***
ՄԱՍՈՒՆՔ
ԱՍՏՈՒԱԾԱՇՆՉԻ
Երեւան
194
Գրիչ`
Առաքել
Վայր`
Հաղբատ
ա
<252b>
Ամենասուրբ
Երրորդութեանն
փառք
յանսպառ
յաւիտեանս,
ամէն:
Ամենայն
դասք
ընտրելոցս
Քրիստոսի
կոչեցելոց
յառաքելական
ընտրութիւնն
ընկալան
զիմաստս
գիտութեան
ի
հոգւոյն
Աստուծոյ,
եւ
եղեն
քարոզք
ճշմարտութեանն
Բժ-անքն
եւ
Հ-ունքն
ՃԻ-քն
եւ
Շ-իւքն,
եւ
երեք
հազարքն,
եւ
հինգ
հազարքն,
եւ
բնւրքն:
Քանի
նոցո
աւանդեցաւ
ուսուցանել
զհաւատս
բարեպաշտութեան,
որով
եւ
վիճակեցան
հասարակ
աւետաբերք
եւ
համաքարոզք
յընթանուրս
տիեզերաց:
Ուստի
եւ
մեծն
յառաքեալս
Պաւղոս
աստուածային
անաւթն
ընտրութեան.
որ
յերկինս
եւ
առաջի
խորհրդական
Երրորդութեանն
ընկ[ալ]
առ
զմեծ
շնորհս
հոգւոյն
սրբոյ,
ուստի
լուաւ
բանս
անճառս
եւ
անհասականս
<253a>
եւ
փռեալ
ընդարձակեաց
եկեղեցւոյ
զբանն
ճշմարտութեան
եւ
ի
շնորհս
որդեգրութեան
աւազանիա
լեզուս
նորս
ստացեալ
բերան
Քրիստոսի,
եղեալ
իբրեւ
թէ
ինքն
Պաւղոս
ընդ
ամենայն
ումեք
խաւսի,
եւ
զբաժակ
փրկութեան
անապական
այգւոյն,
ի
սրտին
ամբարեալշտեմարանս
անտուստ
մատռու[ա]կեալ
ելից
զամենայն
տիեզերս:
Եւ
չորեքտասամբք
թղթովքս
ի
չորսեան
կող[մ]անս
երկրի,
հնչեաց
զբանն
կենաց,
որ
է
գանձ
անկողոպտելի,
եւ
տեւէ
մինչեւ
ի
գալուստն
Քրիստոսի:
Վասն
որոյ
եւ
այսր
շահաւետ
գանձու
ցանկացող
եղեալ
Յունան
քահանայ,
սպասաւ[որ]
տէցունեան
խորհրդոյն,
ստացաւ
զսա
յիշատակ
անջնջելի
առաջի
Աստուծոյ,
եւ
խնդրե
յամենեցունց,
որ
յետ
իւր
առ
ոյ
ոք
եւ
իցէ
սա,
հանապազ
յիշեսցէ
ի
Քրիստոս
<253b>
յոյսն
ամենեցուն:
Եւ
ես
Յունան
նուաստ
քահանայ
աղաչեմ
զամենսեան.
ոյք
ընթեռնոյք
եւ
լուսաւորիք
ի
սուրբ
պատուիրան[ա]ցս
Քրիստոսի,
եւ
եթէ
ընդաւրինակէք,
յիշել
աղաչեմ
յաղաւթս,
եւ
թողութիւն
հայցել
ի
Քրիստոսէ
յանցանաց
իմոց,
եւ
ծնաւղաց,
եւ
եղբարց
իմոց:
Եթէ
ի
հասարակաց
եկեղեցիս,
եւ
եթէ
առանձինն
առ
եղբաւր
ումեք
իցէ
սուրբ
առաքեալս,
յիշել
աղաչեմ
ի
Քրիստոս`
մեզ
յիշելոցս,
եւ
ձեզ
յիշողացդ
ի
հասարակացն
յարութեան,
ամէն։
Գրեցաւ
խոշորագիր
գրով
գիրքս
այս,
ձեռամբ
նուաստ
եւ
ամենամեղ
քահանայի
Առաքելոյ,
ի
սուրբ
եւ
ի
հռչակաւոր
ուխտս
[Հաղբատ],
ընդ
հովանեաւ
Սրբոյ
Նշանիս
եւ
մաւրս
լուսոյ
Կաթողիկէի,
<254a>
յառաջնորդութեանն
սուրբ
հայրապետիս
մերո
տեառն
Յոհանիսի,
ի
թուիս
Հայոց
ՈԾԶ
(1207),
ընդ
որս
եւ
ես
աղաչեմ
մասնաւորել
զիս
սուրբ
աղաւթից
ձերոց,
եւ
Քրիստոս
Աստուած
հասարակաց
ողորմեսցի,
եւ
ինքն
եղիցի
աւրհնեալ
յաւիտեանս:
բ
Ի
ստոյգ
դիտողաց
եւ
յուղիղ
աւրինակէ
գրեցաւ
թեպէտ
եւ
ես
ախմախ
էի,
զի
ոչ
մտահաճութեամբ
է
ընտրեալ,
այլ
ի
բազում
աւրինակաց
ընտրեալ
եւ
վկայել
ի
գիտ(ն)ականաց
եկեղեցւոյ:
գ
Փառք
սուրբ
Երրորդութեանն
յաւիտեանս
յաւիտենից,
ամէն:
Կատարեցաւ
սուրբ
մատեանս
ամենանուաստ
եւ
յետին
կրաւնաւորի
ձեռ
<392a>
ամբ
Առաքելի\\
[անարժ]ան
քահանային,
խն\\\առ
ի
բարի
յիշատակ
ի
\\\
]հան[դերձելումն:
Զսուրբ
Առաք[եալքս
եւ]
զԵսայիս
ի
մի
ափի
եղեալ\\\
աղաա[չ]եմք
Յունան
ստացաւղ,
ե[ւ]ս
սուտ[անուն]գրիչս,
որք
աւգտիք
ի
սմանէ
մեզ
ա[ն]մոռաց
յիշել
ի
սուրբ
յաղա[ւթ]ս
ձե[ր],
ընդ
նմին
եւ
ծնողսն
մեր\\\
եւ
Աստուած
զձեզ
յիշե
յիւրում
գալստ[եանն
ամէն]:
դ
<197>
Զստացող
սուրբ
առաքելոյս
զՅունան
եւ
զծնաւղսն
իւր
յիշեցէք
ի
Քրիստոս,
որք
ճարակէք
յանմահական
յաղբեւրէս:
Ընդ
նմին
եւ
զանպիտան
գրիչս
զԱռաքել,
աղաչեմ
ի
Տէր:
ե
<225>
ԶՅունան
ստացաւղ
գրոցս
յիշեցէք
ի
Քրիստոս,
եւ
զանպիտան
գրիչս
աղաչեմ:
***
ԱՒԵՏԱՐԱՆ
«Պատմութիւն
հայ
Տոմարծայի»,
էջ
601-602
Գրիչ`
Կարապետ
Վայր`
Ճիրակայ
անապատ
Փառք…
որ
ետ
կարողութիւն
իմոյ
տկարութեանս,
ժամանել
ի
կատարումն
սուրբ
եւ
աստուածախաւս
աւետաբեր
աւետեաց
Աւետարանիս,
որ
քառավտակ
գնացիւք
զընդհանուրս
ոռոգանելով
պայծառացուցանէ
զանձինս
հաւատացելոց
շնորհաւք
Սուրբ
Հոգւոյն:
Եւ
արդ
գրեցաւ
սա
ի
թվականիս
մեր
ՈԾԶ
(1207)
ի
թագաւորութեանս
Հայոց
Մեծի
Լեւովնի
եւ
բարեպաշտի,
ի
լեառնս
Տարսովնի,
յանապատիս
Ճիրակայ,
ընդ
հովանեաւ
սրբոյ
Կարապետիս
եւ
այլ
սրբոց,
եւ
հայրապետութեան
…
Յովհաննու
Հայոց
կաթողիկոսին,
հրամանաւ
եւ
արդեամբք
Վարդանայ
կրաւնաւոր
քահանայի,
որ
ստացաւ
զսա
յիշատակ
իւր
եւ
ծնաւղաց
իւրոց,
եւ
ազգականաց`
կենդանեաց
եւ
ննջեցելոց
\\\
իւրոց
յաշխարհէ:
Եւ
գրեցաւ
սա
ձեռամբ
Կարապետի
մեղապարտի
եւ
խոշորագիծ
գրչի,
ի
ծերութեան
եւ
ի
տկարութեան
ժամանակի`
խաւարեալ
աչաւք:
Եւ
արդ
աղաչեմ
զամենեսեան,
ոյք
աւգտիք
ի
սուրբ
մատենիս,
յիշատակի
արժանի
առնել
զստացաւղ
սորա
զՎարդան,
եւ
զտէր
Բարսեղ
քուերորդի
նորա,
եւ
զամենայն
տոհմայինս
նոցա`
զմեռեալս
եւ
կենդանիս,
զի
ողորմեսցի
նոցա
Քրիստոս
Աստուած
եւ
ի
հանդերձեալ
գալստեանն
իւրոյ
թողցէ
զյանցանս
նոցա,
ամէն:
Ընդ
նմին
եկ
զիս
զտառապեալ
գրչիս
Կարապետ
յիշեսջիք,
եւ
զամենայն
վերոգրեալքս
ի
սմա:
Եւ
որ
առատն
է
ի
տուրս
եւ
աննախանձ
ի
հատուցումն
Քրիստոս
որդին
Աստուծոյ
ամենեցուն
ողորմեսցի`
յիշողացդ
եւ
յիշելոցս,
եւ
պարգեւեսցէ
զարքայութիւնն
իւր,
եւ
նմա
փառք
ընդ
Հաւր
եւ
Հոգւոյն
Սրբոյ
եւ
միշտ
եւ
յաւիտեանս,
ամէն:
***
ԱՒԵՏԱՐԱՆ
Կոնիբիր,
Ցուցակ
Լոնդոնի,
էջ
7
Գրիչ`
Գրիգոր
[Ի
թուականութեանս]Հայոց
ՈԾԶ
(1207),
ի
թագաւորութեան
Լեվոնի
Հայոց
ի
կաթողիկոսութեանն
տեառն
Յոհանիսի
(գրեցաւ)
սուրբ
Աւետարան[ս]:
Ստացաւ
զսա
պատուական
քահանայն
եւ
սրբասնեալն
Կոստանդին`
ի
յիշատակ
իւր
եւ
ծնաւղաց
իւրոց,
եւ
որդոց
իւրոց`
ի
վաելումն,
որ
Տէր
Աստուած
վայելել
տացէ,
ամէն:
Եւ
զիս
զբազմամեղս
Գրի[գոր]ի\\\:
***
ՊԱՏՄՈՒԹԻՒՆ
ՎԱՐԴԱՆԱՅ
ԵՂԻՇԷԻ
Երեւան
1888
<122b>
[Գրեցաւ
ի]
թու[ին]
ՈԾԶ
(1207):