Պատմութիւն Հայոց

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
Ծ. Նոյնպէս տայր հրաման եւ վասն այլ քահանայիցն սրբոց, զորս թողին կապեալս ի Նիւշապուհ ի դղեկին։ 2  Տայր հրաման Վեհդենշապհոյ ամբարապետի առնուլ ընդ իւր երկուս եւս այլ աւգնականս յաւագանւոյն, զՋնիկան մայպետն արքունի, եւ զՄովան անդերձապետ` ի ձեռանէ մովպետան մովպետի, երթալ փութով յառաջ քան զինքն, եւ հանել զսուրբ քահանայսն ի բանտէն, ուր էին կապեալք նոքա եւ նախարարքն Հայոց, եւ տանել զնոսա հեռի ի քաղաքէն յանկոխ եւ յանապատ տեղի, եւ անդ չարալլուկ տանջանաւք, որպէս եւ կամեսցի, բարձցէ զնոսա ի կենացս։ 3  Բայց յոյժ պատուիրանաւ զգուշացուցանէր թագաւորն Վեհդենշապհոյ` ոչ տալ ումեք գիտել, ո՛չ զառնուլ եւ զգնալ զնոսա ի քաղաքէն, եւ ոչ զճանապարհն ընդ որ տանիցին, եւ ոչ զտեղի մահուանն ուր սպանանիցեն զնոսա։ 4  «Քանզի լուեալ է, ասէ, մեր ստուգութեամբ, թէ աւելի, ասէ, վասն այսր կարի խնդան ի մահ` որք ի մոլար աղանդն են քրիստոնէից. զի այդպէս ասեն, թէ ոսկերք այնոցիկ, որք յաղագս Աստուծոյն իւրեանց մեռանին, եւ որ ոք, ասէ, յիւրում տանն ունիցի ինչ անտի, թէ եւ փոքր խրխոր ինչ ունի` եւ վատ ինչ եւ խորամանկ ի նա եւ ի նորա տունս եւ ի սիրելիս ոչ մերձենայ։ 5  Այլ եւ զայս եւս, ասէ , ասեն, թէ ի բանս ատենի աջողութիւնս տան եւ իմաստս եւ քաջութիւնս գտանել եւ պահպանութիւն։ 6  Եւ մինչեւ ի մահ ջանան անձամբ եւ կարասւով գոնէ ատամն մի կամ եղունկն մի գտանել յայնպիսեացն, եւ ի տունս իւրեանց տանել։ 7  Այլ եւ զայն եւս ի հաւատարիմ մարդկանէ, որք ի մոլար աղանդին նոցա են եղեալ, ապա զմեր լուսաւոր եւ զարդար աւրէնս ունին, տեղեկացեալ եմք, թէ կանայք նոցա, ուստերք եւ դստերք, եւ զզարդս ոսկւոյ եւ արծաթոյ եւ մարգարտոյ տարեալ ուրուք նոցա, թէ կարի փոքր ինչ յոսկերաց այնր մեռելոց տայր նոցա` զայն մեծարգոյ եւ պատուական համարին։ 8  Եւ զի՞նչ եւս այլ աւելի ասեմ. եւ զհարց եւ զմարց զարդս, զոր յանուն նոցա արարեալ է մեծաւ աշխատութեամբ, ճիտակս եւ կամ զտակս ինչ մարգարտոյ կարի մեծագնոյ` կանայք քրիստոնէիցդ չհամարին ինչ հանել յանձանց եւ տալ եւ դնել փխրանս ինչ յոսկերաց այնպիսեացն։ 9  Այլ դուք ուշիմ լերուք, եւ յայնմ վայրի եղիցի սպանումն նոցա, ուր յայնպիսեաց կարծեաց եւ պատուոյ` սպանեալքն եւ որք սպասեն ոսկերացն` վրիպեալ լիցին»։
       10  Եւ զայս ամենայն բանս լուեալ ի թագաւորէն ամբարապետին Վեհդենշապհոյ յԱպար աշխարհին, եւ մտեալ ի դղեկ շահաստանի Նիւշապհոյ` խաւսէր բանս սուտս, եւ տայր աւետիս նենգու թեամբ, թէ «Արքայից արքայ հրաման ետ ինձ` զհայ երիցունսդ որ աստ ի կապանս են` արձակել յաշխարհն իւրեանց, եւ վասն այլ ազատանւոյն որ ի Հայոց են` պայման արար, թէ ես յորժամ գամ` արձակեմ ի կապանաց»։ 11  Եւ լուեալ զայս բազմութեանն որ էին ի շահաստանին` կարծէին գոլ արդար զխաւսեցեալսն ի Վեհդենշապհոյ։ 12  Բայց սուրբ քահանայքն իբրեւ լուան` իսկոյն գիտացին ազդեցութեամբ սուրբ Հոգւոյն զհասեալ բարի ժամ յուսոյ նահատակութեան իւրեանց. սկսան խաւսել ընդ նախարարսն Հայոց, ընդ որս կապեալն էին, եւ ա սեն. «Թէպէտ եւ կամէր արդեաւք Վեհդենշապուհ թաքուցանել զճշմարտութեան բանն` ոչ կարաց. քանզի երկոքեան մեր այդ իրք այդպէս կատարելոց են, որպէս եւ լուանն իսկ ի նմանէ ամենեքեան. զի եւ դուք իբրեւ ողորմութեամբն Քրիստոսի արձակելոց էք ի կապանացդ, եւ մեք զաւրութեամբ սուրբ Հոգւոյն կատարեալ զտաղտուկ զաւուրս կենցաղոյս պանդխտանոցիս` գնալոց եմք ի բնիկ աշխարհն մեր եւ յընտանիս, ուր դասք առաքելոցն են եւ աւթեւանք սրբոցն, ի բանակ տանուտեառնն եւ արարչին ամենեցուն Քրիստոսի , որ ա սացն. Ուր եսն եմ` անդ եւ պաշտաւնեայն իմ եղիցի ։