[.
Կրկնակի
առ
Հարաւոյ
եւ
Յունաց
իմաստաբար
եւ
կիսակտուր
]
1
Դարձեալ
թագաւորն
Հարաւոյ
կոչէ
պարգեւախոստ
զհռչակելին ,
զի
նախկին
պատիւ
եւս
առաւել
յաւելուած
փառաց։
2
Սակս
զի
ճոխք
քաղաքին
եկեալ
էին
յանձն
առնուլ
զլուծ ,
վասն ,
ամի ,
ինքնաձեռն
եղեն
ներքինիքն
։
3
Որոց
ի
թագաւորէն
լինէր
հրաման՝
մնալ
մինչեւ
եկեսցէ
անդ
իշխանն
։
4
Իսկ
բազմագով
տէրն
ըստ
նուագին
կազմութեամբ
հասանէր,
որում
ի
վեր
քան
զառաջինն
անհամեմատ
մեծարանս
եւ
հանդիպէր,
զի
զհարազատ
եղբաւր
իւրոյ
ապարանս
ի
հանգիստ
նմա
յաւրինել .
եւ
յընթրիս
միշտ
ընդ
իւր
ի
սեղանն։
5
Ուստի
եւ
եկելոցն
ի
կայսերական
քաղաքէն
պատուական
արանց
նմա
առ
նոսա
բանս
խաղաղականս ,
ընդ
որ
յոյժ
զարմացեալ
լինէր
թագաւորն
յաղագս
տրամախոհ
խորագիտութեան
նորա։
6
Որում
եւ
ոչ
սակաւ
լինէր
շնորհակալութիւն,
որ
ի
պատգամաւորաց,
քանզի
բազում
իրաւք
եւ
նոցա
զթագաւորին
հաւանեցուցանել
։
7
Եւ
յետ
այսորիկ
եւս
պատուով
ըստ
թագառիկն
արքայից
իշխանն
հրամայեաց
թագաւորն
շնորհել
զայն,
որ
ի
Հնդկաց
աշխարհէն
առատ
ունին՝
խրոխտաձեւ,
որով
դրունք
թագաւորաց
ահեղագոյն
եւ
բազմաշուք
զարդարին,
զորմէ
ոք
մինչեւ
ցայսաւր
ոչ
լուաւ,
առ
ինչ
։
8
Զկնի
այսորիկ
եւ
եւս,
որ
է,
քան
զամենայն
թռչունս,
զոր
ի
նախավաղն
ժամանակի
ոչ
գոյր
վայրի,
բայց
միայն
ի
։
9
Ըստ
նմին
եւ
այլ
եւս
մեծութիւն
շնորհէր .
պողովատիկ ,
մարգարտահոծ
պատմուճանս,
ըստաւրակս
եւ
դիպակս,
եւ
ծիրանիս
եւ
որ
ինչ
մետազան
ըստ
թուոյ
միահամուռ,
որ
յառաջն
եւ
այժմ,
եւ
յիսուն
եւ
ձիս
երագաքայլս,
յորս
ինքն
թագաւորն
նստէր։
10
Նաեւ
իւրոց
դշխոյին ,
զի
նա
եւս
տիկնոջն
ըստ
հրաշապաճոյճ ,
եւ
։
11
Եւ
որոց
զկնի
իւրաքանչիւր
տալ
իբրեւ
յիսուն
արանց
դիպակս
եւ
ճեղանակս։
12
Ուստի
եւ
ընդ
ձեռամբ
նորա
փակէր
իշխանութիւն,
այլ
եւ
ստիպէր
զնա
թագաւորն,
զի
առցէ
յանձն
եւ
գետոյն
Ատրպատականացն
։
13
Իսկ
նա
ոչ
հաւանէր
տիեզերական
կողմանցն
միահեծան
ճոխանալ։
զայն
յաւելուած
եւ
ըստ
բնական
լաւ
համարէր
խորհել
սկսեալ
այնուհետեւ
թողութիւն
ծանրաբեռն
իւրոյ
վիճակին
խնդրել
։
15
Զոր
ախորժելով
յանձն
առ
թագաւորն
Հարաւոյ
եւ
հրամայեաց
լուծ՝
յառաջին
երրեակն
չափուց
մասն
մի։
16
Արդ՝
յետ
այսչափ
մեծապարգեւ
երախտեաց,
որով
արար
զամենայն
իշխանսն,
դարձեալ
տայր
զաջ
իւր
եւ
յաւէտասքանչ
։
17
Գայր,
ի
իւր
փութայր
ի
տուն
Տեառն։
ի
իւրոց,
զանպատում
Աստուծոյ
եւ .
յԱստուծոյ
է
զաւրութիւն
եւ
փառք
։
իջանէր ,
ձմերայնոյն
էր
։
20
Յայնժամ
լինէր
անդ
համաշխարհական
ժողով,
եւ
ոչ
միայն
սովորական
չափով,
այլ
առաւել
եւ
արքայական
շքով
պատուեալ
պճնեալ
։
21
Տեսանէաք
զթագաւորական
հաւ,
որոյ
տեսակն
ցանկալի
էր,
զի
ընդ
փոքր
ինչ
խառնեալ՝
արտաքս
եւ
կարմրանիշ
այսր
անդր
տրոհէր
շուրջ
զպարանոցաւն՝
առ
միմեանս
պատուածեալ՝
առաւաւտու
յանդաստանս
մարգարտաձեւ
ի
վայր
բոլորովիմբ։
22
Այսպէս
եւ
բիբք
աչացն,
որ
եւ
սոնքաձեւ
կտցոյն
փողորտաձգութիւն
ի
վայր
դարձեալ
զբերանովն
կռանայր,
որում
բոլորատէգ
լեզուոյն
իբրու
ցցեալ՝
ձայնի
ըստ
խաւսից
ստէպ
ստէպ
առ
բան
հոլովէր։
23
Եւ
սա
զոր
աւրինակ
անդ
ումեմն
կայսեր
ի
սենեակսն
լինէր
գովող,
այսպէս
ի
աստ
իշխանիս
մերոյ
տեսաք
։
24
Ընդ
որ
թէպէտ
առաւելասքանչ ,
սակայն՝
ոչ
այնչափ,
զոր
հանդերձեալ
եմ
ասել,
զի
յորժամ
կամէր
յորս
ինչ
կամ
ի
զբաւսանս
խաղու,
տեսանէաք
յելս
արտաքոյ
պարսպին
ի
նախադրան
ճանապարհին,
որպէս
առն
թագաւորի
երկրպագութիւն
եկեալ
անարի,
կենդանին՝
վիմահասակն ,
որոյ
գերանաձեւ
որպէս
ինչ
ի
վեր
բարձեալ
։
25
Եւ
զխելապատակէ
ըստ
նմանութեան
ի
վայր
կոյս
կախեալ
ձեւանայր
պատիճ,
զոր
առ
այսր
անդր
ստէպ
ստէպ
դարձուցանելով
եւ
ի
վեր
կանգնելով
եւ
մերթ
յինքն
ուժգնակի
մռնչմամբ
զտուր
եւ
առութիւն
շնչոյն
ընդ
արտաքս
։
26
Արդարեւ
ասեմ,
թէ
գլխոյ
ահաբեկ
զարհուրանաւք
դողումն
բնութեան
մարդոյ։
27
Տեսանէաք
եւ
զերիվարս . , ,
եւս
ճախրասլացք,
որք
հողմավար
թեթեւութեամբ
առնէին
եւ
գեղգեղեալ
զինուք։
28
Աստանաւր
եւ
արդ
զի՞նչ
ասացից
կամ
զո՞ր
խաւսեցայց,
զի
աստուածային
նախախնամութեամբ
ի
ծնէ
իսկ
սա
ի
փառս
եւ
ի
մեծութիւն
ստեղծաւ,
եւ
մինչեւ
ցայսաւր
ժամանակի
սմա
Տէր՝
առ
ամենայն
ամենափառ։
29
Վասն
որոյ
ոչ
ինչ
նուազ,
քան
որ
թագաւորաց,
զսա
տեսաք՝
ամենայն
ընչիւք,
ոսկի
եւ
արծաթ
բազում
յոյժ,
ծիրանիք
պատուականք
եւ
հանդերձք
գեղեցիկք
եւ
ակունք
եւ
լուսափայլ
ոչ
սակաւք,
նաեւ
ամենայն
ինչ
լի
եւ
։
30
Արդ՝
այս
եռեակք
տասներրեակք
եւ
տարիք
երեք,
սկսաւ
Տէր
իշխանն
Աղուանից
առնել՝
ի
չորից
ազգաց
թագաւորաց
եւ
յոյժ,
ոչ
ինչ
նուազ ,
քան
զբռնակալքս
զայսոսիկ,
այլ
յամենայնի
վեհ
եւ
գոլով։
31
Մի՛
ոք
եւ
անիմաստ
խորհրդով
փոքր
վարկանելով
զսորայս
տիրողութիւնս
յաղագս
ունելոյ
թագ
եւ
եթ
ի
գլուխ,
թագաւորական
պատուոյ,
մեծութեան։
32
Վասն
որոյ
ամենանուաստ
ծառայիցս
ընդարձակ
եղիցի
ոչ
ընդ
ումեմն
կամ
ընդ
Տիբերի
կայսեր,
այլ
ընդ
աստուածաշնորհ
բարերարութեանն՝
գերազանցելումն
երանելոյն
Կոստանդիանոսի,
որ
յաստուածուստ
պատուեալ
փառաւորեցաւ։ ,
արդարեւ
զքեզ
ինքն,
բազմամեծար
իշխա՛նդ
լծորդեալ ,
զի՞նչ
խնդրէ
ի
Տէր
մեր
Յիսուս
Քրիստոս,
որ
ստեղծ,
տէր
իմ
Թէոդորոս,
ոչ՝
ի
մեղաց
եւ
սիրել
զԱստուած,
ի
նմանէ
եւ
գնալ
ի
ճանապարհս
նորա,
զի
բարի
եւ
ազգէ
յազգ
մինչեւ
։