Հայերէն Յիշատակարաններ

***

ՈՍԿԵՓՈՐԻԿ

Վենետիկ 268, Սարգիսեան, Ցուցակ Բ, էջ 872

Գրիչ` Յոհանէս

Վայր` Անտիոք

ա

<216b> Փառք ամենայսուրբ Երրորդութեանն, Հաւր եւ Որդոյ եւ Սրբոյ Հոգոյն:

Գրեցաւ Եւխաւլաւիաննս ի գաւառին Անտիոքայ, ընդ հովանեաւ Սրբոյ <հոյ> Սարգսի, ձեռամբ անարժան եւ յետին քահանայի եւ ծառայի Աստուծոյ Յոհանիսի յետին եւ ի փցուն գրչի, եւ մի մեղադրէք վասն խոշորութեան եւ սղալանաց գրիս, զի այսչափ կարացաք գրեալ:

Գրացաւ ի թվականութեան յաւիտենից [ՉԻԴ] (1275), եւ Աստուած վայելել տացէ: [Անդ որք աւ[գ]տիք ի սմանէ` մեղաց թողութիւն] … խնդրեցէք ծառ[այ]ին Աստուծոյ Յոհանէսին եւ ծնողաց:

բ

Վայր` Կեսարիա

<247a> Կատարեցաւ տառս այս ի մայրաքաղաքս Կեսարիայ, ընդ հովանեաւ Սուրբ Ստեփանոսի, [յիշատակ] Պարոնին եւ ի բարեխաւսութիւն հաւր իւրոյ Պապանվան, եւ համաւրէն ննջեցելոց իւրոց եւ ի վայելումն որդոց իւրեանց, Պարոնին եւ \\\

Արդ, որք աւգտիք ի սմանէ կամ ընդաւրինակէք, յիշեսցիք ի մաքրափայլ յաղաւթս ձեր զՊարոն եւ զիւր ննջեցեալսն, եւ Քրիստոս, որ առատն է յամենայնի` մեզ եւ ձեզ ողորմեսցի յիւրում գալստեան ամէն:

Գրեցաւ ի թվիս ի ՉԻԴ (1275):

գ

Գրիչ` Գրիգոր

<147b> Եւ զիս բազմամեղս զԳրիգոր գրիչս յիշեսցի ի Քրիստոս, եւ յիշողս\\\

***

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Երեւան 7534

Գրիչ` Ստեփանոս Վահկայցի

ա

<273a> Փառք Սուրբ երրորդութեանն յաւիտեանս, ամէն: Ի թվին Հայոց Մեծաց ՉԻԴ (1275) եւ ի հայրապետութեանն տեառն Յակովբա, եւ ի թագաւորութեանն Հայոց Լեւոնի, գրեցաւ իմով ձեռամբ Կոստանեա քահանայի Սուրբ Աւետարանս ի յղարդ եւ յընտիր աւրինակէ, ի խնդրոյ եղբաւր մերոյ Դաւթի կրաւնաւոր քահանայի, ի վայելումն անձին իւրոյ եւ ի յիշատակ ծն <273b> ողոց իւրոց Վահրամ քահանայի եւ Պահրկանն, եւ քուերց իւրոյ Արքայատիկնայ եւ Փառացտիկնայ, եւ որդւոյ նորա Գրիգորի սարկաւագի եւ հաւր սորին Ներսէս քահանայի:

Արդ, եղեւ զրաւ սորա ամի որ է Հայոց թուականն ՉԻԴ (1275), զոր կարճ է կարճոյ ճշտիւ եւ համառաւտ յիշել պարտ է զդառնաբեր ժամանակս ի վերայ երկրիս Կիլիկեցւոց: Յամսեանն մարտի, որ աւր Ի եւ Ե (25) էր, երկուշաբթի, գոռոզն փարաւոն, արբանեակն սատանայի, առեալ զառաջնորդն իւր զԲելիար զամենայն զաւրաւքն իւրովք ի յաւգնութիւն իւր եւ զաւրաց իւր եւ ամենայն զաւրաւքն իւրովք ի յաւգնութիւն արարեալ զամենայն երկիրն Եգիպտացւոց` ի մեծէ մինչեւ ցփոքունս, մինչ գրեթէ Ժ (1Օ) բիւր էր զաւր նորա, եւ եկեալ երկիրս Կիլիկեցւոց, եւ գտեալ անպատրաստ զամենեսեան, որպէ[ս աս]աց Տէրն, թէ Արթուն կացէք չմատնել ի փորձութիւն:

Եւ զայս ոչ միտ առեալ թագաւոր[ին] մերոյ եւ ամենայն զաւրաց նորա, այլ որպէս արբեալք եւ յիմարեալք կացին եւ ոչ կարէին զդէմ ունել, եւ հրեշտակութիւն առաքէին ի խաղ <274a> աղութիւն եւ կամ տալ հարկս, զի մի եկեալ գերեսցէ զամենեսեան: Եւ նա յանկարծակի, որպէս զհուր ցոլացեալ ի վերայ ամենեցուն, ցիր եւ ցան արար զնոսա, եւ զամենայն քաղաքս եւ զգեաւղս` զդաշտայինս եւ զլեռնայինս, հրկէզ արար եւ զարս եւ զկանայս եւ քսանամենից ի վեր` ի սուր սուսերի մաշեաց, եւ զտղայսն առ ոտս երիվարացն արկեալ զի տրորեսցին, որպէս զմարախ անթիւ բազմութեամբ, եւ զաղջկունս եւ զմանկունս գերի տարեալ յաշխարհն իւր, եւ կացեալ յերկիրս Կիլիկեցւոց զաւուրս երեսուն անսասան եւ անհոգ, եւ ոչ ոք էր ընդդէմ նո[րայ] եւ ոչ մի, եւ ոչ մնաց ի սահմանացն դաշտ[այն]ոց, ոչ մեծ եւ ոչ փոքր որ ոչ ըմբռնեցաւ ի ձեռս նորա ամենայն ստացուածովք իւրեանց: Եւ մնաց երկիրս այս աւերակ յամենայնի, զատ ի քարանձաւաց եւ յամրոցաց, եւ զաղէտ սորին եւ կսկիծ որպիսի կարացից ընդ գրով արկանել, զի հակառակն ճշմարտութեան եւ մարդասպանն ի սկզբանէ նախանձեցաւ ընդ ճշմարիտ գառինն զենումն, որ յամենայն աւուր զամենեսեան վերստին նորո <274b> գէր եւ լուսաւորէր, եւ զաւրացուցանէր զհաւատացեալս իւր: Եւ յայսմ ժամանակի ոչ կարաց հանդուրժել այլ եմուտ զաւրաւք իւր ընդ ձեռամբ անհաւատին փարաւոնի, որպէս ի հնումն էր սովորութիւն նորա առ Մահմեդին, եւ զտաճար ընդհանուր Հայաստանեայց զմայր մեր Սիոն կոխան արար այլազգեաց եւ ծաղր եւ այպնկատա[կա]նաց, եւ զկենսակիր Սուրբ նշանն Քրիստոսի Աստուծոյն մերոյ առ ոտն խոզիցն յերկիր տարածեաց որպէս զշիթս անձրեւաց: Նախ զքահանայիցն եւ զսարկաւակացն եւ զամենայն ուխ[տ]ի մանկանց եկեղեցոյ զինչ ասացից կամ զինչ խաւսեցայց, զի ասի ի բերան եղէց եւ ոչ խաւսեցայց զառականս զնախատինս մեր, որ ի ծովացեալ մեղաց իմոց եւ ի կոհակաց կուտելոց, որպէս զլերինս անպատումս եւ անճառելիս եղեւ եւ այլոց առհասարակ ըստ չափու ոչ էր, այլ անթիւ էր յանցանքն, մինչեւ ել աղաղակ չարութեան մեր առ Տէր: Եւ նա ի ձեռն հրեշտակի չարի սրբոց մեզ զմրուր դառնութեան, եւ մեք յամառեալ ի նոյն հայհոյութիւն դարձուք եւ ոչ ի զղջումն: Եւ այս Դաւիթ շատ աշխատեցաւ ի յայսմ ժամանակի որպէս զքաջ նահատակ, մինչ ի յաւարտ սորա հասաւ:

<275a> Բայց քաջս այսեւ արիս ի բարեփառութիւն եւ ի յողջախոհութիւն զսահ յանձն առեալ, եւ անկեալ ի մէջ անաւրինաց, եւ Տէրն ամենեցուն, պահապանն Իսրաէլի, առաջնորդեաց նմա եւ անցոյց ընդ գետն մեծ Ճահուն, եւ ի ձեռն նորա զայս բազումս եւ փըծանէր ի նոցանէ անսայթաք: Եւ յայլ բազումս ազգի ազգի վշտաց փրկեաց զնաԱստուած որպէս զՄոսէս ի ձեռաց փարաւոնի, եւ յոյժ աշխատեցաւ ի վերայ սորին որպէս Դաւիթ ի վերայ տապանակին, եւ զայլն է իմանալ ի մտաց սորին: Եւ յերեսս անկեալ աղաչեմ զամենեսեան վասն միրոյն Աստուծոյ, սրտի մտաւք յիշատակեցէք զյառաջասացեալ քահանայ Դաւիթ եւ զծնողսն նորա, եւ զամեն արեւանառու մերձաւորք իւր, նա եւ զգծող սորին Կոստանդին քահանայ, եւ զՍտեփանոս համարուեստ իւր, որ սակաւիկս գծեցի, եւ զքեռիք Դաւթի` զԱւետիսն եւ զՅովաննէս, եւ զքեռորդի սորա զՍտեփանոս քահանայ, եւ զհայր իւրեանց զՅորդորն, եւ զմայրն, եւ զամենայն զարմ իւրեանց` զկենդանիս եւ զհանգուցեալս, եւ զամենայն հաւատացեալս ի Քրիստոս Յիսուս, ի Տէր մեր, որում փառք, պատիւ եւ երկրպագութիւն յամենայն հաւատացելոց իւրոց, ամէն, ամէն, ամէն:

բ

<136b> Ո՜վ պատուական հարք մեր եւ եղբարք, որք կարդայք կամ աւրինակէք, յիշատակեցէք ի մեղաց թողութիւն զԴաւիթ քահանա, եւ զծնողսն իւր` որ ըստ մարմնոյ եւ որք ըստ հոգոյ, նաեւ զքուերսն իւր, եւ զքուերորդիքն, եւ զհաւրաքեռքն, եւ զամենայն ազգատոհմն, մինչեւ ի հազար ազգ, եւ զոր յԱդամս մինչեւ ցայս աւր հաւատով եւ յուսով են հանգուցեալ ի Տէր Քրիստոս Աստուած մեր, եւ դուք որ յիշեքդ, յիշեալ լիջիք յանեղէն Աստուծոյ միայնոյ: Նա եւս առաւել զանարժանս յիշատակի ըստ բարի կամաց ձերոց գթածարար ողբալով եւ յոգոց հանելով ողորմեցարուք բազմամեղիս Ստեփանոսի Վահկացոյ, որ սակաւ թերութիւն տառիս շարագրեցի:

գ

<2a> Զտառապեալս ի բարեաց Ստեփանոս Վահկայցի, որ զհամաբարբառս գրեցի եւ զԴաւիթ քահանայ, զստացող սորա, յիշեսջիք ի մեղաց թողութիւն:

***

ՄԱՆՐՈՒՍՈՒՄ

Սիւրմէեան, Ցուցակ Հալէպի, Ա, էջ 243

Գրիչ` Ստեփանոս

Վայր` Սկեւռայ

<114> Փառք ամենասուրբ ԵրրորդութիւնՀաւր եւ Որդւոյ եւ Սուրբ Հոգւոյն այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից, ամէն: Որ սա զաւրութիւն յինքն հայեցողոց ի ներհակ եկամտիցն պարսպել զանձինս եւ բնաւորական արարչադիրն հետեւիլ սահմանի, յորոց մի է եւ այժմու յիշատակեալ պատուական քահանայս Յովհաննէս, զի յետ ամենայն բարեաց առաւել մանուկ մի ի տհաս հասակի, եւ հայրական խնամով սնոյց աստուածային երկիւղն վարժեալ անուն Կոստանդին: Եւ իբրեւ եհաս յաշտիճան քահանայութեան, կամեցաւ զի անմոռաց պահեսցէ զնա ի սրտէ, եւ փոխանակ աշխատութեան տրիտուր հատուսցէ նմա մասունք աղաւթից եւ պատարագաց:

Ի թուիս Հայ[ոց] ՉԻԴ (1275), իհայրապետութեան տեառն Յակովբայ, եւ ի թագաւորութեանն Լեւոնի որդւոյ Հեթմոյ, յորում ըստ մեղաց մերոց զաւրացեալ տնաւրէն իշխանն հարաւոյ` տէրն Մսրայ, ելեալ աշխարհս Կիղիկեցւոց բազում զաւրաւք, եւ ի սուր սոսերի մաշեալ զբնակիչս գաւառիս, եւ զքաղաքս եւ զգեաւղս հրոյ փարակ արարեալ, եւ անթիւ բազմութիւն մարդկան ի գերութիւն վարեալ, բազում աւարաւ` ողջանդամ յաշխարհ իւր դարձաւ: Եւ մնացեալքս ի լերինս եւ ի ծերպս վիմաց յահէ անաւրինին այսր-անդր դեգերեալ` ակն ունելով ողորմութեան ի խնամոցն Աստուծոյ:

Արդ, յայսմ ի դառն եւ յանպրոպ խռովութեանս եւ յանփարատելի տրտմութեանս, գրեցաւ երաժշտական տետրս Մանրուսման, ձեռամբ բազմամեղ քահանայի Ստեփանոսի, ի հռչակաւոր անապատս Սկեւռայ, որ է մերձ դղեակս Լամբրունի եւ ի ստորոտ լերինս Տաւրոսի, ի խնդրոյ յառաջասացեալ սրբազան քահանայի Յովաննիսի եւ յիշատակ հոգւոյ իւրոյ, եւ ի վայելումն հոգեւոր որդիկին իւրոյ Կոստանդեա:

Արդ, աղաչեմզամենեսեան որք աւգտիք ի սմանէ ուսմամբ կամ տեսակաւ կամ գաղափար առնելով, [յ]իշեսջիք ի Քրիստոս զվերոյ ասացեալ պատուական քահանայ զՅովհաննէս եւ զԿոստանդին եւ գծնաւղս իւրեանց: Յիշեսջիք աղաւթիւք եւ զպատուելի քահանայն Թորոս, որոյ այժմ խնամ արկ զստացաւղ գրոյս, ընդ նմին եւ զանպիտան գրիչս եւ ծնաւղսն իմ, եւ որ ընդունողն է մաղթանաց` Տէր Յիսուս Քրիստոս, յիշելոցս եւ յիշողացդ ողորմեսցի, եւ ինքն եղիցի աւրհնեալ ընդ Հաւր եւ ընդ Հոգւոյն սրբոյ, յաւիտեանս յաւիտենից, ամէն:

***

ՍՄԲԱՏ ԳՈՒՆԴՍՏԱՊԼԻ ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Երեւան 7644 Գրիչ`

ա

<380b> Փառք եռակի եւ համագոյ երից եւ մի Տեառն Աստուծոյ, Հաւր եւ Որդւոյ եւ Սուրբ Հոգւոյ, յիմանալեաց վեհից վերնոյ, եւ ի սգալեաց արարածոյ, այժմ եւ յանզրաւ յաւիտենին, ամմէն:

բ

<298b> ԶՍմբատ Գունդուստապլ զստացաւղ սորա տառիս յիշեսջիք ի Քրիստոս:

գ

Ստացող` Սմբատ Գունդստապլ

<124a> Զմեղաւոր հողըս Սըմբատ` որ ստացա զաստուածախաւս Ավետ[ար]անըս եւ ոռ[ո]գեցի ըզսա քէրթութեան արհեստիւն տասն ոռոգոնութեամբն, յիշեսջիք բարի յիշմամբ ի Քրիստոս, ո՜վ սուրբ մակացութեան եւ ծնունդ սրբոյն Սիոնի: Եւ թէ ի կարդալն սորա հետ կարմիր նշաննոյն էրթայք եւ տանիք զեղանակ կարդալոյն, լաւ առնեք: Բայց դժվարագոյն է վասն զի մոռացել են ազգս ի վաղուց հետէ եւ աւտարացեալք ի հմ[տ]ութենէ ս[ո]րին:

դ

Ոռոգողիս Տէր ողորմեա.

Գաւնադաւ[ս]տա[պ]լին այս Սմբատա,

Որ յոռոգելս հալծէցա,

Քերականաւ ուղ[ղ]ել ըզսայ:

Որ արվէստին հմուտ է նա,

Նա ճանաչել այն կարէնա:

***

ԳՐԻԳՈՐ ԱՍՏՈՒԱԾԱԲԱՆԻ ՃԱՌՔ

Ն. Ջուղա 393, Տէր-Աւետիսեան, Ցուցակ, էջ 593

Գրիչ` Վարդան

ա

<4b> Ի թուին Հայոց ՉԻԴ (1275) կատարեցաւ աստուածաբան մատեանս սրբոյն Գրիգորի Աստուածաբանի, ձեռամբ Վարդանայ անպիտան քահանայի եւ յետին գրչի: Արդ, աղաչեմ զամենեսեան, որք աւգտիք ի սմանէ, մեղաց թողութիւն հայցեցէք ի Քրիստոսէ առաջին գրողի սորա եւ վերջին, եւ ծնողաց նոցա: Յիշեցէք եւ զարդիւնական րաբունին Վահրամ, որ զառաջոյ գրեալսըն ի սմա շնորհեաց մեզ եւ մեք կատարեցաք:

բ

Գրիչ` Ղուկաս

<72b> Քրիստոս, քո սուրբ հայրապետացն բարեխաւսութեամբ ողորմեայ Յոհաննէս վարդապետի` ստացողի սորա, եւ իւր ծնողացն եւ Ղուկասու անարժան եւ փցուն գրչի, եւ այլոցն ամենեցուն, որք երախտաւորք են, եւ Քրիստոսի փառք յաւիտեանս, ամէն: գ Ղուկաս փցուն գրիչն աղաչէ զընթերցողս թողութիւն խնդրել յանցանաց ի Քրիստոսէ:

***

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Սիւրմէեան, Ցուցակ Հալէպի, Ա, էջ 77-78

Գրիչ` Ընքինտիոս

ա

Փառք ամենասուրբ Երրորդութեանն Հաւր եւ Որդո եւ Հոգւոյն Սրբո, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից, ամէն, ամէն:

Գրեցաւ սուրբ Աւետարանս ձեռամբ Ընքնատիոսի ծառաի Աստուծոյ, ի թվին ՉԻԴ (1275):

բ

Լուսայբեր իրիցու Աւետարանն է, յիշեցէք ի Տէր, եւ Տէր յիշէ զձեզ յիւր երկնից արքայութեանն, ամեն: Ո՜վ քահանայք, [յ]որժամ զայս յիշատակարան կարդաք, Աստուած ողորմի ասացէք Մարեամին` իր կողակցին:

գ

Աւետարան Լուսաբեր Էրիցուն է: Աստուած ողորմի աւղորմածաց:

դ

Ծաղկող` Տիրացու

Ծաղկազարդ՝ Տիրացուէ:

ե

Տէր Աստուած ողորմեայ Տիրացու էրիցուն եւ Տիրուհէ, ամէն:

***

ԼՈՒԾՄՈՒՆՔ ՀՆԳԱՄԱՏԵՆԻ ՓԻԼՈՆԻ ԵԲՐԱՅԵՑՒՈՅ

Երեւան 3932

Գրիչ` Գրիգոր

Վայր` Ղազարու վանք

ա

<127b> Փառք ողորմածին Հաւր եւ սիրալուր Որդոյն երեւելու եւ բխողական Հոգոյ:

Փառք եռանձնեա երեքերեւեան աստուածութեանն եւ միաւոր Երրորդութեանն եւ յիշխանութեանն, ամէն, որ արժանի արար զտկարս հասանել ի գիծ վերջին:

Արդ, յամենից վեր երանելի հայրն հասարակաց` Ներսէս վարդապետն խնդրել ի նուաստ աշակ[երտէ]` Գրիգորէ սուտանուն վարդապետէ զգիրս Ծննդոց Փ[իլոնի], ի մէջ ձմերանս, որ եւ ամենայն ազգայնաւքն յիշել լիցի ի Քրիստոս Աստուծոյ մերոյ, ամէն: Եւ զմեր վարդապետն <128a> Դաւիթ ընդ նմա արժանի արասցէ Քրիստոս յիւր արքայութեանն, ամէն, եւ մեզ մասնակցութիւն:

Արդ, ով կարդայք կամ ընթեռնոյք կամ ընդաւրինակէք, աղաչեմ երեսս անկեալ յիշեսջիք զնուաստս Գրիգոր, զհայրն իմ զԲարսեղ քահանա, եւ զմայրն, եւ զայլ ազգաինսն, եւ դուք յիշողքդ յիշեալ լիջիք ի Քրիստոսի Աստուծոյ մերոյ, եւ նմա փառք յաւիտեան, ամէն:

բ

<329b> Յորժամ գծագրեցաւ մատեանս այս թուականն Հայոց ՉԻԴ (1275) էր, եւ թագաւոր Լեւոն, եւ կաթողիկոս տէր Յակոբ, եւ բնակութիւն տեղի Ղազարոս վանք, եւ տեղոյս առաջնորդ տէր Հայրապետ, եւ վարդապետ եւ ուսուցիչ Ներսէս` ստացուղ գրոցս, եւ անուա գծողիս Բարսեղ, եւ դուք լիջիք յիշել ի Քրիստոս Յիսուս ի Տէր մեր, որում փառք յաւիտեանս, ամէն:

***

ԳՈՐԾՔ ՓԻԼՈՆԻ ԵԲՐԱՅԵՑՒՈՅ

Երեւան 3935

Գրիչ` Բարսեղ

ա

<120b> Յայսմ վայրն յիշեցէք զստացող գրոցս զվարդապետն Ներսէս եւ զգծողս զԲարսեղ եւ զԹումայն, որ զթուխտս կոկեաց:

բ

<181b> Զներսէս վարդապետն ստացող կտակիս եւ զԲարսեղ գծողս յիշեսջիք ի Տէր Յիսուս, ո՜վ սրբութեամբ սնեալ մանկուք Սիոնի եւ ցանկացողք բանից մտաց կտակիս:

գ

<277a> Այն որ լսէ եւ աւգտի, յիշելոյ արժանի արարէք, ընդ նմին եւ զանպիտան գծողս:

դ

<15b> Ո՜, Փիլոն, չես հասել ստուգութեան բանիդ:

***

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Երուսաղեմ 2594

Գրիչ` Թորոս

Վայր` Դրազարկ

ա

<338a> …Բայց գրեցաւ լուսազարդեալ Աւետարանս ի լուսալրական ժամանակի սկզբանց արաչութեանն մինչեւ առ մեզ վեցհազար եւթն հարիւր քսան եւ չորս, իսկ ի կենարարի գալստենէն ՌՅԱ, իսկ ի Խոսրովային Պարսից սկսեալ մերս թիւ ՉԻԴ (1275):

Եւ գրեցաւ սա յանապատի Դրազարկ կոչեցեալ, ձեռամբ յոգնամեղ անիմաստ գրչի Թորոսի, ըղձամբ սրտի իմոյ գրեցի զսա յաղագս փափագանաց ծարաւի ամենայն արդարութեան եւ յոյժ ի մթութենէ մեղաց խաւարեալ հոգւոյ իմոյ, ի հայրապետութեան տեառն Յակովբայ կաթողիկոսի, եւ ի թագաւորութեանն Լեւոնի, յիշատակ բարի եւ մեզ բարեխաւս առ Քրիստոս հանգուցեալ սուրբ առաջնորդի սուրբ անապատիս տեառն Բարսեղի արհիեպիսկոպոսի, որ յայսմ ամի [հանգեաւ] ի Քրիստոս:

Արդ, աղաչեմ զամենեսեան որք հանդիպիք այսմ սրբոյ Աւետարանիս, կամ աւրինակէք, կամ աւգտիք լուսաւորելով ինչ ի սմանէ, յիշեսջիք զմեղապարտ եւ զտխմար գրիչ սորա զԹորոս, եւ հանգուցեալ ծերունի հայրն իմ զպարոն Կոստանդին, եւ զնախնի ծնաւղսն, որ հանգուցեալ են ի Քրիստոս ի սուրբ եւ յարժանաւոր յաղաւթս ձեր…

բ

Կազմող` Առաքել Հնազանդենց

Ո՜հ զմեղաւք դատապարտեալ կազմողս զԱռաքել Հնազանդենց, եւ զծնաւղսն իմ, եւ զհարազատսն իմ, եւ զծնունդս նոցա, եւ զուսուցիչն իմ զՍարգիս քահանայ` զհանգուցեալն ի Քրիստոս, աղաչեմ յիշել ի Տէր:

Ի թվիս ՉԻԴ (1275) կազմեցաւ:

***

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Սանջեան, Ցուցակ Ամերիկայի, էջ 234 (1297 թ. )

Իմ հոգոյ որդի <15b> ժառանկ է Տէառն կարողութեամբ եւ տեսայ զաստուածաշունչ կենսատու Կարմիր սուրբ Աւետարանս, յաւթեցաք ընդ հովան զաւրութեան շնորհի սորա, եւ զովացաք աստուածայձիր ամենայլի բարեաւք սեղանոյս, տեսաք զյիշատակարան սորա, հաստատուն պառազատ հայրապետաւք կրկնակի եւ եռակի կատարեալ արամբք վկայեալ զվաղուց ստոյգաբանութիւնն ի սուրբ Աւետարանս գրել էին: Եւ մեք ստոյգ բանիցս, որ ի թագաւորաց <16a> հաստատեալ կայր` հաւատով ընկալաք \\\ հայրենական \\\ով զՍուրբ Աւետարանս \\ թվին ՉԻԴ (1275) \\\ի Ժ (1Օ) գրեցաւ: