Հայերէն Յիշատակարաններ

ՌԱՄԿԱԿԱՆ ԳԻՐՔ ԱՄԻՐԴՈՎԼԱԹԻ ԱՄԱՍԻԱՑՒՈՅ

«Երկրագունտ», 1884 թ., էջ 551-552

 

Հեղինակ` Ամիրդովլաթ Ամասիացի

 

Յանուն աստուծոյ գթածին եւ ողորմածին: Ի սկիզբն բանիս այս իմաստութե ան արհեստիս, որ հաստատեցին իմաստասէրքն ողորմութեամբն անեղին եւ անմահին բարձրելուն, որ զարարածս ստեղծեց` զծով եւ զցամաք, զհրեշտակք եւ զմարդ, զհոգի եւ զշնչօոր եւ զանասուն եւ զգազան, զթռչուն եւ զսողուն, եւ փառք արարածոցն աստուծոյ, ամէն: Եւ կրկին գոհանալով փառօորենք զ միանցնական սուրբ երրորդութիւն զհայր եւ զորդի եւ զսուրբ հոգին, եւ հաւատամ զօետումն Քրիստոսի, եւ զծնունդն Քրիստոսի, եւ զմկրտութիւն Քրիստոսի, եւ զխաչելութիւն Քրիստոսի, եւ զաստուածապէս յարութիւնն եւ զհամբարձումն Քրիստոսի, եւ զնովին մարմնով զգալուստն միուսանկամ, եւ զդատաստանն յաւիտենական հաւատամք: Եւ կրկին գոհութիւն միասնական սուրբ երրորդութեան, որ շնորհեց մեր Հայոց ազգին զսուրբ Գրիգորիս Լուսօորիչն մեծ Հայաստանեայց, եւ առաջնորդ եղեւ լուս գիտութեան Հայոց, եւ լուսաւորեց զամենայն տիեզերս Հայաստանաց հրամանիւն աստուծոյ: Եւ գոհանալով փառօորենք զարարիչն աստուծոյ, որ յայտնեց զսուրբն Սահակ Պարթեւ ի յազգէն Լուսաւորչէն, որ յայտնեցին հետ սրբոյն Մէսրոպ վարդապետին զհայ գիրն եւ թարգմանեցին զամենայն հին եւ նոր կտակարանքն, եւ զարտաքին զիմաստութիւնքն, եւ զքերականութեան արվեստն, եւ զաստեղաբաշխական եւ զերկրաչափական եւ զբժշկական եւ զռամկական եւ այլ բազում արվեստնի: Եւ ի վերջին դարուս, որ նվազել էր Հայկազուն ազգս կաթողիկոսութեան տէր Սարգսին եւ ի հայրապետութեան տէր  Յովակիմայ արհիեպիսկոպոսին, ի մայրաքաղաքն ի Կոստանտինոյպոլին, ընդ հովանեաւ սրբոյն Նիկողայոսի սքանչելագործին, եւ ի թուականութիւնքն Հայոց ՋԻԳ. (1474) ամին, ի մայիս ամսոյ հռոմայեցոց ԻԶ. (26) աւրն: Եւ թարգմանեցաւ գիրքս ըռամկական ի տաճիկ լեզվէ ի հայ լեզու ձեռամբ անպիտան եւ անիմաստ ծառային աստուծոյ Ամիրտովլաթ բժշկին: Եւ որք կարդայք եւ կամ աւրինակէք թողութիւն խնդրէք ծառայիս աստուծոյ եւ աստուած յիշէ ի միւսանգամ գալուստն, ամէն:

 

ՅԱՅՍՄԱՒՈՒՐՔ

Երեւան 6268

 

Գրիչ` Զաքէոս

Վայր` Վայոց-ձոր

 

ա

 

Քրիստոս աստուած լուսաւորեա զամենայն հոգի հաւատացելոց քրիստոնէից, եւս առաւել զստացողի սուրբ Մեսրոպ նորաբողբոջ աբեղայի, եւ ծնողաց նորին Մախտումին եւ Մելիքին, եւ Մխիթար քահանայի, եւ  Մկրտիչ գեղեցկատեսիլ սարկաւագին, եւ ամենայն արեան մերձաւորացն, ամէն:

Ընդ նոսին եւ մեղաւոր գրչիս Զաքէոսիս, եւ իմ ծն[ողացն], եւ կարդացողաց եւ լսողաց:

 

բ

 

Գրում ի, մուկն ցեթեց ի վերայ լուսանցին:

 

գ

 

Քրիստոս աստուած… ողորմեա ամենայն հաւատացելոց, եւս առաւել ստացողի սուրբ գրոցս Մեսրոպ քահանային, եւ ծն[ողացն]` Մաղթումին եւ Մէլիքին, եւ Մխիթար քահանային, եւ ծնողաց, նաեւ պարոնտիրին տէր  Ստեփանոս արհեպիսկոպոսին, որ առաջնորդ եղեւ գրոցս եւ գթայր ի վերայ մեր, որպէս հայր ի վերայ սիրելի որդոյ. զոր տէր Յիսուս պահեսցէ զսա մեզ ընդ երկայն աւուրս ուղիղ վերակացութեամբ, եւ յետ աստեացս ելանելոյ ընդ Ոսկիբերանին դասակից եւ պսակակից առնէ: Ընդ նոսին եւ զմոխրիկ ծրողի սորա զԶաքէոսի եւ ծն[ողացն] իմ Իբրիանոսին եւ Դաւբին: Քրիստոս լուսաւորէ զհոգի Աբրահամ քահանային եւ զաչքն խաւարեցնէ, որ վասն նորա նիաթին Ա. (1) տարի բոլոր զէս Բ. (2) ամիսս բռունցք գրեցի տքտքալով:

 

դ

 

Վա՜յ մեզ, վա՜յ մեզ, թէ որպէս լինիմք քրիստոնեայ, որ միայն խաւսաց ընկերին ոչ համբերեմք, ոչ թէ գանից եւ տանջանաց: Եւս առաւել վա՜յ զմոխրիկ գծողս, որ իսկի չունիմ համբերութիւն. եւ զինչ լինիմ, վա՜յ, որ մին լուի կծելոյ ոչ համբերեցի եւ ապա զտողն լմնեցի:

 

ե

 

Թէպէտ եւ ինքն կամեցօ ես չեմ հաւանիլ, թէ ի տռոտող մարտիրոսերն ոչ մերձենաին գազանքն, եւ զսա (զԻգնատիոս հայրապետն) կերան:

 

զ

 

Այսաւր լուա դառնութեան ձայն, թէ եպիսկոպոսն մեր տէր Ստեփանոս անկեալ է ի ձիոյ. եւ ես խիստ սփռնեցա եւ արտասուաւք խնդրեցի ի Նախավկայէս, զի բարէխաւսեսցէ առ տէր վասն կենաց անուանակցին իւրոյ, որ կրկին տեսանեմք զփափաքելի երես նորա:

 

է

 

ԶԹումա նորաբողբոջ քահանայն յիշեցէք յաղաւթս, որ այսաւր երեկ ու ինձ երկու ձիթով բաղարճ եբեր, որ ես կերա. նաեւ զմայր նորա, որ աղարկեալ էր զայն մեծ-մեծ հացերն:

 

ը

 

Գիտեմ որ տուն եւ գիր պակաս կայ յայս ճառս, ապա վկայ է աւրս, որ յաւրինակն չկէր, մի' մեղադրեր:

 

թ

 

Ո՜վ սուրբ կարդացող` ինձ հայնց թվաց, թէ բան կայ պակաս, թէ կարես նա բերան ասայ, թէ չէ նա վայ տուր գծոյլս, որ յայլ տեղ կամ յայլ գիրք որոնեցի ոչ: գրիչ` Գալուստ

 

ժ

 

Սոցա աղօթիւքն ողորմի Քրիստոս Մեսրոբ քահանային եւ ծնօղացն, եւս առաւել պարոնտիրին տէր Ստեփանոսին եւ ծնօղացն, եւ նորին շառաւիղին տէր Գրիգորին եւ իւր ծնօղացն, եւ ինձ մեղաւոր  Գալուստ սուտ գրչիս եւ իմ ծնաւղացն, եւ կարդացողաց եւ լսողաց, եւ Քրիստոսի փառք յաւիտեան:

Աւրհնեալ է արարիչն աստուած, որ զմեզ բարով թափեց ի յէս գրքէս, զի Բ. եղբարքս Է. (7) տարի էր, որ վերա ինք, Ռ. (1000) բռունք պրծանք.

Դբիշցվր: եբդըշվ: ռոմմ

ճ. հ. չ. ֆ.

 

ժա

 

Գ. տեղ է գրած` յ[Ե]ղեգիս, Հերմոնի վանք, Աստուածածնումն, էս տետրս

 

ժբ

 

Թողութիւն արարէք, ո՜վ եղբարք, մատս մանկաղով կտրել ի, հենչանք կարացի գրել, փառք աստուծոյ: Ա. (1) ոչխրի արիւն գնաց:

 

ժգ

 

Ըստեղս հասայ` բարկութիւնն նեյ ընգաւ. ացին թէ Հասան-բէկ կոխւեցաւ, աւրինակն պահւեցաւ, գրողս խատատեցաւ, տետրտս չլմնեցաւ, վա՜յ մեզ:

 

ժդ

 

Շնհաւոր չիրդուն` (՞) իմ քիրն մեռաւ, իմ շքիլոն կոտրեցաւ, թողութիւն արարէք:

 

ժե

 

Զէս տետրս գրելիս խիստ դառնացա, վա՜յ,

Մէր չունի, Ա. քոյր ունի, էն էլ մեռաւ, վա՜յ,

Քանի միտս ընկնէր, գրիչս ձեռնէս վեր ընկնէր,

Խիստ կարաւտ ի'ւ չտեսայ, [վա՜յ]:

 

ժզ

 

Ողորմի Քրիստոս Սարգիս ըրաբունապետին:

 

ժէ

 

Ո՜վ սուրբ Գէորգ, յայս կ[ե]անս պատւհասէ փրկեայ, յայն կ[ե]անք` դժոխոցն, աղաչեմ զքեզ:

 

ժը

 

Իսկի չէց թողութիւն արարէք, կիրն գիտել չեմ:

 

ժթ

 

Սուրբ Սարգսի պասին ացի ծոմ կենամ. ինքն գլուխս ման երէկ ու քիրն յերազի տեսայ ու խիստ դառնացայ, հէնձ, որ ձեռս թուլացաւ ու կաղամբարն վեր ընկաւ. թողութիւն արարէք, ո՜վ եղբարք իմ սիրելիք:

 

ի

 

Այս ճառս գրեցաւ

Ացին թէ տէրն վաղջանեցաւ

Եպիփանու դասաւորեցաւ.

Մեղաւորս հէնձ դառնացաւ,

Որ ձեռս թիլացաւ:

Սուրբ էր եւ սուրբս հանգեաւ,

Վայ ինձ թէ ինչ կամիմ լինիլ:

 

իա

 

Ո՜վ ընթերցող եղբարք, աղաչեմ զձեզ, զի խոշորանաց գրոյս անմեղադիր լեր, զի ժամատուն կու շինին, բան էի արել եւ ձեռս խամացել էր. յամենայն ժամ վարդապետն կանչէր եւ ես վռազեցայ… թէ տետրս լմնեմ:

Եւ թուական էր ՋԻԳ. (1474):

 

իբ

 

Ո՜վ եղբարք, թողութիւն արարէք, զի ժամատան փէտն ձեռիցս էր ընկել, այս չափ կարացի զայս տետրս [գրել]:

 

իգ

 

Ո՜վ եղբարք, գրոյս խոշորանացն անմեղադիր լերուք, զի ըշտապեցայ, թէ այս տետրէս խլըսիմ ու երթամ ի յայլ տեղի, վասն այնորիկ, որ չտեսնելոյ բանն ոչ տեսում. ինձ թողութիւն արարէք: Բաւ է իմաստից, որ դիտողն է: Աւրհնեալ տէրն մեր Յիսուս Քրիստոս, ամենայսուրբ երրորդութիւնն:

 

Ծաղկող` Աբրահամ

 

իդ

 

Ո՜վ երջանիկ հայր Աբրահամ,

Վաշ եւ երանիս ես քեզ տամ,

Առ յիշատակս քո լամ եւ ողբամ:

Ես եղկելիս` սուտ Աբրահամ

Զքեզ տեսանելն յոյժ ցանկամ

Գերիս լինի արժան

 

իե

 

Ո՜վ զինօոր Թէոդորոս,

Բարեխօսեայ առ տէր Յիսուս

Տալ օգնութիւն մեղուցելոյս

Հասնիլ ի վերջ այս ծաղկոյս:

 

օգնող` Յակոբ

 

իզ

 

Այս էջս Յակոբս գրեցի Մաթէոսի աշակերտ, ով էջս կարդայ` զիս յիշեա…: օգնող` Սրապիոն

 

իէ

 

Յիշեցէք զՍրապիոնս, որ կէս էջս գրեցի զայս:

 

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Փիրղ. 6273, էջ 320, Ականց աւան

 

Գրիչ` Աստուածատուր

վայր` Տփխիս

 

… Սուրբ Աւետարանս գրեցաւ ի թուաբերութեան Հայոց տումարիս ՋԻԳ. (1474):

Ոհ եւ եղուկ եւ վայ է մեր լսելեաց, եւ վայ է մեր տեսանել աչաց. որ վասն մեղաց մերոց բարկացաւ անբարկանալին աստուած ի վերայ Տփխիս քաղաքիս. եւ էր խիստ մեծ մահ, որ ոչ կարենք պատմել գրովք:

Այ, վայ է մեզ հազար բերանով: Այն ահ եղեւ օրն եւ ժամ , որ գալարէր սրտերս ի փորիս. որ մեր զաւակս հրեշտակ տեսանէր եւ մեզ ցուցանէր եւ խօսելով զարդար հոքին աւանդէր:

Երբ լուսանէր` ճիչ եւ լալ քաղաք ընկնէր. ոչ աղբէր կարէր երթալ ի մխիթարել զեղբայրն. անպէս ողբոյն ո՞վ կարէ պատմել:

Ի ամս հայրապետութեան տեառն տէր Սարգսի, եւ արհիեպիսկոպոսութեան մերոյ տէր Ղուկասի, որ յայսմ ամի շինեաց զանգակատուն բարձր եւ խաչ ի գլուխ նորա` ոսկի խնձորով, տէր աստուած ընդ երկայն աւուրս արասցէ…, եւ թագաւորութեան վրաց Բակրատայ: Գրեցաւ սուրբ Աւետարանս ի քաղաքս Տփխիս, ընդ հովանեաւ սուրբ կաթողիկէ Աստուածածնիս, ձեռամբ անարհեստ գրչի Աստուած ատուր անարժան քահանայի, ի խնդրոյ Դիլշատ տանուտէր բարեպաշտի:

 

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Փիրղ. 6273, էջ 318-319, ի Վէզիր-Քոփրուի եկեղեցի

 

Գրիչ` Մելքիսեդ

Վայր` Գուգարաց գաւառ, Ուխտիք դղեակ

 

… Արդ, այս անմահական ըմպելոյ եւ աւգիւտ մարգարտիս եւ ամենագով օրինակիս փափագող եղեալ սրբասէր եւ աստուածահաճոյ խահանայն Աստուածատուր, եւ ետ գաղափարել զսա ի ձեռն  Մելքիսէդի անարհեստ գրչի, ի ժամանակս վերջինս, ի թուականութեանս հայոց ՋԻԳ. (1474), ի գաւառիս Գուգարաց, ի դղեակս Ուխտիք կոչեցեալ, ընդ հովանեաւ սուրբ Աստուածածնիս եւ սուրբ Կարապետիս եւ այլ սուրբ Նշանացս…:

 

ՅԱՅՍՄԱՒՈՒՐՔ

Փիրղ. 4515, էջ 211-212 (Նշխարք. պտմ. Հայոց, Բ. )

 

Գրիչ` Մարգարայ

Վայր` Վերին Վարագ

 

Փառք… որ ետ կարողութիւն մեղսամած եւ անարհեստ գրչի Մարգարայ մեղաւոր աբեղայի հասանել յաւարտ սորին… ի խնդրոյ բարեպաշտ եւ աստուածասէր տանուտիրոջն պարոն  Ումեկին, որ ստացաւ զսա ի հալալ արդեանց իւրոց յիշատակ իւրն եւ ծնողացն իւրոց Աւրանին եւ Աւագուհին: Արդ, գրեցաւ սա ի սուրբ եւ ի հռչակաւոր ուխտս ի Վերին-Վարագ, ընդ հովանեաւ սուրբ խորանացս, որ աստ կան կառուցեալ յանուն կենսատու Փրկչին, եւ աստուածընկալ սուրբ Նշանին, եւ Երկոտասան սիւն լուսոյն, որ էջ ի պատիւ սուրբ Խաչին, ի խնդրոյ սուրբ ճգնաւորին

Թօթկայ եւ ի պարծանս քրիստոնէից, եւ յայլ սրբոցս որ աստ կան, ի դառն եւ ի նեղ ժամանակիս, ի թուաբերութեան Հայոցս ՋԻԳ. (1474): ԶՄարգարայ գրիչս յիշման արժանի արարէք, եւ զծնողսն իմ` զՄկրտիչ քահանայն եւ Շնօհորն, զեղբայրն իմ  զՅովհաննէս քահանայն, եւ զկողակիցն իւր զԽոնձայն, եւ զքոյրն իմ զՆշխունն, եւ զհոգեւոր եղբայրն իմ զխարազանազգեստ կրօնաւոր զԳալուստ աբեղայն Թաւրիզեցի, եւ զամենայն արեան մերձաւորս…:

Յիշեցէք յաղօթս ձեր զՈւմէկն, եւ զջոչ պապն իւր, եւ զհանիկն զԲէրամշէն, եւ զՍուլտանն, եւ զհոգեւոր եղբայրն իմ զՄկրտիչ աբեղայն զՏշողեցին, եւ աստուած-ողորմի ասացէք, եւ աստուած ձեզ ողորմեսցի, ամէն:

 

ՄԱՇՏՈՑ

Սեբաստիա, ս. Նշան 85, ՀԱ, 1926, սիւն. 339

 

Գրիչ` Երեմիա

Վայր` Կոնթեր գիւղ

 

Գրեցաւ սայ ի թուիս Հայոց ՋԻԳ. (1474), ի փառս Քրիստոսի աստուծոյ մերոյ: Յիշեսջիք ի Քրիստոս զստացողն սորա Զաւրան եւ զկենակիցն իւր  Չիման, որ ստացաւ զսա ի հալալ վաստակոց իւրոց յիշատակ իւր, եւ ծնողաց իւրոց, զդեռաբուսիկ որդին իւր զՈսկետունկն: Եւ զիս զԵրեմիա գծողս եւ զծնողս իմ աղաչեմ յիշել ի տէր եւ աստուած զձեզ յիշէ, զհայր իւր զԹաթոս, զմայր իւր զՓաշայ-Մելիքն, եւ զքոյրն իւր Սարդ-Մելիքն, եւ զդուստրն իւր զՓաշայ-Մելիքն, եւ զհանգուցեալսն իւր ի Քրիստոս, ամէն: Եւ եդի զսայ ի Կոնթերն ի գեաւղն, ի դուռն սուրբ Սարգսի զաւրավարին:

 

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Երեւան 7991

 

Գրիչ` Յովանէս Մանգասարենց

Վայր` Արճէշ

 

… Գրեցաւ տէրունական սուրբ Աւետարանս ի մեծ թուականիս Հայոց ՋԻԳ. (1474) ամին.  յառաջին ամի նստելոյն յաթոռն Էջմիածնի տէր  Սարգիս սուրբ եւ մաքուր կաթողիկոսի: Եւ եպիսկոպոսք երկրիս մեր  Քաջբերունոյ` արին եւ իմաստունն վարդապետն Յովաննէս, եւ նորընծայ սուրբ հեզահոգի տէր Կարապետ եպիսկոպոս, զորս տէր աստուած յերկար ամօք պահեսցէ ի կամս եւ ի հրամանս աստուածային:

Արդ, ես` անարժանս գրիչս Յովանէս աշխարհի երէց` անուամբ եւ ոչ գործով… ձեռնարկեցի ի սուրբ Աւետարանս եւ մեծաւ զգուշութեամբ գրեցի, վասն որոյ աղաչեմ զամենեսեան աստուած-ողորմի ասել անարժանիս, եւ ուսուցողին իմոյ մեծ րաբունոյն Թումայի, եւ մարմնաւոր ծնօղաց իմոց Մանգա[սա]րին եւ Փաշային, եւ ամենայն արեան մերձաւորաց իմոց, եւ աշխատողիս ի սպասաւորութիւն մեր Զուլալ-Խաթունի, եւ ծնող[աց նորա՞]…:

Գրեցաւ եւ աւարտեցաւ սուրբ Աւետարանս ի քաղաքիս Արճէս, ի դուռն սուրբ տաճարիս Գէորգեայ զօրավարիս. եւ Քրիստոսի փառք յաւ[իտեանս, ամէն]…:

Դարձեալ, կրկին յիշեցէք առ աստուած զստացաւղ սուրբ Աւետարանիս զԱստուածատուրն, եւ զեղբայրն իւր հարազատ` զհանգուցեալն ի Քրիստոս զՄկրտիչն, եւ զքոյրն զՄարգարիտն, եւ զՄէհրինիգարն, եւ զՄրւաթն, եւ զհօրեղբայրն  զՀէրապետն, եւ զորդին զԽաչատուրն, եւ զբարի ամուսին Աստուածատուրին` զՍիրա-Խաթունն, եւ զծաղկեալ թոռունքըն` զԴարմանշէն, զՏղապարոնն, զՄիրանշէն, եւ զՄէլիքշէն, եւ զՍօլթան-Խաթունն, եւ զԽոնդքարն, եւ զհայր տղայոցս զՅովանէս, եւ  զՄկըրտիչն, եւ զՄուրատշէն, եւ զՅակոբշէն, եւ զՇըրւանշէն, եւ զմօրքըւերքն` զԷլխաթունն եւ զԳերմարակէն, եւ զորդին զՅոհանէսն, եւ զթոռն զՍիմէոնն…:

Գրեցաւ սուրբ Աւետարանս յիշատակ Աստուածատրուն եւ Սիրա-Խաթունին, եւ տուաւ ի դուռն սուրբ Ստեփաննոս նախավկայիս, ի վայելումն անձանց պատուական քահանայիցս տէր Ստեփանոսի եւ տէր Մկրտչի:

Արդ, աւրհնութիւն ամենակալին աստուծոյ եւ աւրհնութիւն սուրբ Նախավկային եւ աւրհնութիւն սուրբ Աւետարանիս հանգիցէ ի վերայ աստուածաշէն գեղիս, որ կոչի Մատղավանք, եւ աւրհնեսցէ զտանուտէր եւ զառաջնորդ գեղիս` զռէս  Աւետշէն` իւր ծաղկեալ որդովքն, զպարոն Սօլթանշէն` իւր զաւակօքն, զՅոհանէսն` իւր որդովքն, զԴանաբէկն` իւր զաւակաւքն, եւ զայլ ամենայն ժողովուրդ գեղիս` զմեծ եւ զփոքր, զաղքատ եւ զհարուստ, զայր եւ զկին, զծեր եւ զտղայ. հայր աստուած` զհայրքդ աւրհնէ, որդին միածին` զձեր որդիքդ աւրհնէ, հոգին սուրբ հանգչի ի հոգիս ննջեցելոց ձերոց, միութիւն սուրբ երրորդութեանն զամենեսեան ժողովուրդ աստուածեղէն գեղիս աւրհնէ, ամէն:

 

ՃԱՌԸՆՏԻՐ

Փիրղ. 6273, էջ 319, նաեւ 4515, էջ 210, Վանի Տիրամայր եկեղեցի

 

Գրիչ` Վարդան

Վայր` Վան

 

… Եւ արդ, գրեցաւ սա ի թուականիս Հայոց ՋԻԳ. (1474), ձեռամբ անարհեստ գրչի Վարդան սուտանուն երիցու, ի կաթուղիկոսութեան տեառն Ըռըստակէսի եւ մերոյ աթոռակալիս տէր Յովանիսեայ, ի քաղաքիս, որ կոչի Վան, ընդ հովանեաւ սուրբ Աստուածածնիս եւ սուրբ Վարդան քաջ զօրավարիս:

… Եւս առաւել [յիշեցէք] ստացողի գրոյս խոջայ Մուրատին, եւ ծնողաց նորին Ջանիբէկին եւ Շամշայ-Խաթունին, եւ կենակցին Ասլինփաշին, եւ նորին ծնողացն խոջայ Փօլատին եւ Ալամշին, եւ Վարդան մեղապարտ գծողիս, եւ իմ ծնողացն Յովաննէս քահանային եւ Զմրութին, եւ որդոյ իմոյ Յովանիսին…:

 

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Երեւան 216

 

Գրիչ` Պաւղոս

Վայր` Ծղաքու վանք

 

… Որոյ ցանկացող եղեալ սուրբ Աւետարանիս աստուածասէր, հաւատարիմ եւ երկիւղած տանտիկինն խաթուն Գուլփաշէն եւ ստացաւ զսա ի հալալ վաստակոց իւրոց, յիշատակ հոգւոյ իւրոյ, եւ ծնաւղաց իւրոց Մկրտչին եւ  Շայմէլէքին, եւ եղբաւրն իւրոյ պարոն Սադաղին, եւ զաւակացն իւրոց` գնացելոցն առ Քրիստոս` Խալիֆին, եւ քւերն իւրոյ Շամշա-Խաթունին, տէր Տիրկանն, եւ Ամիր-Մելիքին, եւ Մարտիրոսին, եւ առն Գուլփաշին` Ճանիբէկին, Շնորհւորին, եւ  Նադար-Փաշին, Մխիթարին, Ղարիպշին, եւ զաւակի Սադաղին` ծաղկեալ Դանիէլին, զոր տացէ նմա տէր աստուած ընդ երկայն աւուրս, եւ զաւակի Խալիֆին:

Եւ արդ, գրեցաւ սա ի վանըս Ծղաքու, ընդ հովանեաւ սուրբ Աստուածածընի տաճարիս, եւ սուրբ Յակոբայ, եւ սուրբ Գէորգայ զաւրավարիս, ի թըւիս Հայոց ՋԻԳ. (1474), ի թագաւորութեան  Հասան-բէկի եւ որդոց նորին, եւ ի կաթուղիկոսութեան Ըռըստակիսի ընդհանուր Հայոց, եւ Աղթամարա` տէր Ստեփանոսի: Յայսմ ամի, յորում Հասան-բակն  զԲաղէշ խըսարեաց եւ զբազումս ի մարաց ազգէն կոտորեաց. եւ Հայոց ազգիս յոյժ ողորմած է, զի գերի ոչ առնէ. եւ այս ի խնամոցն աստուծոյ պիտի իմանալ:

Վասն որոյ յերեսս անկեալ աղաչեմ ձեզ, ո՜վ սուրբ մանկունք եկեղեցւոյ, յիշեսջիք ի սուրբ յաղաւթս ձեր զմեղսամած գրիչս` զնուաստ եւ զներգեւեալ պիտակ անուն վարդապետս Պաւղոս,  եւ զեղբարքն իմ զխոճա Աղուպն եւ զՆիկողայոսն, եւ զհանգուցեալն ի Քրիստոս զորդի Նիկողայոսին` զտարաժամ փոխեցեալն առ Քրիստոս  զՅակոբն, այլ եւ զհոգեւոր եւ զբազմերախտ հայրն իմ զՂազար րաբունին, եւ զծնաւղքն իւր` զԱստուածատուրն եւ զԱմէն-Տիկինն յիշեսջիք յերկնաբացիկ յաղաւթս ձեր, եւ աստուած-ողորմի ասացէք նոցա:

Դարձեալ, աղաչեմ զձեզ աստուած-ողորմի ասացէք մեր մարմնաւոր ծընաւղացն Մխիթարին եւ Սիրմա-Խաթունին, եւ եղբարցն իմոց` հանգուցելոցն առ Քրիստոս Կիրակոսին եւ Մարտիրոսին, եւ քըւերցն իմոց Էւատ-Մելէքին, Խաթուն-Մելէքին, Գուլպահարին, եւ զաւակի նորին` Մուրատին…:

Դարձեալ, աղաչեմ զձեզ աստուած-ողորմի  ասացէք կրկնապատիկ ստացողի սուրբ Աւետարանիս Գուլփաշին, եւ ծնաւղացն իւրոց` հաւրն Մըկրտչին եւ մաւրն իւրոյ Շայմելեքին, եւ առն Գուլփաշին` Ճանիբէկին, եւ զաւակի նորին  Խալիֆին, եւ զաւակի նորին Էդգարին, ամենեցուն առ հասարակ…:

Դարձեալ, աղաչեմ զձեզ, որք հանդիպիք սմա լի բերանով աստուած-ողորմի ասացէք մեր խաթուն հարսինն` Նուպարին…:

 

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Փիրղ. 6273, էջ 319, նաեւ 4515, էջ 210-211, Վան` Տիրամայր եկեղեցի

 

Գրիչ` Վարդան

Վայր` Վան

 

… Եւ արդ, ես անարժան սուտանուն քահանայ Վարդան եւ որդեակս իմ Նիկողայոս էրէց գրեցաք զսուրբ Աւետարանս ի քաղաքս որ կոչի Վան, ընդ հովանեաւ սուրբ Աստուածածնին եւ սուրբ Վարդան զօրավարին, ի թուականութեանս Հայոց ՋԻԳ. (1474), ի թագաւորութեան Հասան-բէկին, եւ ի հայրապետութեան տեառն Սարգսի նորընծայ կաթուղիկոսին, եւ մերոյ աթոռակալացս սուրբ ուխտիս Վարագայ` տէր Յովհաննէսի:

Լուսափայլ մարգարտիս ցանկացաւ աստուածասէր տանուտէրն Յովանէսն, եւ եղբայրն իւր Յոհանէսն, եւ քոյր իւր Խաբիթ-Խաթունն…:

 

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Երեւան 4779

 

Գրիչ` Յովանէս

Վայր` Խիզան

 

ա

 

… [Եւ արդ, գրեցաւ սուրբ ԱւետարանսԹ ի մեծ թուիս Հայոց ՋԻԳ. (1474), ի կաթուղիկոսութեանն հայկազեան սեռի տեառն Սարգսի, եւ ի մերոյ կաթուղիկոսութեան Աղթամարայ տեառն Ստեփաննոսի, եւ ղանութեանն  Հասան-Բէկի:

Եւ արդ, գրեցաւ սուրբ Աւետարանս ի քաղաքիս, որ կոչի Խիզան, ընդ հովանեաւ սուրբ Աստուածածնի, եւ սուրբ Յարութեանն, եւ սուրբ Սարգսի զաւրավարին եւ որդւոյ նորա Մարտիրոսի, եւ սուրբ Գէորգեայ, որ է հեռի:

Այլ եւ, գրեցաւ սուրբ Աւետարանս ձեռամբ Յովանէս քահանայի սուտ եւ ախմար գրչի եւ անարժանի, եւ իմ անընդունակ գոլով յարուեստ գրչութեան եւ բազում  մեղաց ցնորիւք պաշարեալ: Այլ ըստ կարի մերում, զոր պարգեւեաց մեզ մարդասէր հոգին սուրբ բազում աշխատասիրեալ իմ ի սմայ:

Արդ, աղաչեմ զամենեսեան յիշեցէք ի Քրիստոս զանարժան գրիչս զՅովաննէս քահանայ, եւ զծնաւղսն իմ զԹումայ քահանայն, եւ զԽոնդ-Մելիքն, եւ զմեծ մայրն իմ զՍուլտանն, եւ զհաւրեղբայրն իմ զՅոհաննէսն, եւ զուսուցիչն մեր  զՄկրտիչ քահանայն, եւ զորդին իւր զՅովանէս քահանայն եւ որ բազում աշխատութեամբ սնոյց զմեզ` զվարձս բարեաց պարգեւեսցէ Քրիստոս իւրեանց եւ իւրեանց ծնաւղացն, ամէն…:

… Արդ, որք ճաշակէք յաստուածային բուրաստանէս եւ յամենալիր սեղանոյս յիշեցէք ի Քրիստոս զերիս երանեալն եւ զառատասիրտն` զհաւատարիմ տանուտէրն զՍահակն, եւ զեղբայրն զԱտոմ, եւ զկողակից[ք]ն նոցին` զԽաթուն եւ  զԱնա, այլ եւ զաւակն իւրեանց զԱւետիս, եւ զԲըրիւ, զԳրիգոր, զՅովանէսն, զԹուխմանուկն, մանաւանդ զդստերքն նոցին` զԽաթուն-Մէլէք, զԹամար, այլ եւ զազգն ամենայն եւ զամենայն արեան մերձաւորսն նոցա…: ծաղկող` Ներսէս եպիսկոպոս

 

բ

 

Զծաղկող սուրբ Աւետարանիս զՆերսէս եպիսկոպոս Աղթամարայ յիշեցէք ի Քրիստոս:

 

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Երեւան 5738

 

Գրիչ` Յովսէփ

Վայր` Հիզանայ երկիր

 

ա

 

… Արդ, կատարեցաւ աստուածախօս եւ տիեզերաքարոզ սուրբ Աւետարանս ի խնդրոյ պատուական եւ հաւատարիմ եւ սրբասէր կրօնաւորին Մովսէս փիլիսոփային, զոր տէր աստուած բարեաւ վայելել տացէ իւրն եւ լաւ պահողաց սորա, ամէն:

Զոր եւ խնդրեմք ի տեառնէ աստուծոյ մերմէ Յիսուսէ Քրիստոսէ, զի ընկալցի զսա, որպէս պատարագն Հաբելի եւ զԱբրահամու եւ զամենայն նախահարցն սրբոց: Եւ որպէս հայեցաւ ի Հաբէլ եւ ի պատարագն նորա, նոյնպէս հայեսցի հաճեսցի ընդ  Մովսէս կրօնաւորն, եւ ի ծնաւղսն իւր` ի Վարդանն եւ ի Յարմէլիքն, եւ յեղբայրն իւր Սարգիս, եւ թողութիւն շնորհեսցէ ամենայն յանցանաց նոցա եւ ամենայն արեան մերձաւորացն իւրոց…:

Եւ արդ, ես` ունայնս ի բարեաց գործոց, որ անուամբ եմ եւ   եթ եւ ոչ արդեամբք,  որ ձայնիւ բարձրացեալ երէց գոլով եւ հոգով կորացեալ եւ մտաւք մոլար, ըստ իմում տկարութեանս գրեցի զսուրբ Աւետարանս յերկիրս  Հիզանայ, ի գեաւղս որ [Ս]որի կոչի, ընդ հովանեաւ սուրբ Աստուածածնին եւ սուրբ Քրիստափորին եւ յայլ ամենայն սրբոցս, ի հայրապետութեան տեառն Ստեփանոս կաթողիկոսի Ախթամարայ, եւ ի ղանութեան բռնաւորին տաճկաց Ուզուն-Հասանի, եւ ի թվակ անութեանս Հայոց ՋԻԳ. (1474) գրեցաւ, ձեռամբ Յովսէփ մեղաւորի, ի խնդրոյ մաքուր եւ սուրբ կրաւնաւորին Մովսեսի, յիշատակ հոգոյ իւրոյ եւ ծնօղաց իւրոց…:

… Կրկին, աղաչեմ [զձեզ, ո՜վ դասք] լուսերամ քահանայից, յորժամ ընթեռնուք կամ աւրինակէք զսուրբ գիրս` խնդրեցէք ձեր սուրբ աղօթիւքդ մեղաց թողութիւն անարժան գրչիս`  Յովսէփ մեղաւորիս, եւ աստուած-ողորմի ասացէք ինձ, եւ իմ ծնաւղացն Յովանէս քահանայի եւ Հռիփսիմի, եւ կենակցին իմոյ Խոնդքարի, եւ որդոց իմոց Գրիգորի, եւ այլոցն, եւ ամենայն ազգականացն իմոց, ամէն…:

Աստուած ողորմի ԹաժԱռաքելին եւ Խաթունին, որ զտեղիքն երետ ի տունս, զի գրեցաք զԱ[ւետարանս]: նկարող` Կարապետ

 

բ

 

ԶԿարապետ նկարողս յիշեա ի Քրիստոս:

 

ՃԱՇՈՑ

Երեւան 9093

 

Կազմող` Դաւիթ

 

ա

 

Փառք… որ ետ կարողութիւն սրբասնեալ եւ երջանիկ սուրբ կրաւնաւորին տէր Մաթիոսին, այլ եւ զհաւրեղբարն իմ զխոճա Շահրիման, եւ զորդին իւր զԹաջիմանն, եւ ծնաւղաց նոցին` հաւրն Սաւալանին եւ մաւրն Թամարին, եղբաւրն Բարաքշախին: Այլ եւ զհանգուցեալ եղբարն իմ, որ առ Քրիստոս է գնացեալ` զԱհլիմանն եւ զՂարամանն:

Աստուած-ողորմի իւրեանցըն եւ տայ լսել զերանաւէտ ձայն, եթէ` Եկայք աւրհնեալք հաւր իմոյ, ժառանգեցէք զպատրաստեալ զձեզ զարքաութիւն աստուծոյ: Յիշեցէք ի սուրբ յաղօթս ձեր զՇահրիմանն, եւ զկողակիցն իւր զՆազմէլիքն, որ ետ կազմել եւ նորոգել զսուրբ գիրքս յիշատակ իւրըն, եւ ծնաւղաց իւրոց, եւ ամենայն արեան մերձաւորաց իւրոց` կենդանեաց եւ հանգուցելոց…:

Ի կաթողիկոսութիւն տեառն Յոհանիսի, ի հայրապետութիւն տէր Վարդան եպիսկոպոսին, թվականութիւն հայկազան տումարիս ՋՃԻԳ. (1474)…:

 

բ

 

Ո՜վ դասք լոյսերամ քահանայից… զմեղօք մեռեալ ոգի զԴաւիթ կազմող սուրբ գրոցս յիշեսջիք ի սուրբ եւ յերկնաթռիչ յաղօթս ձեր, եւ աստուած ողորմի ասացէք…:

Ծանի'ք, ո՜վ սուրբ քահանայք, որ գրոց թուղթս Թաւրէզի է, եւ խիստ կտրատել էր եւ դառնութեամբ ոսլայեցի ու կազմեցի ըստ մեր կարեացս, առանց դրամ, իմ հոգոյս համար եւ իմ ծնօղացն` Հասան-բէկին եւ  Խոնդ-Խաթունին: Ով ոք հանդիպի սմայ կարդալով կամ աւրինակելով` յիշեցէք զմեզ…, եւ զշիրակ եղբայրն մեր զտէր Թադէոս ճգնաւորն յիշեցէք, որ բազում աշխատեցաւ ի հետ գրոցս կազմելուն եւ զնայ յիշեցէք ի սուրբ յաղօթս ձեր, եւ դուք յիշեալ լիջիք առաջի Քրիստոսի, ամէն:

Կազմեցաւ սուրբ գիրքս ի թուականիս Հայոց ՋԻԳ. (1474), ի փառս Քրիստոսի աստուծոյ մերոյ:

 

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Վրաստանի Կենտրոնական պատմական արխիւ, ֆոնդ 233, հմր. 544

 

գրիչ` Ստե[փանոս]

Վայր` Կիւրղի վանք

 

… Արդ, ես նուաստս եւ յետնեալ հողս Ստե[փանոս ծո]յլս եւ ան[պիտանս ի] եպիսկոպոսաց դասուց եւ անարհեստս ի գրչաց…:

Արդ, գրեցաւ սա ի թուականութեանս Հայոց Ջ. եւ ԻԳ. (1474)-ն, ի վանքս որ կոչի Կիւրղի, ի յառաջնորդութիւն տէր Ստեփանոսի եւ Կարապետ վարդապետի,  ընդ հով[անեաւ սրբոյ] նշանաց տա]ճարացս սուրբ Աստուածածնիս, եւ սուրբ Լուսաւորչիս, եւ սուրբ Յովհաննու աւետարանչին…:

Ես` Սահակ` երէցս Խուռնաւիլու, որ փափաքեցա այս սուրբ եւ աւետաքարոզ Աւ[ետարանիս ||… գրել տուի զսուրբ Աւետարանս յիշատակ ինձ եւ ծնողաց իմոց եւ զաւակաց եւ ամենայն արեան մերձաւորաց, ի հալալ արդեանց իմոց եւ եդի յիշատակ ի Վաւտռին ժամատեղն` ի դուռն սուրբ Առաքելոցն. ով ոք իշխանութիւն չունի զօետարանս հանել ի ժամայտեղացս ծախելով կամ գրաւելով…:

 

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Նոր Ջուղա 413, Ս. Տ. Ա. եւ Մ. Տ. Մ.

 

Գրիչ` Զաւրվար

Վայր` Տիվրիկ

 

… Եղեւ զրաւ գրչութեան աւետաբեր մատենիս ի քաղաքիս Տիվրիկոյ, ի դուռն սուրբ Սարգսի, ի թուականիս Հայոց ՋԻԳ. (1474) ամի, ձեռամբ անարհեստ գրչի Զաւրվար երիցու, ի խնդրոյ բարեպաշտ եւ հոգիընկալ ծերուն   որ ստացաւ զսա ի յիշատակ իւր, եւ ծնաւղաց իւրոց, եւ ամենայն արեան մերձաւորացն, եւ աստուածասէր կնոջն Բաղդատ-Խաթունին, եւ իւր աղբօրորդւոյն Զաքարին, Քոչկանն եւ Ամիր-Եդիլին, եւ այլ արեան մերձաւորացն:

Ի թվականիս Հայոց ՋԻԳ. (1474) ամի, ի դուռն սուրբ Առաքելոցն:

Ո՜վ սուրբ քահանայք, ով ոք որ հանդիպի սմա կարդալով կամ աւրինակելով` աստուած-ողորմի ասացէք  Բաղդատ-Խաթունին. ով ոք զայս սուրբ Աւետարանս հեռացնէ եւ կամ ի յայլ տեղ տանէ ի դրանէ սուրբ Առաքելոցն` զպարգեւքն Յուդայի առնէ եւ զանէծքն Կայենի առնէ ինքն եւ իւր մասնակիցքն, որ զայն կամենան, եւ իւր ննջեցեալքն, ամէն:

Եւ այլ ով ոք ոչ ունի իշխանութիւն Աւետարանիս, զի սուրբ Աւետարանս ի ձեռն տէր Մկրտչին է եւ նարա է տըւած եւ է:

 

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Երեւան 7835

 

Ստացող` Մկրտիչ

 

ա

 

… Արդ, որ ճաշակէք յաստուածային բուրաստանէս եւ յամենալի սեղանոյս` լի սրտիւ եւ առատ բերանով աստուած-ողորմի ասացէք բարեպաշտ տանուտրոջն Մխիթարին, եւ իւր կենակցին Խոնդ-Խաթունին, եւ որդւոյն Մարտիրոսին, եւ քորոջն Ասէլ-Մէլեքին, եւ որդւոյն Մարտիրոսին, եւ Աբուլին, եւ Կամրագէլ սարկաւագին, եւ Սիրունբէկին, եւ մօրն Ազըզին, եւ Կարապետին, եւ որդւոյն Ասլանին, եւ եղբօրն Ատոմ սարկաւագին, եւ մօրն Խաթ-Մէլէքին, եւ հարսին Թարթիփշին, եւ Մըսըր-Մէլէքին, եւ որդոցն Աւագին եւ Դարմանին, քըւերն Խոնձա-Խաթունին, եւ Յովանիսին, եւ այլ ամենայն արեան մերձաւորաց իւրոց` կենդանեաց եւ հանգուցելոցն. եւ աստուած-ո ղորմի ասացէք նոցա եւ Մարգարայ գրչին, ամէն:

Թուական ՋԻԳ. (1474):

Դարձեալ, յիշեցէք ի Քրիստոս զՄկրտիչ աբեղայս, զԽաչատուրն, զհայրն իմ զԱբրահամ, եւ զմայրն իմ զՍու[լ]տան-Մելիք, եւ զեղբայրն իմ զԱմիրբէկն, եւ զկենակիցն իւր զՅուստիանէն, եւ զմիւս եղբայրն իմ զՈվսէփն, եւ զքորն  Խոնձա-Խաթունն, եւ զհօրեղբայրն իմ զՍտեփանոսն, եւ զիւր կենակիցն զԱզիզ-Խաթուն, եւ զիւր որդիքն զՍարգիս, եւ զԿարապետն, եւ զՄինաս սարկաւագն, եւ զհարսներն զՄեհրուբան եւ զԳայիանէն, եւ զմիւս հօրեղբայրն իմ  զՅովանէսն, որ տարաժամ մահուամբ փոխեցաւ ի Քրիստոս, եւ զկենակիցն զԳուհարն, եւ զորդին զՄովսէս, եւ զքորն զԽալիմ-Խաթունն,  եւ աստուած-ողորմի ասացէք  նոցա…:

Եւ արդ, ես` կենդանի Մխիթարս քարգործ` ետու զսուրբ Աւետարանս ի ձեռն Մկրտիչ աբեղային, որ հոգեւոր որդեակ է ինձ, որ հանապազ կարդայ եւ խնամ տանի ի վերայ, եւ աստուած-ողորմի ասէ:

Եւ արդ, մի ոք իշխեսցէ հեռացուցանել զսա յետ իմ անցմանն, ոչ ի մերոց եւ ոչ յաւտարաց` դաւ ինչ առնելով կամ գողանալով. եթէ ոք յանդըգնի եւ կամ հակառակէ` նա Յուդայի մասնակից լինի եւ այլ խաչահանուացն, եւ ընդ Սիմոնի կախարդին տանջի, եղիցի, եղիցի…: գրիչ` Մարգարայ

 

բ

 

Վա'յ, որ զրոյցն զիս կու խափանէ ի գրելոյ: նկարող` Կարապետ

 

գ

 

ԶԿարապետ նկարաւղ սուրբ Աւետարանիս յիշեցէք ի Քրիստոս:

 

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Երեւան 3330 հետ.

 

Ստացող` Յակոբ

 

Զվերջի ստացող սուրբ Աւետարանիս զ[Յ]ակոբ քահանայ, եւ զեղբայրքս իմ զՅովհանէսս եւ զԱնտոնս…, եւ զծնողսն մեր Թուխթամուրն, եւ զմայրն  զՆարդանն, եւ զամենայն արեան մերձաւորսն յիշեցէք ի սուրբ յաղաւթս ձեր, եւ զեղբաւրորդիս զՍարգիս սարկաւարքս, զոր տէր աստուած վայելել տացէ, ամէն:

Արդ, յերես անգեալ աղաչեմք զսրբասնեալ քահանայքտ զընթերձողքտ սուրբ Աւետարանիս, յիշման արժանի արարէք, որ ի հալալ յընչից իմոց ստացայ եւ ետու կազմել յիշատակ ինձ եւ ծնողաց իմոց, որք զիս յիշէք եւ դուք յիշեալ լիջիք ի Քրիստոսէ աստուծոյ մերոյ, ամէն:

Զկազմող` Գրիգոր անարժան քահանայ յիշել աղաչեմ. թվ. ՋԻԳ. (1474) կազմեցաւ:

 

ԳԱՆՁԱՐԱՆ

Երեւան 474

 

Գրիչ` Ալեքսիանոս

 

… Գրեցօ այս հոգեւոր գանձարանս ի թվ. Հայոց ՋԻԳ. (1474), ձեռամբ անարժան եւ անարուեստ ծրողի Ալեքսիանոսի, անարժանս ի կարգից:

Այլ եւ աղաչեմ զամենեսեան խոշորութեան եւ սղալանաց գրոյս անմեղադիր [լե]րուք, զի առաջի գիրն էր. եւ հեծեծանօք յերեսս անկեալ աղաչեմ, զի որք տեսանէք, կարդայք եւ օրինակէք յիշեցէք զանարժանս ի յաղօթս ձեր եւ [աստուած] զձեզ յիշէ յիւր արքայութիւնն, ամէն:

 

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Երեւան 4638

 

Գրիչ` Սարգիս

 

… Գրեցաւ ի թվականիս ՋԻԳ. (1474)… ընդ հովանեաւ սուրբ Աստուածածնիս, եւ սրբոյն Գրիգորի մեր լուսաւորչին, եւ կենսակիր սուրբ Նշանիս: Բայց գրեցաւ սա ի վայելումն դեռաբոյս  Սարգսի, ի վայելումն անձին իւրոյ, եւ յիշատակ ծնաւղաց իւրոց: Եւ արդ, ես` նուաստ Սարգիս, յերես անկեալ աղաչեմ զամենեսեան, որք հանդիպիք սմայ կամ տեսանէք` մեղաց թողութիւն խնդրեցէք ինձ, եւ հաւրն իմոյ Մախտումին, եւ մաւրն իմոյ Թագուհին, եւ եղբարցն իմոց զԱլամշին, Իշխանին ||

 

ՇԱՐԱԿՆՈՑ

Երեւան 8971

 

Գրիչ` Գրիգոր

 

… Շնորհիւ տեառն սկսայ եւ ողորմութեամբ նորին կատարեցի զտառս որ կոչի Շարակնոց, ի լաւ եւ յընդիր աւրինակէ, որ կոչի Խըլկցի, ձեռամբ իմով Գրիգորի  անուամբ միայն աբեղայի, որ զանունն ունիմ եւ զգործն ոչ: Արդ, որք աւգտիք ի սմանէ ուսմամբ կամ աւրինակելով, յիշեցէք յաղաւթս ձեր, եւ որք յիշէք` յիշեալ լիցիք ի Քրիստոսէ:

Ի թվ. ՋԻԳ. (1474):

Զստացող Շարակնոցիս զհաւատարիմ եւ զերկիւղած ծերունին զՄկրտիչն աղաչեմ զամենեսեանդ, որք հանդիպիք այսմ երգարանի յիշման արարէք արժանի, որ ըստացաւ զսայ վասն յիշատակի հոգոյ իւրոյ եւ ի վայելումն ||, զոր տէր աստուած վայելել տացէ երկարեալ ամօք, ամէն:

Արդ, աղաչեմ զմանկունսդ սուրբ եկեղեցոյ յիշել սրտի մտաւք ի սուրբ յաղաւթս ձեր զվերոյգրեալքս ի սմա զՄկրտիչն, հանդերձ  կենդանեաւք եւ ննջեցելովք եւ ամենայն արեան մերձաւորաւք. եւ որք յիշէք` յիշ[եալ] լիջիք ի Քրիստոսէ, որ է յաւիտեանս, ամէն: