ԽԱ.
Սա
եւ
ի
վերայ
ժողովելոցն
առ
երանելին
Հմայեակ
յամուրսն
Տայոց`
գունդ
կազմէր
այրընտիր
բազմութեամբ
ի
Պարսից
եւ
ի
Սիւնեաց.
եւ
յերկուս
բաժանեալ
զգունդն`
կարգէր
նոցա
զաւրագլուխս
զԱրտէն
Գաբեղեան
եւ
Պալունի։
2
Քանզի
բազմութիւն
փախստէիցն
Հայոց,
նախարարք
եւ
սեպուհք,
ոստանիկք
եւ
ռամիկք,
դիմեալ
ի
յերկիրն
Տայոց`
ժողովէին
առ
Հմայեակ
եղբայր
սրբոյ
զաւրավարին
Վարդանայ,
որ
էր
յամեալ
յաշխարհին
Յունաց,
խնդրել
զաւրս
ի
թագաւորէն,
ըստ
յառաջագոյն
գրելոցն
ի
կարգի։
3
Որք
երթեալք
յանդիման
եղեն
թագաւորին
Թէոդոսի.
որոյ
զպատճառ
նոցա
երթիցն`
սիրով
լսէր
ի
նոցանէ,
եւ
յանձն
առնոյր
աւգնել
նոցա
գնդիւ.
եւ
մինչդեռ
պատրաստէր
զիրս
խոստմանն`
հասեալ
վախճան
սրբոյն`
վճարէր
ի
կենցաղոյս։
4
Եւ
թագաւորէ
փոխանակ
նորա
Մարկիանոս,
որոյ
եւ
տեղեկացեալ
նորա
զպէտս
իրացն
Հայոց`
հարցանէր
զաւագս
դրանն,
թէ
ո՛րպիսի
թուի
ձեզ
առնել
արանցդ
եկելոց
յաշխարհէն
Հայոց
առ
ձեզ։
5
Պատասխանի
տուեալ
Անատոլեայ,
որ
ի
ժամուն
ասպարապետ
էր
Անտիոքայ,
եւ
առն`
ասորի
ազգաւ,
որ
էր
աւագ
դրանն
թագաւորին,
եւ
ա
սեն.
«Մեզ
ոչ
թուի
հաճոյ
արհամարհել
զուխտ
եւ
զհաստատութիւն,
զոր
ի
բազում
ժամանակաց
գրեալ
եւ
կնքեալ
է
առաջին
թագաւորացն,
եւ
գրգռել
պատերազմաւ
իրս
մի
խաղաղացեալս,
եւ
ի
բաց
հանել
զաշխարհ
մի
ի
ծառայութենէ
թագաւորին
իւրեանց։
6
Այլ
եւ
զելս
անյայտ
իրացդ
պարտ
է
ածել
զմտաւ,
զոր
ոչ
ոք
կարէ
գիտել,
թէ
ո՛րպէս,
դիւրեա՞ւ
եւ
կամ
սաստիկ
պղտորմամբ
պատերազմդ
եղեալ
վճարեսցի»։
7
Եւ
զայս
այսպէս
ասացեալ`
կասեցուցին
զմիտս
թագաւորին,
եւ
վնասեցաւ
ակնկալութիւն
Հայոց,
որում
ուշ
եղեալ
մնային,
եւ
ոչ
պատահեցաւ։
8
Եւ
մինչդեռ
յապաղեալ
էր
զրոյց
պատասխանւոյն
այսպէս`
հասեալ
գործ
պատերազմին
Հայոց
եւ
Պարսից
կատարէր։
Հայոց
եւ
նախարարք,
որք
երթեալն
էին
յաշխարհն
Յունաց,
իբրեւ
տեսին,
թէ
ոչ
ինչ
աւգտեցան
յաղագս
որոյ
աշխատն
եղեն`
դարձան
եւ
փութային
գոնեայ
ի
յուսոյ
փրկութենէն
չվրիպել,
այլ
զի
արժանի
լիցին
ընդ
ընկերս
իւրեանց
ըմպել
զմարտիրոսութեան
բաժակն։
10
Եւ
ոչ
ժամանեալ
ի
գործ
ժամու
պատերազմին`
առ
վայր
մի
առ
լերամբն
որ
կոչի
Պարխար,
մերձ
առ
սահմանակցութիւնն
Խաղտեաց,
ամրագոյն
տեղի
մի
գտեալ
դադարեցին,
թէ
ո՛րպէս
առաջիկայ
իրացն
մարթասցեն
պատրաստել։
11
Յորոց
վերայ
տեղեակ
առաջնորդաւք
եկեալ
,
եւ
ընդ
ծագել
առաւաւտուն
պատրաստքն
զինուք
անկանէին
ի
վերայ
այնց
նորին
ընկերաց
Հմայեկայ
Մամիկոնէի,
ի
գիւղն
որ
անուանի
Որջնհաղ,
ի
Տայոց.
քանզի
ի
ժամուն
իջեալ
էին
ի
յամրոցացն
լերինն
Պարխարայ.
արք
ճեպով
յիւրաքանչիւր
երիվարս
հասանէին։
12
Ոմանք
մերկանդամք
եւ
ոմանք
զինեալք
հարկանէին
ի
զաւրացն
Պարսից.
եւ
դարձուցեալ
ընդ
կրունկն`
անդէն
փախստականս
առնէին.
յորոց
զբազումս
անդէն
ի
շինամիջին
եւ
զայլս
ի
մէջ
յերկիր
կործանէին։
13
Անդ
զկատարելութեան
պսակն
ընդունէր,
զոր
երանելի
սեպուհն
Հմայեակ
եւ
բազում
ցանկութեամբ
խնդրէր`
ժամանել
զկնի
սուրբ
եղբաւրն
իւրոյ
եւ
վաղվաղակի
լսելի
լինէր.
զի
հայեցեալ
Աստուծոյ
ի
փափագ
առնն`
կատարէր
զհայցուածսն
եւ
պսակէր
զսուրբն։
մեծ
մտեալ
ի
վայր
կործանէին,
չունելով
ամենեւին
յոյս
մխիթարութեան.
այլ
անձամբ
անձին
այր
իւրաքանչիւր
զվճիռ
վատ
մահու
եւ
չարաչար
կորստեանն
կատարեալ
տեսանէր.
զարհուրեալք
անդէն
ի
վեր
ի
լեառն
դառնային
ի
Պարխար,
իմն
առ
չարի
ի
սուգ
պատճառանաց
մեծի
եւ
ահաւոր
հասելոյ
տրտմութեան
հաշուէին։
15
Եւ
լուեալ
Ատրորմզդին
մարզպանին
Հայոց
զայնչափ
լաւ
արանց
զծախս
ի
գնդէն
Պարսից
եւ
Սիւնեաց,
թէպէտ
եւ
սաստիկ
տրտմութեամբ
խռովէր,
այլ
յորժամ
լսէր
զվախճան
հրաժարելոցն
Վարդանայ
եւ
Հմայեկի`
մխիթարեալ
ուրախանայր
մեծապէս,
ճանաչելով
զբարձումն
սպառ
սպուռ
քաջ
զաւրավարացն։
