Պատմութիւն Հայոց

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

Թ. * Իսկ յետ ժամանակի ինչ անցելոյ` բերեալ ատելութիւն նախարարացն Հայոց, որ ընդ Պարսից իշխանութեամբն էին, ընդ թագաւորին իւրեանց Խոսրովու, - վասն երթալոյ տակաւին ի նուազումն թագաւորութեան յազգէն Արշակունեաց, յաղագս առաւելեալ ի նոսա գործոց իւրեանց չարաց, ըստ բանից սուրբ քահանայապետիցն առաջնոց եւ այլոց եւս բազում առաքինի արանց, որք անլուռ բերանով բողոք բարձեալ յանդիմանէին զանարժան գործս նոցա եւ զմատնումն ընդ լծով խիստ եւ անաւրէն ծառայութեանն Պարսից, եւ նախագոյն բարբառէին, - երթեալ այնուհետեւ առնէին բանսարկութիւնս առ Շապուհ արքայն Պարսից, ե թէ «Խոսրով զինքն կարծեցուցանէ քեզ սիրելի եւ հնազանդ, եւ այս ամենայն ցուցականութիւն նորա առ քեզ` ստութեամբ եւ ոչ ստուգութեամբ. վասն զի գաղտ ուխտ իւր եւ խորհուրդ ընդ թագաւորին Յունաց է, եւ միշտ հրովարտակաւք եւ երթեւեկ պատգամաւորաւք խաւսի ընդ նմա ի խաղաղութիւն։ 2  Բայց դուք որպէս իմանայք հատուցանել նմա ըստ նորա խաբէութեանն` զայն դուք ոչ իշխէք»։ 3  Եւ կարծէին բանսարկուքն ըստ իւրեանց անմիտ խորհրդոցն` կորուսանել զնա, եւ անձանց եւ աշխարհի բարւոյ իմիք շինութեան լինել պատճառ. եւ ոչ գիտէին, եթէ տակաւին ի մաշումն եւ ի չար ծառայութիւն վասն մեղաց իւրեանց մատնեալ լինին յԱստուծոյ։
       4 Իսկ զայն լուեալ խնդութեամբ եւ ախորժակ ունկնդրութեամբ Շապհոյ արքային Պարսից` հրաման տայր վաղվաղակի հրովարտակաւ զԽոսրով ի դուռն կոչել. եւ նորա չզգացեալ զբանսարկութիւն իշխանացն Հայոց ` վաղվաղակի որպէս առ իւր իշխան եւ բարեկամ ի դուռն հասանէր։ 5  Եւ Շապհոյ թշնամանեալ զնա պատուհասէր, այլ թերեւս եւ վասն յաւժարութեամբ մերժելոյ զնա ի թագաւորութենէն, եւ ոչ յանդիման կամեցեալ առնել զնա չարախաւսացն` վաղվաղակի մերժեալ ընկենոյր զԽոսրով յիշխանութենէ իւրոյ թագաւորութեանն, եւ ուխտէր` այլ եւս ոչ տեսանել զաշխարհն Հայոց, անդէն կալեալ յաշխարհին Պարսից պահէր։ 6  Իսկ իբրեւ մերժեալ լինէր Խոսրով ի թագաւորութենէն` խնդրէին Հայք ընդ Շապուհ` ա՛յլ թագաւոր իւրեանց. եւ նա հաւանեալ թագաւորեցուցանէր նոցա զՎռամշապուհ զեղբայր նորին Խոսրովու, յազգէն Արշակունեաց. եւ թագաւորեցուցեալ զՎռամշապուհ` արձակէր ի Հայս։