54.
ՅՈՎՀԱՆՆԷՍ
ԵՊԻՍԿՈՊՈՍ,
ՍԱՐԳԻՍ
ԵՊԻՍԿՈՊՈՍ
ԵՒ
ԴԱՒԻԹ
ԱԲԵՂԱՅ
Նուիրակք
Սուրբ
Էջմիածնայ
†
ՋԾԵ=1506
հոկտ.
17
շբ.
Ինըն
հարիւր
Հայոց
թուական,
Յիսուն
եւ
հինգ
թիւ
աւելեան,
ՅԷջմիածնէն
նուիրակք
եկան,
Բոլոր
աշխարհս
Հոռոմոց
տան:
Յոլով
մեռոն
կայ
ընդ
ինքեան.
Մեծ
նամակով
եւ
օրհնութեամբ,
Եկեալ
հասին
Բիւզանդիան,
Որ
է
Ստամպօլ
`
սըրբոց
կայան:
Ով
որ
տեսաւ
զնոսա
լըման,
Իբր
ըզհրեշտակ
ընդունեցան.
Մեծն
Յօհաննէս
`
սըրբոց
նըման
Եպիսկոպոս
ազնուական:
Վանք
՚ւ
անապատք
ուրախացան,
Յորժամ
տեսին
ըզերեսեան,
Ըզտէր
Սարգիս
եպիսկոպոսն,
Եւ
ըզԴաւիթ
կոյս
աբեղայն:
Անուանք
նոցա
համբաւեցան,
Սուրբ
օրհնութիւնք
որ
կարդացւան,
Եկեղեցիք
բերկրեալք
ցընծան,
Եւ
ժողովուրդս
որ
օրհնեցան:
Նըւիրկեցին
զքաղաքս
լըման,
Եւ
նաւեցին
քաղաք
Կաֆայն.
Կաֆայեցիք
խիստ
ցընծացան,
Իբր
զառաքեալսն
տէրունական:
Ելեալ
գնացին
Ղարապօղտան,
Սէչով
քաղաք
քրիստոնեայք
կան.
Ամենն
տեսին
ուրախացան,
Մինչ
ի
պարոն
եւ
ոյթերնայն:
Սէչովացիք
զնոսա
տեսան,
Խիստ
պատուեցին
եւ
օրհնեցան.
Իլով
քաղաքն
յուղարկեցին,
Շատ
քրիստոնեայք
որ
ի
հոն
կան:
Իլովացիքն
երբոր
տեսան,
Հանց
պատուեցին
սըրբոց
նըման,
Զինչ
սուրբ
Գրիգոր
պետ
պարթեւեան,
Լուսաւորչին
թոռանց
նըման:
Ցընծան
նոքա
ի
ժողովն
այն,
Շուրջառք
եւ
զգեստք
խիստ
պատուական,
Իլով
քաղքէն
առին
ելան,
Դարձեալ
եկին
ի
Աղքիրման:
Երբոր
հասան
ի
Աղքիրման,
Խիստ
խընդութեամբ
բերկրեալ
ցընծան.
Անտի
նաւեալ
եկան
հասան,
Որ
է
Պօլիս
Կոստանդիան:
Հիւրեր
եկին
մեզ
աննըման,
Զինչ
ըզհրեշտակք
Աբրահամեան.
Ոնց
Ստամպօլցիք
զնոսա
տեսան,
Տեառն
Աստուծոյ
շատ
գոհացան:
Անդ
ժողովուրդք
ժողովեցան,
Եւ
ասացին
ամենեքեան,
Թէ
«
Մի
'
երթայք
դուք
միաբան
`
Կաթողիկոսն
եղեալ
վախճան
»:
Յայնժամ
նըստեալ
եւ
խորհեցան,
ԶԴաւիթ
ղըրկեն
ի
տեսութեան,
Ոնց
որ
հասաւ
յԱմասիան,
Լուք
մատնեցին
զինքն
ի
յատեան:
Անդ
անօրէնք
ժողովեցան,
Որդիքըն
նեռ
եւ
կորըստեան,
Պիղծ
Յուդայի
եղեն
նըման,
Որ
մատնեցին
զՏէրն
ի
յատեան:
Ցասմամբ
եկեալ
զԴաւիթ
տարան,
Պարոն
որդոյն
դուռն
ի
տիվան,
Ասին
չաշուտ
են
միաբան,
Սօֆին
ղըրկել
ի
Ֆրանկիստան:
Եդին
ի
բանտ
եւ
ի
զընտան,
Զինքն
մատնեցին
ի
ըսկէնճան,
Ըզխեղճ
մարմինն
ի
տաքացան,
Ի
չարչարանքըն
մաշեցան:
Անտի
տուեալ
ի
զօրական,
Վիզն
ի
զէնճիլ,
ձեռն
ի
կիլապչան,
ԶԴաւիթ
բերին
ի
մեծ
տիվան,
Տարին
ձգեցին
ղափուճոցն
օտան:
Լուք,
ղափուչիքն
ամենեքեան,
Ի
ձի
հեծեալ
վանքըն
հասան.
Երբ
նուիրակքն
զնոսա
տեսան,
Զահի
հարեալ
զերդ
զուռ
դողան:
Եկեալ
տարան
զնոսա
լըման,
Ի
մեծ
վէզիրն
Ալի
փաշան.
Յայնժամ
տեսեալ
ըզերրորդեան,
Ասէ.
«
Բերէք
վաղն
ի
տիվան
»:
Բերին
զինքեանք
վաղն
ի
տիւան,
Հաւսար
նըստան
երեք
փաշան,
Հարցաքըննեն
զամենեսեան,
Սուչ
մի
գըտնուն
նոցա
վերան:
Անտի
ելեալ
խոնտքար
մըտան,
Նա
էր
աս՚ցեալ
դիժար
հրաման.
Ասաց.
«
Ձգեցէ
'
ք
ղափուճոցն
օտան,
Մէկ
քանի
օր
տան
ըսկէնճան
»:
Նոքա
ելեալ
ամենեքեան,
Ի
Խոնտքարէն
առեալ
հրաման,
Լուք
կացուցին
այլ
մի
տիվան,
Ըմբըռնեցին
առեալ
տարան:
Սուրբ
Յովհաննու
պէս
բանտ
տարան,
Զինչ
Քրիստոսի
օրն
ըմբըռնման.
Ի
չարչարանքըն
զանազան,
Աւել
աւուրս
հնգետասան:
Օրն
էր
շաբաթ
սուրբ
կատարման,
Նահատակացըն
երրորդեան,
Գըլխատեցին
զամենեսեան,
Լոյս
կիրակի
`
օր
յարութեան:
Յովհաննու
պէս
գըլխատեցան,
Կամ
Յակոբու
առաքելեան,
Որ
է
մարմինն
ի
ըսպանման,
Զաւուրս
երրորդ
անթաղ
մընան:
Սըրբոց
մարմինքն
որ
հոն
կեցան,
Ոչ
յերեսներն
թարշամեցան,
Լոյսն
էր
իջեալ
աստղանըման,
Զայն
լոյս
տեսեալ
շատ
մըսըլման:
Յետոյ
գնացեալ
Էմին
խօճան,
Մօտ
մեծ
վէզիրն
Ալի
փաշան,
Իբր
ըզՅովսէփ
Արեմաթեան,
Խընդրել
զմարմինն
տէրունական:
Նա
էր
տուեալ
աղէկ
հրաման.
«
Գընա
թաղէ
զամենեսեան,
Զամէն
ատէթն
արէք
լըման,
Զինչ
ձեր
օրէնքըն
տայ
հրաման
»:
Իսկ
վարդապետք
ժողովեցան,
Եպիսկոպոսք
հաւաքեցան,
Եւ
կրօնաւորք
շատ
միաբան,
Սըրբոց
թաղումն
գումարեցան:
Երիցանիք
խիստ
զանազան,
Մեծ
ու
կըրտսեր
աշխարհական,
Ի
հոն
հասին
ամենեքեան,
Եւ
սուրբ
թաղմանն
արժանացան:
Րամիւ
կանգնին
կարգ
կատարման,
Եւ
կատարեն
զամէնն
լըման,
Պատնեն
զմարմինքըն
միաբան,
Եւ
սահմանեն
ի
մի
տապան:
Կանայք
բազում
ժողովեցան,
Լալականներ
ողբերգական,
Շատ
լացուցին
զամենեսեան,
Մինչ
սար
ու
ձոր
ի
լաց
ելան:
Երեք
մանկանց
սըրբոց
նըման,
Երեքըն
մի
տապան
եդան,
Արժանացան
սուրբ
հանգըստեան,
Դուք
այլ
կացէք
ուրախութեան:
Րամիւ
զամէնքըդ
միաբան,
Զձեզ
աղաչեմ
զամենեսեան,
Ես
Յովհաննէսըս
անարժան,
Եմ
քահանայ
գործովս
ունայն:
Նըւիրկերուն
օր
կատարման,
Սակաւ
բաներս
որ
գըրեցան,
Ով
ոք
ասէ
ըզհայր
մեղայն,
Յիշեալ
լիցի
յարքայութեան:
Այս
գործեցաւ
ի
մեծ
թուական,
Ինըն
հարիւր
թիւն
էր
լըման,
Յիսուն
եւ
հինգ
թիւ
յաւելեան,
Հոկտեմբերի
եօթնեւտասեան:
Զձեզ
աղաչեմ
զամենեսեան,
Ո
՜
վ
ընթերցողք
տեարք
սըրբազան,
Թաղսիրութիւն
չանէք.
Արարիչն
Աստուած
օրհնէ
զձեզ.
անմեղադիր
լերուք,
զի
կար
մեր
այս
էր: