Իսլամը հայ մատենագրութեան մէջ

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
ԺԵ. Հընգետասաներորդ Մոլորութիւն այլազգեաց ։
       Որ զհայզենս ո՛չ ուտեն։
       Եւ նախ գիտելի է զի երեք իր ո՛չ պղծի. մեկ լեզուն թէ ընդ այլազգիս խօսի. երկրորդ՝ ձեռքն, թէպէտ զանսուրբ կենդանիս ըմբռնէ . երրորդ, սուրն՝ զանազան իր հատեալ՝ ո՛չ պղծի ։
       Արդ՝ հարցանեմ զձեզ. ձեռն սուրբ եւ դանակն սուրբ, զի՞նչ է որ պղծէ զկենդանին։
       * եւ Որդի եւ հոգի՞, զԱստուա՞ծ անուանեմք թէ զայլ ոք։ Ասեն նոքա թէ զԱստուած անուանէք, այլ երեք ասէք։Ասեմք ապա դուք ընդէ՞ր ասէք, բա նմի խուտա, բսմիլա, ռահման ու ռահիմ։ Ահա եւ դուք զԵրրորդութեան անունն յիշէք. եւ թէպէտ դուք ի լեզուս ձեր բա նամի խուտայ ասէք, եւ մեք ի մերս յանուն Աստուծոյ, ո՛չ պղծի զանազան լեզուս։ Արդ հարցանեմ թէ ի ձեր լեզուդ ասէք բսմիլա ի վերայ անսուրբ կենդանոյ, որպէս արջոյ կամ գայլոյ, եւ զենուք զնա, սրբի՞ թէ ոչ. թէ սրբի, ընդէ՞ր դուք զամենայն կենդանիս այսպէս ոչ զենուք եւ ուտէք։ Եւ թէ ասեն ո՛չ սրբի. ասեմք թէ որպէս բսմիլայն զպիղծ կենդանին ոչ սրբէ, նոյնպէս Հայր եւ Որդի եւ Հոգին զսուրբ կենդանին ոչ պղծէ։ Ապա ուրեմն ոչ է խոտելի Քրիստոնէից զենեալն։
       * Եւ թէ ասեն. վասն զի դուք անթլփատ էք, ասեմք. եթէ անթլփատի զենուն պիղծ է, հայրն Աբրահամ, դեռ եւս անթլփատ գոլով, հրամայեաց Աստուած առնուլ ոչխար երեմեան եւ արջառ եւ նոխազ, եւ տատրակ եւ աղաւնի, եւ պատարագեաց, եւ ընդերեկս ետես զԱստուած , միթէ ո՞չ եղեւ ընդունելի ։
       Եւ այլ յառաջ , Նոյ յորժամ ելի տապանէն եւ ի սուրբ կենդանեաց պատարագեաց եւ ընկալաւ Աստուած։ Նոյնպէս եւ զԱբելի պատարագն ընկալաւ Աստուած հրով ։ Եւ արդ՝ զի՞նչ ասէք. պի՞ղծ էր նոցա զենմունքն, զի եւ նոքա անթլփատ էին ։
       Եւ թէ ասեն. յայնժամ դեռ եւս ոչ էր ուխտ թլփատութեան. մսեմք յթէ յայնժամ ոչ էր ուխտ թլփատութեան, եւ այժմ բարձեա՛լ է ուխտն այն, եւ մեծագոյն ուխտ տուեալ մեզ՝ Քրիստոս։ Եւ որպէս նոցա զենմունքն սուրբ էրոր անթլփատք էին. նոյնպէս եւ մեր սուրբ եղիցի։
       * մեծ քաղաքն ձեր ոչ են սունի տաճիկ[ք] քան զձեզ, որ զզենմունքն Քրիստոնեայքն առնեն, եւ տաճիկ մարդ ո՛չ իշխէ մի անասուն զենուլ. միթէ եւ զայս կարէ՞ք ուրանալ։ Ապա յայտ է թէ նորագիւտ ինչ է թասուպութիւն ձեր եւ խտրել զհայզենն ։
       Եւ դարձեալ. թէ այսպէս խոտէք զքրիստոնէից զենեալն. զցորեանն զիա՞րդ ուտէք. զի Քրիստոնեայք հնձեն եւ հանեն ի կենաց, եւ զխաղող եւ զամենայն միրգ։ Զի նոքա տնկական կենդանիք են եւ արմատացեալ են յերկրի, եւ հատումն նոցա՝ զենո՛ւմն է նոցա. որպէս ցամաքային կենդանիք արմատացեալ են ի շունչն. եւ ձկունք՝ ի ջուրն, նոյնպէս տունկք եւ բոյսքն ՝ յերկրի։ Եւ որ բաժանէ զըշունչն ի կենդանոյն եւ զձուկն ի ջրոյն, զենո՛ւմն է նոցա. նոյնպէս որ բաժանէ զբոյսն յարմատոյն՝ զենո՛ւմն է նոցա։
       * Եւ թէ ասեն. ընդէ՞ր ապա դուք զտաճկազեն ոչ ուտէր, ասեմք եթէ ընտրութիւն զենմանց երեք է. այսինքն՝ ի զենեալն, ի զենողն , ի զենումն։ Զենեալն, զի իցէ սուրբ կենդանի. որպէս ոչխար , աղաւնի. զենումն, զի իցէ յանուն Աստուծոյ, եւ մի՛ յանուն կռոց զոհեսցի։ Իսկ ի զենողն երկու ինչ պիտոյ. նախ, զի իցէ արու կատարեալ, եւ ոչ էգ կամ չէզոք, կամ մանուկ անկատար. զի սերմնական զօրութիւն պակասէ ի նոսա. երկրորդ, զի իցէ հաւատացեալ. վասն զի անհաւատ մեղօք սպանեալ է զոգի իւր, եւ զենեալն ի նմանէ որպէս գազանաբեկ է. վասն որոյ չէ՛ ուտելի։ Արդ տաճիկն յանուն Աստուծոյ զենու, բարի է, եթէ սուրբ կենդանի իցէ. այլ զի անհաւատ է եւ զհոգի իւր սպանեալ է մեղօք, եւ սպանեալն արիւն ոչ կարէ հանել։
       Եւ դարձեալ. տաճիկն ախտացեալ զսոդոմայական պղծութիւն եւ է ի կնոջ կարգի եւ չէզոքի. յաղագս այնորիկ զենեալն ի նմանէ անուտելի է եւ պիղծ։ Արդ՝ վասն այս մեք զտաճկազեն ոչ ուտեմք ։
       * ։