Յաճախապատում ճառք

ԺԱ
ՆՈՐԻՆ ՍՐԲՈՅՆ ԳՐԻԳՈՐԻ ՀԱՅՈՑ ԼՈՒՍԱՒՈՐՉԻ ՎԱՍՆ ՎԱՐՈՒՑ ԱՌԱՔԻՆՈՒԹԵԱՆ, ՈՐ ՀԱՆԴԻՍԻՒՔ ԼԱՒՈՒԹԵԱՆ ՊՍԱԿԵԱԼ ԵՐԱՆԻՆ
       1  Ամենայն արուեստից լաւութեան եւ քաջութեան եւ առաքինութեան Սուրբ Երրորդութիւնն է, որ շնորհաւք յորդորէ. վասն զի նա է տուիչ եւ յաջողիչ երկնաւորաց եւ երկրաւորաց. եւ որ զմտերիմ հաւատացեալս եւ զսուրբս եւ զսիրելիս իւր աշակերտեաց։ 2  Եւ որք ընկալան զարուեստ լուսաւոր կարգացն, եւ վառեցան որպէս զճառագայթս լուսոյ ի մէջ աշխարհաց. զի ասէ Տէրն. Դուք լոյս աշխարհի էք, եւ լուսաւորէ լոյս ձեր զմարդիկ. որպէս զի տեսցեն զգործս ձեր բարիս, եւ փառաւորեսցեն զՀայր ձեր որ յերկինսն է ։ 3  Եւ առաքեալ իբրեւ լուսաւորս ասէ շրջել յաշխարհի, զբանն կենաց ունել ի զգուշութիւն անձանց եւ ի շահ աւգտի բազմաց։ 4  Որ նոքաւք սփռեաց զճառագայթս բանին կենաց ճշմարտութեան ընդ ամենայն տիեզերս, եւ կոչեաց զհաւատացեալս ի հաղորդութիւն բարերար կամացն իւրոց ի կենդանի փառսն անեղծութեան. զի ժառանգաւոր լինիցին արարածք արքայութեան Արարչին եւ աւետեաց ուրախութեան անճառ բարեացն։
       5  Այսպիսի յուսով հաճոյացան սուրբքն, եւ կամաւք Արարչին զամենայն դժնդակութիւնս յազդմանէ չարին եւ զշարժմունս մտաց եւ մարմնոց խափանեցին շնորհաւքն Քրիստոսի. անարատ սրբութեամբ, անդադար աղաւթիւք եւ ջերմեռանդն արտասուաւք, կատարեալ ժուժկալութեան պահովք. սանձել զագահութիւն եւ զորկորստութիւն, զլկտութիւն եւ զանառակութիւն եւ զստահակութիւն ի չար անդր։ 6  Ունել զդրունս ողորմութեան յիշատակաւ սիրոյն Քրիստոսի. յորդորեալք ի հանդէս բարեաց, եւ արժանի եղեալ ազատութեան շնորհաց եւ պարգեւաց Հոգւոյն Սրբոյ վկայութեամբ հանդիսիցն լաւութեան, սուրբ սիրով, մտերիմ հաւատով ի նեղութեանն եւ յանդորրու։ 7  Անզբաւս եւ անբիծ ունել զմիտս եւ զզգայութիւնս ամենայն ճշմարտութեամբ։ 8  Մի՛ իւիք ունել խարդախութիւն եւ կեղծաւոր խորհուրդս, անհաւատութեան եւ անսրբութեան վարս, որ են պատճառք կորստեան։ 9  Այլ զլուսաւոր զսրբութիւնն միշտ յանձինս ունել ամբիծ երախտեաւք սիրոյն սրբութեան. ծաղկեալք առաքինասէր վարուք եւ պսակեալք յաւիտենական յուսովն ի գովեստ փառացն Աստուծոյ։ 10  Զի հրով Հոգւոյն Սրբոյ յանարատ սրբութիւնն վերաբերեալ` աւթեւանք Ամենասուրբ Երրորդութեանն լինին յերկրի։ 11  Զի ամենայն հանդիսիցն եւ առաքինութեանցն զարդ սրբութիւնն է յերեւելիս եւ յաներեւոյթս հոգւով եւ մարմնով։ 12  Եւ արդարութեան ամենայն եւ քաջութեան թագ եւ պսակ պարծանաց սրբութիւնն է միշտ։ 13  Եւ ամենայն կարգաց երկնաւորաց եւ երկրաւորաց փառք եւ պատիւ եւ մեծարանք սրբութիւնն է, որ ընտանեցուցանէ Քրիստոսի Աստուծոյ եւ ամենայն երկնային զաւրութեանցն։ 14  Պատմուճան լուսոյ եւ արմատ բարեաց սրբութիւնն է. եւ որ ճշմարտեալ եւ միաբանեալ են ի գովեստ փառացն Աստուծոյ` անմարմնոցն դասք, եւ լուսաւոր վարուք հաստատեալ կան ի սրբութեան. վասն այնորիկ են Ամենասուրբ տէրութեանն սպասաւորք։
       15  Սոյնպէս հրաման առին առաքեալքն զսուրբսն կարգել ի սպասաւորութիւն եկեղեցւոյ Աստուծոյ. զի հաղորդ լիցի հրեշտակաց` սպասաւոր Քրիստոսի պատարագին։ 16  Զի որպէս հոգի ի մարմինն յարմարի եւ աճէ զաճումն հասակի, սոյնպէս մտաւոր հոգին զամենայնն քննէ եւ որոշէ զլաւն ի վատթարէն։ 17  Սոյնպէս են եւ հաւատք ճշմարիտ աստուածգիտութեան. որ աճէ զաճումն առաքինութեանցն որ ի Քրիստոս, եւ լինի կատարումն հասակի արդարութեանն հաւանութեամբ հաւասարել անդամոցն ի միաբանութիւն հաճոյիցն Աստուծոյ։ 18  Զի ամենայն լուսաւոր վարք հաւատովք բովանդակին յերեւելիս եւ յաներեւոյթս. զի լուսաւորեալք ի գիտութիւն ճշմարտութեան` զաւրասցի ի հանդէս բարեպաշտութեանցն որ ի Քրիստոս. զի ամենայնի Քրիստոսիւ եղեւ կատարումն` եթէ յերկինս եւ եթէ յերկրի , ասէ առաքեալ. զի զաներեւոյթսն յերեւելիս ցուցանեն հաւատք, եւ զերեւելիս յաներեւոյթսն ի կամս Տեառն։
       19  Գանձ անկապուտ են հաւատք, որք զբարիսն ի մեզ ամբարեն. եւ ի ձեռն շնորհացն յայտնեաց հաւատովք զպարգեւս փրկութեան եւ կենացն անմահից, զի զամենայն երանութիւնսն յուսով վայելեսցուք. զի իբրեւ առաջի աչաց ունի զուարթածաղիկ զերանութիւնսն յուսով. զի մի՛ հեղգասցուք ի հանդիսիցն որ առաջնորդեն մեզ յանանց բարիսն` որ պատրաստեալ է սրբոցն։ 20  Զի նախ սէրն նովաւ լցեալ եւ զարդարեալ ճառագայթիւք յիշատակաւ սրբութեանն եւ ամենայն անդամոցն եւ մտացն առաջնորդէ յարդարութիւն հաւատովք յԱմենասուրբ յԵրրորդութիւնն, եւ ի կամս նորա սիրով հաստատի։ 21  Զի սիրտ սուրբ տաճար է Հոգւոյն Սրբոյ. եւ սէր սուրբ ունել` բնակարան Քրիստոսի, եւ ի նմա հանգուցեալ են աստուածեղէն կամք. Զի որ կայ ի սէրն իմ եւ պահեսցէ զբանս իմ, ասէ Տէրն, ես եւ Հայր իմ եկեսցուք եւ աւթեւանս առ նմա արասցուք ։ 22  Զի սիրով բարերարութեամբն յանճառ բարիսն վայելեցուցանէ։ 23  Եւ ո՞րք են որ զբան նորա պահեն։ 24  Որք սուրբ սրտիւ եւ անարատ յամենայն վնասուց մնան անբիծք։ 25  Զի որ սիրեն զնա, սիրեսցին ի նմանէ. եւ որք խնդրեն զնա, լինի պարգեւատու։ 26  Իսկ որք ոչ պահեսցեն զնորա զբանն, ասէ, ինքնին բանն զոր խաւսեցայ ընդ ձեզ, նա դատի զձեզ յաւուրն յետնում ։
       27  Իսկ որ զբանն նորա պահէ, խլէ ի սրտէ զդժնդակ խորհուրդս մտաց. զանհաւատութիւն, զերկմտութիւն, զչարութիւն, զնախանձ, զաղտեղի ցանկութիւնս հանդերձ ամենայն վնասակարաւքն, եւ ի ներքս բերեալ զբարեխորհրդութիւնն սուրբ` որ լին է բարեաւք ի Քրիստոս։ 28  Զի ազատեալք ի բծից զգայարանքն` կատարեսցեն զարդարութիւնս, եւ արթուն կայցէ միտքն զգայութեամբքն ի վերայ շահիցն եւ կենարար գիւտիցն։ 29  Եւ մի՛ ի սաստկանալ պատերազմին լքանել եւ լուծանել զմարտն, այլ ճշմարիտ համբերութեամբ զդէմ ունել. եւ երկայնամտեալ յուսով եւ զաւրացեալ ի Քրիստոսի շնորհացն` յաղթեսցէ մարտին, եւ հասցէ ի նաւահանգիստն Քրիստոսի։ 30  Շիջուցանել զազդմունս չարին եւ զշարժմունս բարուց ցանկութեան։ 31  Եւ զյաղթութեան զշնորհս ընկալեալ եւ զգովութիւն ի վերնոց եւ ի ներքնոց, պսակեսցի փառաւք եւ պարծանաւք աւետեաց փրկութեան կենացն։ 32  Զի որ կայցէ յայն սէրն որ ի Քրիստոսն, որ փրկեացն զարարածս եւ եբարձ զթշնամութիւն ի միջոյ, Տեառնն է բնակիչ։ 33  Եղիցուք նմանողք նորա մեծութեանն, եւ շահեսցուք զբարիս եւ զեղբարս, եւ փոխանակեսցուք զբարին մեր առ նոցա կարիսն, եւ զկեանս մեր ընդ մահու նոցա. եւ լինիցիմք ժառանգաւոր նորա տէրութեանն, եւ բնակարան կենդանի կամաց նորա, եւ հաղորդս սքանչելի եւ սուրբ սիրոյ նորա, եւ կցորդ փառաւորեալ փառաց նորա։
       34  Սէր սուրբ մայր է առողջութեան, անարատութեան, անբծութեան. որ խնամէ եւ յորդորէ յառաքինութիւն եւ յարդարէ յամենայն բարեգործութիւնս։ 35  Սէր աղբիւր է ամենայն բարեաց, որ արբուցանէ զսուրբ անձինս. եւ գրաւական ամենայն երանութեանցն, եւ մեծութեան պարգեւացն Աստուծոյ բաշխող։ 36  Սէր բղխումն երախտեաց Քրիստոսի, եւ վայելեցուցիչ յանպատում շնորհս նորա. լուծիչ խռովութեան եւ տուիչ խաղաղութեան. լուսաւորիչ մտաց եւ անդամոց։ 37  Սէր սուրբ հոգւոյ եւ մարմնոյ անեղծ ստացուած է, որք ունին զնա միշտ. եւ կենդանի շնորհք ի Քրիստոս ամենաշահ երանութեամբն յարդարեալ ի գովեստ փառացն Աստուծոյ։ 38  Սէր աւետեաւք կենդանի յուսոյն սփոփիչ է նեղութեան եւ վշտաց, եւ լուծիչ ամենայն դժնդակութեանց ի վերայ եկելոց` որ զինուորին ընդդէմ առաքինութեան հանդիսից։ 39  Սէր սուրբ երախտեաւքն հրեշտակ է խաղաղարար, որ զցասումն մերժէ եւ զխռովութիւն լուծանէ եւ զնախանձ արտաքս մղէ եւ ցածուցանէ զչար։ 40  Սէր սուրբ այգի վայելուչ, որ խաղողով եւ գինեաւ զուարթացուցանէ զսիրտն եւ զզգայարանսն ի տրտմականացն եկամտից, եւ ուրախ առնէ ի կամս Տեառն։ 41  Սէր սուրբ ձիթենի պտղալից է ի սրտի բարեխորհին, մզելով զձէթ ի լուսաւորութիւն իմանալեաց եւ յաւծումն, եւ երեւելի անդամոցն զուարթութիւն։ 42  Սէր սուրբ հոգեւոր կարգաց յարդարիչ է եւ մարմնաւոր վարուց յանձանձիչ. որ ի միասին կապէ, եւ ոչ տայ բաժանել եւ քայքայել զհասարակաց բարին։ 43  Սէր սուրբ բանալի է դրանն կենաց, որ զկեանսն բաշխէ. եւ աներեւոյթ շնորհացն Աստուծոյ գանձուցն բաշխող ի սուրբ անձինս, եւ դժնդակ վարուց խափանիչ եւ ընդդիմամարտ մեղաց։
       44  Զի ամենայն արուեստք առաքինութեան սիրով յարդարին, սրբութիւն, արդարութիւն. եւ նովաւ ցուցանեն զհանդէս լաւութեան իւրեանց, որ է վարիչ չարի եւ յորդորիչ բարւոյ, զաւրավիգն աստուածասիրաց եւ կործանիչ խորամանկաց եւ մեղսասիրաց։ 45  Եւ խառնեալ սուրբ սէրն ընդ հաւատոց եւ ընդ յուսոյ` հանդիսանայ ի բարեպաշտութեան վարս, եւ միմեանց խաղաղութեամբն յայտնի առնեն զլուսաւոր կարգս։ 46  Զի պատճառաւք առաքինութեամբքն լուսատու թագաւքն պսակեսցին յանուշակ յերկնաւոր Հաւրն խնամսն, եւ վայելեսցեն յանվախճան եւ յանպատում բարութիւնս նորա։ 47  Զի որ ունի զխնամս սիրոյն սրբութեան առ ամենեսեան հեռաւորս եւ մերձաւորս, առ հոգիս եւ մարմինս ամենայն ճշմարտութեամբ, երանութեամբք սուրբ սիրոյն, յԱմենասուրբ Երրորդութենէն աւրհնեալք պսակին եւ մեծարին, եւ մշտնջենաւոր խնդութեամբքն վայելեն յանվախճան եւ յանհամեմատ բարութիւնսն։
       48  Զի եւ հաստատութիւն ուղեղ հաւատոց բովանդակիչ է սուրբ սիրոյն եւ յուսոյն անսասանելի կալ։ 49  Զի շնորհաւք Սուրբ Հոգւոյն` այնոքիւք միաւորելոցն` պարիսպ ամուր ապաստանի ամենայն առաքինութեամբք շրջապատեալ է։ 50  Որ ոչ ոք վստահասցի առնուլ զամուրսն, զի պահեսցի ի զգուշութեան հաւատովն արթնութեամբ, սուրբ եւ յիշատակաւք յուսոյն անդրդուելի միշտ. գոհանալով եւ աւրհնելով զՏէր անյագ բաղձանաւք, հաւանական կամաւք, յորդ եւ քաղցր անձկաւ փափաքել առ աղբիւրն շնորհացն եւ ըմպել անյագ ի նորա բղխմանէն, եւ արբուցանել զտունկս արդարութեան եւ զսերմանս բարեպաշտութեան շնորհաց արտասուացն վտակաւք, զի զառհաւատչեայն բերցեն զպտուղ։ 51  Զի գարուն հոգեւոր է աճմանն հաւատոց եւ սրբութեան սիրոյն, որ զամենայն առաքինութիւնս բողբոջեն. որպէս տունկք եւ բոյսք զսաղարթս եւ զծաղիկս ի ձմերնային կապանացն լուծեալք։ 52  Այսպէս ջերմութիւնք սուրբ սիրոյն հաւատով շնորհալից արտասուաւք` զառաքինութիւնսն փայլէ Ամենասուրբ Երրորդութեանն կամաւք եւ շնորհաւք։
       53  Եւ հաւանութիւն հաւատոց եւ սուրբ սիրոյն հաւասարութիւն յո՛ր կողմ յորդորի, զամենայն հաւանեալսն ի Քրիստոս ժողովէ։ 54  Եւ նա է նաւահանգիստն մեր եւ բաշխող պարգեւաց. կենդանի աղբիւր եւ ճաշակք անմահութեան, որ զամենայն սուրբս վայելչութեամբ պսակէ յաւէժ կենդանութեամբքն։ 55  Եւ զիւրաքանչիւրոցն քաջութիւն ի վեր բերեալ` յաւրինին եւ կազմին աւգտակար շահիցն փառք, եւ լուսաւոր առաքինութեանցն հանդէսք ցուցանին ըստ արուեստիցն բարութեանցն. զի զգուշութիւն զգաստութեան ամենայն զգայութեանցն հաւատով եւ սուրբ սիրով սիրեալ զանարատ ամբծութիւնս յինքն հպեաց. որ ի բաց մերժէ զախտ եւ զբիծ ի մարմնոյ եւ ի մտաց, յստակ եւ սուրբ սիրովն որ առ Աստուած։ 56  Որ կարողն է ընդրել զաւգտակարն եւ անարգել զվնասակարսն, եւ յորդորիչ լինել մտաց եւ զգայութեանց ի բարիսն, եւ զխարդախութեան վնասն պահել զմուտս ահիւ եւ զգաստութեամբ միշտ։ 57  Զի յերկիւղն Աստուծոյ ամփոփին միտք ի զգուշութիւն Աստուծոյ բանին. եւ զգաստութեանն առաջնորդեալ` անարգեսցէ զչարն եւ ընդրեսցէ զբարին. եւ կացցէ մնասցէ սուրբ եւ արդար յերեւելիս եւ յաներեւոյթս արթուն եւ զուարթուն։ 58  Զի մի՛ խորամանգեալ չարին ի ներքս մտցէ ընդ միտսն եւ ընդ զգայութիւնսն եւ յափշտակեսցէ զառաքինութեան գանձն. եւ պարտաւորեալ գտանի ի հեղգացելոցն դատաստանն, որ ոչ հսկեալ պահեաց զտուն գանձուցն առաքինութեան, այլ թոյլ ետ ական հատանել եւ գողանալ զբարի մեծութիւնն, յորս վայելելոց էր ի հանդերձեալսն. եւ վասն այնորիկ պատժի ի գեհենին յաղագս հեղգութեանն։
       59  Արդ, եղիցի զգուշութիւն ի պահել զամուրսն եւ զգաստութեան գանձսն ի Քրիստոս, որ ի մարմնին է զարդարեալ շնորհաւք. զի Նովաւ ապրեսցուք ի խորամանկութենէ բանսարկուին եւ ի պատրանաց։ 60  Եւ հաճոյացեալք ի նորա կամսն` մտցուք ի խոստացեալ բարութիւնսն առանց ամաւթոյ վնասուց. զամենայն ճշմարտութիւնս եւ զպարծանս սուրբ վարուց ընդ մեզ ունելով, հանգիցուք ի գոգ հանգստեանն եւ ի գիրկս մխիթարութեանն եւ ի լոյս անշիջանելի փառացն։ 61  Եւ ըստ բազմաբեր պտղոցն մեր` առաւելեսցեն պատիւ եւ փառք մեր. եւ ազատեալք ի Քրիստոս առցուք զպսակն պարծանաց յամենակալ Հաւրէն։
       62  Ասացից եւ վասն սուրբ հեզութեանն` որ առողջութիւն է խլրտման ցասման մտաց եւ մարմնոյ։ 63  Զի լուսաւորեալ անարատ հեզութեամբ եւ ամբիծ սիրով, որ հաւատովքն յարդարեալ է ի հաճոյս Սուրբ Հոգւոյն եւ ի կամս Որդւոյն եւ ի փառս Հաւրն երկնաւորի, առողջացեալ եւ ճշմարտեալ ի սուրբ սէրն նորա` պահեսցի, եւ ի հարուածոց ցանկութեանց ազատեսցի, եւ հանդարտութիւն առցէ ի վնասակար մարտից, եւ ի շնչել այսոյն չարութեանն ցածուսցէ ի միտս եւ ի մարմինս։
       64  Հեզութիւն սանձք է բարկութեան եւ շարժմանց ցասման եւ վնասակարաց լկտութեան եւ ստահակութեան եւ ի թշնամանս յանդգնեալ ըստ ամենայնի։ 65  Հեզութիւն քաղցր եւ անոյշ ճաշակք են քմաց եւ ցածուցիչ խռովութեան ամբոխից, որ յամբարտաւանութենէ գերին։ 66  Հեզութիւն հանդարտեցուցիչ է մրրկաց ալեաց մտաց եւ մարմնոց ալէկոծելոց ի փորձանս ինչ։ 67  Հեզութիւն արմատք խոնարհութեան եւ համբերութեան եւ ժուժկալութեան են` որ մերձաւորի Քրիստոսի։ 68  Հեզութիւն զաւրութիւն է ամենայն առաքինութեան եւ հիմն ամենայն բարեաց յերեւելիս ի մեզ։ 69  Հեզութիւն շինուած է խաղաղութեան, եւ քակտումն եւ հերքիչ խռովութեան, ոխութեան եւ նախանձու` երեւելի եւ գաղտնի։ 70  Հեզութիւն աղբիւր յստակ է եւ ամպ քաղցր ցաւղով, որ արբուցանէ զերաշտութիւն չորացելոց։
       71  Հեզութիւն դաստիարակ է մանկութեան եւ հաւանութեան խրատուց եւ կարգաց ուսուցիչ։ 72  Հեզութիւն փառք ծերոց, որ նովաւ են հրահանգեալ յողջախոհութիւն եւ յամենայն առաքինութիւնս։ 73  Հեզութիւն պատիւ երիտասարդաց, որ նովաւ յաղթեցին ամենայն հակառակաց, ստահակաց եւ անիրաւաց խոնարհութեամբ եւ քաղցրութեամբ։
       74  Հեզութիւն պսակ է պարծանաց կուսանաց, որ ամենարուեստ երախտեաւք եւ բազմահանդէս առաքինութեամբքն ի կոչումն ընծայեալք սիրոյն սրբութեան։ 75  Զարթուցեալք, անվեհեր քաջութեամբ հնազանդեալք, եւ զհեղգութիւն եւ զյամառութիւն յորդորել ի հաւատ ճշմարտութեան։ 76  Փոյթ յառաքինութեան գործասիրութիւն. անքակ աղաւթիւք, յորդորեալ յիշատակաւք, մտերիմ կամաւք, խոնարհ շարժմամբք, քաղցր հնարիւք, սիրով սրբութեամբ, կատարեալ պահովք սանձել զդժնդակ եւ զաղտեղի խորհրդոցն շարժմունս յազդմանէ չարին. շիջուցանել զհուր ցանկութեանն ջերմեռանդ արտասուաւք։ 77  Բաց ունել զդուռն ողորմութեան ի պէտս կարաւտելոց, եւ ակն ունել յուսով խոստացեալ աւետեացն իմաստուն կուսանացն։ 78  Եկա՛յք, ասէ, աւրհնեա՛լք Հաւր իմոյ, ժառանգեցէ՛ք զարքայութիւնն սուրբ ։
       79  Հեզութիւն` մանկանց Եկեղեցւոյ սնունդ է, եւ յորդորիչ ըստ աճմանն զգաստութեան եւ ճշմարտութեան. որոց սկիզբն առեալ ի տղայութենէ ի սրբութիւն եւ ի պիտանութիւն` զլուսաւոր վարդապետութիւնն եւ զհանգամանս բանից եւ ձայնից որպէս ճառագայթս արեգական փայլեցուցանել փառաւորութեամբ ի փառս Աստուծոյ վերնոց եւ ներքնոց, հանդերձ ամենայն սուրբ վարուք եւ խոնարհ սրտիւ. զի այնպէս լինիցին վերնոցն փառակից։
       80  Հեզութիւն` զգաստութիւն է առաքինեաց եւ քարոզիչ նոցա հանդիսիցն. որ իմացան զերկրաւորս անցաւոր, եւ բուռն հարին զանանց կենացն միամիտ սրտիւ եւ անհեղգ մարմնով, ազատեալ յամենայն վնասակարաց մտաւք եւ մարմնով։ 81  Զի կատարեալ զամենայն հրամայեալսն ի Տեառնէ` եւ զայլս յորդորեսցեն ո՛րպէս պարտ է պահել արդարոց զսրբութիւն եւ զամենայն առաքինութիւն. կամ ո՛րպէս մեղաւորաց դառնալ ի խոստովանութիւն ապաշխարութեան, զի ապրեսցին։
       82  Հեզութիւն` գովելի մեծութիւն է տնանկաց. զի երկրաւոր մեծութիւնս մաշի եւ կորնչի հպարտութեամբն. այլ տնանկացն հեզութեամբն մեծացեալ կան եւ մնան անանցք. զոր ոչ ցեց ուտէ եւ ոչ ուտիչ ապականէ, կամ գողք ական հատանեն եւ գողանան։ 83  Եւ յաղագս այսորիկ երանէ Տէրն զհեզս. քանզի ասէ. Երանի հեզոց, զի նոքա ժառանգեսցեն զերկիրն կենդանեաց , ուր ոչ լսի համբաւ մահու. որպէս եւ Դաւիթ ասէ. Հաճոյ լինել առաջի Տեառն յերկրին կենդանեաց ։ 84  Այլ եւ աստէն ունի զհանդարտութիւն մտաց եւ անդամոց եւ առ ամենեսեան` ոյք ճակատամարտին։ 85  Զի զաղքատս ի համբերութիւն կրթէ, զզաւրաւորս զգաւն առնէ, եւ առանց խռովութեան ունել զիշխանութիւնս երկրաւորս եւ առանց աղմկի հանապազորդ. յամենայնի ամենեքումբք է համեստութիւն, մեծաց եւ փոքունց դաստիարակ։
       86  Հեզութիւն լուսաւորութիւն է քահանայական շնորհի. զառաջնորդական միտսն ի հնազանդութեան ունի, եւ ոչ տայ թոյլ ցասման շարժել ի բարկութիւն եւ ի թշնամանս, անգիտացեալ որ ինչ խորհրդոցն է ամբարտաւանեալ ի ցասմանէն։ 87  Այլ հեզութեամբն մտայոյզ եղեալ ըստ Քրիստոսի աւետարանութեանն ուղղէ զհրաման իրացն առ սովին գիտութեամբն. եւ լուսաւորէ այնպէս հեզութիւն, որպէս զի տեսցեն զգործս ձեր բարիս, ասէ Տէրն, եւ փառաւորեսցեն զՀայրն ձեր որ յերկինս է։ 88  Հեզութիւն որպէս աղ է անուշիչ խորտկաց, որ զհամեղութիւն ճաշակացն համահամ քմացն տայ։ 89  Զի բանք ձեր, ասէ, որպէս աղիւ համեմեալ լի շնորհաւք եւ ճշմարտութեամբ, յարդարեալ հեզ վարդապետութեամբ. զի տացէ շնորհս լսողացն վասն հանդերձեալ դատաստանին արդարոց եւ մեղաւորաց. զի որք լուիցենն` իմաստնասցին ի Քրիստոս։ 90  Հեզութիւն անարգամեծար Տէր է. զձկնորսս քարոզս արար եւ աղբիւր կենդանարար շնորհաց Սուրբ Հոգւոյն, արբուցանելով զհաւատացեալս յաստուածգիտութիւն։
       91  Հեզութիւն պատկառէ յանդուգն եւ յահուր բարուց, որպէս Մովսէս եւ Դաւիթ վկայեն. ոմն առ ապարասան ժողովուրդն, եւ ոմն առ Սաւուղ բազում անգամ երեւի։ 92  Հեզութիւն իմաստնոց` իմացուցանէ լսողաց զբանն հանճարոյ, ի միտ առնուլ զարդարութիւն ճշմարիտ եւ ուղղել զիրաւունս եւ զամենայն առաքինութիւնս։ 93  Հեզութիւն զարդ է երեւելի առաքինեաց անձանց, հաւատոյ, յուսոյ, սիրոյ, սրբութեան, աղաւթից, պահոց, խոնարհութեան, ժուժկալութեան, եւ ամենայն բարեաց։ 94  Հեզութիւն` սրբութեան զգեստ է, որ մերկացան եւ ի բաց ընկեցին զաշխարհական զցանկութիւնս, եւ զգաստութեամբ կատարեցին զկեանս ի Քրիստոս։ 95  Հեզութիւն մեծասքանչ շուք եւ պատկառ է ի մէջ բազմամբոխ հրապարակաց. որ զհոգեւոր աւրէնսն հանդարտութեամբ ճառէ, եւ հրեշտակ խաղաղարար լինի առ ամենայն լսողս, եւ անուն Տեառն փառաւորի. ի հեզոյն եւ ի մարդասիրէն Աստուծոյ փառաւորեալ` վերափոխի ի կեանս, եւ լսէ ի Տեառնէ` եկ հաւատարիմ ծառայ եւ հեզ, որով ի սակաւուդ հաւատարիմ եղեր, ի վերայ բազմաց կացուցից զքեզ։
       96  Հեզութիւն կերպարանք փառաց է Տէրութեանն, եւ գիւտք հանգստարար յաւիտենից. որ իւրովք դարմանաւք ի ձեռն հեզութեանն իւրոյ վանք երկնաւորացն լինի եւ մտերմաց հաւատացելոց սրբոց ի Նա. որ խոնարհեցաւ ի յերկնից ի յերկիր ի մեծութենէ փառաց եւ էառ զծառայի կերպարանս, զի ծառայքս զնորա կերպարանս առցուք արդարութեամբ սրբութեամբ ճշմարտութեամբ վասն բարերար եւ ամենագիւտ սուրբ սիրոյն, եւ գրաւականաւն զոր էառ ի մէնջ եւ ինքեամբ նստոյց ընդ աջմէ Հաւր ի բարձունս, եւ ետ յոյս վերստին հաւատացելոց ամենեցուն խոստացեալ աւետեաւքն` Ուր եսն եմ, անդ եւ պաշտաւնեայն իմ եղիցի ։ 97  Վասն որոյ հրաւիրեաց ամենեսեան եւ կոչեաց յիւր արքայութիւնն եւ ի փառսն. եկայք առ իս, ասէ, ամենայն աշխատեալք ճգնաւորական հանդիսիւք եւ բեռնաւորք մեղաւք յապաշխարութիւն խոստովանութեամբ, եւ ուսարուք յինէն զհեզութիւն զխոնարհութիւն, եւ գտջիք հանգիստ անձանց ձերոց. զի լուծ աշխատելոց յուսով հեզոցն քաղցր է, եւ բեռինք մեղաց խոնարհութեամբն փոքրոգի լինի։ 98  Եւ յերկուցունց հաստատութենէ կայ ընդ աջմէ Աստուծոյ սուրբ եւ անարատ, ոչ ինչ ունելով զձախակողմանն զդժնդակութիւն, այլ զաջակողմանն արդարութիւն. զի որ զայս ունին, Քրիստոսի նմանին հեզոյն եւ խոնարհին առ արածելն. եւ երանութեամբք պսակին ի խնամոց սուրբ սիրոյն հեզքն եւ խոնարհքն սրտիւք յԱմենասուրբ Երրորդութենէն. ազատեալք ի վշտաց եւ ի յաւիտենական տանջանացն, եւ յանանց խնդութիւնս եւ յանհամեմատ բարութիւնսն վայելեցուցանէ։ 99  Զի բազմաբոյս առաքինութեամբքն ի բազմագով կեանսն ուրախանան, եւ փառաւորեալ եւ պսակեալ` զանճառ զլոյսն զգենուն ի Քրիստոսէ յանպատում եւ յանանց ի կեանսն, որ պատրաստեալ է ամենայն սրբոց ի խորանսն յաւիտենից։
       100  Զի բազում եւ առաւել եւս է ճաշակ քաղցրութեան եւ խոնարհութեան եւ հնազանդութեան, ողջախոհութեամբ եւ անարատ վարուց եւ անբիծ սիրոյ երախտեաւք։ 101  Որովք խորտակեցան դրունք պղնձիք անհաւատութեանն, եւ նիգք երկաթիք անհնազանդութեանն փշրեցան, եւ յաւար եղեն գանձք աներեւոյթ թշնամւոյն ճշմարիտ իմաստութեամբն Քրիստոսի հաւատովք Աւետարանին քարոզութեան. լուսաւորացն նմանեալ որ ճառագայթիւք լնուն զտիեզերս, եւ ուղիւղ զգնացս մարդկան ունին ըստ արդարութեան ճանապարհին։ 102  Զի քաղցրութիւն խոնարհութեան եւ հնազանդութեան աղբիւր բարութեան վայելեցուցիչ են, եւ բժիշկ դառն ցաւոց` որ զառողջութիւն տան. եւ բարեաց առաջնորդք` որ ուղիւղ ճանապարհաւք յերանութիւնսն տանին, ազատեալ յամենայն վշտագին վտանգից։
       103  Քաղցրութիւն խոնարհութեամբ հնազանդութեամբ եւ հեզութեամբ միաւորեալ` որսորդ բարեաց է եւ ժողովող ամենայն առաքինութեան եւ վանք Սրբոյ Երրորդութեանն։ 104  Քաղցրութիւն եւ խոնարհութիւն եւ հնազանդութիւն միաւորեալ` զժողովս ճգնաւորաց ի միասին ունի, եւ ոչ թողու քայքայել ի միմեանց։ 105  Քաղցրութիւն եւ խոնարհութիւն եւ հնազանդութիւն ընտանեցուցիչ է աւտարաց եւ զգաստութիւն մերձաւորաց, նուաստութիւն ամբարտաւանից եւ զաւրութիւն հեղգացելոց, ցածուցիչ ամենայն ստահակաց, զարթուցիչ է կենաց յուսոյն, եւ համարձակութիւն վարանելոց որ ի մեղացն ազատեցան ի ծառայութենէ։ 106  Պատճառք է ամենայն հոգեւոր շահից, եւ խափանիչ կորստեան վնասակար խորհրդոց եւ գործոց։ 107  Բացիչ է ճշմարիտ խոստովանութեան, եւ արձակիչ կապելոց զղջմամբ ի թողութիւն մեղաց։ 108  Հրաժեշտ վնասակարաց, եւ մուտ յորդէգրութիւն։ 109  Աւտարացուցիչ է ամենայն դժնդակաց, եւ մերձաւորիչ յուսոյն կենացն յաւիտենից։ 110  Տաւն է ճշմարիտ քարոզութեանն խնամոց, եւ աղբիւր սննդեան Հոգւոյն Սրբոյ բղխման։ 111  Հեռացուցիչ է անգիտութեան, եւ տուն գանձի է իմաստութեան եւ հանճարոյ։ 112  Ընտանեցուցիչ է ճշմարիտ բարեկամաց, եւ յանդիմանիչ սպրդողաց սուտ եղբարց ամբարշտաց։ 113  Ցրուելոց ճշմարտասիրաց է ժողովիչ, եւ անիրաւաց ցրուիչ։ 114  Հեշտացուցիչ սարտուցելոց. պարգեւատու շնորհաւք` որ դառնան յիրաւունս արդարութեան, եւ կարգաւորիչ ի լաւն առհասարակ։ 115  Մխիթարիչ է սգաւորաց, եւ սփոփանք ամենայն վտանգելոց։
       116  Քաղցրութիւն եւ խոնարհութիւն եւ հնազանդութիւն անդորրութիւն է ի դարմանս մարդասէր խնամոց։ 117  Առողջութիւն ցաւագնելոց, եւ յոյս հաստատուն ի հանդերձեալսն։ 118  Ծփելոց նաւահանգիստ, եւ աւգնական առաքինութեան. սրբութեան ամենագիւտ հնարք, եւ պղերգաց ձեռնտու ի գործս այգւոյն` որ առնու վարձս զառաջնոցն։ 119  Դուռն բաց է ի կենսաբեր մուտսն, որ ունի զբաղձանս արքայութեանն` ընդ ինքեան ունելով զբարիսն։ 120  Եւ փակի ապախտաւորաց եւ անհնազանդից, ամբարշտաց եւ մեղաւորաց եւ որք ոչ լուան նորա բանին։ 121  Իսկ որք խոնարհեալ հնազանդին ընդ քաղցր լծով ապաշխարութեանն, եւ սոքա ոչ զրկին ի խոստացեալ աւետեացն ստոյգ խոստովանողացն եւ ապաշխարողացն. զի ոչ եկն կոչել զարդարս, այլ զմեղաւորս։ 122  Զի որ զայս վարս առաքինութեան ունին, կենդանի երախտեաւք երանութեամբքն պսակեսցի յԱմենասուրբ Երրորդութենէն։ 123  Ազատեալ ի դառն վշտաց գեհենին, եւ մշտենջենաւոր անմահ խնդութեամբն յանհամեմատ բարիսն վայելեսցէ ի Քրիստոս սքանչելի ամենայն երանութեամբ։ 124  Ուղիղ միաբանութիւն հաւատոյ եւ սուրբ վարուց առողջ ամբիծ անարատ ունի զերախտիս սիրոյն առ ամենեսեան անդամոցն յարմարութիւն ի Քրիստոս։ 125  Զի նովաւ հաստատին ի մի կամս Քրիստոսի եւ ի մի հաւատ. ի նմա բնակի Աստուծոյ յորդորումն եւ առաքինութեան աճումն։
       126  Միաբանութիւն հաւատոց եւ սուրբ վարուց` աղբիւր գիտութեան. ի նոցանէ բաշխի անծախաբար այն` որ տայ իւրաքանչիւր զէնս նահատակութեան, զկամս բարիս, ընտրողական միտս. ատել զչարն, եւ կանխել ի սէրն Աստուծոյ եւ ի շինութիւն կամացն` կատարեալ ապաշխարութեամբ եւ մտերիմ խոստովանութեամբ։ 127  Միաբանութիւն հաւատոց եւ սուրբ վարուց` խառնէ ընդ Արարիչն զշնորհս, եւ ի սուրբ յիշատակաց նորա անքակ ունի զամենայն անդամս, եւ առ դրունս ողորմութեան սիրոյ նորա կայ միշտ վասն ամենայն բարեացն որ յարարածս է։ 128  Եւ ընդ սոյն դուռն մտանեն պարգեւք միաբանութեան, որ ազատէ եւ մեծացուցանէ. եւ նովին միաբանութեամբ ընդունին անդամքն ի միմեանց զաւգնութիւն առ շինութիւն իւրաքանչիւր կարգի։ 129  Եւ ամենայն որ քակի ի միաբանութենէ հաւատոցն եւ ի սուրբ վարուցն, ոչ միայն հրաժեշտ լինի յերանութենէ անտի, այլ եւ ի պատիժ մատնի. որպէս անդամ ի մարմնոյ հատեալ անպիտան լինի, եւ կամ ոստ ի ծառոյ կտրեալ ի հուր։
       130  Միաբանութիւն հաւատոց յԱմենասուրբ Երրորդութիւնն ի սուրբ վարս` քաղաք ամուր է երկնային զաւրութեամբն պարսպեալ. բնակութիւն է սիրոյն Աստուծոյ եւ վերին զաւրացն, ժողովիլ ի նոսա ամենայն սրբովք յանճառ աւրհնութիւնսն միաբանեալ, ընկղմեալ յուրախութիւնս խնամոց սուրբ սիրոյն` վառեալք յուսով փառացն Աստուծոյ. որոց սիրել զմիաբանութիւն անարատ սրբութեանն ամբիծ երախտեաւքն Յիսուսի Քրիստոսի։ 131  Զի որ այսպէս անքակ զմիաբանութիւն ունի սիրով Հոգւոյն, հաւատով եւ սուրբ վարուք, կենդանի երանութեամբն պսակի ի խնամոց Սուրբ Երրորդութեանն. ազատեալ ի դառն տանջանաց գեհենին, եւ մշտնջենաւոր անհամեմատ բարեաւքն բերկրի յանանց կեանսն։
       132  Աստանաւր վասն գթութեանց ունիմ ասել, որ կապ է միաբանութեան եւ մայր է սիրոյ եւ գոգ հանգստեան առողջութեան, անարատ սուրբ ամբիծ երախտաւոր սիրոյ աւետեացն Քրիստոսի։ 133  Զի առատապարգեւ է առ մերձաւորս եւ հեռաւորս. դաստիարակ է մեծամեծաց եւ աւգնական տկարաց. սնուցիչ է ընտանեաց եւ դարմանիչ աւտարաց. սիրելի առ երախտաւորս, եւ ոչ ատեաց զապախտաւորս. սիրէ զբարեկամս ի բարութիւն եւ կամի զդարձ ատելեաց, զի հասցեն սուրբ սիրոյն։
       134  Գթութիւն խնամք է սուրբ սիրոյն, բորբոքումն անձկոյ առ սիրողն. յիշատակ ծնողաց եւ յորդորումն ծննդոց. խնդիր հեռացելոց եւ սնունդ մերձաւորացն միշտ։ 135  Գթութիւն արմատ բարեաց, եւ ոստք նորա խնդութիւն, եւ տերեւ նորա զուարթութիւն, եւ ծաղիկ նորա ուրախութիւն, եւ պտուղ նորա անհամեմատ անուշութիւն։ 136  Զի գթովն բառնայ զտրտմութիւն յանցանաց եւ զտաղտուկ ձանձրութիւնս` որ վհատեն զանձն, եւ զսուգ` որ աւտարացուցանեն եւ յիմարեցուցանեն։ 137  Խափանիչ է վատութեան եւ յորդորիչ առատութեան, խլիչ ագահութեան եւ ընդունիչ սակաւապիտութեան, յանդիմանիչ լկտութեան եւ ծաղկեցուցիչ սրբութեան, շիջումն թերահաւատութեան եւ նշոյլք լուսոյ հաւատոց, ելք երկմտութեան եւ մուտք կենդանի յուսոյն. աւտարացուցիչ ատելութեան եւ անդորրիչ վտանգելոց, եւ ամենայն նեղելոց սփոփիչ։
       138  Գթութիւն կռփիչ է հպարտութեան եւ լուծիչ նենգութեանց. խայտառակիչ խորամանկութեան եւ մերժումն ոխակալութեան եւ նախանձու. խոշտանգանք է անհնազանդից եւ քաջալերիչ համբերողաց. զաւրացուցիչ ժուժկալաց եւ սրբիչ գիջութեան. խրախոյս է երկայնամտաց եւ ձեռնտու խոնարհաց. պսակ զգաստութեան եւ ամբծութեան եւ յորդորիչ առաքինութեան. զարթուցիչ է քնէածից եւ պղերգաց, եւ հասուցիչ ի գործս հանգստեան, որ լին է ամենայն բարութեամբ, որ ունի զխնամս գթութեան առողջ սուրբ անարատ ամբիծ երախտեաւք խնամով սիրոյն։ 139  Զի որ զայս հոգեւոր գութ յանձին ստացեալ ունի ի վերայ սուրբ վարուց, կենդանի երանութեամբքն պսակի ի խնամոց սիրոյն Ամենասուրբ Երրորդութեանն. որ ազատէ ի դառն վշտաց գեհենին, եւ մշտնջենաւոր անհամեմատ բարեաւքն վայելեցուցանէ ի բարիսն։
       140  Այլ եւ զգաստութիւն իմանալեացն որ հաստատեալ ի հաւատսն որ ի Տէր, իշխանական կամաւքն խլէ ի զգայութեանցն զվնասակարսն, եւ ի ներքս բերէ զառաքինութիւնսն, զսրբութիւն, զխոնարհութիւն, զճշմարտութիւն ըստ ամենայնի։ 141  Խզել զդժնդակացն զեկամուտսն, եւ վառել զէնս հակառակ չարին, եւ ի վայր կործանել զհակառակս արդարութեանն։ 142  Եւ հրով Հոգւոյն հալել զձմեռնային խստութիւն սառամանեաց ջերմեռանդ արտասուաւք։ 143  Եւ արձակել արմատս` զքաղցր սրբութիւն եւ զանոյշ խոնարհութիւն եւ զբարի հնազանդութիւն ամենայն ճշմարտութեամբ ի Քրիստոս։ 144  Եւ բարձրացուցանէ զոստս հաւանութեան հաւատով յամենայն առաքինութեան աճմունս որպէս զծառս` որ տնկեալ են ի գնացս ջուրց ։ 145  Որ մեծաւ ցանկութեամբ ի շնորհացն Աստուծոյ շարժին վտակք արտասուացն, որով մաքրին երեւելիք եւ աներեւոյթք. եւ խաղաղ եւ հեզ ցաւղով արբուցանէ զտունկս եւ զբոյսս զկանուխ եւ զանագան. եւ յորդորէ զամենայն անդամսն յաճումն արդարութեան ի լաւն եւ յառաւելն. զի եկեսցէ ի կատարումն առաքինութեան պտղովք, խլեալ զաւտարոտի բոյսսն` զորոմնն եւ որ այլ եւս չար սերմանք ի թշնամւոյն սերմանեալ ի միտս եւ ի զգայութիւնս, եւ զխռովութիւն ըստ ամենայն սրտմտութեան շարժմանց. զյայրատութիւն, զյանդգնութիւն, զանզգամութիւն, զանհնազանդութիւն, զբարկութիւն, զամբարտաւանութիւն, զփառասիրութիւն, զհպարտութիւն, զագահութիւն, զանխտրութիւն, զպղերգութիւն։ 146  Այս են պատճառք կորստեան. վրիպել ի մեծ բարեացն շահից, ի գովութենէ առաքինութեանն փառաց։
       147  Այլ իմանալեաւքն որոշել զբարին ի միամիտ խորհուրդս, եւ հաւանական կամաւք գործել զբարիս անոյշ եւ քաղցր եւ լուսաւոր յորդորմամբ ամենագիւտ շնորհաւքն Քրիստոսի։ 148  Յիշատակաւք երախտեաց սիրոյն սրբութեան ըստ հաճոյից կամաց Տեառն բարերարի արբանեակ լինել շնորհացն ի փառս եւ ի պատիւ կենաց տուողին։ 149  Եւ գործակից լինել նորա բարերար կամացն հանապազ, եւ ճշմարտեալ ի հաւատս` առողջ սուրբ անարատ անբիծ երախտեաւքն հաստատեալ կացցէ։
       150  Եւ զի գլուխ է ամենայն զգայութեանցն իմանալիքն` որ ի Քրիստոս շնորհաւք ամենայն անդամաւք յաւդեալ եւ պատշաճեալ է, եւ աճէ զաճումն Աստուծոյ, որպէս առաքեալ ասէ։ 151  Եւ ի նմանէ բաշխին շնորհք իմաստութեանն յամենայն անդամսն, յերեւելի պէտս եւ յաներեւոյթ։ 152  Եւ ի նմանէ ըմպեն զհանճար բարեաց ի մուտս աւգտից եւ մերժելոյ ի վնասակարացն։ 153  Եւ անտի ծագէ լոյսն յայտնիչ ամենայն քննութեանց, եւ իմաստնանան ամենայն զգայարանքն ի ճաշակս հոգեւորական վայելիցն եւ ընդրողք զլաւսն անձանց, եւ առաջնորդին ի զգուշութիւն իմաստից, եւ զդրունս բանան զմտից շնորհացն. եւ զգաստացեալ եւ լուսաւորեալ անվեհեր փութով հանդիսանայ յընթացս վերին կոչմանն, պատրաստ ունելով զաւգտակար շահսն հոգւոց եւ մարմնոց, զի ժառանգեսցէ զառհաւատչեայ երանութիւսն։
       154  Եւ բերանն բղխէ յիշխանական հոգւոյն զճշմարիտ վարդապետութիւնն առողջութեան անարատ սրբութեան անբիծ սիրով։ 155  Եւ ընդ նա գնան ամենայն վտակք իմաստութեան ի սրտէն յառաջագայեալ, արբուցանել եւ պարարել զշայեկան երկիրն բանիւն կենաց առ ի յաճումն բարութեան բուսոցն եւ առ ծաղիկս անուշահոտս վայելչացեալ քաղցր պտղով։ 156  Եւ զի բերանն է ճշմարիտ բանին որպէս ճրագարան լուսոյ, որ հալածէ զխաւար եւ յայտնէ զամաւթ, եւ ցուցանէ զաղտեղութիւն եւ երեւեցուցանէ զգայթակղութիւն` ուստի բեկումն։ 157  Ուստի Որդին Աստուծոյ հնարիւք իւրովք զսպառազինութիւն նորա յափշտակեաց. զխորամանկութիւնն, զյանդգնութիւն, զյափշտակութիւն, եւ զողոքանս խաբէիցն եւ զարհաւիրս, հարթուցանելով ի ճշմարտութենէ անտի. եւ որ այլ եւս են մեքենայք չարին, որ յայտնեն նշոյլք վարդապետութեանն Քրիստոսի։ 158  Զի տացէ հնարս նահատակաց առաքինանալ, եւ յորդորել ընդդէմ չարեացն զուղղութիւնն, եւ բառնալ ի մտաց զիմաստութիւն մոլորական, եւ ամփոփել զինքն ի ճշմարիտ վարս, եւ զգուշանալ յամենայն վնասուց. առաջնորդել եւ այլոց ի բարիս։ 159  Եւ զյիշատակ սրբութեան սիրոյն որպէս խորիսխ մեղու ունել ի քիմս բերանոյ իւրոյ. զի նա է որ քաղցրացուցանէ զդառնութիւն չարին։
       160  Իսկ որ բանայ զաչս իւր ի լոյս արեգական ի միջաւրէի, ոչ մերձենայ խաւար ի բիբս նորա։ 161  Սոյնպէս որոյ նայելիքն յստակ են յիշատակաւ սրբութեան, եւ լոյս ուրախարար է նորա կենդանի սիրոյն խնամք` որ պահէ զնա առանց վնասուց տուժից անբիծ եւ անարատ։ 162  Եւ նովին լուսաւոր շնորհիւ տեսանէ զկորուսելոցն զգիւտս, եւ մերձաւորս առնէ ողորմութեան փրկչին եւ ներքոյ խնամոց նորա կարգէ։ 163  Զի ճաճանչ լուսոյ քարոզութեան բանին ցուցանէ զդեղ կենդանի յուսոյն, եւ զդարմանս արքայութեանն զանճառսն եւ զանպատումսն։ 164  Ի ձեռն ճշմարիտ հաւատոց ընթացուցանէ ընդ ճանապարհ վերին կոչմանն առ Հայրն ամենակալ եւ Որդին բարերար եւ Հոգին կենդանարար. որ անճառելի է մեծութիւն փառացն։
       165  Արդ, եւ գունդք վերին զաւրացն եղեն փեսաւէրք Որդւոյն Աստուծոյ եւ առիթ փրկութեան մերոյ. եւ քաջալերեն զսիրելիս Աստուծոյ, որ փրկեաց զմարդիկ ի մահուանէ մեղաց։ 166  Զի ուրախութիւն եղիցի յերկինս, որք դառնան առ Աստուած եւ ապաշխարեն ։ 167  Եւ որք հաւատացին յԱստուած եւ հաճոյացան նմա, արար զնոսա ժառանգակիցս իւր արքայութեանն։ 168  Սոյնպէս եւ որ այժմ ճշմարիտ հաւատով կատարեցին զբան նորա, եւ ուսուցին առողջութեամբ, անարատ սրբութեամբ, ամբիծ երախտեաւք սուրբ սիրոյն Աստուծոյ։ 169  Զի որ զայն վարս ստացեալ ունի յանձին ըստ ամենայնի ճշմարտեալ, կենդանի երանութեամբք պսակեսցի ի Սուրբ Երրորդութենէն. ազատեալ ի դառն տանջանացն, եւ մշտնջենաւոր յանհամեմատ բարութիւնսն վայելէ։
       170  Եւ աչքն հաւատով սրբեալ, տեսչութիւն խնամոցն նշոյլք է լուսոյ անպակաս ուրախութեանցն։ 171  Որով վառեալ լուցանի լոյսն արեգականն արդարութեան, որ լուսաւորէ զամենայն սուրբս, եւ մերձաւորս առնէ ի սէր շնորհաց իւրոց, եւ բառնայ զխաւարային մոլորութիւն, եւ անսխալ գնացիւքն ընթանայ ի կէտ կոչմանն վերին յաւթեւանս հանգստեան ըստ քաղցրութեան լուսոյն Աստուծոյ։ 172  Զի նովաւ հպի ի գիրկս սուրբ սիրոյն Որդւոյն Աստուծոյ, եւ ի գգուանս Հաւրն երկնաւորի, եւ ի պարգեւս Հոգւոյն Սրբոյ յանճառելիսն։ 173  Որ տայ զվիճակ ժառանգութեան իւրոյ այնոցիկ` որ ի կամս նորա վարեցան յաշխարհի, եւ զինուորեցան հոգեւոր զինուք ընդդէմ չարեացն զբարիսն ըստ Աւետարանին Քրիստոսի։ 174  Եւ կցորդ եղեն նորա չարչարանացն, եւ խաչակից եղեն կամաւոր մահուն ամենայն համբերութեամբ ճշմարտեալ անքակ սուրբ սիրով ի նեղութեան եւ յանդորրու։ 175  Շիջուցին զպարտիս ողոքանաց եւ զխիստ բռնութիւնս կատարեալ ժուժկալութեամբ. հանապազ ակն կալեալ խնամակալ աջոյն, որ զաւրացուցանէ զյուսացեալս իւր. զի իմանալեաց աչաց եւ երեւելեաց լոյս նա է։ 176  Զի հանապազ կանխել ի պաղատանս խոնարհ սրտիւ, եւ ջերմեռանդ արտասուաւք զաղաւթսն հատուցանել Աստուծոյ ի բոլոր սրտէ, եւ յաչաց հեղուլ զարտասուաց հոսանս, որ ի ձեռն գթոյ անձկոյ յառաջագայի ի նշողից շնորհաց աւետեացն` որ բառնայ զվիշտս եւ զհարուածս եւ զամենայն վտանգ ի բռնաւորաց, եւ լնու բարութեամբ յորդառատ զղջմամբ, եւ ընդունարան լինի Հոգւոյն Սրբոյ. որ յայտնէ զծածկեալս եւ զանքնինս սիրելեաց Աստուծոյ. զի եւ զփափաքումն կարաւտութեան անձկոյն լցուցանէ կենդանի եւ անճառ ճաշակաւք ի բարերարութենէն։ 177  Եւ լոյսն ահեղ անմատոյց ոչ մերժի սքանչելապէս յանձանց անտի. եւ տեսիլ աչացն հաւատով լուսաւորի. եւ ի նշողից շնորհացն լնու միշտ եւ ծաղկեցուցանէ զզգայութիւնսն, եւ զուարթացուցանէ անմահական խնամովք զայնոսիկ` որ մերժեալ են յինքեանց զաշխարհական զցանկութիւնս եւ զգեցեալ զսրբութեան վերարկու, ամբիծ հաւատով ի Սուրբ Երրորդութիւնն ճշմարտեալ, եւ ի թեւս Սուրբ Հոգւոյն վարեալ յաշխարհի ի շինութիւն եւ ի խաղաղութիւն ըստ ամենայնի հոգեւորաւք եւ մարմնաւորաւք մինչեւ հասցէ յանքոյթ նաւահանգիստն իմանալի տեսութեամբն, առողջ անբիծ անարատ խնամաւք սուրբ սիրոյ երախտեաւքն Քրիստոսի։ 178  Զի որ զայս շնորհս ստացեալ ունի յԱստուծոյ, ի վերայ ամենայն սուրբ վարուց կենդանի խնամաւք սուրբ սիրոյն յԱմենասուրբ Երրորդութենէն պսակեսցի. ազատեալ ի դառն տանջանաց գեհենին, եւ մշտնջենաւոր անհամեմատ խնդութեամբն վայելէ ի բարիսն։
       179  Եւ լսելիք անխարդախ հաւատով հնազանդեալ յառողջութիւն եւ յանարատ սրբութիւն` ամբիծ խնամովք երախտաւոր սիրոյն, ընդ որս մտանեն աստուածային պատգամաց աւետիքն, եւ կերպարանէ ի ներքին մարդ զկերպարանս փրկչին մերոյ Քրիստոսի իւրով փառաւքն։ 180  Որ ունի յաջմէ զնիշ խաղաղութեան, եւ յահեկէ իւրմէ զհաստատութիւն որդէգրութեան, եւ ի գլուխն իւր ունի զպսակն պարծանաց, եւ ընդ մէջ ածեալ զկամարն սրբութեան, եւ ճշմարիտ զգաստութեամբ պատեալ զկողս իւր ի զաւրութեան Քրիստոսի։
       181  Լսելիք դրունք են հաւատոց ի մուտս զգուշութեան անարատ վարուց, երկիւղիւ եւ խնդութեամբ խառնեալ. եւ ելք նորա արդարութիւն եւ իրաւունք. ըստ հոգեւոր աւրինացն կատարեալ սրբութեամբ ծաղկեալ, եւ ի ներքս բուրէ զանուշահոտութիւն զսաղմոսից եւ զաւրհնութեանց. եւ անդ հնչեն փառք թագաւորին անմահի, եւ բուրեն որպէս յանոյշ խնկոց ի բերանոյ սրբոց իւրոց պաշտաւնէից, որք սրբութեամբ գովեն զԱմենասուրբ զԵրրորդութիւնն։ 182  Անդ գունդք հրեշտակաց բանակեալք, եւ պատրաստութիւնք զուարթնոց, որ վառեալ բորբոքին յերգս հոգեւորս, հաւասարեալք ամենեքեան ի միասին հատուցանել զփառս։
       * քաւութեան եւ որթոյն փրկութեան։ 184  Եւ ի նմանէ արձակեն զարմատս ի սիրտս կատարեալս Աստուծոյ, որ շնորհաւք դարմանին հանապազ, եւ պարարէ զնա ի ցաւղոյ Հոգւոյն Սրբոյ։ 185  Եւ ամենայն արարածք որ գրաւեալ են սրբութեամբ ի սէր նորա, ուրախ են ընդ նմա. գոհանան եւ փառաւորեն զբարերարն Աստուած որ արար զամենայնս, եւ յարդարեալ պահէ ի փառաւորութիւն սուրբ անուանն իւրոյ։ 186  Լսելիք ճշմարտեալ հաւատով` վտակք են, ոռոգել ի կենաց աղբիւրէն զանդս մտաց եւ զգայութեանց յաճումն առաքինութեանց։ 187  Եւ զդժնդակաց զբերումն արտաքս հանելով լաւագոյն ժրութեամբն, որ ի նիւթ հրոյն ունի զհանգամանս։ 188  Լսելիք ճշմարտեալ` զամենայնսն յինքն ամփոփէ. որ վերաստեղծու զգաստ գիտել, ճանաչել զբարի եւ զչար։ 189  Որպէս այլալեզուքն զիւրեանց լսեն առ ի պէտս խաւսս` եւ ոչ զմերն, այսպէս եւ որ զայս լսելիս սրբութեամբ ունի, զամենայնսն լսէ եւ ոչ զչարին։ 190  Եւ ունկն սրբոցն բանի որ ի բերանոյ Աստուծոյ` լսէ, որ մուտ է եւ անց բանի. որ սրբէ զմիտս եւ զզգայարանս, եւ ի հնազանդութիւն յորդորէ հոգեւոր աւրինացն առողջութեան անարատ եւ սուրբ երախտաւոր սիրոյն. որ կենդանի խնամաւք սիրոյն յԱմենասուրբ Երրորդութենէն լուսաւոր երանութեամբք պսակեսցի. ազատեալ ի դառն տանջանացն` յանհամեմատ բարութիւնսն վայելեսցէ իսպառ։
       191  Եւ հոտոտելիք հաւատով հոտոցն են զգայութիւնք գիտութեան եւ իմաստութեան, առողջ անարատ ամբիծ երախտեաւք սուրբ սիրովն. եւ ճշմարտեալ անուշութեամբ ի հոգեւոր հոտ գիտութեան` արբուցանէ ի Հոգւոյն Սրբոյ զանձն ի հոգեւոր աւրինացն։ 192  Զի ի նոցանէ յառաջագայի հոտ գիտութեան Հաւր, եւ ճանաչէ զՈրդի, եւ իմանայ զՀոգին Սուրբ։ 193  Գիտութիւն Հաւր տաճար է նորա փառացն. եւ որք մտանեն ի նա խոստովանութեամբ, գտանեն զնա։ 194  Իմաստութիւն Որդւոյ խորան է նորա ծնելութեանն. զի որք հպին ի նա դաւանութեամբ, մերձեցուցանէ առ ինքն։ 195  Եւ ճանաչէ զՀոգին Սուրբ զտուիչ բարեաց ի ձեռն ճշմարիտ հաւատոցն, որ ցուցանէ զլոյս Աստուածութեանն, որ շնորհաւք զտեսողսն լուսաւորէ, եւ հոտ գիտութեան վերաբերէ ընդ վերին զաւրսն վառեալ յաւրհնութիւն Հաւր ի բարձունս եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ ճշմարիտ հաւատով։
       196  Հոտոտելիք իմաստութեան հաւատոց տայ ճանաչել զՀայր ամենակալ, եւ գիտել զՈրդի մարդասէր գոլ, եւ զՀոգին Սուրբ պարգեւատու։ 197  Հոտոտելիք հաւատոց ընթացուցանեն յարքայութիւնն երկնից, եւ բանան զդրունս կենաց, որք առ Սուրբ Երրորդութիւնն անձկացեալ են, ընդ ինքեանս ունելով զառաքինութիւնս. եւ փառակից լինել վերին զաւրացն` աւրհնեն զՀայրն ընդ սերովբէսն, եւ գովեն զՈրդի ընդ քերովբէսն, երկրպագեն Հոգւոյն Սրբոյ ընդ հրեշտակս միոյ Աստուածութեանն։ 198  Հոտոտելիք ճշմարտեալ հաւատով որոշեն զհոտ կենաց եւ մահու, զարքայութեան եւ զդժոխոցն, զսրբութեան եւ զաղտեղութեան, զարդարութեան եւ զանիրաւութեան։ 199  Ոմանց գովութեամբ եւ շնորհաւք բուրէ, եւ ոմանց պարսաւանաւք եւ զաղիրս։ 200  Զոմանս վայելչացեալս յերկրէս ամբառնայ առ Աստուած, եւ զոմանս ի վայր բերեալ եւ խոտորեալ ի վիհս կորստեան ընկենու։
       201  Հոտոտելիք ճշմարտեալ հաւատով ճանաչէ զորդիս լուսոյ եւ զորդիս խաւարի. իմանայ զկամս իւրաքանչիւր զուղղութեան եւ զմոլորութեան, որ այլանդակ եւ այլուսմունք են, որ որոշեն զնոսա ի բաց հոտովն սուրբ ըստ հրամանի Տեառն` արտաքս հանելով ի խնամոց Աստուծոյ ի խաւարն արտաքին, ուր լալ աչաց է եւ կրճել ատամանց։ 202  Եւ զսուրբսն անուշահոտ վարուքն սնուցանէ առաքինութեամբ, մինչեւ հասցեն ի չափ կատարմանն Քրիստոսի ժառանգորդ լինել անուշակ արքայութեանն. որ ճշմարտեալ են ի հաւատս լուսաւոր եւ սուրբ վարուք, անարատ եւ ամբիծ երախտեաւք սիրոյն։ 203  Զի որ զայս շնորհալից հոտ առաքինութեան ունի ի վերայ այլոց սուրբ վարուց, կենդանի երանութեամբք պսակեսցի ի խնամոց սիրոյն յԱմենասուրբ Երրորդութենէն. ազատեալ ի դառն վշտաց գեհենին, եւ մշտնջենաւոր անհամեմատ երանութեամբն վայելեսցէ ի բարութիւնսն անսպառ եւ անվախճան։
       204  Եւ ձեռք ճշմարտեալ ի բարի գործս հաւատով առողջ անարատ անբիծ երախտեաւք սուրբ սիրոյն, են մշակք պատրաստեալ հանդերձեալ աշխարհին արքայութեանն երկնից։ 205  Եւ երախտաւոր լինի բարի գործով. լնու բարի սերմամբ զանդս յուսով պտղոցն բարեաց. ձեռնտու գլորելոց. զբեկեալսն պատէ, զանկեալսն կանգնէ, զտկարացեալսն զաւրացուցանէ, զկարաւտեալս յագեցուցանէ. գործեսցէ ձեռաւք, զի բաւական լիցի տալ իւրաքանչիւր ըստ շնորհելոյն նմա յԱստուծոյ առողջութեան առ շինութիւն հաւատոց։ 206  Յիշել զառաքելոյ ասելն եւ առնել. Զիս, ասէ, եւ որ ընդ իսն էին, պաշտեցին ձեռքս այս ։
       207  Ձեռք սուրբ հաւատով բուրվառք են անուշահոտ խնկով ի հրոյ Հոգւոյն Սրբոյ, բուրեալ ի բարի գործս հեռաւորաց եւ մերձաւորաց ի վայելս. եւ ի վեր ամբառնալ ամենասուրբս եւ գոհութիւն ընձայել Աստուծոյ։ 208  Ձեռք ճշմարտեալ հաւատով գործարան են մտաց եւ մարմնոց, որ զիւրաքանչիւրոցն զպէտսն վճարէ յերեւելիսս եւ յաներեւոյթսն անարատ յաւրինեալ գովութեամբ ի փառս Աստուծոյ ըստ Աւետարանին ։ 209  Ուստի ծագէ լոյսն աւետեաց` ձեռացն տարածմամբ, եւ գործողի զյաղթութեան զվարձս առնուլ։ 210  Ձեռք ճշմարտեալ հաւատով անաւթ է խորհրդոյ խաչին, որ խլէ զփուշ յանդէ` զանիծիցն զտատասկ մեղացն, եւ տնկէ զծառն կենաց` որ պտղաբերէ ի մեզ զՔրիստոսի մարմինն եւ զարիւնն ի թողութիւն մեղաց ի ձեռն սրբութեան եւ խոնարհութեան եւ հնազանդութեան. զի այսպէս մտցուք ի յարկս լուսոյն կենաց։ 211  Ձեռք ճշմարտեալ հաւատով մշակք հոգւոյն ճշմարտութեան են. որ ի ձեռն վաստակոց իւրեանց առաքինութեանն առնուն պարծանաւք զվարձսն։ 212  Եւ որպէս ի ծովու յաշխարհիս ձեռաւք վարեն զնաւս, զի հասցեն ի նաւահանգիստն խաղաղութեան եւ հանգիցեն ի Քրիստոս Յիսուս։ 213  Ձեռք ճշմարիտ հաւատով որսորդք են ոչ ձկանց, այլ մարդկան. որ քահանայական ձեռնադրութեամբ շնորհս ընձեռէ ի Հոգւոյն Սրբոյ ազդմանէ, որսալով Աւետարանին ուռկանաւն, առողջ եւ անարատ անբիծ երախտեաւք խնամակալ սուրբ սիրոյն։ 214  Զի որ զձեռագործս ստուգութեամբ կատարեսցէ հանդերձ սուրբ վարուք, կենդանի երանութեամբքն երախտաւոր սիրովն պսակեսցի յԱմենասուրբ Երրորդութենէն. ազատեալ ի պատժոց գեհենին, յանհամեմատ բարութիւնսն վայելէ յանանց եւ յանսպառ։
       215  Եւ ոտք ուղղեալ հաւատով ի գնացս սրբութեան, անարատ եւ ամբիծ երախտեաւք սուրբ սիրոյն` նախաշաւիղ ճանապարհորդէ ըստ Աւետարանին ի հանդերձեալսն յաւթեւանս արդարոց որ ի Քրիստոս։ 216  Ոտք ուղղեալ հաւատով հասուցանեն ամենասուրբ վարուք եւ կարգաւք ի քաղաքն կենդանեաց ի սրբոցն ժողովս։ 217  Ոտք ուղղեալ հաւատով երիվարք են սուրբ կամաց, որք ընթացուցանեն ի գործ նահատակութեան վերին կոչմանն։ 218  Ոտք ուղղեալ հաւատով զհրաւիրեալս եւ զկոչեցեալս յորդորէ ի հոգեւոր ուրախութիւնսն պայծառ եւ սուրբ գնացիւք, հանդերձ յարմարական առաքինութեամբ, ոչ ինչ խածեալ զգարշապարս։ 219  Ոտք ուղղեալ հաւատով ընթացուցանեն զհետ մոլորելոց ի դարձուցանել զհողեղէնս ի հոգեղէնս, զապիրատս յիրաւունս, զանհնազանդս ի հնազանդութիւն արդարութեան գնացիւք։ 220  Ոտք ուղղեալ հաւատով առաջնորդեն վերնայնոցն զհետ երթալ, ուր սրբոցն բնակութիւնք. եւ կոխել զզաւրութիւն թշնամւոյն, ամրացեալ պահպանական կաւշկաւք առաքինութեան. որ ոչ կարասցէ խածանել աւձն ի ճանապարհի, եւ լուծանել ըստ Աստուծոյ զգնացս։ 221  Ոտք ուղղեալ հաւատով կոխեն զհուր ըստ աւրինակի երից մանկանցն գնալով ի հնոցին ։ 122  Կամ որպէս Պետրոս ի վերայ ծովուն գնալով որպէս յատակի. եթէ ոչ էր ի թերահաւատութենէն ընկղմեալ, ոչ աւգնականութեան Յիսուսի կարաւտանայր, որ վերստին զգնացս հաստատեաց ի վերայ ալեաց ծովուն ։ 223  Զի որ այսպէս հանդիսացեալք ըստ աւետարանական գնացից արդարութեանն, աւետեաւք յուսոյն պսակեսցին յԱմենասուրբ Երրորդութենէն, եւ զանսպառ բարիսն ժառանգեսցեն։
       224 Այսոքիւք խրատեալք եւ պսակեալք առ հաւատչեայ յուսոյն, ծառայել առաջի Տեառն երկիւղիւ եւ ցնծալ առաջի նորա դողութեամբ, ընդ ընդ Դաւթայ ասել. Ընկալարուք զխրատ նորա` զի մի բարկասցի Տէր, եւ կորնչիջիք ի ճանապարհացն արդարութեան ի ժամանակի յորում զարթչիցի բարկութիւն նորա ի դատել զերկիրս եւ հատուցանել ըստ արդար դատաստանին։ 225  Դժնդակացն եւ յանցաւորացն, որք մեղան եւ ոչ ապաշխարեցին, որդն անմահ եւ խաւարն արտաքին, ուր լալ աչաց է եւ կրճել ատամանց, եւ անշէջ հուր գեհենին պատրաստեալ կայ անմահ տանջանաց։ 226  Իսկ որ սրբեցին զանձինս իւրեանց յամենայն աղտեղի ցանկութեանց եւ կատարեցին զարդարութիւնս ամենայն, անհամեմատ երանութեամբք մեծարեալ եւ փառաւորեալ պարծանաւք պսակեսցին յԱմենասուրբ Երրորդութենէն։ 227  Որում փառք յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն։