Հայերէն Յիշատակարաններ

ՇԱՐԱԿՆՈՑ

Երեւան 1590 ( Տես նաեւ 1522 թ. )

 

Գրիչ ` Գրիգոր

Վայր ` Սիս

 

… Գրեցաւ եղանակաւոր տառս ի թուականութեանս Հայոց ՉԾԷ. (1308), ի պարոնութեանս Հայոց Աւշնի եւ եղբայր իւրոյ Ալինախի, եւ ի հայրապետութեանս տեառն Կոստանդեա Կեսարացոյ, ի մայրաքաղաքս ի Սիս, ձեռամբ բազմամեղ գրչի Գրիգորի դպրի, ի խնդրոյ պատուական քահանայի Վասլի, ի վայելումն դեռաբոյս որդւոյ իւրոյ Ներսէսի դպրի:

Արդ, աղաչեմ զամենեսեան, որք հանդիպիք այսմ տառի եւ աւգտիք ի սմանէ, յիշեսջիք ի սուրբ աղաւթս ձեր զպատուական քահանայն զՎասիլ, զաստուածատուր որդին իւր ` զՆերսէս դպիր, եւ զմարմնակիցն իւր ` զՄարեմթագ, եւ զերկուս այլ որդիսն իւր ըստ աշխարհի ` զԹորոս եւ զԳրիգոր, որ ստացաւ զսա յարդար ընչից իւրոց: Ընդ նոսին եւ զիս, զեղկելի գրիչս զԳրիգոր, եւ զծնաւղսն իմ, աղաչեմ յիշել ի տէր, քանզի կարողութեամբն աստուծոյ գրեցի եւ զարդարեցի ոսկով: Դարձեալ աղաչեմ յիշել ի տէր զհայրն իմ եւ զուսուցիչ `  զՅոհաննէս քահանայ եւ զմայր իմ: Եւ վասն խոշորութեան եւ սղալանաց, որ գտանի ի սմա, աղաչեմ անմեղադիր լինել, քանզի ի դառն եւ ի դժուարին ժամանակիս գրեցաւ, որ յայսմ ամի անաւրէն գլխաւորն Պուլարղու ` յազգէն նետողաց, պատրանաւք եսպան զդեռաբոյս մանուկն եւ զնոր աւծեալ թագաւորն Լեւոն, եւ զաւաք պարոնն Հեթում, եւ զայլ իշխանսն: Եւ աստուած յիշողացդ եւ յիշելոցս ողորմեսցի ի միւսանգամ գալստեանն իւրում, եւ նմա փառք յաւիտ [ եանս ], ամէն:

 

ՄԵԿՆՈՒԹԻՒՆ ԿԱԹՈՂԻԿԵԱՅ ԹՂԹՈՑՆ ՍԱՐԳՍԻ ՇՆՈՐՀԱԼՒՈՅ

Երեւան 4673 ( տես նաեւ 1796 թ. )

 

Գրիչ ` Յովանէս

Վայր ` Վանայ գաւառ, Աւանս գիւղ

 

Արդ, այսմ հոգեւոր եւ աստուածային գանձարանիս ցանկացայ ես ` մեղուցեալ եւ անարժան ծառայս աստուծոյ Յովանէս, ի ձեռն Յոհաննէս քահանայի, հոգեւոր եղբաւր մերոյ, որ առաջնորդ եղեւ այսմ գործոյ …:

… Ի թուականութեանս Հայկազեան տումարիս ՉԾԷ. (1308) գրեցաւ եւ կազմեցաւ ձեռամբ մեղաւորի եւ անպիտանի Յովանէս քահանաի, յաշխարհակալութեան ազգին նետողաց Խարպանդաւղըլ ղանի, եւ ի հայրապետութեանն տեառն Զաքարէի Աղթամարայ Հայոց կաթողիկոսի, եւ յառաջնորդութիւն գերայհռչակ եւ սուրբ ուխտիս Վարագայ ` տէր Սարգսի, որ զաւրինակն երետ, շնորհեսցէ նմա տէր աստուած զանվախճան կեանսն, ամէն: Բայց գրեցաւ ի գաւառիս Վանայ, ի գեաւղս, որ կոչի  Աւանս, ընդ հովանեաւ սուրբ Յովաննու Կարապետի եւ սուրբ Գրիգորի հայոց լուսաւորչի, որք են բարեխաւս առ տէր վասն մեր …:

 

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Երեւան 7649 ( տես նաեւ 1338)

 

Գրիչ ` Վարդ

Վայր ` Թէոդոյպաւլիս

 

ա

 

Կատարեցաւ սուրբ աւետարանս ձեռամբ մեղուցեալ եւ ախմար գրչի ջՎարդ երիցո, ի թուաբերութիւն Հայոց ի ՉԾԷ. (1308), ի մայրաքաղաքիս  Թէոդոյպաւլիս, ընդ հովանեաւ սուրբ Աստուածածնիս: Արդ, աղաչեմ զամենեսեան, որք կարդայք, յիշեցէք ի Քրիստոս զմեղաւք լցեալս, զի եւ Քրիստոս ձեզ ողորմեսցի, որ է աւրհնեալ յաւիտեանս, ամէն:

 

Հետ. ստացող ` Թանկ Յազիզ

 

բ

 

Ես Թանկ Յազիզ, որ գնեցի զաւետարանս յիշատակ ինձ եւ ծնողաց իմոց եւ զաւակաց իմոց, որք կարդայք կամ ընդաւրինակէք յիշեցէք ի Քրիստոս, եւ յիշողացդ եւ յիշեցելոցս ողորմեսցի առհասարակ, ամէն:

 

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Շուշի 11. Թօփճեան, ցուց. Խաչիկ վրդի, Բ., էջ 46

 

Գրիչ ` Ղազար

Վայր ` Ասպիսնկայ վանք

 

ա

 

Գրեցաւ … ի թուիս ՉԾԷ. (1308), յանապատիս, որ կոչի Ասպիսնկայ, ընդ հովանեաւ սուրբ Յարութեանս … յառաջնորդութեան Ստեփաննոս վարդապետի: Գրեցաւ ձեռամբ Ղազարի սուտանուն կրաւնաւորի … ի վայելումն Հայրապետի:

 

բ

 

… Զվերջին ստացող, ծաղկող եւ նորոգող սուրբ աւետարանիս տէր Կիրակոս քահանայ եւ Ծերուն ծաղկող յիշել:

 

ՄԱՍՈՒՆՔ ԱՍՏՈՒԱԾԱՇՆՉԻ

Երեւան 183

 

Գրիչ ` Կար [ ապետ ]

 

Զմեղաւք դատապարտեալս ` զփցուն գըրիչ աւետարանիս ` զԿար [ ապետ ] եւ զծնաւղսն իմ ` զփոխեալսն ի Քրիստոս, յիշեա աղաչեմ, ո ՜ վ սուրբ րաբունի:

Գրեցաւ ի Հայոց թուիս ի ՉԾԷ. [1308]: