ դարձեալ՝ մինն սկիզբն եւ վախճան է գիշերոյ. եւ միւսն տունջեան։ Եւ դարձեալ վասն ելից մեր եւ մտից. որ է մահ եւ կեանք։ Եւ Չորրորդ՝ վասն այսմ աշխարհիս եւ հանդերձելոյն առանձնակի աղօթեմք փրկիլ ի փորձանաց։ Իսկ ոմանք եւս կատարեալք ամենայնիւ՝ յերեք ժամանկս աղօթեն առ անձնակի. մի ի մէջ գիշերի յառաջ քան զհասարակաց ժամն. եւ մի յայգն. եւ մի ի ցերեկն։ Եւ է այս խորհրդաւոր։ Նախ՝ զի յերից եմք գոյացեալ ի մարմնոյ, ի հոգւոյ, եւ ի մտաց, որպէս ասեն ոմանք։ Վասն որոյ Գ առանձնական աղօթս մատուցանեմք։ Եւ դարձեալ՝ Գ է ժամանակն. անցեալն. ներկայս. եւ ապագայն։ Եւ դարձալ՝ Գ է որպիսութիւնք մեր եւ փոփոխմունք. որ է աստիկ կեանս. եւ յետ մահուն. եւ յետ յարութեանն։ Վասն որոյ ելիցս աղօթեմք առանձնակի։ Եւ այլ խորհուրդ. Գ առանձնական աղօթքն, եւ Թ հասարակն, որ լինի ամենայն երկոտասան անգամ աղօթք։ Զի տիւ եւ գիշերն է ԻԴ ժամ. լինի ապա ընդ Բ ժամն մի անգամ աղօթք։ Որով յայտ է՝ զի ի կէս աւուրն որ է ԺԲ ժամն՝ աղօթելի է մեզ յամենայն օր. եւ զկէսն այլ՝ մարմնական հոգոց պարապիլ. գործոյ աշխատութեան՝ ննջելոյ՝ կամ այլ ինչ իրաց։ Դարձեալ՝ ունիմք ԲԺան անդամք. ըստ իւրաքանչիւրոցն մի մի ժամս աղօթեմք։ Այլ եւ զերկոտասան գունդս հրեշտակաց յերկինս եւ զԲԺան առաքեալսն բարեխօս մատուցանեմք առ Աստուած։ Դարձեալ՝ ԲԺ անն կրրկին վեց է. եւ մեք հանապազ վեցեկի շարժմամբ հոգւով եւ մարմնով մեղանչեմք. վասն որոյ ԲԺ ան ժամու աղօթիւք զթողութիւն խնդրեմք սոցա։
       Այս վասն առանձին աղօթից։