84.
ՊԱՏՈՒԱԿԱՆ
ԿԱՄ
ԱԶԻԶ
ԿԻՆ
ԱՐՓԱՅԵՑԻ
†
ՌՃԺԸ=1668-9
Կինս
այս
Պատուական
`
էր
ի
Վայոց
ձորոյ,
ի
գեղջէն
Արբայ,
դուստր
Խաչկայ.
եւ
եղեւ
խօսեցեալ
ընդ
ումեմն
երիտասարդի
Միրման
կոչեցելոյ:
Յաւուր
միում
անկաւ
երիտասարդն
ընդ
նմա.
որ
եւ
յղացեալ
`
եւ
ծնաւ
որդի:
Իսկ
եւ
իշխանն
Նախչուանայ
Մուրատ
-
խան
-
Սուլթան
կամեցաւ
ըմբռնել
զերիտասարդն.
եւ
նա
իմացեալ
փախաւ
եւ
գնաց
յԱրարատ
`
ի
Նորագաւիթ
գիւղ:
Եւ
իշխանն
առաքեալ
տարաւ
առ
ինքն
զկինն
Ազիզ,
քանզի
այս
էր
անունն
նորա,
որ
թարգմանի
Պատուական:
Ասէ
ցնա
սուլթանն.
«
Դու
ընդէ՞ր
արարեր
բոզութիւն,
եւ
ծնար
շնութեամբ
որդի
»:
Ասէ
կինն.
«
Ես
ընդ
ամուսնոյ
իմոյ
անկայ,
եւ
ի
նմանէ
ծնայ.
եթէ
ամուսնութիւնն
մեղս
իցեն,
ապաքէն
դուք
ամենեքեան
ամուսնացեալ
էք
»:
Ասէ
իշխանն.
«
Մեք
օրինօք
եմք
ամուսնացեալ
`
եւ
ո
'
չ
որպէս
դու
բոզութեամբ
»:
Ասէ
կինն.
«
Օրինօք
ամուսինն
մին
լինի,
եւ
դուք
բազումս
առնուք.
վասն
որոյ
ամենեքեան
բոզ
էք
»:
Ասէ
իշխանն
բարկութեամբ.
«
Հա
՜
յ
ղախպայ,
դու
ի
պատերազմ
մտեր
ընդ
իս.
ինձ
չէ
'
ինչ
փոյթ.
այլ
ե
'
կ
տաճկացի
'
ր.
ապա
թէ
ո
'
չ
`
չարաչար
սպանից
զքեզ
»:
Ասէ
կինն.
«
Բաւական
էր
ինձ
մեղանչումն
պոռնկութեամբ.
իսկ
թէ
ուրանամ
զհաւատս
իմ,
լինիմ
ուրացօղ
`
եւ
բազում
մեղաց
պարտապան
»:
Ասէ
իշխանն.
«
Զայդ
ասելով
ո
'
չ
գոյ
քեզ
հնար
զերծանելոյ
`
բայց
թէ
ոչ
գայցես
ի
հաւատս
մեր
»:
Ասէ
Ազիզն.
«
Ուղիղ
հաւատ
եւ
օրէնք
այս
որ
ունիմ
ես,
այլ
հաւատ
ոչ
գիտեմ
»:
Հրաման
ետ
իշխանն
դահճացն
`
եւ
ասէ.
«
Կապեցէ
'
ք
տոռ
զմէջս
դորա,
եւ
տարեալ
կախեցէ
'
ք
ի
մինարայէն,
եւ
սպառնացէ
'
ք.
եւ
թէ
ոչ
ուրանայ,
կտրէ
'
ք
զպարանն
`
եւ
արկէ
'
ք
ի
վայր,
զի
անկեալ
մեռցի
»:
Եւ
առեալ
տանէին
զնա
կռփահարելով
եւ
հարկանելով.
եւ
հանին
ի
գլուխ
մինարային
արտաքոյ
քաղաքին,
կախեալ
`
հարկանէին
ծայրիւ
թրոյն,
եւ
ասէին.
«
Սալաւաթ
ասա
'
Մահմատին,
ահա
մեռանիս
»:
Ասէ
կինն.
«
Յաւուր
միում
մեռանելոց
եմ,
բարւոք
է
փութով
մեռանիմ
իմով
հաւատովս
`
քան
թէ
ուրացութեամբ
`
օտար
հաւատով
եւ
չար
անուամբ
»:
Իբրեւ
տեսին
դահիճքն
զհաստատ
միտս
նորա,
հատին
զպարանն,
եւ
անկաւ
յերկիր
Պատուականն
այն
կինն
գովելի,
եւ
վախճանեցաւ:
Եւ
ժողովեցան
Նախչուանայ
մեծամեծ
քրիստոնեայքն,
եւ
գնացին
առ
Սուլթանն,
եւ
խնդրեցին
զերանելին
թաղել.
եւ
առեալ
տարան
ի
հասարակաց
գերեզմանն,
եւ
թաղեցին
մեծաւ
պատուով
ի
ՌՃԺԸ
թուին: