ԹՈՒՂԹԵՐ

Տեառն վարդապետի սրբազանի ողջունիւ … յայտ լիցի։

[Զ]օրէն նախնեաց աւանդութեանց ի շարս ոճի նամակաց՝ մոռանալով մոռացայ զառածեալս ի տաղտապանաց անցից փոթորկաց ֆուրթունայից հակակայից. եւ զի՛նչ արասցէ խղճութիւն տկար բնութեանս միում անձին այնքան խռովութեանց։ Ըստ Յոբայն կողկողիմ ի ծերութեանս, եւ զի նա զյոյս իւր պնդեալ տեւեր ասելովն՝ Կարող ես զիս վերստին նորոգել. եւ ես այնմ զի՞նչ ասացից քան թէ նկատումն սպասելս յոփ ի տապանի եւ ոչ այլ ինչ մեղմանալով ի լռութեանցս։ Զի երկին եւ երկիր եթէ ի բարբառ ելեալ լցցէ զիս՝ ոչ են բաւական առ ի սփոփանս ձայնակցութեան լալականիս։ Հայոց պառաւունք առասպելականք օրինակ իմն եթերականաց բուսոց եւ տնկոց զգայականաց բնականաց ճարտասանութեամբ ի շարադրութիւնս ողբոց տաղիցեն՝ ոչ երբեք իցէ փունթ եւ փէսէնթ, եւ ի սպառ իմոյ բորբոքիս զովացումն։ Գոգիցի ի Պալըքլըն զողբն Եւայի ի վերայ Աբիլի, եւ այն՝ զի եգիտ քանի մի զաւակ, զՀելի քահանայ, զԴաւիթ ի վերայ Աբիսողոմի, Հեթմոյ ծերի զԹորոսն տեսեալ արեամբ լուանիլ եւ զԼեւոն տարեալ գերի թշնամին եգիպտացի։ Առաւելան ցաւք Ոլօմպիա ի վերայ Աղեքսանդրի մանկամեռի աշխարհակալի։ Թէպէտեւ մասամբք հոմերականն տաղ պատմութեամբ Դրօյայի անցիցն Բրամիուս մեծի արքայի զիս զարմացուցանէ. եւ վասն այնորիկ Ունայնութի¯ւն ունայնութեանց ասելն Սողոմոնի զիս հաւատարմացուցանէ եւ ի սպառ գրոյն զԱստուած աւարտէ՝ թէ Նա՛ է ճշմարիտ եւ ի նմանէ երկնչիլ բարւոք կարծելի ոչ միայն՝ այլ եւ ի հաւատ զիս թելադրէ։ Զի՞նչ ասացից այսքանեօք, զի պատճառ եղեր զխոցոյ իմոյ զփեճեկ եւ կսկծեցուցեալ ա¯հ ո¯ւֆ բարբառովս զիս առ քեզ խօսեցուցիր սիրելիդ, կատարեցիր զՏեառն հրաման լիովին՝ Հիւանդ էի եւ տեսիք զիս, եւ զամենայն ըստ կարգի ի վերայ տառապելոյս գտանի աստանօր։ Քաղցած եմ մխիթարութեան՝ զիս լիացուցիր, ծարաւ եմ սփոփանաց՝ զիս սփոփեցիր, մերկ ի Հայոց անոպայից՝ սամուրով խիլայեցեր, օտար եմ ի սոպռից՝ ի ծով սիրոյդ նամակի ժողովեցեր։ Հիւանդ՝ ոչ միայն ի տուրեւառ շնչոյս հուր ցոլանայ ի կոկորդս՝ տեսեալ զիս ի բանտ, թէպէտ անգէտ արհամարհեալ զօրինակ այսպիսեաց, այլ եւ քաջդ քան զԹէօփիլէ քեզ գրեցից զնուիրելոյդ, եւ զարդարելոյդ կրկին իմաստիւք քան զԴաւիթ մաղթէ առ Տէր. Հան ի բանտէ զանձն իմ, որ բանտ՝ զի երկին եւ երկիր ինձ բանտ տեսանի կորուսեալ զաստղն ի առաւօտեան։ Զմոխիր որպէս զհաց կերի եւ զը[մ]պելին իմ արտասուօք խառնեցի։

Բաւ է պերճացելոյդ ի գիտութիւն, հերիք է ճոխացելոյդ յիմաստութիւն։ Ես այլ ծերացայ. քանի մի գիրք կայ, թէ կամիս քո յիշատակդ լինիլ՝ ատամ ուղարկեմ, ի քո անունդ արա՛։ Ողջ լե՛ր։

( Ձեռ. թիւ 1058, թղ. 39բ-40բ )