Պատմութիւն Հայոց

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
ԻԵ. Եւ գրեալ զայս ամենայն բանս ի նամակին սուրբ քահանայից ժողովոյն, եւ հանդերձ ամենայն նախարարաւքն Հայոց ետուն տանել առ թագաւորն Արեաց Յազկերտ։ 2  Եւ նորա հրամայեալ կոչել զմոգսն եւ զամենայն աւագսն դրանն` ետ բանալ զնամակն զոր առաքեցին Հայք, եւ կարդալ առաջի ամենեցուն։ 3  Եւ լուեալ զբանս նամակին թագաւորն հանդերձ մոգաւքն եւ ամենայն աւագանեաւ դրանն, եւ սրտմտութեամբ բարկութեան գրգռեալ` հարցանէր ցմոգսն եւ ցամենայն Արեաց աւագա նին, թէ «Ձեզ զիա՞րդ թուի, ծառայից այդպիսի աներկիւղ համարձակութեամբ գրել առ իւրեանց տէրն»։ 4  Իսկ դասք մոգուցն եւ ամենայն մեծամեծացն աւագանւոյն դրանն` յոտն կացեալ ասա ցին, թէ «Նոցա զկորուստն անձանց իւրեանց եւ աշխարհի գրեալ է առ ձեզ. բայց ձեզ թէ ո՛րպէս պարտ է ծանուցանել նոցա զձեր տէրութիւն եւ զնոցա ծառայութիւն` զայն դուք իշխէք»։ 5  Առաւել եւս գրգռեալ զթագաւորն եւ զամենայն աւագանին ասելով . «Եթէ ոչ ուստեք ունէին նոքա յայլուստ աւգնականութեան յոյս` զայդպիսի բանդ ի միտս իսկ իւրեանց նկատել չիշխէին, թող թէ նամակաւ առ ձեր թագաւորութիւնդ առաքել»։ 6  Զայս չարախորհուրդն Միհրներսեհ ասէր։
       * իբրեւ լուաւ զայս ամենայն ի մոգուցն եւ յամենայն դրան աւագանւոյն` սրտմտութեամբ զայրացեալ` հրաման ետ վաղվաղակի հրովարտակս առնել յաշխարհն Հայոց եւ Վրաց եւ Աղուանից։ 8  Եւ հրամայէր գրել յերեսին հրովարտակսն, զի ամենայն տանուտեարքն եւ աւագ սեպուհքն երեցունց աշխարհացն փութով եւ անխափան ի դուռն եկես ցեն. «եւ որ ոք, ասէ, ծուլացեալ յապաղեսցէ` առանց ամենայն թողութեանց մահու պատուհաս կրեսցէ»։ 9  Եւ հասեալ հրովարտակս այս յերեսին յաշխարհսն , Հայոց, Վրաց եւ Աղուանից, եւ ընթերցեալ առաջի նոցա, իբրեւ լուան զայնպիսի ստիպով զկոչումն զամենեցունց` անդէն եւ անդ գիտացին զպատճառս իրացն, թէ չէ խաղաղութեամբ, այլ կորստեան ոգւոց է ստիպումն կոչմանս այսորիկ . տրտմեալք աղմկէին եւ յԱստուծոյ աւգնականութիւնն ապաստանեալ ապաւինէին։
       10  Պատգամաւորութիւն այնուհետեւ երեքին աշխարհքն առ միմեանս առնէին եւ ուխտադրութիւնս, եւ բազում երդմամբ Աւետարանին հաստատէին։ 11  Խորհէին` զչերթալն որպէս ապստամբութիւն կարծեցուցանել, եւ զերթալն խռովեալք տարակուսէին. հաշուէին զերթալն լաւագոյն, եւ ելից իրացն զԱստուած կոչէին աւգնական։ 12  Բայց զիւրեանց զմիտս եւ զբանս եւ զխորհուրդս, միջնորդութեամբ սրբոյ Աւետարանին, անքակ եւ աներկեւան առ միմեանս հաստա տէին, թէ Երթամք, այո՛, այլ ուրանալ զԱրարիչն երկնի եւ երկրի ոչ հաւանիմք։ 13  Եւ այս կատարի մեզ յԱստուծոյ, յորժամ ցուցանեմք զմեզ Քրիստոսի մի մարմին եւ մի հոգի. յիշելով զսուրբ զառաքեալսն, զքարոզքն սուրբ եկեղեցւոյ, որոց էր սիրտ մի եւ ոգի մի. որոց բարեխաւսութեամբ ուղղեսցէ զմեր պատասխանիս առաջի ահեղ թագաւորին Փրկիչն մեր եւ Տէր Յիսուս Քրիստոս, եւ պահեսցէ զմեզ յարձակմանէ չար գազանին, որ դիմեալ գայ ի վերայ մեր. քանզի ոչ երբէք Աստուած զմիաբանեալսն ի բարի կամս` եթող ի ձեռաց։ 14  Իսկ եթէ ոք որոշեալ ճեղքեսցի յայս ուխտէս միաբանութեան` եւ Որդի մարդոյ, որպէս եւ ինքն իսկ ասէ, ուրացեալ ընկեսցէ զայնպիսին յերեսաց իւրոց առաջի Հաւր եւ հրեշտակաց երկնից ։
       * եւ երդմամբ երեքեան աշխարհքն, Հայք, Վիրք, Աղուանք, գնացին ի դուռն։
       * Արտակ. ի տոհմէն Խորխոռունեաց Գադիշոյ. ի տոհմէն Մամիկոնէից Վարդան, Հայոց ասպարապետ եւ տէրն Մամիկոնէից. ի տոհմէն Մոկաց Արտակ. ի տոհմէն Ապահունեաց Մանէճ. ի տոհմէն Ամատունեաց Վահան. ի տոհմէն Վահեւունեաց Գիւտ. ի տոհմէն Անձեւացեաց Շմաւոն ։ 17  Եւ յաշխարհէն Վրաց` բդեշխն Աշուշայ եւ այլ տանուտեարք աշխարհին։