Հայերէն Յիշատակարաններ

***

ԺՈՂՈՎԱԾՈՅ

Երեւան 2588

Գրիչ` Բարսեղ երաժիշտ

Վայր` Դրազարկ

ա

<441բ> Փառք անճառելի եւ անքննելի, անպատմելի եւ անիմանալի, անսկըզբան եւ անժամանակի, եզականի եւ ապենիաց փառաց Սսուրբ երրորդութեանն եւ մի աստուածութեանն յաւիտեան եւ յաւիտենից յաւիտեանս, ամէ, ամէն, Ռ (1000):

Որք հանդիպիք տխմարատանջ գրոյս, զսխալեալն եղբբայրաբար ուղղեցէք եւ մի թշ <442ա> նամասէր մտաւք նախատէք, զի անհմուտ գոլով գրչութեան գրոյ եւ սրելոյ գրչի, բայց վասն կարեաց գրեցի:

Ես` Բարսեղ նուաստ փիլիսոփաս եւ տրուպս յորդիս եկեղեցոյ, եւ ի կենցաղս աշխարհի մեղաւոր եւ անսպառ խոստովանող Քրիստոսի, դիւրաշարժս ի մեղս եւ դժուարաշարժս յարդարութիւն, ապիկարս յոքունց եւ տխմարս ի գրչաց, փափագելի սրտիւ եւ ջերմեռանդն սիրով, եւ ըղձալի յաւժարութեամբ ցանկացող եղէ այսմ աստուածախաւս մատենի, զո արարեալ է տեառն Ներսէսի հոգելից վարդապետի եւ տիեզերաց լուսաւորչի, ըստ ասելոյ աստուածահաւրն Դաւթի, թէ Պատուիրեաց Տեառն լոյս են եւ լոյս տան աչաց այլովքն հանդերձ: Ըստ այսմ հրամանի զաշխատի բաց եդի, շնորհիւն Տեառն Յիսուսի Քրիստոսի սկսա եւ նորին ողորմութեամբ յանգ հանեալ աւարտեցի զգիրս սուրբ Պատարագի մեկնութեան ի պէտս մեղուցեալ անձին իմոյ եւ յիշատակ հոգոյ իմոյ, եւ ծնաւղաց իմոց, եւ ի պէտս մանգանց եկեղեցոյ: Զի եթէ պատահեսցի այր խնդրող սորին եւ փափաքէ ըմբել ի կենսատու աղբերէս յայմանէ: եւ կալցէ շնորհս գիտութեան, եւ գտանիցէ զսա, հրճուասցի ի վերա սորա, եւ ուրախութեամբ արկցի ընդ պարանոցս, եւ լաւ համարի զսա, քան զականս պատուականս եւ զմարգարիտս գեղեցիկս, քանզի եւ է իսկ, զի սայ է դուռն երկնից <442b> բանալի արքայութեան, ճանապարհ մոլորելոց, հաց քաղցելոց, աղբեր ծարաւելոց, պարծանք արդարոց, եւ լոյս հաւատացելոց եւ ամենայն ինչ, որ պատուական է չաժէ զսա, զի սովաւ արդարք հաստատեսցին ի գործս բարիս, եւ մեղաւորք զգուշութեամբ զարդարութիւն ընկալցին, եւ ամենայն ոք, որ փափաքէ ըմբել ի քաղցրահամ եւ ի կենսատու բաժակէս յայմանէ, կեցցէ եւ զկեանսն յաւիտենականս ժառանգէ:

Ըստ որում կարի գրեցի ձեռամբ իմով եւ աշխատութեամբ, որպէս եւ հրամանէ Տէր Յիսուս, թէ Գանձեցէք ձեզ գանձս յերկինս, եւ աստուածային առաքեալն, թէ գանձ հոգեւորական ունիմ զքեզ աստուածաին բարութիւն, եւ դարձեալ Տէրն ասէ, թէ Որ արբուսցէ բաժակաւ ջուր ցուրտ յանուն աշակերտի, ոչ կորուսցէ զվարձս իւր: Եւ գրեցի զսա ոչ վարձն մարմնաւոր ագահութեան, այլ յիշատակ ինձ եւ իմոցն եւ ամենայն հաւատացելոց, որպէս յայտնի է մեզ ամենայն, որ ընդ մահու գրաւել եմք, եւ անհնար է ումեք ազատել ի մահուանէ, այլեւ ոչ կարողասցի ոք ի ստացուածոց տանել ինչ զկնի ի գերեզմանն, բայց միայն զգործս եթէ բարի եւ եթէ չար:

Երբ հաստատեցի, թէ ամենայն ունայն է եւ աստ մնալոց է, լաւ համարեցա, որ զկնի փոխման իմոյ յաստեացս, փոխանակ ոսկո <443a> եւ այլ գոյից ստացուածք գրեանք գտանին, քան զայլ ինչ, զի գիրքն եթէ յաւազակաց գողասցի, եթէ յայլազգեաց յափշտակի, եթէ այլ ոք առնու` եթէ գնով եւ եթէ անգին, ընդ որ երթա եւ շրջագաի, դդարձեալ ի վանք եւ յեկեղեցի ժողովի ընդ ձեռամբ եպիսկոպոսի, քահանաի, սարկաւագի եւ կրաւնաւորի եւ մնասցէ անջինջ յիշատակ:

Եւ եղեւ զրաւ գրչութեանս աշխարհիս Կիլիկեայ, ի յանապատս Դրազարկ, ընդ հովանեաւ Սուրբ Աստուածածնիս եւ Սուրբ Թորոսի եւ այլ սրբոց: Արդ, գրեցաւ սա ի թուականիս Հայոց ՉՔԳ (1294), ի հայրապետութեանտեառն Գրիգորի հեզի, եւ հեղինակի, եւ իմաստասիրի:

Եւ ի թագաւորութեանն Հեթմոյ բարեպաշտի եւ աստուածասիրի, եւ յոյժ հռետորականի եւ գիտնականի Հին եւ Նոր կտակարանաց, եւ ի վերա այսոցիկ առաքինասէր վարիւք կացեալ երիտասարդական հասակին աղաւթիւք, պահաւք, գետնաշխատութեամբ, տքնութեամբ, հսկմամբ եւ այլ բարուքն ողորմած, աղքատասէր, մարդասէր, անոխակալ, անյիշաչար, քաղցր եւ հեզ առ ամէնեսեան, որբոց եւ այրաց խնամիչ եւ զարմանիչ, յիշատակ նորա աւրհնութեամբ:

Եւ եղեւ սկիզբն գրելոյ յայսմ ամի, յորժամ եկն անաւրէն սուլտանն Եգիպտոսի բազում զաւրաւք եւ անթիւ հեծելաւք ի վերա <443b> անառիկ դղեկին եւ հայրապետական աթոռոյն Հռոմկլային, եւ պաշարեաց զնա բազում պատնիշաւք եւ բազում հեծելաւք եւ ըռմբաքար կանգնեաց ի նմա թուով երեսուն եւ հինգ` ընդմեծ եւ ընդ փոքր, եւ ծեծէին զպարիսպն բերդին քարիւ, եւ ի ներքս ի բերդին ձգէին քարինս մեծամեծս եւ փոքունս, եւ ձգէին նետս ի նոսա եւ սպանանէին զմարդ եւ զանասուն: Եւ էր ի մեծ վտանկի եւ ի նեղութեան եւ ի տարակոսւսի քաղաքն այն, զի յամենայն կողմանց պաշարեալ էին զքաղաքն զայն, եւ ոչ ուստեք հասանէր աւգնական նոցա, այլ միայն առ բարձրեալն Աստուած աղաղակէին, գոչէին, արտասուէին արք եւ կանայք, ծերք եւ տղայք, երիտասարդք եւ կուսանք, թերեւս ողորմեսցի մարդասէր Աստուած, եւ փրկեսցէ ի ձեռաց անաւրինաց: Եւ ոչ լուաւ նոցա Աստուած, ըստ այնմ, թէ Յորժամ համբառնայցէք զձեռս ձեր ի վեր, դարձուցից զերեսս իմ ի ձէնջ, եւ դարձեալ` Զի՞նչ աւգուտ է գալ բողոքել ձեր առ իս, եւ ինձ ոչ լսել ձեզ: Եւ այսպէս անբարկանալին Աստուած, որ յամենայնի գթածն է եւ ողորմած, վասն բազում մեղաց մերոց եւ ծովացեալ անաւրինութեամբ զոր գործեաք, էած ի <444a> վերա մեր զգաւազան բարկութեան արդարադատ իրաւանաց իւրոց, եւ խրատեաց զմեզ հայրական գթովք, եւ մատնեաց զհոյակապ եւ զհռչակաւոր զանառիկ դղեակն զԿլայն եւ զաթոռն հայրապետութեան ի ձեռս անաւրէն գոռոզին եւ բազմագլուխ վիշապին` արքաին Եգիպտացոց, եւ արար սպանումն եւ գերութիւն մեծ, եւ աւէր սաստիկ, եւ զբազումս ի սուր սուսերի մաշեցին. եւ ոչ եղեւ համար ի թիւ գերելոցն եւ կոտորելոցն: Եւ ով ոք բավականիցէ պատմել զեկեղեցեաց աւերումն, զսուրբ սեղանոց կործանումն, եւ զանաւթոց եւ զսպասուց սրբութեանց տաճարաց Աստուծոյ զափշտակութիւն, զսպանումն քահանաից, զգերութիւն սարկաւագաց, զխայտառականս կուսանաց, զանարգանս ամուսնացելոցն, զի ոչ ակն առնուին յալեաց ծերոց, եւ ոչ խնաէին ի մանկութիւն երիտասարդաց, եւ ոչ ողորմեցաւ արդար տղաոց, այլ ի սուր, ի մահ, եւ ի գերութիւն մատնեցան: եւ ի վերա այսորիկ հրով այրեցին զքաղաքըն, եւ զհայրապետն մեր զտեր Ստեփանոս, հանդերձ եպիսկոպոսաւք եւ քահանաիւք, եւ սարկաւագաւք եւ բազում ժողովրդովք` արամբք եւ կանամբք եւ մանկտովք` ի գերութիւն վարեին յաշխարհն Եգիպտացոց:

<444b> Արդ, աղաչեմ\\\ զամենեսեանս վասն սիրոյն Քրիստոսի, զի որք աւգըտիք ի սմանէ կամ ընդաւրինակէք, զաշխատողս սորա զԲարսեղ նուաստ երաժիշտ եւ ծնողսն իւրեւ զազգատոհմսն յիշեսջիք ի Քրիստոս: եւ խոշորութեանս եւ սխալանացս որ ի սմա, անմեղադիր լերուք, զի տշմար էի եւ պակասաոիտ, յաւժարութիւն իմ եւ սէր ստիպեաց զիս սկսանիլ եւ բազում աշխատութեամբ գրեցի: Արդ, որպէս եւ է, սիրով ընկալարուք եւ թողութիւն մեղաց խնդրեցէք ի Քրիստոսէ, որ է աւրհնեալ յաւիտեանս ամէն: Որ զմեզ սրտի մտաւք յիշէ, աւրհնի յԱստուծոյ:

բ

<201b> Ո՜վ քրիստոսասէր եւ սրբազան ընթերցողք յորժամ պատահէք այսմ հոգելից եւ լուսաւոր վարդապետութեանս սրբոյ առնս Աստուծոյ Ներսիսի, եւ ընթեռնոյք կամ աւրինակէք, յիշեցէք ի Տէր զյուսակտուր եւ զթշուառական ծառայս Սրբոյ Երրորդութեանն զԲարսեղ երաժիշտ, զծընողսն իմ զՊապիաւս եւ զՏիկին, եւ զքոյրն իմ, եւ զհամազգիսն, եւ զամենայն ճշմարիտ հաւատով հանգուցեալսն ի Քրիստոս, եւ թողութիւն մեղաց հայցեցէք ի յամէնառատ Տեառնէն եւ արժանաւորիլ մեծ շնորհացն զուարթ երեսաւք տեսանել զքաջ սիրելին մեր զՔրիստոս եւ միւս անգամ գալստեանն եւ աջակողմեան դասուն արժանաւորել: եւ որ առատն է ի տուրս բարեաց, ձեզ` յիշողացդ եւ մեզ` որք յիշեցիքտ պարգեւեսցէ զհանգիստն յաւիտենական կենացն եւ զանսպառ ուրախութիւնսն եւ նմա փառք յաւիտեանս, ամէն:

<178a> Ո՜հ թէ ինչ ի մեծ նեղութիւն կան քրիստոնէք ի սովոյն յայսմ ամի:

գ

<181b> Ո՜հ դառն վշտիս եւ անբերելի աղետիցս, թէ ինչ ի մեծ նեղութիւն կան քրիստոնէք ի սովոյն:

դ

<228b> Առատաբախշ հոգի Աստուծոյ, ստացողի գրոցս Բարսեղ փիլիսոփայի եւ ծնողաց իւր եւ եղբարց եւ ամենեցուն զքեզ ճշմարիտ Աստուած խոստովանողաց, շնորհեա զքո երկնից արքայութիւնդ եւ քեզ փառք յաւիտեանս, ամէն:

ե

<243a> Այսաւր մեծ տրտմութիւն հանդիպեցաւ յանհաւատ եւ ի շուն մարդոյ:

զ

<251a> Ոհ մեծ տրտմութեանս:

է

<273b> Բացէք զաչուիտ: Լսեցէք, լսեցէք, լսեցէք:

ը

<287b> Քրիստոս Աստուած մաքրեա ի մեղաց զստացող գրոցս զԲարսեղ երաժիշտ, եւ ծնողսն իւր, եւ զեղբարսն եւ զամենայն հաւատացեալս, եւ եղելոցս անեղիդ փառք:

թ

<409a> Ո՜հ զվատ արհեստս ի գրչաց:

***

ՄԵԿՆՈՒԹԻՒՆ ՍԱՂՄՈՍԱՑ ՆԵՐՍԷՍԻ ԼԱՄԲՐՈՆԱՑՒՈՅ

Երեւան 1526

Վայր` Յոհաննու վանք

ա

<905b> Փառք անհաս վեհի եւ անկարաւտ հզաւրի, Հաւր անսկզբնականի, Որդւոյ սկզբնակցի, եւ Հոգւոյ գոյակցի յաւիտենից յաւիտեանս, ամէն: Կարողութեամբն Աստուծոյ սկսայ եւ ողորմութեամբ նորին կատարեցի զմեծափառ կտակս ի թուաբերութեան Հայկազեան տոմարիս Չ-երորդի քառասներորդի երրորդի (1294), ի դառն եւ յանցեալ ժամանակիս, յորում ոչ գոյր հանգիստ քրիստոնէից ի հարկապահանջութենէ այլասեռիցն: <206a> [Աղաչեմ զձեզ ով դ]ասք լուսերամից եւ մանկունք սուրբ եկեղեցւոյ, որք զուարճանայքդ յայսմ բուրաստանի, որ է համակալոյս եւ ծաղիկ լուսերանգ, բազմախարի եւ յարափթիթ, ծառ անծայրանալի` տունկ եւ ճուղս ունելով բարձրածայրել, յիշեսջիք զսրբազան եպիսկոպոսն զտէր Համազասպ` վերադիտող սուրբ ուխտիս Յովաննու վանաց, զի ստացաւ զսա գանձ եւ յիշատակ անջինջ ի մէջ սուրբ կաթողիկէ Հին եւ Նոր կտակարանաւք եւ այլ բազում շինուածքովք` պէսպէս եւ զանազան:

Արդ, աղերսիւ հայցեմ ամենեցունց ասացէք. Տէր Յիսուս ողորմեա սորա եւ սուր ի քո լուսեղէն խորանացդ, նաեւ զի մտցէ եւ ժառանգեսցէ ընդ քոց սուրբ եւ ընտրեալ հայրապետացդ ամենայն ազգայնոց եւ արեան հարազատաց ողորմեսցի Քրիստոս իւր առատ ողորմութեամբն, ամէն:

Ար[դ]յոք նա ակս մեղաւք, փցուն եւ եւ փ[ա]նաքի գրիչս յոտս անկեալ աղաչեմ զամենեսեան զընթերցողս եւ զաւրինակողսդ, որք հանդիպիք այս[մ աստուա]ծային տառիս, յիշես[ջ]իք եւ զանարժանս յիշման զսուտանուն երէց Քահանայ, եւ ոչ ըստ արժանոյն, ասելով. Տէր Աստուած ողորմեա գծողի սորա եւ տուր նմա ի քո յառատ պարգեւացդ, զի թերեւս ձերով ողորմութեամբ եւ աղաւթիւք զերծայց ի վատթարացն դասուց, եւ արժանացայց հանդիպիլ երեսացն Աստուծոյ: Նայ եւ ամենայն երախտաւորացն եւ սպասաւորացն, որք ձեռնտու եղեն մեզ եւ աւժանդակ ի յաշխատութեան գրոցս, ողորմեսցի Քրիստոս Աստուած եւ տացէ վարձս բարեաց աստ եւ ի հանդերձելումն, նաեւ առհասարակ յիշողացդ եւ յիշելոցս ողորմեսցի Քրիստոս, ամէն: Մեծաւ աշխատութեամբ գրեցի, առանց աւգնականի, զի Հոգին Սուրբ եհաս աւգնականութիւն եւ ետ հասուցանել յաւարտ գրոցս:

բ

<906b>

Զ Գանձ \\\ ա

Մի դա[նդաղ]էք քննեզլ զսա,

Զի ոչ երկիր է սա լոմա,

Ոչ մամոնայ, որ ոչ մնա,

Այլ որ ի հոգւով քննէ զսա,

Երկնից խորանսն բանկէ նա:

գ

<751a> Տէր, Տէր եւ Աստուած Յիսուս Քրիստոս, ողորմեա ստացաւղի սորայ սրբազան եպիսկոպոսին տէր Համազասպայ` վերադիտաւղի սուրբ ուխտիս Յոհաննու վանից, ընդ նմին եւ եղկելի եւ զողորմելի գրչի, ամէն:

դ

Խաւարեցաւ արեգակն ի մէջաւրէի, եւ ի մեծ վտանգի կա[յ]աք առ հասարակ, զի ոչ գոյր խաղաղութիւն, վասն ծովացեալ մեղաց մերոց:

ե

<196a> Աւաղ դառնութեան աւուրցս, որ հասաք, այլ աչք մեր առ Տէր է. զ Աստանաւր յիշեսջիք ի Քրիստոս զստացաւղ գրոցս զտէր Համազասպ եւ զեղկելի գծողս:

է

<274b> Զստացաւղ սուրբ եւ մեծափառ կտակիս զսրբազան եպիսկոպոսն տէր Համազասպ եւ զիւրսն ամենայն յիշեսջիք ի Քրիստոս, ո~վ սուրբ վերծանաւղք, ընդ նմին եւ զանարժան գրիչ:

ը

<278b> Ոգեղեցիկ խնձորիս, զոր եբեր եղբայր Մարտիրոս: Տէր տուր նմա զքո պտուղդ, ամէն:

թ

<354a> Աւա՜ղ աւուրցս դառնութեանց, որ էհաս մեզ, զի ահ պաշարեաց զամենէսէն:

ժ

<635a> Աւա՜ղ դառն աւուրցս, որ դիպաք: Զերծոյ զմեզ, Քրիստոս, ի նեղչացս:

ժա

<700b> Աւա՜ղ, զի աւր քան զաւր յաւելու ահո, եւ ի զնդանի գրեցաւ մեծ վշտաւք: Այլ Տեառն ակն ունիմ ողորմութեան բարի առնել:

ժբ

<749b> Ո՜վ եղբայր, տես զգրեալսս աւրինացն Աստուծոյ եւ մի վայրապար ծախէր զսակաւ կենսս ընդ անյաւգուտ ուսմանդ, զի անպտուղ եսէ սուրբս եւ անբանից իմաստ եւ ոչ մտաւորաց:

***

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Երեւան 4814

Գրիչ` Յակոբ

Վայր` Արգիլան

ա

<265b> Փառք անեղ բանիցն Աստուծոյ, երիցն ի միում կատարեալ առանձնաւորութեամբ եւ միաւորեալ ըստ աստուածութեան, եռահրաշ անբաժանելի եւ անքակ տէրութեանն վաել է փառք:

Գծագրեցաւ վսեմական անբաղդատելի, աստուածունակ, արփիափայլ եւ գերահրաշ տառս Նորոյ կտակարանաց, ի թուաբերութեան Հա[յոց] տումարի եւթնհարիւր երրորդի քառասուներորդի երրորդի (1294) ի գաւառիս Տուրբերունոյ, ի հայրապետութեան տեառն Ներսիսի Հայոց վերադիտողի դեռեւս հաստատեալ յաթոռ հայրապետութեան, եւ յառաջնորդութեան սուրբ ուխտիս Արգիլանա տէր Սարգսի, ընդ հովանեաւ կենսունակ Սուրբ Նշանիս Յուսկան որդո եւ Սուրբ Աստուածածնիս, եւ այլ սրբոց եկեղեցացս. ձեռամբ նուաստ եւ փցնամատն գրչի Յակոբա, <266a> ի ի խնդրոյ աստուածասէր եւ բարէպաշտ առն Խեաւքի, եւ կենակցի իւրո Փոխանտիկնա, եւ հարազատ զաւակաց իւրեանց Պռաւշի եւ Թումաի, զորս պահեսցէ Տէր Աստուած անսասան մինչեւ ի խորին ծերութիւն, եւ յիշատակ առաջի Աստուծոյ, եւ բարեխաւս յետ աստի կենացս ի Քրիստոս փոխեալ կեանս: Զի սոքա ստացան զսուրբ Աւետարանս ի հալալ եւ յարդար ստացւածոց իւրեանց, զոր վայելեալ տացէ Աստուած, ամէն:

Արդ, որք աւգտիք եւ կամ աւրինակէք ի սմանէ, յիշեցէք ի սուրբ եւ ի մաքուր աղաւթս ձեր զԽելաւքն ի Քրիստոս փոխեցեալ, եւ զՓոխան տիկին, եւ զաւակս նոցա, եւ տէր Աստուած ամենեցուն առհասարակ ողորմեսցի յաւուրն ահեղի, եւ դասեսցէ ընդ սուրբս եւ ընդ սիրելիս անուան իւրոյ յարքայութեան երկնից, ամէն: Եւ Փոխան տիկինս տվի զիմ Աւետարանս ի սուրբ Թադիոսի ժամատեղս, որ հասարակաց կարդան, ու այլ մարդ չկարէ հուքմ <266b> արնել: Հուքմ Ստեփանոսին լինի յիմ շատ յարդեանցն զիրկ է եղել, այլ մարդ դաւի չարնի:

բ

<83b> ԶՅակոբ [ա]նարժան գրիչն եւ զՄամոց եւ զՄինա եւ զԱրեւտիկին յիշեցէք ի Քրիստոս Յիսուս, յաղաչեմ, եւ Աստուած զյիշողսդ յիշեսցէ յիւր ողորմութիւնն, ամէն:

գ

<203b> Յիշեցէք ի Քրիստոս Յիսուս զԽելաւք, եւ զՓոխան տիկին, եւ զզաւակսն իւր, եւ Աստուած զձեզ յիշէ յիւր արքայութիւն, ամէն:

դ

Ո՜վ դասք լուսերամիցշ, յիշեցէք զԽելաւք, եւ զՓոխանտիկին, եւ զՊռաւշ, զԹումայ` փոխեալն ի Քրիստոս, զի սուրբ Աւետարանս յիշատակ է նոցայ ի սուրբ եկեղեցիս Թադէոս առաքելոյս: Ոչ վաճառի սայ, այլ հանապազ ի տեղոջս կենայ, ուր եւս երթիցէ, այլ ի տեղոջս դարձցի:

ե

<84a>

Ո՜վ մանգունք Նոր Սիոնի,

Աղաչեցէք զՏէրն ամենի,

Վասն բարեպեշտ եւ աստուածասէր քրիստոնէի,

Որոյ Պռաւշ անուն կոչի,

Որ ստացաւ փափագանաւք

Զսուրբ Աւետարանս Քրիստոսի,

Յիշատակ իւրն եւ ծնողին

Խելաւքի Եւ մաւրն իւրոյ դիացուցողի,

Եվ տարաժամ տղայ փոխեցելոյն ի Քրիստոս Թումայի:

Որք կարդայք եւ աւգտիք ի յարուեստէ յայսմ տառէս, յիշեցէք զՊռաւշ եւ զծնողսն իւր ի Քրիստոս, զի անմոռաց յիշատակ կարգեաց եւ քանդակեալ ետ զսուրբ Աւետարանս ի հալալ վաստակոց իւրոց, եւ պարգեւեսցէ Քրիստոս զփոխարէնն ի յայսմ աշխարհի եւ ի հանդերձելումն եւ պարգեւեսցէ զերկնային զպսակն, ամէն:

զ

<128b> Քրիստոս Աստուած ողորմի Խելաւքին եւ ամուսնոյ իւրոյ Փոխանտիկինա, եւ զաւակաց իւրոց Թումայի` փոխեցելոյն ի Քրիստոս, եւ պահեսցի յիշատակ նոցայ զՊռաւշն, եւ զՎարդանն եւ զաւակն իմ Ստեփաննոս եւ պահեսցէ տէր: Ամենեւին որչափ եւ շինութիւն լինի ի գեաւղն, որ կոչի Սուրբ Թադոս եկեղեցոյն մի ելցէ, ուր եւ երթայ եկեղեցին գայ եւ ոչ վաճառի:

է

<208b> Ո՜վ եղբայրս որ ընթեռնուս սուրբ զԱւետարանս, անմոռաց հրամայեալ զԱստուած 3 ողորմին գնողիս սորայ Խելաւքին եւ Փոխան տիկնայ, եւ զաւակաց իւրոց, եւ ազգականացն, ամէն, եւ Աստուած զձեզ յիշեսցէ:

ը

<204a> Ո՜վ սիրելիք քրիստոսական հրամանացն եւ հաւտապետք Քրիստոսի հաւտին, յիշեսջիք ի մաքրափայլ յաղաւթս ձեզ զԽելաւք եւ զՓոխանտիկին, զԹումայ` զփոխեալն ի Քրիստոս, եւ զիշատակս նոցայ զՊռաւշ եւ Ստեփաննոս: Զսուրբ Աւետարանս գնեցի իւրեանց յիշատակ, որ կայցէ յեկեղեցին հասարակաց ի Սսուրբ Թադէոս եւ մի ելցէ ի նմանէ: Եթէ ելցէ, այլ յետս դարձցի, եւ աւրհնին կատարիչք կամաց մերոց, ամէն: