ԹՂԹԵՐ

ՊԱՏԱՍԽԱՆԻ Ի ՀԱՅՈՑ ԹՂԹՈՅՆ ՄԽԻԹԱՐԱՅ ԱՄԱՐԱՍԱ ԵՊԻՍԿՈՊՈՍԻ
        1  Պատուական գտելոցդ եւ վեհ հռչակելոցդ, որք զտկարութիւն բերեալ յաւժարութեամբ յառարկութեան եւ զանտեղիս բացասողք, նաեւ նմանք թուեցեալք , ի դէպ է ինձ ասել՝ կամաւք հաւասար ընդ հարց ջանի Աթենականացն , որ Լիգաւնից լսողս եւ պատմիչս յարդեան ժամանակիս՝ ի մէջ հիւսիսակողմանդ տաղաւարողք, զբոլոր լսողս տարաբերմամբ, ի մանաւանդն սակս ջամբոցել զ՚ի խորհրդոցդ սեւեռումն՝ Տէր Մխիթար Ամարասու եպիսկոպոս եւ Սիմոն Մեծիրանց եպիսկոպոս եւ թէ այլ եպիսկոպոսունք նոցին համախոհակք, եւ ուխտ սրբոյ եկեղեցւոյ, եւ ազատ մարդիկ, կամ այլք ի ժողովրդականաց միաբանակք՝ ։
        2  յԱբրահամայ Հայոց կաթողիկոսէ եւ ի Թէոդորոսէ Մարդպետական եպիսկոպոսէ, ի Ստեփանոսէ Բագրեւանդայ եպիսկոպոսէ , ի Դաւթէ Սիւնեաց եպիսկոպոսէ, ի Մովսիսէ Խոռխոռունեաց եպիսկոպոսէ, ի Քրիստափորէ Ապահունեաց եպիսկոպոսէ, ի Մատթէոսէ Ամատունեաց եպիսկոպոսէ , եւ յայլ եպիսկոպոսաց եւ յուխտէ սրբոյ եկեղեցւոյ, եւ յազատ մարդկանէ, եւ ի ժողովրդականաց , ըղձամբք աղաւթալիր եւ ուժգին խնդրուածաւք սրտի զտէրունեան հոգեխառն ողջո՜յն համարձակապէս մեզ առ ձեզ ասել։
        3  Քանզի գրով մեզ ի ձէնջ պատմեցէք զձեր որպիսութիւնն եւ զկամս, եւ թէ անհակառակք արդեաւք զստեղծեալ հակառակութիւնն, զոր ընկալաք ի նախարարէ միոյ Սիւնոյ՝ Գրիգոր անուն։ 4  Քանզի եւ զարբանեկէն ձերոյ ասաց ի կէս ուղւոյ հրաժարեալ. բայց մեզ բարեպաշտութիւն խնդրել գուշակեցաւ, եւ կամաց շարժութիւն ի հաստատուն եւ ի կատարեալ խոստովանութիւն երանելի նախահարցն հասարակաց ի Քրիստոս ։ 5  Թէպէտ եւ զլուրս ի նմանէ զանազանեալս տեղեկացաք, եւ թէ ըստ կարծեացս, զոր առաքիցէ Աստուած վայելուչ խոստովանութիւնք, թէ յաշակերտաց բանին, բայց եւ յաւտարաց եղեալք։ 6  Ու՞մ ոչ սրտալիր ուրախութիւն թուիցի. քանզի նա աւելագոյնս անդր եւս անկումն խաւարային իշխանին է, եւ աշխարհի յաղթութեանն զքաջալերութիւնս ի Փրկողէն ամենեցուն առաւելագոյնս հնչեցուցանէ, թէպէտ եւ ինքն անպարտելի է միշտ. քանզի նա զայն ձայն տայ լսել, թէ անդաստիարակ ամենեքեան դուք որդի Աստուծոյ էք հաւատովն ի Քրիստոս։ 7  Զի որք ի մի հաւատ միով հոգւով նահատակեալք, թէ երկու կամ երեք խմբեալք, զամենայն զինչ է խնդիր յանուն Որդւոյ ի Հաւրէ շնորհի քանի եւս եկեղեցւոյ, որ մի մարմին եմք բազումքս։
        8  Արդարեւ բարի եւ ուղիղ խոստովանութիւն հաւատոյ է հիմն ի վերայ հաստատուն վիմի եդեալ՝ առեալ զիմաստութիւն յԱստուծոյ իմաստութենէն, կատարեալ այրական հասակաւ զչափ խոստովանութեան որ ի Քրիստոս լիագոյն ընդգրկել, որքան թողան ի մարդոյ ի շնորհէն, որ ի յուղխէ վատ ամբարշտութեան եւ ի հողմոյ աւտարաձայն վարդապետութեան անդրդուելի մնայ։ 9  Զայս գոյ իմանալ միաբանելն ցնծութեամբ եւ երգով հրեշտակաց, եւ թէ յերկրի են նոցա դասակից. զի զՍրբոյ Երրորդութեանն խորհուրդ անյաւելուած եւ առանց թերանալոյ երգեն խաղաղութեան ծնեցելոյ յերկրի՝ ի բարձունս Աստուծոյ, եւ հաշտարարին մարդկան փառք ասիցեալ։ 10  Քանզի ի Պաւղոսէ ուսայ այսպէս փոխադասել, նոյնպէս անհարկելիք յերկինս դասակից, զնոյն փառաբանելով ի միութիւն, եւ են կամահաճոյ ամենեցուն Արարչին։ 11  Եւ թէ նոքա, որպէս ցուցաք, սիրելի՛ք, խնդութիւն եւ պսակ առաքելոցն։ 12  Անպիտանքն ի հաւատս տարագիրք են ի յաւիտենիցն ուխտէ եւ խոտորեալք զկնի սատանայի. քանզի զհետ երթեալք են այնր, որ միշտ ատեայ զճշմարտութիւն, եւ էութիւն իւր ի ստութեան է ուրախութիւն այնց, որ խնդացուցանեն ի տարտարոսն ըստ չորքոտանեացն բնութեան. քանզի թողին զարդարութեան ճանապարհն, դարձեալ հաւասարեցան անասնոց անմտից։ 13  Դարձեալ սովեալք իբրեւ շունք յերկնից իջեալ հացէն՝ յածին յայրատաբար զքաղաքաւ՝ զեկեղեցեաւն Աստուծոյ, ղաւղանջեն բերանաւք իւրեանց զորս ոչ ունէր եկեղեցի. քանզի սուր է ի շրթունս իւրեանց յաւտարացուցանել ի մաւրէն ըստ ինքեանց եւ զայլս եւ առնել բաժինս աղուիսուց, դիւաց, որոց նման են. եւ զայն ոչ գիտեն, թէ սուրք նոցա ի սիրտս նոցին մտանեն. եւ անհնարին կործանումն լինի այնմ տան, զի ի վերայ աւազոյ հիմնեցաւ։
        14  Բայց մեք, եղբա՛րք, թէ ո՛չ տեսանէաք պառակտեալ զգեղեցիկ հաւտ քաջ հովուապետի, եւ գողն խարդախութեամբ ի գողաւնս, եւ միշտ ի մէջ հեթանոսաց վասն անմիաբանութեան անուանն Աստուծոյ հայհոյումն՝ թերեւս զանվարժութիւն եւ խորհրդոցն զոչ քաջաբերութիւն փաստաբանեալք, ի պարսաւասիրացն բարս հայեցեալք, զմեզ հրաժարեցուցանէաք ասել, թէ ո՞վ ելանիցէ ի բարձրութիւն հաւատոյն բանի՝ գուցէ զՔրիստոս ըստ մեզ վայրաբերիցս հաւասարել, կամ իջանել յանդունդս իմաստից Գրոց՝ ըստ մերում մեռելամտութեան զանծախապէս աղքատացեալն, որ ըստ մեր գոյութեանն վերագոյն գոլ ասեմ այսմ մտաց։ 15  Իսկ զոռոգումն կաթուղիկէ առաքելական եկեղեցւոյ հանապազաբուխ, որ է բան հաւատոյ Աստուածաշունչ Գրովք, իբր ի սրտի գրեալ ի նմա եւ արձանագրեալ անջինջ՝ ո՛չ տայ տարակուսել ողջամտիցս զհայհոյողս Բանին մարմնացելոյ արտաքս քեցել հանել յեկեղեցւոյ Աստուծոյ, զթիւր միտս խորամանկեալս զպէսպէս ուսուցանողս եւ զաւտարաձայնութիւնս յառաքելոցն, եւ կամ զխաւսս սպասաւորաց Բանին ի թիւր իմացումն զղջանալն բազմաց ցուցանել եւ զգուշացուցանել զանձինս բարեմտաց. այլ եւ ձեր ըստ նախնեացն հարազատ եղբայրութեան գութ բռնաձգեալ էած զմեզ այսր ։
        16  Արդ՝ գրով ձեր առ մեզ զխոստովանութիւն հաւատոյ կամեցաք համառաւտս յիշատակել, եւ առ նմին զՀոգւոյն Սրբոյ վարդապետութիւնն դնել ըստ մասին ի ճշմարտութենէն հեռանալ, եւ կամ միաբանել յետ ծանաւթանալոյն բազմաց։ 17  Տո՛ւր ինձ եւ զքո միտսդ ոչ զլանալ զուղիղն, եւ մի դասիլ ի հակառակող կամսն, զի եկեղեցւոյ Աստուծոյ այս ոչ է սովորութիւն։ 18  Քանզի ի ձէնջ գիրն ծանոյց մեզ այսպէս ։ 19  Յետ դուզնաքեայ զմէնջ գոհութիւն իմն ասելոյ՝ ամբաստանութեան ճառ զմարդոյ տկարագունի էր նշանակեալ, եւ զմեր նմա հաւատալն իբր անիմաստ, անտեղի զիմն համբաւեալ՝ թէ ոչ թերի, այլ լի նման ձեզ եմք ի հաւատս, զի առաքեալքն եւ վարդապետքն հասարակ եւ միապէս աւետարանեցին։
        20  Եւ ապա յետ սակաւ ինչ բանից զՍրբոյ Երրորդութեանն զյառաջ քան զյաւիտեանս զէութիւնն էր աստուածաբանեալ՝ տարաբերմամբ. եւ յետ յոլովից զմարմնաւորութիւն Բանին մեզ պատմեցէք զանազանեալ մտաւք, զոր վարդապետութեան միտս եկեղեցի Քրիստոսի յառաքելոցն չէառ , եւ ոչ զբանս Գրոց ի նոյնս բռնաձգեալ, այլ գայլոցն յափշտակեալ ի նմանէ արս , որ խաւսին թիւրս ձգել զկնի իւրեանց զաշակերտեալսն։ 21  Իսկ զայլ խաւսսն, որք ոչ ընդ սոսայն միաբանին, իբր զպարզամիտս խաբելոյ, կեղծաւորութեան դուռն առ մեզ հաւատացեալս փակի. եւ զի այսպէս է, ո՜վ պատուականքդ , մի՛տ դիք խոստովանութեան ձերոյ, թէ ուր ձգէ, եւ որպէս մեկուսացուցանէ ի Հոգւոյն Սրբոյ վարդապետութենէ ։
        22  Արդ՝ բան առ բան բազմաւորական եւ հատու պատասխանովք զլոյսն առ խաւար ծաներո՛ւք խորագոյնս քննելով ։
        23  Արդ՝ զՀաւրէ ասել ամենակալ, կատարեալ Աստուած, արարիչ ամենայնի եւ այլքն՝ ձայնակից մեր են։ 24  Իսկ յառաջագէտ եւ նախակարծ զՆա ցուցանել՝ աւտարին սերմն. զի թէ յառաջգիտակ կարծող ոչ է, եւ թէ երկոքեանն անհաս յէութեանն ըստ քեզ մուտ եւ շարժումն՝ ուրեմն հակառակ կացին նմա. քանզի նախգիտութիւն եւ յառաջ կարծիք միմեանց հակառակք, եւ ի ներքս անկանի երբեմն եւ ստութիւն յընդունայնանալ կարծեացն եւ վրիպումն, եւ իրն, վասն որոյ յառաջ կարծիքն վաղ եւ իսկ զնա սկզբնագոյն քան զկարծողն, եւ նոյն եւ ի բանին. վասն զի ըստ կարծեաց բանաւորի եւ բանաշարժից եւ նորին զհետ երթայ։ 25  Որպէ՞ս ուրեմն ասէ կարծիքն եւ յամենայն եղեն, եւ ի կարծելոց բարութեանց միանգամայն վրիպել. եւ այլ այսպիսի կարծիք առ ամբարտաւանութեան մաւտ տան եւ անաւրէնութեան։ 26  Ապա է, ո՞վ ասասցէ զայս յո՛ փոփոխեալ. եւ զայս յԱստուած ի Հայր իմանալ, որ զդիւաց կատաղութեամբն զանցուցանէ. Տինա՛, ասէ, ես եմ նոյն, որ յառաջինն եւ ապա՝ Ես եմ Տէր, որ խաւսիմ զարդարութիւն եւ պատմեմ զճշմարտութիւն. եւ թէ՝ Ես եմ Տէր Աստուած, որ արարի զյապայսն որ գալոցն են ։ 27  Եւ ի Դանիէլ նախագէտ եւ զծածուկս տեսաւղ, եւ զամենայն գիտակ զնա ցուցանէ. իսկ զամենայն մերկապարանոց առաջի նորա կալն եւ ի վերայ գալոց ինչ ժամանակաց իմանայցես՝ ապա նախակարծ զՀայր ասել անաւրէնութիւն է։
        28  Նմանապէս եւ զՈրդոյ ճոխութեանն անուանս, որ ի ձէնջ ասացան՝ ցուցցուք։ 29  Ասելն զՈրդի համագոյական, մշտնջենակից Հաւր, մշտնջենաւոր համագոյական ծնունդ եւ յառաջ քան զյաւիտեանս բովանդակ Աստուած, նոյն էութիւն, եւ Աստուծոյ զԱստուած ծնել միածին, եւ այլքն սոյնպիսիք ասացեալքն՝ այդ խոստովանութիւնք ընդ մեզ միաբանին։ 30  Իսկ անդրանիկ միածին զնա ասել եւ անճաճանչ՝ հեռի է ի կաթուղիկէ առաքելական եկեղեցւոյ բարբառոց։ 31  Քանզի անդրանիկդ անուն զբազումս նշանակէ, եւ առ նմին միածին մի միոյ, որպէս երբեմն Սողոմոն թագաւորութեամբն անդրանիկ ի մէջ այլ որդւոցն Դաւթի, եւ ըստ Բերսաբեայ մի մաւրն իւրոյ։ 32  Այլ եւ ըստ ժամանակի ոմն նախ եւ ոմն միջին եւ այլն պակասաւրեայ, եւ կէսքն առաւելագոյն կրտսեր նոյնպէս եւ կայեանք նոցա։ 33  Իսկ անճաճանչդ անուն նսեմութեան ասի, եւ է նա ստուերք լուսոյ պակասութեան, եւ ոմանք պատուհասական, որպէս խաւար անշաւշափելի կալ յոգոջ գիշեր անգիտութիւն զբարի, եւ ի կռապաշտութեան յաղտեղի գործս անկանելն է, որպէս Գիրք ասեն։ 34  Արդ՝ ո՞ ի մոլեաց զայս ի Բանին կարծիցէ. քանզի յառաջ քան զմարդկանալն , զորմէ մեր խաւսքս են, ո՞ւմ է անդրանիկ. ի ձեռն մարգարէին ասէ Հայր եւ Արարիչն. Ես եմ Աստուած եւ չիք այլ ոք ։ 35  Աստուած յորժամ լսես, մի՛ անբան եւ առանց հոգւոյ կարծիցես, քանզի անզգայութիւն է այս։ 36  Ո՞չ արդեաւք լսիցես, զի Հայր ցՈրդի ասէ. Ընդ քեզ է ինձ սկիզբն աւուրց զաւրութեան քո. այս ոչ մի քան զմիւսն նախ գոլ։ 37  Իսկ ի վայելչութիւն սրբութեան քո՝ զաստուածութեանն հաւասարութիւն միութեան եւ յորովայնէ, որ է նոյն էութիւն բնութեան Հաւր։ 38  Զի որովայն են ծոց Հաւր, յորժամ ասեն Գիրք, վասն Որդւոյ զնոյնութիւն, որ ի նմանէ է, նշանակէ՝ ուսուցանելով ի մերումս զմեզ, այլ ոչ յԱստուածում է այս։ 39  Եւ յառաջ քան զԱրուսեակ ծնայն զքեզ՝ նախ քան ի կարգ անկեալ աւրաց ըստ լուսաւորացն է ծնեալն, յայտ առնելով զանսկզբնութիւնն, եւ անցանէ քան զմիտս եւ զբան մարդոյ, եւ հրեշտակաց ծնունդն, եւ է միածին։
        40  Իսկ վասն Հոգւոյն Սրբոյ ինքն ասէ, թէ՝ Յինէն ելանէ ։ 41  Արդ՝ ո՞ւմ է նա անդրանիկ, եւ որպէս ցուցաւ մի էութիւն Հաւր եւ Որդւոյ։ 42  Լոյս ասի Հայր. Եղիցի լոյսն Իսրայէլի հուր ։ 43  Լոյս ասի Որդի. Էր լոյսն ճշմարիտ եւ խաւար ի նմա չիք եւ ոչ մի. եւ ըստ գիտութեան գիտէ՝ որպէս Հայր զՈրդի, եւ Որդի զՀայր նմանապէս. ապա անճաճանչ զնա տեսողն երեւի թշնամանողացն դասուց։ 44  Բայց մեք տրտմական հիացմամբ զգածեալ եմք, թէ ընդէ՞ր արդեաւք ոսոխն բարւոյ զարտաձայնութիւնս եւ որ վասն Սրբոյ Հոգւոյն հակառակս տալ դասել հնարեցաւ՝ թէ դադար առնու առ Որդւոյ, եւ ապա դարձեալ զնա իշխան եւ պետ Աստուծոյ ասել։
        45  Եւ դարձեալ զանտանելի հայհոյութիւն՝ տարրական զնա ասել, եւ ընդ նմին ասել դարձեալ ոչ Հայր քան զՈրդի աւագ, եւ ոչ Որդի քան զՀոգի , այլ միաբան, միակամ եւ միախոհ. եւ զսոցին հաւասարսն սուրբ եկեղեցի դաւանէ ընդ նմա։ 46  Արդ՝ եթէ տարրական է եւ դադարէ առ Որդւոյ, եւ պետ իշխանութեան է Աստուծոյ՝ ա՛յլ ուրեմն էութիւն եւ գոյութիւն է. զի տարրեղինի հարկ է արարած լինել, եւ ի տարրեղինի բանաւորեցաւ շարժութիւն եւ ոչ պարզութիւն, եւ շարադրութիւն, եւ ախտից դասումն՝ թէպէտեւ անեղծանելի ասացեր. եւ այսպէսն տկար եւ աղքատ է, որպէս եւ Պաւղոսն ասէ. Զիա՞րդ միւսանգամ դառնայք անդրէն ի տարերս ի տկարս . եւ թէ, որպէս նաւթճէքն, եւ դադարէ առ Որդւոյ՝ ապա եւ ի սկսանելոյ հանգչելովն եւ դադարելովն լուծանէ յիւրն էութենէ, եւ կամ պակասեալ եւ թէ խառնեալ իմանայցեն, որպէս փայլակն ինչ ի մեծ խարոյկ՝ եղիցի շփոթութիւն։ 47  Թողից ասել զանհնարին հայհոյութիւնն, որ անդուստ իմանի՝ զԲանն եւ զՀայր ի տարերս իջուցանել, եւ նմա լինել Աստուծոյ պետ եւ իշխան՝ անդր է քան զուրուախաւսիցն բարբաջանս, եւ այսպիսի կատաղութիւն Սիմոնի կախարդական աստեացն է. քանզի թէ զՀոգւոյն Սրբոյ զէութիւն եւ էութիւն եւ բաժանեալ դիմաւք անբաժանելին, եւ մտաւք միայն որոշել որ ոչն որոշի՝ միաւորեալ աստուածութեամբ, առաւելախաղացի հաւասարմանն, եւ է՛ ինչ, զոր եւ դուք վկայեցէք, զի ի ներքս ածէ զաւտար Աստուած. քանզի նա ասէ. Զփառս իմ այլում ոչ տաց ։
        48  Այլ որ վասն Երրորդութեանն յառաջ քան զյաւիտեանս ասացեալ՝ եկ փոխեմք բանիւս եւ յաղագս մարմնաւորութեան Որդւոյ ասացեալսն։ 49  Արդ՝ Որդին Միածին անբովանդակելին բովանդակեցաւ կամաւք Հաւր եւ Սուրբ Հոգւոյն, ինքնակամն ի սուրբ յարգանդ Աստուածածնին եմուտ եւ յարգանդին զԱստուած զԷն, զհոգի եւ զմարմին միացոյց։ 50  Աստուած զԷ թէ Բանին Աստուծոյ ասես, եւ թէ հոգի եւ մարմին մարդկայնոյս ասես միացեալ՝ այո՛, ընդ իս ձայնակից ես այդու մեզ, մանաւանդ թէ յաւելուս ի Հոգւոյն Սրբոյ եւ Բարձրելոյն զաւրութեան հովանաւորեալ։ 51  Իսկ զի կուսէն ի Հոգւոյն Սուրբ անախտ առանց մեղաց աստուածախառն մարմին էառ՝ այս միտք աւտար են յեկեղեցւոյ. զի թէ մարմինն աստուածախառն անախտ առանց մեղաց էր եւ ապա առ՝ նախ ստեղծեալ եւ ապա առեալ լինի , բայց կամիս ուսանել զնոյնդ զմարմին աստուածախառն որ էառ, ո՞վ էր այն խառնեալն ընդ մարմնոյն. զի թէ յաւտար Երրորդութենէն ոք խառնեցաւ՝ աւտարին է մարմինն, որպէս դուդ ասես, զի ընդ իւր ստեղծ, եւ եթէ ի Սրբոյ Հոգւոյն իմանաս զխառնումն՝ ուրեմն Սուրբ Հոգին մարմնացաւ, զի որ խառնեցաւ նոյն մարմնացեալ ասի. ապա թէ զԲանն խառնեալ յառաջ ասես, ո՞վ առ զնա ի վերջոյն։
        52  Եւ կամ դարձեալ փոքր մի յառաջ՝ յաջորդն որ ասէ, թէ Բանն Աստուած եւ Աստուծոյ Բանն է Էմմանուէլն եւ զայլն խաւսս, մինչեւ ցայն վայր, թէ աստուածախառն Աստուծոյ մարմնովն ի Մարեմայ է։ 53  ԶԷմմանուէլդ անուն Բանին, առանց մարմնոյն իւրոյ՝ ո՞վ ուսուցանէ կոչել, եւ դարձեալ որպէս ասեսդ, թէ զառեալն ընդ Էին Է արար, ըստ այնմ, թէ՝ Իմաստութիւն շինեաց իւր տուն ։ 54  Զի թէ ըստ Պաւղոսի ասելոյն Քրիստոսդ անուն մարմնացեալ Բանին առասեցաւ, ո՞վ շինեաց իւր տուն միաւորութեան։
        55  Արդ՝ զանց առնելով զնորա չարաչար միտսն բացայայտելոյ, զի իմաստնոց յայտնի է , ի Գրոց սրբոց վարդապետութիւնն փութասցուք։ 56  Քանզի՝ Իբրեւ եկն լրումն ժամանակին, առաքեաց Աստուած զորդին իւր ի կնոջէ եղանիլ ։ 57  Արդ՝ աւետաւորեցաւ կոյսն ի ձեռն հրեշտակապետին՝ Հոգւոյն Սրբոյ գալ ի նա եւ ուժգնութեամբ Բարձրելոյն Հաւր հովանանալ ի վերայ նորա։ 58  Քանզի ծնունդն սուրբ զեկուցանէ եւ Բարձրելոյն Որդի, եւ ասի Բանն մարմին եղեալ . եւ զի մարմին անուն Գիրք մարդ ասեն՝ Յովէլ պատմէ. Հեղից ի վերայ ամենայն մարմնոյ ։ 59  Եւ Բանին ի կուսէն մարմին եղեալ. եւ զի Բանն Աստուած հոգի է, ձեր իսկ խոստովանեալ, եւ զի մարմին ի սրբոյ Կուսէն՝ հրեշտակապետն զեկուցանէ։ 60  Մարմին մինչ ասեմ ընդ նմին իմա հոգին բանական եւ միտս եւ զինչ ի մարդկան է։ 61  Եւ այսպէս իբր հոգի եւ մարմին միացեալ։ 62  Բանն մարմին եղեւ , սաղմնառեցաւ որ ի սկզբանէ Որդին Աստուծոյ՝ ո՛չ ի կամաց առն եւ ոչ մարմնոյ ծնաւ կատարելապէս ի սրբոյ Կուսէն՝ կոյս պահելով զըստ մարմնոյ զիւր մայրն. վասն որոյ եւ Աստուածածին ասի, եւ կուսածին ծնունդն է։ 63  Որ ի կերպարանս Աստուծոյ էր՝ զծառայի կերպ առեալ, ի նմանութիւն մարդկան եղեալ, եւ ձեւով իբր զմարդ գտաւ, առանց մեղաց։ 64  Եւ Որդին Աստուծոյ եղեւ ի զաւակէն Դաւթի՝ վասն ըստ մարմնոյ սահմանելոյ Որդւոյն Աստուծոյ, զաւրութեամբ ըստ Հոգւոյն սրբութեան։ 65  Աստ իմա ինձ եւ ոչ փոխեալ յէութենէ զՈրդի, եւ զՀոգին Սուրբ. որպէս առ Հաւր հոգի Աստուծոյ, այսպէս եւ հոգի Որդւոյ, եւ ի մարմնանալն Որդւոյ՝ սոյնպէս եւ զորդի ի Հաւր եւ զՀայր յորդւոջ. բայց ոչ զՀայր մարմնացեալ ասեմք, եւ ոչ զՀոգին Սուրբ, այլ զԲանն Աստուած։
        66  Քանզի համբակ դեռաճիղմն, որպէս ասացի, յառաջ քան զԱրուսեակն՝ մարմնով, հոգւով, մտաւք, զգայութեամբ ծնանի, եւ անուն կոչի՝ ընդ մեզ Աստուած։ 67  Ո՜վ նոր խառնմանն անյեղ, որ յԵրրորդութեան ոչ այլ տեսանի, եւ յերկրի ըստ մեզ տայ աւետիս հրեշտակն Տեառն, թէ՝ որ այսաւր ծնաւ, Տէր է Յիսուս, որ է Քրիստոս, եւ ըստ մերումս՝ Փրկիչ, որ է Աւծեալ ։ 68  Արդ՝ ո՞վ է, որ պատմէ ըստ ձեր յառաջ ասելոյն , կամ զաստուածախառն մարմինն առնուլ եւ կամ զԷմմանուելն առանց մարմնոյն Աստուածն Բանի, եւ կամ զմիաւորութիւնն նորա ասել՝ որպէս իմաստութիւն շինել տուն։ 69  Լինի կաթնասուն, որ յառաջ քան զյաւիտեանս, եւ յորովայնի Բարձրեալն երգեալ ի Զաքարիայէ, որպէս զմերն ի մարմնանալն յանձն առ կրել։ 70  Աճէ լի իմաստութեամբ, քանզի իմաստութիւն Հաւր ինքն, եւ շնորհք Աստուծոյ հաւր ի վերայ նորա, զի նա իսկ է շնորհն երեւեալ. եւ այսպէս ընդ ամենայն տիս հասակի աճմամբ անցեալս, զի առ մեզ պարտաւորութեանն տեղի ոչ լիցի։ 71  Մի՛ քեզ առանց վկայութեան թուեսցին ասացեալքս, զի ի Գրոց է եւ ձեզ չէ ի ծածուկ։
        72  Դարձեալ յիշատակել ձեր յայսմ վայրի, թէ լինի հպատակ հաւր եւ մաւր իւրոյ հնազանդական աստուածախառն մարմնովն՝ թուիք մեզ երկուս ցուցանել , մի՝ զայն, որ հպատակն լինի եւ միւս՝ զհնազանդական զաստուածախառն մարմինն, իբր աւգնականաւ վարեցեալ. եւ զի վերագոյնն արարեալ է զսորա հարցումն։ 73  Արդ՝ զայս խնդրեմ. ո՞վ ուսուցանէ զայդպիսի նոր վարդապետութիւն, զոր առաքելոցն չէ խաւսեցեալ. արդեաւք զառմանդ կարծիս այնու նմանութեամբք իմացա՞յք՝ առանց աճմանն զհրամանն ընկալեալ նախնոյն, եւ թէ՝ Առ յինքն զկին իւր, կամ թէ՝ Առ իւր կին, եւ են երկոքեանն մի մարմին եւ մի հոգի ՝ ըստ Մաղաքիայ. եւ որպէս Յակոբ երկրպագութիւնն Յովսեփայ Հռաքելիւ կատարէր զերազոյն մեկնութիւն։
        74  Այսպիսի մտաւք համարձակութիւն բերեն ասել՝ ոչ իջեալ յերկնից, ոչ մարդացեալ, եւ ոչ ծնեալ, այլ այնպէս իմանալ իբր զմարդ ոք, որպէս ի հնումն զԻսրայէլ անդրանիկ որդի իւր կոչէր. այլ քաւ մի՛ լիցի , անաստուածութիւն է այսպէս իմանալ։ 75  Իսկ աւանդողքն մեզ զիւրեանցն առեալ ի կերպին Աստուծոյ եղեալն, զկերպ ծառային առ, եւ նա եղեւ ի նմանութիւն մարդկան, եւ կերպարանաւն իբրեւ զմարդ գտաւ, եւ զնա՛ ասացին լոյս փառաց եւ կերպարանք էութեան Հաւր, եւ թէ՝ Որով ամենայն ինչ եղեւ, եւ զնա՝ Մի Տէր Յիսուս Քրիստոս, որով ամենայն եւ մեք նովաւ ուսուցին մեզ, եւ ոչ այդպիսի կարծիս։
        76  Գրեալ է ձեր եւ վասն մկրտութեանն, թէ իբրեւ երեսնամեայ լինի մկրտի, ձայն Հաւր յերկնից վկայէ, Հոգին աղաւնակերպ իջանէ։ 77  Այո՛, ինչ զուսուցեալսն Աւետարանացն ասես։ 78  Իսկ զՀոգւոյն Սրբոյ պսակ բերել, զայդ ոչ ուստեք լուայ յԱստուածաշունչ Գրոց յեկեղեցւոջ։ 79  Քանզի որ բնութեամբ Որդի Աստուծոյ է, եւ ի վերջոյ ժամանակի ի կնոջէ ծնաւ ըստ մարմնոյ՝ եւ Հոգին նորին հոգի որպէս Հաւր, թէպէտ եւ դիմաւք ի բարձունս ընդ Հաւր. ո՞ւմ բերէ պսակ. քանզի պսակ յանարգութենէ ճոխացելոյ բերի եւ զոչ պատուեալն ի պատիւ հասուցանելոյ, այլ ոչ այսպէս. քանզի Յիսուս Քրիստոս երէկ եւ այսաւր նոյն եւ յաւիտեանս։ 80  Բայց որպէս եղեւ մեզ ճանապարհ նորոգ՝ ուսուցանէ մեզ զվերստին ծնունդն յաւազանէ։ 81  Արդ՝ Որդի մկրտի, ոչ ի մաքրութիւն, այլ յաւրինադրութիւն զնոյն մեզ։ 82  Հաւր ձայն յերկնից, Հոգին աղաւնակերպ իջմամբ՝ թէպէտ Մկրտչին ուսուցանէ . Հայր եւ Հոգին, թէ որ ի բարձունս Որդին է մարմնացեալդ. այլ զմեր որդեգրութեան մեծութիւն յայտնեաց աւազանաւն։ 83  Արդ՝ զոչ գրեալսն ընդէ՞ր հարկիք ասել եւ ջանայք զտնաւրէնութիւն Փրկչին այլոց լինել. եւ ապա յետ այսց բանից ի վերայ բերէք , թէ՝ Հայր իմ ցայժմ գործէ եւ ես գործեմ ։ 84  Իսկ քաղցնուլն եւ վաստակելն աստուածընկալ մարմնո՞յն։ 85  Զմարմին Փրկչին մերոյ Աստուածընկալ՝ չէ ուրուք աւետարանեալ, այլ կենդանացուցիչ եւ կամ զնոյն իսկ զԱստուած մարդ։ 86  Բայց թէ զամենայն լրումն աստուածութեան ի նմա բնակեալ՝ զայդ ասել կարիցես՝ ուրեմն ոչ իմանայցես թէ զմի աստուածութիւնն մարմնապէս ի նմա լինել ասես. քանզի ընդունաւղ յընդունաւղի անհնար է լինել, որպէս ասեն, թէ էք դուք նովաւ լցեալ։ 87  Իսկ որ զաստուածավայելուչսն զատուցանեն իբր Բանին, եւ զտնտեսութեանն տնաւրինութիւն մարմնոյն մարդոյն, արժան էր ասել ըստ քեզ՝ զի անձն եւ միտս ունէր, եւ համարձակեցուցանել, թէ Աստուած որ հաստատեաց զծագս երկրի, ոչ քաղցիցէ, եւ ոչ վաստակիցի, եւ ոչ ի քուն է պահապանն Իսրայելի, եւ փոխանակ քրիստոնէի լինել Հրէայ ըստ թլփատութեան. եւ եթէ ոչ ոք կարէ տեսանել զԱստուած, եւ ուրանալ զԳիրն, որ ասէ. Տեսաք մեք զնա, եւ ոչ գոյր նորա տեսիլ, եւ ոչ փառք, եւ տեսակ նորա նուազ քան զամենայն որդւոց մարդկան, որոյ զազգատոհմն չկարէ ոք պատմել. եւ զաղքատութիւն մեծատանն եւ զթափումն անձինն, որ յէութեան աստուածութեանն էր, եւ մանաւանդ զոտս եւ զձեռս, որով զնշանս արար. զի ոչ է այս ի բնութեան աստուածութեանն։
        88  Ապա թէ զԲանն Աստուած մարմնացեալ ասեն, յորում էր հոգի բանական, միտք ըստ մարդկութեանս, նոյն ոտիւք որով վաստակեցաւն, եւ ի վերայ ծովուն գնաց, եւ ձեռաւքն աշխատողաւք կաւ արար եւ եդ ի վերայ երեսաց կուրին, եւ զնոյն կաւն ակն ստեղծագործեաց, զի ծանիցես դու, թէ որ զառաջին մարդն ստեղծ՝ նոյն է երեւեալն ըստ մարմնոյ։ 89  Ապա եթէ երբեմն Աստուած եւ երբեմն մարդ կարծիցես, ոչ կարես զնա անմեղ ցուցանել, զի մարդոյ միտք ի վայրկենի յեղումն ընդունին ի չար եւ ի բարի։ 90  Արդ՝ մի՛ լիցի աւտարաձայնս իմանալ արտաքոյ այնց քան զոր ուսաքն. զի միում դիմի մարդ կացելոյ՝ զաստուածավայելուչսն եւ զըստ տնտեսութեանս քարոզեցաւ։
        91  Բայց հարկաւոր է մեզ եւ զհաւատալն ձեր փրկաւէտ չարչարանաց Փրկչին՝ որպէս ծանուցէքն առ ձեզ երկրորդել. բայց զի կրկնաբանեալ զնոյն միտս յոլովէ, ի մի տեղւոջ ցուցցուք։ 92  Արդ՝ ասացեալն այս է, թէ մինն կամաւք Հաւր եւ Սուրբ Հոգւոյն եկն ի խաչն. եւ մեք այսպէս ասեմք, թէ սուրբ Քրիստոս Աստուած, որ խաչեցար մարմնով, եւ զՀայր անմահ եւ առանց չարչարանաց, եւ Որդւոյ խաչակից անարգութեամբ համարեալ, եւ ոչ ցաւեցուցեալ, զի զէութիւն զաստուածութիւն Որդւոյ անմահ եւ առանց չարչարանաց ասեմք, բայց զՈրդւոյ զաստուածութիւնն, զէութիւնն, զանմահութիւնն եւ զհոգին ոչ ի Հաւրէ մեկնեմք, եւ ոչ ի խաչէն, եւ ոչ ի գերեզմանէն, եւ ոչ ի յիւր մարմնոյն. եւ թէպէտ չմեկնեմք ի մարմնոյն զանչարչարելին՝ ի չարչարելումն չսպանանեմք, այլ զչարչարելին յանչարչարելումն չարչարեմք։ 93  Արդ՝ փոքր ինչ հարցից եւ մանաւանդ ըստ հետազաւտութեանն զ՚ի վերայ իսկ մեր հասեալն. զՈրդի Աստուած խաչակցեալն կամաւ անարգութեամբ համարելն՝ որպէս է ուրեմն հանգոյն Սամուիէլին, որ ասէրն Աստուած, թէ՝ Ոչ զքեզ անարգեցին այլ զիս , եւ կամ որպէս յառաջագոյն ցՊաւղոսն ասէր, ի կռփահալածն առնելոյ զառաքեալսն, թէ՝ Զի՞ հալածես զիս , եւ որ այլք այսպիսիք։ 94  Ապա չէ ինչ ընդ մէջ ասել, թէ վաղ իսկ էր մարմնացեալ. զի դորին համարելդ ասելոյ զհետ երթայ ի ծննդեանն աւրինակ եւ կոյսն մնալոյ մաւրն . եթէ զաւրութեամբ եւ ոչ գործով եւ զիս անդամն Քրիստոսի լինել, եւ զամենայն իսկ կիրսն ըստ տնտեսութեան, եւ յազատութիւնն զմեզ կոչելն շնորհիւն չեւ եւս է։ 95  Այսպէս եւ ասացեալն, թէ հանդերձ Հոգւով Սրբովն անմեկնելին ի խաչէն, եւ գերեզմանէն, եւ ի մարմնոյն եւ յամենայն ուստեք. զի թէ որպէս Սուրբ Հոգին էր ի մարմնի Բանին, եւ ի խաչին եւ ի գերեզմանին, եւ զԲանին Աստուծոյ մարմնանալն, եւ ի խաչին եւ ի գերեզմանին զլինելն նմանապէս ասիցես՝ ըստ այդմ եւ յառաջ քան զմարմնանալն խոստովանէին աստուածապաշտք եւ ուղիղք արդ եւ մինչեւ ցյաւիտեանս։
        96  Եւ յուրաստ չիշխես լինել զլրութենէ նորա մեզ բոլորիցս առնել, եւ զլնուլն զամենայնսն եւ զբնակելն նորա ի սուրբսն՝ ապա եւ սուրբքն սպանեալք եւ կամ որ սպանանին՝ զնա պիտի ասել. վասն զի զիւր կամսն վասն նոցա մահու զՊետրոսէ ասելն իմացուցանէ, թէ՝ Ե՛կ զկնի իմ . եւ զամենայնսն վասն կալոյն, եւ թէ որպէս ասէքն կամելովն միայն, ապա անհամարք քրիստոսք եկեալ են եւ գալոց են։ 97  Եւ այլ եւս համարեալդ նշանակէ զամենայն լնուլ ի սա միշտ, եւ զմիջոցս երկնի եւ երկրի։ 98  Իսկ քարինս եւ նետս առաքել յումեքէ այսր՝ ուրեմն եւ զայն իւր համարիցի, իբր թէ ծեծեալ եւ խոցոտեալ նոքաւք. քանզի լնու զամենայն անմեկնելին եւ մարդիկ արժանիք, եւ կամ հաւք, եւ կամ այլ կենդանիք այնպիսեաւքն ծախեալք, ապա եւ այս չարչարելիք յանչարչարելումն չարչարին, եւ անհուն աստուածք այլ եւ այլք աղանդաբանին մեզ պաշտել։ 99  Ո՜վ մտացածնոյց յիմարութեան խաւսք, ուր քարոզի աւելի քան զգրեալսն իմանալ։
        100  Եւ դարձեալ ըստ ասելոյդ, թէ զՀոգին Սուրբ եւ զՈրդւոյ աստուածութիւն ի մարմնոյն եւ յամենայն ուստեք չմեկնեմք՝ կարծիս տայք ասել վասն համաբնակութեան ցուցանելոյ, թէ եւ Հոգին Սուրբ մարմնացաւ. քանզի զերկոսեանն ի մի յընթակայումն պատմէ։ 101  Այլ ոչ այդպէս ուսուցանէ վարդապետութիւն Հոգւոյն Սրբոյ. զի թէպէտ եւ Սուրբ Հոգին Բանին մարմնացելոյ հոգի ասի, ըստ այնմ թէ զհոգին Քրիստոսի ոչ ունի. եւ զհոգի Որդւոյ իւրոյ առաքեացն. այսպէս եւ Հաւր հոգի ասի, եւ դիմաւք որոշեալ մեզ պատմի, այլ ոչ զատանի ի Հաւրէ եւ յՈրդւոյ. եւ թէպէտ անզատանելի է, այլ ոչ ի միում մարմնի Որդի եւ Հոգի, եւ ի խաչի եւ ի գերեզմանի, իբր թէ մարմնացեալ ոք յառաքելոցն եւ ի մարգարէիցն ասաց. բայց միայն զՈրդին Աստուծոյ զԲանն Հաւր մարդկացեալ գրեցին։ 102  Եւ զի այսպէս է՝ լո՛ւր, Փիլիպպոս ցՆաթանայէլ ասէ. Զորմէ գրեցին Մովսէս եւ մարգարէքն՝ գտաք զՅիսուս ի Նազարեթէ . եւ զի նոյն է Բանն Հաւր մարդկացեալ որ խաչեցաւն , Մովսէս պատմէ՝ ասէ. Բա՛յ զկեանս ձեր կախեալ զփայտէ յանդիման ձեր ։ 103  Զոր եւ Յովհաննէս մեկնեաց. Սա է, ասէ, ճշմարիտ Աստուած եւ կեանք յաւիտենականք ։ 104  Եւ Երեմիա զկեանս իւր մեռուցանել ի գբի ասէ, եւ վիրաւորել եւ պատժել զնա, որոյ զազգատոհմն նորա ոչ ոք կարէ պատմել , գոչէ Եսայի։ 105  Եւ զՏէրն փառաց խաչեալ պատմէ Պաւղոս, զոր այլուր լոյս փառաց կոչեաց՝ եւ որ ի կերպին Աստուծոյ էր, որպէս պատմի մի ըստ միոջէ՝ զինքն թափեաց, հնազանդեաց մահու եւ խաչի։
        106  Եւ զի ոչ ըստ ամենայն ուրեք լինելոյն էր Որդւոյ աստուածութիւնն յիւր մարմինն, որպէս ասացէքն, այլ Բանն Աստուած մարդկացեալ՝ ե՛կ տե՛ս եւ զԱւետարանացն զբարբառս։ 107  Քանզի Ղուկաս յետ գրելոյն ականատես լինել զԲանն նորին սպասաւորացն՝ զազգաբանութիւնն այսպէս արար. Յիսուս որոց կարծէր որդի, որ ի Յովսեփայն, որ յԱդամայն, որ Աստուծոյն՝ ասաց. զի որ յԱստուծոյն էր, նոյն մարդացեալ եւ հովուացն տեսեալ եւ ի խաչ ելեալ ասաց։ 108  Եւ Յովհաննէս զԲանն մարմին եղեալ եւ զկեանսն յայտնեալ՝ զնոյն ասաց խաչեալ եւ եդեալ ի գերեզմանի. որպէս Երեմիաս յառաջագոյն պատմեաց, թէ տեսեալ զմեռեալսն յաւիտենից՝ ինքն էջ առ նոսա ի հող աշխարհի, զի կեցցեն. եւ Աստուած մարդացեալ այնպէս յաղթեաց զաւրացեալ մահու եւ ապականութեան, եւ եհատ զարտաւսր յամենայն երեսաց։ 109  Իսկ թէ Հոգին Սուրբ այսպէս ուսուցանէ յԱստուածաշունչ Գիրս, եւ ոչ մարդ աստուածազգեաց, որպէս Ստեփանոսն Հոգւով Սրբով. մեռանէր չարչարելին յանչարչարելումն զհանգոյն ամենայն ուրեքն լինել էր ի մարմնին, ի խաչին եւ ի գերեզմանին, հանդերձ այլովքն։ 110  Զայդ ո՞վ ոք ոչ ասիցէ թիւր վարդապետութիւն։ 111  Յաւելեալ ի բանսդ ասացէք. զբեւեռսն ոչ ի զաւրութեանն անմահութեան հարկանեմք, իբրեւ թէ ի ցաւեցուցանել, այլ աստուածացեալ մարմնին։
        112  Բազում անգամ ասացաք, զի թէ աստուածացեալ մարմինն այլ է, եւ զաւրութիւն անմահութեանն այլ, որ թուի քեզ ասելն զԱստուածն Բան սոսկ, երկուս ուրեմն պատմել ձեռնարկէք, մին մարմնեղէն Աստուած եւ միւսն զաւրութիւն անմահական Աստուած։ 113  Բայց զպարզամիտս խաբէք, թէ զաւրութիւնն անմահական անհաղորդ է մարմնոյն՝ մինն Աստուած է եւ միւսն մարդ։ 114  Իսկ ապա ո՞ւր է միանալոյն ձեր բան, զոր վերագոյն փոքր մի խոստովանեցէքն։
        115  Բայց մեք նախ աւրինակաւ ինչ կամիմք հարցումն առնել, թէպէտ եւ ոչ պատշաճ է. հուր եթէ ի բնութեանց իւրոց զատցի, ի ջերմութենէն, ի լուսաւորութենէն, եւ նիւթն մնացեալ կարիցէ՞ կոչել հուր. եւ կամ ձիւն ի ցրտութենէն եւ ի սպիտակութենէն՝ կարիցէ՞ կալ շաւշափելի նիւթն եւ զձիւնն ունել։ 116  Արդ՝ որպէս սոցա երից տեսակաց ի մի բնութիւն եկեալ՝ առանց զատուցման զգոյութիւնն ցուցանեն՝ եւ զատուցանելն ջանալ եղծումն գործէ, իսկ երեւելոյ արեգականն ի բարձանց արդեաւք ո՞չ առաւելագոյն զմիաւորութիւնն ունիցիս ի միտսդ։ 117  Զի եւ յարեգականէ թէ զատցի ճառագայթ լուսոյ ջերմութեամբն՝ գնդաձեւ տարրն առանց այնց ոչ ասի արեգակն. սոյնպէս թէ զատցի Աստուածն Բան ի մարդանալոյն իւրմէ՝ ծնեալն ի կուսէն ոչ Աստուած մարմնացեալ, այլ մարդ ընդ մեղաւք անկեալ։ 118  Զի թէ միաւորութիւն Աստուծոյն Բանին եթող մարդոյն միտք ըստ այլոց, որպէս ասացաք, ի վայրկենի, մերթ ի չար եւ դարձեալ ի բարի փոխելոյն ոչ դադարեն։
        119  Ապա եւ ոչ առանց մեղաց էր. այլ քա՛ւ լիցի՝ արեգակն միշտ արեգակն եկաց, որպէս պատմէն Զաքարիայ. քանզի առաքելոցն ցուցեալ զոտս եւ զձեռս ի վերնատանն՝ Աստուած վայելչաբար ի մտանելն զնոյն ուրեմն վարդապետեաց, եւ Թումաս տեսեալ զտեղիս բեւեռացն եւ զխոցումն կողիցն՝ Տէր եւ Աստուած իւր խոստովանեաց. վասն որոյ երանեաց Տէր զայնս, որոց ոչն տեսեալ այնպէս հաւատասցեն, որպէս տեսաւղն առ տեսեալն բարբառեցաւ։ 120  Բայց Բանին մարդկացելոյ մարմնոյն եւ հոգւոյն, որ երեսաց մերոց է Տէր, զբեւեռսն թափանցանց առնել ասել՝ ո՞ւմ ոչ յայտնի է յիմարութիւնն. քանզի զմարդիկ խեղս մի եւ կամ երկու անդամաւք՝ ոչ ասեմք, եւ զոգիսն ընդ նմին խեղեալս. եւ կամ խոցմամբ եւ բեւեռաւք ի փայտի մեռեալք այժմ եւ կամ ի հնումն՝ ոչ ոք կարէ ասել զոգիսն ընդ նմին բեւեռեալս եւ խոցոտեալս։ 121  Իսկ յառաջ քան զմարմնանալն որ էութիւն Բանին էր՝ խառնեալ եւ միացեալ ընդ իւր մարմինն ի մարդկանալն, զիա՞րդ վիրաւորեսցի։ 122  Այլ անհնարին է ասէք այդպէս խոստովանութեամբդ զնա առանց վիրաւորութեան ասել. հաւանեցի՛ր յաւրինակէդ եւ զխոստովանութիւնն, որպէս Գիրք Աստուածաշունչք ուսուցանեն, մի թիւրեր ի մտացն, եւ թէ յաղթիս՝ զտնաւրէնութիւն նորա ի քննել յանձն ա՛ռ. քանզի դու եւ ամենայն իսկ մարդ կարիցեն ասել զինքեանց զբնութեան էութիւն, որպէս հոգին ընդ մարմնոյն խառնեալ , եւ կամ շունչ ընդ ջիլս ներգործեալ աւժանդակէ նմին մարդոյն, եւ կամ թէ լոյս արեգական, եւ կամ ճրագի, ընդ ական յստակագունի միաւորեալ զտեսութիւն գործէ։ 123  Իսկ տնաւրէնութիւն նորա սոսկալի ումեք չթուիցի, եւ ի վեր քան զիւր միտս եւ զբան։ 124  Ապա թէ ոչ՝ իմա՛ ինձ զնա, թէ յարգանդի կուսին ո՞րպէս մարմին ինքեան հոգւով եւ մտաւք լինել եւ զի՞նչ ի մարդ է, սաղմնացեալ էր Բանն Աստուած ի Հոգւոյն Սրբոյ յամենայն մարդկանէս ի սկզբանէ լինելութեան մարդոյն, եւ որք ի ժամանակիս մինչեւ ցկատարածն՝ Աստուած մարդացեալ ծնանէր, առանց մեղաց, հասակաչափ միոյ մարդոյ, որպէս Պաւղոսն պատմէ, թէ՝ որ Ոչ է Հրէայ եւ ոչ հեթանոս, խուժադուժ, Սկիւթացի, ծառայ, ազատ՝ այլ ամենայն ուրեք Քրիստոս է ։ 125  Ունի՞ս ինչ ասել զորպիսութենէն. ապա իմա՛ եւ զայլսն, թէ են մեզ անհասանելիք, եւ մի՛ խուզեր. վասն որոյ մարգարէն ի տնտեսութիւն նորա հայեցեալ երկնչէր, եւ զարմանալ ասէր. ապա հաւատ պիտոյ է, եւ ոչ քննութիւն։
        126  Յետ այսր հակառակողս ոմանս նշանակեալ էր, թէ սոքա ասեն՝ սուրբ անմահ Աստուած, որ խաչեցար. անմահ էր, ասեն, եւ մեռաւ հոգւով եւ աստուածութեամբն՝ մեր բնութեամբ։ 127  Արդ՝ եթէ հակառակողս զմեզ կոչէք եւ թէ զայլ ոք, որպէս ցուցաքդ ձեր գրով, ըստ Աստուածաշունչ Գրոց վարդապետութեան, զխոստովանութիւն հաւատոց մերոց յՈրդին Աստուծոյ՝ թէ բիւր անգամ հարցանէք՝ զնոյն երկրորդեմք։ 128  Բանն Աստուած միեւնոյն էր, որ զամենայն ըստ տնտեսութեանն եւ զնշանսն նա գործեաց։ 129  Բայց ո՞վ ոք է թերուսումն, որ ի վերայ մարդոյն չգիտէ զմահ, թէ որոշումն հոգւոյն ի մարմնոյ է, եւ մարմնոյ յերկիր լուծանել, իսկ հոգին կենդանի եւ անապական, որպէս Գիրք ասեն զնահապետացն, թէ պակասեալ յաւելաւ ի ժողովուրդ իւր, եւ զոմանս՝ եթէ յաւելաւ առ հարս իւր։ 130  Իսկ վասն մարմնոյ՝ եթէ զապականութիւն ետես. քանզի մարդոյ հոգւոյ յանզգայականս լուծումն ոչ ոք գիտէ, զի Աստուած միշտ կենդանեաց է Աստուած, եւ որպէս ինքն կենդանի է եւ կարող՝ ոչ փոփոխեցաւ եւ ի մարդկանալն, բայց մեռաւ զիւր զմահն, եւ պարտեաց զմահ. եւ վասն զի միութիւն՝ ոչ Բանին միայն, վասն այնորիկ բանն Աստուած ոգւովն իւրով, որ ի մարդկանէ, երեւեցաւ ի դժոխս, արգելեալ ոգւոց՝ յորժամ ներէր նոցա Աստուծոյ երկայնամտութիւնն , որպէս ասէ Պետրոս, եւ այնպէս աւերեաց զդժոխս. եւ Աստուած մարմնով ի գերեզմանի զապականութեան իշխանութիւն ի բաց քայքայեալ՝ մեզ զանապականութիւն պարգեւեաց։
        131  Եւ վասն այնորիկ ասեմք զերից սրբասացութիւնն՝ սուրբ Աստուած, սուրբ հզաւր, սուրբ անմահ, որ խաչեցար վասն մեր։ 132  Երեք սրբասացութեամբք Երրորդութեանն դիմաւք, եւ միով աստուածութեամբ, զաւրութեամբ եւ անմահութեամբ, եւ Հաւր եւ Հոգւոյն Սրբոյ՝ խաչեալն առանց այլ երեւմամբ, ի մի էութենէն, զողորմութիւն հայցեմք։ 133  Քանզի առաքելական եկեղեցի այս բարբառով եւ ձեւով միշտ պարծի. զի ի ժամ պատարագի գոհաբանական զդրուակն ի դէմս Հաւր արարեալն՝ երիցս սուրբն ասելով միով տէրութեամբ ընդ Հաւր եւ ընդ Հոգւոյն Սրբոյ, զեկեալն եւ զգալոցն ի բարձունս արքայ փառաւորեալ գոչէ. եւ աստ թէ խաչեալ ասեմք՝ մի՛ զարմանար, քանզի նա զչարչարանսն իւր փառս կոչէր։
        134  Իսկ յետ այլ բանից այսպէս գրեալ էր, թէ՝ Մեք զմարմնոյն մեռանել ձեզ գրովք ցուցանեմք. եթէ Մարդ Յիսուս Քրիստոս, որ ետ զանձն փրկանս, եւ եթէ՝ Յիսուս Քրիստոս որ մեռաւն, մանաւանդ թէ յարուցեալ իսկ է, եւ թէ՝ զՅիսուս Քրիստոս զխաչեցեալն խնդրէք. եւ թէ՝ խաչեցաւ ի մերմէ տկարութենէ՝ եւ թէ՝ Մարդ Յիսուս Քրիստոս, եւ այլ այսպիսիս, ուր ինքն Յիսուս Քրիստոս ըստ խոնարհութեանս մերոյ ցուցեալ լինի։ 135  Արդ՝ նախ զայս հարցանեմք. մինչ այդպէս զՈրդի երկուս ասել սիրէք, եւ զԵրրորդութիւնն չորրորդութիւն մտացածին ստեղծանէք, Յիսուս Քրիստոս անունդ ու՞ր ինքն ըստ մեր զկիրս նշանակէ, զի ըստ տնտեսութեանն կամ սքանչելագործութեանն, առ նմին այլ ոք Որդի Աստուծոյ կամ Բան Աստուած գտանէք. եւ թէ ո՞րպէս ի վերայ մարմնոյն լոկ որոշեցէք ասել զՅիսուս Քրիստոս միշտ եւ կամ մի՛ ուրեք կարիցէք ցուցանել սոսկ ի վերայ մարմնոյն։ 136  Իսկ եթէ լսիցես մարմինն Քրիստոս է, մի՞թէ աւտար իցէ այս ձայն յայնմանէ, որ ասեն թէ՝ Բանն մարմին եղեւ . այլ քա՛ւ, ոչ զանազան բայց մի։ 137  Եւ թէ ոչ այսպէս կարծես՝ լո՛ւր. զՔրիստոս գիտել մարմնով ասեն Գիրք, եւ Քրիստոսի չարչարելն մարմնով։ 138  Արդ՝ եթէ ըստ քո ասելոյդ Յիսուս Քրիստոս մարմնոյն ասիւր, նորին մարմնոյ այլ մարմին որպէ՞ս էր արդեաւք՝ մարմին ի մարմնի եղեալ, մի՝ որով չարչարէրն եւ միւս՝ մարմին Քրիստոսն, որ ի ներքսն։ 139  Եւ այսպէս իմանալն ի պառաւանց առասպելս ձգեալ տանի։ 140  Այլ մի՛ լիցի այդպէս իմանալ զքարոզութիւն առաքելոցն. զի որ ի ձէնջ կամեցեալ բռնաձգել ի վերայ մարմնոյն զՅիսուս Քրիստոս անունդ՝ նոյն ցուցաւ ի մեծութեան ականատեսից Որդի Աստուծոյ եւ Բան Աստուծոյ. այսչափ ինչ գրեցաւ, ասէ, զի հաւատայցէք, թէ Յիսուս Քրիստոս է Որդի Աստուծոյ . եւ թէ՝ Որ փոխեացն զմեզ յարքայութիւն Որդւոյ սիրելւոյ իւրոյ՝ որով ունիմք զքաւութիւն արեամբ նորա՝ զթողութիւն մեղաց մարմնով նորա, որ է պատկեր աներեւութին Աստուծոյ . եւ թէ՝ Քրիստոս ըստ մարմնոյ, որ է ի վերայ ամենայնի Աստուած . եւ թէ՝ Որ էրն ի սկզբանէ, զորմէ լուաքն, որում ականատեսն իսկ եղաք, ընդ որ հայեցաքն, եւ ձեռք մեր շաւշափեցին զԲանն կենաց ։ 141  Թողից ասել զլիութիւն այսպէս բանից, որ ի նոր կտակարանս, վասն խաւսիցս բազմանալոյ։
        142  Ապա հաւաստագոյնս տեղեկացի՛ր, թէ Քրիստոս Յիսուս զԲանն Աստուած մարդկացեալն կոչեն Գիրք, որպէս եւ սուրբ ժողովն որ ի Նիկիա ասացին, թէ ծնաւ կատարելապէս ի Մարիամայ հոգւով ըստ այնմ, թէ՝ հոգի երեսաց մերոց Տէր Քրիստոս , եւ որով հոգի եւ միտք եւ ամենայն մարդկայինս, եւ ծնեալն կոչեցաւ Յիսուս Քրիստոս։ 143  Եւ Պաւղոս ասէ. Ոչ զայլ ոք ի մտի եդեալ ձեզ գիտել, բայց միայն զՅիսուս Քրիստոս եւ զնոյն խաչեալ. ապա մի՝ մեռեալ եւ մի՝ իմանալի ի ձէնջ զի՞ առասպելաբանի։
        144  Բայց եւս առաւելագոյն տարաւրէնութիւն մեկնութեամբս արարելով ի ձէնջ իմանի, թէ վասն երկուց եւ մի բնութեանց Քրիստոսի ի նախագրին աւրինակեցաւ. Հրամայեցաւ, ասէ, երկուս հաւս առնուլ, եւ ամանս խեցեղէնս եւ փայտ նոճի, եւ կարմիր, եւ զոպայ, եւ զենուլ զմի հաւն յաման խեցեղէն , որ գուշակեցաւ ի ձէնջ այն՝ մարդոյն բնութիւն, եւ զմիւսն՝ թացեալ յարեան հաւուն սպանելոյ, դիցեն ի վերայ զփայտն եւ զայլսն եւ արձակեսցեն ի դաշտսն՝ այն զԱստուծոյ բնութիւն ասացէք։ 145  Եւ այժմ քաջ միտ դի՛ք ձերում մեկնութեանդ։ 146  Պաւղոս գրէ Եբրայեցւոցն՝ յիշեցուցանելով նոցա զխորանն եւ զնորին զկահ եւ զժողովուրդն, եւ զարեան սրսկումն ի վերայ նոցա, եւ ասէ, թէ՝ ամենեքեան արեամբն սրբէին, զի վասն մաքրելոյ արիւնն ցանիւր զնոքաւք ։ 147  Ապա եւ ըստ ձեր ապիրատն լեզուի՝ բնութիւն Աստուծոյն Բանի ի մարդոյն բնութիւն շրջեցաւ, եւ նորա արեամբն թացեալ ի նմանէ՝ պիտոյ եղեւ առնուլ զանապականութիւն եւ զՀոգւոյն Սրբոյ զմաքրութիւն նմա, որ յէութենէն Հաւր էր։ 148  Եւ այսպիսի բանք ո՞ւմ ոչ շարժեսցեն արտաւսր՝ զկարծիս տալ նմա իւր զփրկութիւն ի մարդոյն հայցել։ 149  Նոյնպէս եւ վասն նոխազացն, թէ՝ որ զենաւն՝ մարդոյն բնութիւն էր, եւ կենդանւոյն, յորոյ ձեռս ի վերայ եդեալ եւ զանաւրէնութիւնս եւ զմեղս ի վերայն ասացեալ եւ նորա յինքն առեալ՝ Բանին Աստուծոյ բնութիւն էր։ 150  Ապա եւ ըստ ձեզ՝ աստուածութեա՞մբն իւրով զմեղս մեր վերացոյց, եւ ստեա՞լ եղեւ Պաւղոս, որ ասացն, թէ՝ զմեղս մեր մարմնով իւրով վերացոյց ի խաչափայտին ։ 151  Եւ զորոյ զէութիւնն ի վշտաց վերագոյն կամիք ասել՝ զայն էութիւն ընդ մեղաւք եւ ընդ ամբարշտութեամբ անկեալ ասացէք։ 152  Այլ քա՛ւ եւ մի՛ լիցի այդպէս զարհուրելիս իմանալ ի Ղեւտականին գրեալսն։
        153  Քանզի երկուք հաւուքն ասելով՝ միովն նշանակեալ լինի Որդին Աստուծոյ մարդացեալ, եւ միովն մեք՝ մարդիկս։ 154  Արդ՝ սպանաւ Որդին Աստուծոյ մարդացեալ՝ իմ մահուամբն, որպէս վերագոյնն ասացաք, եւ արեամբ նորա թացեալ մեք գտաք զփրկութիւն, եւ յայնժամ ստացաւ ի մեզ անապականութիւն՝ որ է նոճի անփուտ փայտն, եւ զոպայն՝ որ է ի Հոգւոյն Սրբոյ ի մեզ մաքրութիւն, եւ կարմիրն՝ զշնորհս զորդեգրութեանն Աստուծոյ. եւ կատարեցաւ բան մարգարէին, թէ՝ անդ եղիցի ուրախութիւն հաւուց, այսինքն՝ մարդկանս։ 155  Նոյնպէս եւ նոխազն, յորոյ վերայ մի հաւն էր, զենաւ։ 156  Արդ՝ Քրիստոս Յիսուս Տէր զենաւ ըստ մարմնապէս, բազում անգամ ասացաք, եւ արձակման վիճակն անկաւ ի վերայ մեր, զի վիճակեալ մեզ ընդ ընտրեալս մասն մեղացն թողութեանն՝ եւ առնու նոխազն զանաւրէնութիւն որդւոցն Իսրայէլի, առաքելովքն առաջնորդովքն եկեղեցւոյ, որչափ նոցա այն շնորհեցաւ ընդ ոմանց զհամարսն տալ, եւ որոց կամին յետ մկրտութեան թողուլ զմեղս։ 157  Իսկ անապատն՝ եկեղեցի հեթանոսաց, աւազանաւն ծաղկեալ, զոր Եսային ասէ. Ցնծասցէ անապատն, եւ ծաղկեսցէ որպէս շուշան անապատն Յորդանանու ։ 158  Եւ այս ո՞չ թուի քեզ եկեղեցի առաքելական, յորում մկրտութիւն է։ 159  Բայց թէ ի վերայ Բանին մարմնացելոյ կամի ոք ասել, մի եւ զնոյն պարտի իմանալ, զՏէրն նշանակեալ վիճակաւն զենանի զիմն, մի եւ զնոյն յարուցեալն, որ բարձիչն եղեւ դժոխոցն խայթոցաւն, եւ զընդ աջմէ Հաւր նստեալն. ապա եւ երկուս իմանալ զնա, ըստ երկուց նոխազացն, յանաստուածիցն դասու կացուցանէ։
        160  Բայց առաջիկայ բանս թուի մեզ իմանալ յաւանդութենէ առաքելոցն ի բաց փոխումն. զի նշանակեալս ասէ այսպէս, թէ՝ զՍուրբ Հոգին՝ զմիայն զհզաւրն, զթագաւորն թագաւորաց եւ զՏէրն տէրանց, որ միայն ունի զանմահութիւն բնակեալ ի լոյս անմատոյց, զոր ոչ ոք ետես ի մարդկանէ, եւ ոչ տեսանել կարող է ՝ ձեզ յայտնի լիցի, եւ մեք առանց չարչարանաց եւ մահու ասեմք։ 161  Արդ՝ զՍուրբ զՀոգին եւ զՀայր Աստուած ոչ մարմնացեալ ասել քրիստոնէից՝ յայտնի է ամենեցուն, որպէս ցուցաքն, եւ թէ ասէ ոք՝ նզովեալ է։ 162  Բայց ձեզ զայդ ասել՝ զԱստուածն Բանէ առանց չարչարանաց եւ մահու զնա ցուցանելն զեկոյց։
        163  Արդ՝ որպէս ասէքդ, թէ ոչ երեւեցաւ, եւ ոչ չարչարեցաւ, եւ ոչ մեռաւ. է զի եւ ոչ մարդոյն զոր ասէք ի կուսէն ծնելոյ՝ Աստուածն Բան ի յարելութիւն ոչ եղեւ. քանզի որպէս ա՛յն ոչ, եւ ա՛յս ոչ։ 164  Արդ՝ զսուրբն զայն կոյս Աստուածածին զի՞ ասէք՝ զի նորա ուրեմն սոսկ մարդ լինի ծնեալ, երեւելի, չարչարելի եւ մահկանացու, եւ հրէիցն բարբառոյ առ ի ստուգել՝ թէ Դու մարդ ես եւ զանձն քո Աստուած առնես ։ 165  Այլ եւ ուրեմն ի մահ մարդոյ մկրտիք, քանզի ի նորա մահն մկրտիմք, եւ զմարդ պաշտեն երկնաւորք եւ երկրաւորք եւ սանդարամետականք, ի ծունր կրկնելն Յիսուսի Քրիստոսի։ 166  Ստեցի՞ն ուրեմն առաքեալքն՝ զնա գոլ ասելով Որդի Աստուծոյ, եւ մանաւանդ ի ձեր ասելոյդ. եւ Փիլիպպոս վրիպեցո՞յց զներքինին Եսայեաւ, թէ՝ իբրեւ զոչխար ի սպանդ վարեցաւ, որոյ զազգատոհմն ոչ ոք կարէ պատմել. եւ նա զհաւատալն բարբառէր, թէ՝ Յիսուս Քրիստոս է Որդի Աստուծոյ . եւ ինքն զնոյն այլոց քարոզեաց։
        167  Բայց ոչ ստեցին մարգարէքն եւ առաքեալքն, այլ այնք, որ ի ճշմարտութենէն թիւրեալք են։ 168  Քանզի Որդի Աստուծոյ մարգարէիւք ասէ, թէ գտայ այնոցիկ, որք զիս ոչ խնդրէին, յայտնի եղէ յայնց, որ զինէն ոչ հարցանէին ., եւ՝ Երեւելի ի Հրէաստանի Աստուած , եւ՝ Աստուած մեր յայտնապէս եկեսցէ, եւ՝ սա է Աստուած մեր, ընդ որում ոչ համարեսցի այլ ոք, որ եգիտ ամենայն զիմաստութեան ճանապարհս, եւ ետ զնա Իսրայէլի, յետ այսորիկ յաշխարհի երեւեցաւ եւ ընդ մարդկան շրջեցաւ , եւ եթէ՝ Կոչեսցի անուն նորա Էմմանուէլ, այսինքն՝ ընդ մեզ Աստուած , եւ Սիմէոն, թէ՝ Տեսին աչք իմ զփրկութիւն Քո, զլոյսդ յայտնեալ ազգաց , եւ Յովհաննէս, թէ՝ Կեանքն յայտնեցան եւ տեսաք եւ վկայեմք , զի որ էրն առ Հաւր եւ երեւեցաւ մեզ։ 169  Եւ դարձեալ՝ զԱստուած ոչ ոք ետես, բայց Միածին Որդին, որ է ծոց Հաւր, նա պատմեաց մեզ. որ ասէրն, թէ՝ Ելի ի Հաւրէ եւ եկի յաշխարհս , եւ թէ՝ Որ ետեսն զիս՝ ետես զՀայր իմ , եւ ամենայն իսկ մարգարէական եւ առաքելական ձայնք զնոյն պատմեն։ 170  Արդ՝ յայտնի լիցի ձեզ, թէ երեւեցաւ. քանզի մեք նոցա քաջ հաւատամք , եւ սոքա այսպէս պատմեն։
        171  Եւ որպէս յիշատակեցաւ ի մէնջ, չարչարիլ եւ մեռանել՝ սակաւուք եւ այժմ ցուցցուք։ 172  Ի վախճան աւուրցս խաւսել Որդւովն , ասէ, զորոյ մեծութիւնն յաջորդք բանիցն ցուցանեն. Որդւովն խաւսեցաւ Հայր , եւ՝ Աստուածորդին վասն ամենեցուն զմահ ճաշակեաց , եւ՝ Որ ի կերպարանս Աստուծոյ էր՝ նա հնազանդ եղեւ խաչի եւ մահու.. եւ զի մի յերկարաբանեսցուք, ինքն չարչարելովն, որով զփորձն էառ՝ նա է փորձանաւորաց աւգնական եւ Աստուած, եւ մեք կարացեալքս զնա տեսանել. այսպէս եւ չարչարեցաւ, եւ որով եւ ի դժոխս յայտնեցաւ ոգոցն՝ նովիմբ եւ մեռաւ. եւ Աստուած ըստ իս եղեալն, եւ ետ պատերազմ եւ պարտեաց զմահ եւ զապականութիւն զմեր թշնամին՝ աւերեալ զդժոխն, որպէս ասացաքն։ 173  Եւ ըստ որում յառաջ քան զչարչարանսն մարդկան երեւեցաւ՝ այնպէս յայտնեցաւ եւ հրեշտակաց. եւ վասն այնորիկ նոյն վերացելոյն փառաւք սպասաւորեալ ստորնեայքս՝ բարբառէին ի վերինսն, առ իշխանութիւնս եւ պետութիւնս՝ համբառնալ զդրունսն ի վեր, զի մտցէ թագաւորն փառաց։ 174  Որք զարմացեալք վասն թանձրացելոյն մարդկային մարմնովն՝ հարցանէին. Ո՞վ է սա թագաւոր փառաց, եւ անդէն լուեալ, թէ՝ Տէր հզաւր զաւրութեամբ իւրով, Տէր հզաւր ի պատերազմի . եւ իբրեւ անհնազանդեալ իմն իշխանութեանցն, եւ իբր թէ յերկրէ ի վեր երթալն աստուստ նոյն հրաման, եւ իւրեանց հարցումն լսէին դարձեալ՝ զնոյն ինքն է, որ թագաւորն փառաց։ 175  Թուի ինձ, թէ եւ զվիրացն անդ ոմանք հարցանէին, թէ՝ Զի՞նչ են վէրքդ ի ներքոյ ձեռացդ. յորմէ պատասխանի եղեալ՝ Զորս վիրաւորեցայ, ասէ, ի տան սիրելւոյն , որոյ տունն մեք իսկ եմք։
        176  Արդ՝ ո՞չ զարմանայցես ընդ յայտնի պատմութիւնս Հոգւոյն Սրբոյ, եւ ի Պաւղոսէ զասացեալսն վասն բազմաստուածութեանն եւ կռապաշտութեանն ի բաց բառնալոյ՝ այնու ուրանաս զմարդկանալն Փրկչին մերոյ, ապա թէ՝ ոչ հաւանել այսմ ձայնի, ի բաց հալածեսցի ի մէնջ մարդապաշտութիւն եւ չորրորդութիւն, եւ միշտ աստուածպաշտութիւն պատուեսցի երկրպագութեամբ Սրբոյ Երրորդութեանն, եւ մի՛ լիցի ի մահ մարդոյ մկրտել մեզ, այլ՝ Աստուծոյ մարդացելոյ։
        177  Իսկ զկնի այսպիսի խոստովանութեան ասացէք՝ իջուցանել զնա ի փայտէն եւ աստուածընկալ գերեզմանի դնել, եւ իւր զինքն յարուցեալ։ 178  Արդ՝ որպէս ասացէքն, թէ մեռեալն Աստուած չէր՝ գերեզմանն աստուածընկալ ո՞րպէս էր. եւ կամ մինչ մեռաւն ո՛չ ինքն՝ զիա՞րդ յառնէր. եւ ահա զասացեալդ զեղիս եւ ոչ յայտնիս՝ ասելի է։ 179  Բայց ոչ նուազ ըստ այլոցդ զարմացումն մեզ եւ աւարտման խաւսք բերեն, թէ գայ դատել զկենդանիս եւ զմեռեալս, եւ զդատաստանս իւր ոչ յայտնեաց ումեք. արդեաւք ո՞չ սպառնացաւ հրով այրել զհերձուածողս եւ զամենայն չարագործս՝ ուր խաւարն եւ անքուն որդնն, զոր ի սկզբանէն պատրաստեաց սատանայի։ 180  Եւ արդ՝ զի զի՞նչ ըստ կամաց եւ մտաց գնացելոցն զանհաւատութեանն հաւատասցուք, եւ խառնակ գործովք պղծութեան մարդիկ վարեսցին. զի որպէս ասէքդ՝ մինչ զդատաստանն ոչ յայտնեաց՝ չիմանի զիւրաքանչիւր գործոց առնուլ չարին եւ բարւոյն, եւ ահա աւրինադրութիւնդ լինի առաջնորդ լինել ի խաւարն արտաքին։ 181  Այլ ո՞վ այդպէս յայտնեաց զդատաստանս իւր՝ Որդին Մարդոյ, զոր ընդ աջմէ Հաւրն ետես Ստեփանոս, ի վերայ ուղղահաւատիցն եւ բարեգործաց՝ զարքայութիւնն իւր, եւ խոտորելոյ ի հերձուածս եւ պղծեալ ի գործս ըստ սատանայի՝ զնմա պատրաստեալ զգեհեանն, եւ ինքն է թագաւոր, որոյ արքայութեանն վախճան ոչ գոյ։
        182  Բայց հաւանեա՛ ընդ իս ասել, մանաւանդ թէ ընդ Պաւղոսի՝ անքննելի զդատաստանս նորա. եւ այսպիսի ինչ է ասելս՝ հրով ասաց, եւ խաւարաւ, եւ անքուն որդամբ տանջել ընդ սատանայի զմեղաւորս. եւ հրոյ բնութիւն լուսաւոր իցէ, իսկ նա խաւարային, եւ ոգի՝ հրոյ տանջման անըմբռնելի։ 183  Իսկ սատանայ ոգի է եւ տանջի նովաւ ընդ մարմնաւորս, եւ որդն կենդանի է մարմնաւոր, յորմէ քուն եւ հանգիստ բարձեալ՝ ընդ հրով վրէժխնդիր է, միշտ ուտելով զայնս, որ անդրն։ 184  Իսկ հուր այրիչ վրիժապարտիցն եւ պարարիչ որդանն, եւ այլք այսպիսիք, յորմէ յաղթին միտք մարդոյ։ 185  Իսկ մինչ դատաստանք նորա եւ գործք անքննելի են՝ ո՞րչափ առաւել դատաւորն եւ կազմիչն ամենայնի։ 186  Բայց զդատաստանս իւր ոչ յայտնեաց , զոր ի ՃԽԷ սաղմոսին ասաց՝ առ աւրինաւորս եւ հեթանոսս այն պատշաճեցաւ։ 187  Արդ՝ զանքննելին ոչ քննեսցուք, քանզի անքնին, այլ մարգարէին ձայնակցեսցուք, ծածուկքն Տեառն Աստուծոյ՝ յայտնիքն մեզ։ 188  Եւ այսպէս կարողութիւն հաւատոյն ի մեզ պնդեսցի ընդդէմ կալ ոսոխին, որ ի սկզբանէն դժնդակութիւնն բռնաձգող ի վատ ամբարշտութիւն՝ ի բաց մղեսցի ի հաւտէ Քրիստոսի. զի զնշանսն որոշեալ խնդրողք Հրէականք են, որոց գայթակղութիւնն դիւրաբերելի, եւ մարդկային իմաստութեամբ հասու լինել կամեցողք նմա՝ հեթանոսականք, զորս յիմարութիւն ըմբռնէ։ 189  Բայց յեկեղեցւոջ Աստուծոյ միշտ քարոզի եւ քարոզեսցի խաչեալն Քրիստոս. եւ սա չէ դիւրալպիրծ, կամ վրիպեցուցանող շաւիղ ի Սուրբ Երրորդութենէն, այլ առաքելոյ ձայնակից առնէ եւ նորին աշակերտս զմեզ գործէ։
        190  Եւ դո՛ւ, բարեաց ցանկացո՛ղդ, վերացո՛ ընդ իս սրագոյն զհայեցուածսդ ի սահմանս Սրբոյ Երրորդութեանն, զոր Պաւղոսն վարդապետեաց . քանզի նա մեզ զայն աւանդեաց, զոր եւ ինքն ընկալաւ, եւ գրէ զնոյն Հռովմայեցւոց . Աղաչեմ զձեզ, ասէ, ի ձեռն Տեառն մերոյ Յիսուսի Քրիստոսի եւ սիրով Հոգւոյն՝ պատերազմակից լինել ինձ յաղաւթս առ Աստուած , Աստուած եւ Տէր Յիսուս Քրիստոս եւ Հոգին Սուրբ՝ յայտնի զՍրբոյ Երրորդութեանն ուսուցեալ զանուն ։ 191  Եւ դարձեալ Կորնթացւոցն. Շնորհք Տեառն մերոյ Յիսուսի Քրիստոսի , եւ սէրն Աստուծոյ, եւ հաղորդութիւն Հոգւոյն Սրբոյ։ 192  Եւ Եփեսացեացն. Աւրհնեալ է Աստուած եւ Հայր Տեառն մերոյ Յիսուսի Քրիստոսի , եւ ի վերայ եբեր, թէ՝ որով կնքեցայք Հոգւովն Սրբով ։ 193  Եւ առ Տիտոս, թէ՝ Մարդասիրութիւն Փրկչին մերոյ Աստուծոյ յայտնեցաւ, եւ նորոգութիւն Հոգւոյն Սրբոյ, զոր եհեղ ի մեզ ի ձեռն Տեառն մերոյ Յիսուսի Քրիստոսի *. եւ գրէ իսկ, թէ՝ ամենայն առաքելական կտակարանք լի են այսու բարբառով, յոր անուն մեք հրաման առաք մկրտել եւ փառաբանել զՍուրբ Երրորդութիւնն , միով երկրպագութեամբ՝ զնոյն առաքելոցն մի աւետարանութիւն սերմանեաց երիցս երանեալն սուրբ Գրիգորիոս՝ Թադէոսեան վիճակիս։
        194  Ապա թէ՝ ընդէ՞ր տամք տեղի Յերոբովամու պատառել զեկեղեցի Աստուծոյ, զոր Որդին Աստուծոյ ժողովեաց զոչխարս ի մի գաւիթ. մի՛ ոք ի մէնջ երեւեսցի Նաբաթ եւ Աբիութ՝ զաւտար հուր մատուցանելով անհաւատարմութեամբ , զի մի՛ հրատոչոր լիցուք։ 195  Զմեզ վերստին զերկնողն զՔրիստոս մի՛ անարգեսցուք այլաձեւով զհաւատ, զի մի՛ զՆոյեանն առ Քանան զանէծսն յորոշողէն զաւդիսն ի յայծեացն առցուք մեք ։ 196  Քանզի ընդ մեզ է ձայնդ եւ քեզ, Մխիթա՛ր, որ կացեալդ ես գլուխ Ամարասու եկեղեցւոյն եւ համբաւես, եթէ Գրիգոր եդեալ է հիմն, զնոյն հաւատն ունող, եւ զաւակ բարեխաւս առ Քրիստոս Աստուած՝ վասն մեզ ժառանգակից նմա եղանիլ , մի՛ գուցէ լուիցեմք , թէ դուք զաւակ Քանանու էք ծառայելով մեղաց, եւ ոչ Յուդայի խոստովանողի՝ եւ հրամայիցիմք կտրել ընդ մէջ եւ զմասն եւ զբաժին ընդ կեղծաւորսն առնուլ ։
       197 Եթէ որդիք այնց հարցն եմք, որք անզատանեն յառաքելոցն, զհաւատս պինդ կալցուք, եւ մի բուռ ընդ ջուր խառնելով՝ ի նմանութիւն անխարդախ կաթինն արասցուք. զի որոյ անուամբ մեք պարծիմք, նա իսկ չարախաւս լինի զմէնջ առ երկնաւոր Հայրն ։ 198  Այլ եւ ոչ յոլովութեամբ ամբոխից հրապուրեսցուք, բայց ըստ առակողին խրատու՝ մի՛ միտել ընդ բազումս ի չարիս։ 199  Ընդ ութ ոգիսն տապանափակ լինել ջանասցուք՝ ի բազմամբոխն ձգողաց զջրահեղձոյցն պատուհաս . ընդ Ղովտայ զերծանել ի հրակէզն անձրեւաց՝ ընդ երկուսն ի պարգեւականն մտանել յաշխարհ , ի վեց հարիւր հազարն տապաստելոց։ 200  Քանզի եւ այժմ ցանգ բարբառի հովիւն զլերինս հնչեցուցանելով, ասէ. Մի՛ երկնչիր հաւտ փոքրիկ, զի հաճեցաւ Հայր ձեր տալ ձեզ զարքայութիւն *. եւ զյամառեալսն յայսցանէ յորդորեսցուք ի նոյն ։ 201  Բայց մեք որպէս ընկալաքն երկրպագութեամբ պատուել զՍուրբ Երրորդութիւնն՝ առանց թերահաւատելոյ ունիմք, եւ կալցուք մինչեւ յաւիտեանս՝ խորշելով յամենայն եղբաւրէ, որ յայս ստահակիցէ։