Պատմութիւն Հայոց

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
ՁԴ. Իսկ Սիւնեաց զաւրուն թափեալ զփորոտի իշխանին իւրեանց յերկիր, վասն կարի զազրապէս հոտելոյն, եւ պատեալ եղեգամբ` առեալ գնացին ազգականք իւր եւ ծառայք յաշխարհն Սիւնեաց։ 2  Եւ զայն տեսեալ Սիւնեաց այրուձիոյն բովանդակի, քամակակոտոր խորտակմամբ ցրուեալք եւ քայքայեալք` ընդ այլ եւ այլ ճանապարհս գնացին յիւրաքանչիւր տեղիս։
       * Սիւնի գնդին եւ զահաւոր զաւրութիւն հակառակորդին Վահանայ Մամիկոնենի ` զմտաւ ածեալ յիշէր զանընդդիմակայ զաւրութիւնն, սրտմեռեալ զարհուրէր, եւ թէ զի՞նչ առնիցէ` չիմանայր. զի ա սէր. «Թէ ի կենդանութեանն այնպիսւոյ առն, որպէս Գդիհոն էր, եւ այրընտիր գնդաւ յաղթեալ գտաւ նա եւ որ ընդ նմայն էին, յաւելուածով եւ այսոցիկ եւս որ աստ են առ իս, եւ համարեալ առ ոչինչ Վահանայ, երեսուն միայն արամբք ի վերայ երից եւ չորից հազարաց յարձակեալ` խորտակեաց զամենեցունց զսիրտս, եւ պատառեալ վեր եւ ի վայր զայնչափ զաւրաց բազմութիւն` զայնպիսի մեծամեծ գործեաց վնասս. իսկ այժմ ո՞րպիսի վստահութեամբ կարասցուք զայնպիսի քաջորերոյ ունել զդէմ սակաւացեալքս։ 4  Այլ եւ զայս զմտաւ ածեալ երկնչիմ, մի՛ գուցէ ըստ բազմահնար իւրոյ իմաստութեանն, առաքեալ ի մերձակայ սահմանակից տեղեացս առ հայ մարդիկդ գաւառին Անձտայ եւ կամ Ծոփաց եւ Հաշտենից, եւ առեալ ի նոցանէ աւգնականս, որպէս յիւրոց ազգականաց` չկարիցեմք եւ զապրումն անձանց, որ մնացեալքս եմք` գտանել այնուհետեւ։ 5  Այլ եկա՛յք փութասցո՛ւք երթալ յոստանին Հայոց ի տեղիս, եւ ճեպաւ դեսպանաւք զգացուսցո՛ւք արքայից արքայի։ 6  Վասն զի եւ նորա, թէ աստուածոց աւգնութեամբն վճարեալ է զիւր գործն` ժամ է յոստանն դառնալոյ։ 7  Եւ այնուհետեւ թէ բուռն գնդաւ, եւ կամ իւր իսկ գլխով` նա իշխէ որպէս եւ գտանէ առնել գլուխ Հայոց գործոյս։ 8  Այլ ես զեռանդի գործոյն տեսչութիւնն իբրեւ զմտաւ ածեալ յիշեմ` ոչ զաւրեմ բնաւ խորհել ինչ եւ կամ իմանալ. զի թէպէտ եւ ոչ ինչ աւագ եմ ժամանակաւ, սակայն եւ ոչ երբէք յԱրեաց լուայ ի զաւրագլխաց, եւ կամ ես այժմու ժամանակաւս եւ կամ յանցեալ դարս նախ ի պատերազմողաց, եթէ տասն արամբ ոք ի վերայ երից հազարաց այրընտիր արանց յարձակեալ եւ զայնպիսի գործեալ գործ` գնաց ինքն զերծեալ անվնաս»։