Այլ,
ասեն,
ընդէ՞ր
յամեաց
գալուստն
Քրիստոսի,
եւ
կորեան
այնչափ
ազգք՝
առանց
աստուածպաշտութեան։
345
[231]
Եթե
չէր
աստուածաքարոզս
աստուածպաշտութեանն
յամենայն
դարս
առաքեալ,
թերեւս
գոյր
մուտ
այնպիսի
բանից։
Բայց
զի
ոչ
երբեք
դադարեաց
ի
ռվկայութիւն
տալոյ,
անձանց
մեզ
դիցեն
չհաւանողքն,
եւ
մի
Աստուծոյ։
346
Չեկն
Քրիստոս
ի
տղայութեան
աշխարհի.
զի
տղայոցն
կաթն
պիտոյ
էր՝
եւ
ոչ
հաստատուն
կերակուր.
եւ
ոչ
յեռանդան
երիտասարդութեանն,
յորժամ
ռելեալք
զեղոյր
մոլորութիւն
դիւապաշտութեանն։
Այլ
նախ
կրթեաց
քարոզաւքն
եւ
մարգարէիւք՝
իբրեւ
կաթամբ.
եւ
ապա
եկն
տալ
զկատարեալ
վարդապետութիւնն
իբրեւ
հաստատուն
կերակուր։
Քանզի
եւ
ոչ
տղայոյ
ոք
հաստատուն
կերակուր
տայ,
եւ
ոչ
մեծամեծ
խորհուրդս
յայտնէ,
եւ
ոչ
աւագ
բանս
խաւսի,
մինչեւ
ի
կատարեալ
չափ
հասակին
հասանիցէ։
Որպէս
Առաքելոյ՝
առեալ
զինքեամբ
զերեսս
ամենայն
մարդկութեան,
ասէ,
մինչ
տղայն
եի,
իբ[232]րեւ
զտղ287vայ
խորհեի.
այլ
իբրեւ
եղէ
այր,
զտղայութեանն
խափանեցի,
զի
ցուցանիցէ՝
թե
ի
հասուն
հասակի
եկն
յաշխարհ
ի
կատարեալ
գիտութիւնն,
որպէս
յայսմ
աշխարհի
մարթի
հասանել
գիտութեան։
Այլ
ի
վայելումն
կատարելոյ
գիտութեանն,
եւ
զանձն
եւ
զայլս
անդր
հրաւիրեաց
ասելովն՝
թե
այժմ
փոքր
ի
շատէ
գիտեմք,
այլ
յորժամ
եկեսցէ
կատարումն՝
դէմ
յանդիման
տեսանեմք։
347
Ուստի
յայտ
է՝
թե
առ
ամենայն
կարող
է
Աստուած,
եւ
յամենայնի
բաւական։
Կարող
էր
եւս
վաղ
յառաջին
յաւիտեանսն
առնել
զաշխարհ.
այլ
այնպէս
կամեցաւ
զի
ոչ
կարի
վաղ
առնիցէ,
եւ
ոչ
յոյժ
անագան,
այլ
յորժամ
դէպ
եւ
պատշաճ
իցէ։
Զի
մի
վաղն
առնելով՝
լեալքն
վնասիցին,
ռկարծեալք
թե
մշտնջենակիցք
նորա
իցեն.
եւ
մի
դարձեալ
անագանն
առնելով՝
կարծիք
տկարութեան
լինիցին
եւ
առաջին
եւ
միջին
եւ
վերջին
խորհրդոցն։
348
[233]
Նա
եւ
զմարդն,
զոր
ժառանգ
ամենայնի
կամեցաւ
առնել,
ոչ
նախ
քան
զժառանգութիւնն
արար,
այլ
նախ
զերկինս
եւ
զերկիր,
զջո288rւրս,
եւ
զհուր
եւ
զաւդ
եւ
զբոյսս
եւ
զտունկս,
զգազանս
եւ
զանասունս,
զթռչունս։
Նախ
զտունն,
եւ
ապա
զտնակալն.
նախ
զստացուածսն,
եւ
ապա
զստացաւղն.
նախ
զծառայսն,
եւ
ապա
զտէրն.
զի
մի,
յորժամ
յետոյ
լինիցին՝
որոց
իշխանն
եղեւ,
կարծիս
վնասու
առնուցու՝
թե
իւր
արարածք
իցեն.
այլ
յորժամ
նախ
զնոսա
արարեալս
տեսանիցէ,
ծանուցեալ
առնուցու
ի
միտ՝
թե
է
իմն
զաւրութիւն,
որ
արար
եւ
ետ
զնոսա
ընդ
ձեռամբ
նորա,
եւ
զպատիւ
փառաւորութեանն
մի
անձին
առնել
խորիցէ,
այլ
իւրում
տիրարարին՝
որ
ձրի
նմա
զայն
շնորհեաց։
349
Նոյնպէս
եւ
զգալուստ
որդւոյն
իւրոյ
յայնմ
ժամանակի
պատշաճեաց,
յորում
գիտէր
թե
յաւգուտ
լինելոց
է։
Եւ
եթե
ռբժշկիք
ըստ
պէսպէս
հիւանդութեանց՝
ազգի
[234]
ազգի
դեղս
ախտացելոցն
մատուցանել,
-
որ
սկզբան
ցաւոյն
դէպ
իցէ՝
զայն
ի
սկզբանն
մատուցանեն,
եւ
որ
յընդմիջելն՝
զայն
ի
միջոցի,
եւ
որ
ի
պառաւել
ցաւոյն՝
զայն
հուսկ
յետոյ,
-
ո՞րչափ
եւս
առաւել
ամենահնարն՝
յորմէ
ամենայն
հանգամանք
288v
հնարողութեան
բաշխեալ
են,
ի
դէպ
ժամանակի
առնէ
զոր
առնէ։
Ոչ
առաջին
եւ
երկրորդ
եւ
վերջին
խորհրդով,
այլ
միանգամայն
ըստ
կամելոյն՝
զգործ
արդեանցն
կատարէ։
350
Եւ
ոչ
յետոյ
ծնանի
ի
նմա
կամելն,
այլ
իբրեւ
կանխագէտ
գիտէ
զամենայն,
մինչ
չեւ
ինչ
լեալ
իցէ,
թե
որպէս
պարտ
իցէ
առնել,
եւ
յոր
ժամանակի,
եւ
յոր
պէտս։
Եւ
ոչ
խառն
ի
խուռն
ինչ
առնէ,
թե
առ
յապա
զղջանայցէ
եւ
եղծանիցէ
զստեղծուածն
իւր։
Եւ
ոչ
իմիք
կարաւտանայ,
թե
առնլոյ
ինչ
յումեքէ
կամ
ռյիմեքէք
ակն
ունիցի։
Այլ
բաւանդակ
յինքեան
ունի
զամենայն
կարողութիւն
առնելոյ
եւ
հաստատելոյ
զամենայն,
եւ
անխարխար
[235]
պահելոյ։
Եւ
չունի
զոք
ընդ
իւր
զովողակից՝
իբրեւ
զեղբայր,
կամ
իբրեւ
զընկեր,
կամ
իբրեւ
զաւտար
ոք
գործակից,
այլ
միայն
զիւր
զաւրութիւնն
եւ
զիմաստութիւն,
որ
իւրոյ
էութեանն
ծնունդ
է
եւ
մշտնջենաւորակից,
եւ
զիւրոյ
զբնութեանն
հոգին,
որ
ի
նմանէ
է
եւ
միշտ
առ
նմա
անքակ
եւ
առանց
ռբաժանելոյք։
