Գանձ չափոյ, կշռոյ, թւոյ եւ դրամից բոլոր աշխարհի

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա
Որ է գիտութիւն ամենայն տեսակ կշռոց, չափոց եւ դրամից, որով բոլոր աշխարհի վաճառականութիւնն վարի: Ժողովեալ եւ ՚ի մի վայր հաւաքեալ աշխատութեամբ Ղուկասու` ապաշնորհ ջահընկալի Վանանդեցւոյ: Ծախիւք եւ ՚ի խնդրոյ հայցման Ջուղայեցի Խաչատուրի որդի Պարոն Պետրոսին:

Տպիւք եւ հաւանութեամբ եռամեծ Վեհի Թօմայ վարդապետի եւ սրբափայլ եպիսկոպոսի Վանանդեցւոյ` տանն Գողթնեաց: Յամի տեառն 1699, Յունուարի 16: Յամստերդամ:

ԱՌ ՀԱՅԱԶՈՒՆ ՎԱՃԱՌԱՍԷՐ ԵՂԲԱՐՍ:

՚Ի Գլխաւոր վաճառատեղիս, որք են յաշխարհի վերայ` բառքս այսոքիկ:

Թիւ, կշիռ եւ չափ այսպէս ասի հայի` թիւ, կշիռ, չափ: Իտալիանի` նո'ւմէրօ, պէ'զօ, միզո'ւր: Հօլլանդիզի` խըթալ, վիխտ, մաթ: Թուրքի` սայի', թէրազի', օլչի: Ֆարսի` շմար, միզա'ն, փէյմա'նա: Եւ զամենայն վաճառատեղեաց կշիռն, չափն եւ դրամն միըստմիոջէ գրելն` է' գործ իմն ծանր, դժուարին եւ անհնարին:

Բայց, ըստ կարի մերում, եւ ըստ որում ՚ի հարազատ գրեանս եդեալ գտինք, զյետ նոցա երթալով` զնոյնն մեք եւս ՚ի յօգուտ մերազնեայ վաճառասէր եղբարցդ արձանացուսցուք: Ստիպեալ մանաւանդ ՚ի խնդրոյ Ջուղայեցի բարեպաշտ Պարոն Պետրոսին: Ուստի աղաչեմք ՚ի վաճառասէր եղբարցդ` յիշել յ՚աղօթս ձեր զՆախնիս վերոգեցեալ Պարոն Պետրոսին, զՍահակն եւ զԹլամփաշայն, զծնօղսն իւր զԽաչատուրն եւ զՎարվառեայն, եւս` զՍուքիազն, Ովանէսն, Ոսկանն եւ Սինափաշայն: Եւս զՊարոն Պետրոսն, զՅարութիւնն եւ զԹլիկն: Նաեւ զզաւակս Պետրոսին` զԽաչատուրն, զՄագդալինէն եւ զԿատարինէն եւ զայլ արեանառու մերձաւորսն, զհանգուցեալսն եւ զկենդանիսն, որով եւ դուք յիշեալ լիջիք ՚ի Քրիստոսէ` Յուսոյն մերոյ յ՚աւուրն աներեկի. Ամէն:

Երանելի է' յամենայն ազգաց մարդն այն, որ միշտ եւ յամենայն ուրեք զմտաւածէ` եւ ՚ի կիր արկանէ զայն բնածին եւ ամենայն կրօնից ընդունելի կանոնն:

Զորինչ քեզ լինիլ ոչ կամիս, այլոց մի' առներ.

եւ զորինչ քեզ լինիլ կամիս` այլոց եւս արա:

Քանզի` երբ զայս կանոն ընդ ամենեսեան ՚ի գործ ածեմք, լինիմք Աստուծոյ սիրելիք եւ յամենայն մարդոց պատուելիք: Այսու կանոնաւ ՚ի կատար ածեմք զամենայն օրէնս ամենայն ազգաց` թէ' զԱստուածայինս, թէ' զեկեղեցականս, թէ' թագաւորականս եւ թէ' քաղաքականս:

Զայս ճշմարտէ նոյն ինքն ճշմարտութիւնն` ասելով. զամենայն, որ մի անգամ կամիջիք, թէ արասցեն ձեզ մարդիկ` այնպէս արարէ'ք եւ դուք նոցա, զի այն իսկ են Օրէնք եւ Մարգարէք:

Մատթէոս. 7. 12: Ղուկաս. 6. 31: