Ժամանակագրութիւն

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

Եւ յետ սորա յաջորդեաց զաթոռն Տէր Տիրատուրն, որ ահեղակերպ էր եւ ահարկու եւ փառասէր եւ այս աթոռովս չբաւականացաւ, այլ եկեալ ի Կոստանդինուպօլիսն եւ զպատրիարգ անուանեալ աթոռն յինքն գրաւեաց եւ նստաւ եւ մնաց Սիս անտէրունչ: Եւ սըսացի վարդապետք եւ եպիսկոպոսք` ամենայն քահանայից եւ տօլվաթաւորաց միաբանութեամբն արժան տեսին զաւագ վարդապետն (Ազարիա Ջուղայեցի) ժամանակին եւ տեղին, օրհնեցին եւ եդին կաթողիկոս եւ Տիրատուրն շատ հակառակ եկաց նմա, մինչ ի Սեբաստիա մեծ գժտութիւն եւ աղմուկ արարին ի հետ Ազարիային, որ մեր պապ Հարապետ վարդապետն` մեր վարժապետ Սրապիոնն աշակերտ գոլով Հարապետին, անդ լինելով, որ տրտունջ եւ մեղադրութիւն նոցա ի Հարապետն էր հասել, եւ քահանայք եւ տօլվաթաւորք քաղաքին միջնորդ լինելով հազիւ կարացին համոզել զնոսա ի խաղաղութիւն եւ յայնմ ամի եղեւ վաղճան Տիրատուրին, որ թվին ՌԽԴ (1595) էր:

Եւ եկաց Ազարիան, որ յառաջ քան զկաթողիկոս լինիլն երկաթ ագանէր եւ յետոյ թոյլամորթեցաւ, փոխեաց զգործքն եւ զզգեստն, բայց ի քարոզութենէ եւ ի դասասացութեանց ի վարժելոյ զբազմութիւն աշակերտացն ոչ դադարեաց, որ եւ աշակերտք սորին հռչակաւորք եւ պերճականք եղեն, որպէս մեծ Յովհաննէս վարդապետն Անթափցի` երաժիշտ եւ բարձրաբարբառ քարոզ տիեզերաց, որ յետ վաղճանի Ազարիին սա յաջորդեաց զաթոռն եւ Տէր Յակոբ վարդապետն Զեթոնցի, որ սա բազում բարութիւնս արար եւ խնամատար էր որբոց այրեաց եւ յոյժ ողորմած էր աղքատասէր, որ երկու ամ յԱրզրում եկաց եւ բազում ծախիւք հոգետուն շինեաց եւ աղքատանոց եւ կերակուր պատրաստեաց հանապազորդ, որ կայ մինչեւ ցայսօր, եւ անտից եկաւ ի Բաբերդ, եւ մեր վարդապետն Սրապիոն դեռ տակաւին ընդ իշխանութեամբ էր եւ ես աշակերտեալ էի նմա եւ գաւազանի օրհնութեան կարգն դեռ չէր առեալ եւ ընդ այն ի ներս էր, որ գնայր ի գաւազան առնուլ, նա' Հարապետ վարդապետն գացեր ի Սեբաստի ի Սուրբ Նշանի վանքն վաղճաներ եւ մեք չեմք յիմացեր, այլ Յակոբ վարդապետն լսեր եւ ելեալ վասն այն եկն ի Խախտիս եւ մեծաւ հարկիւ ստիպեաց առնուլ գաւազան եւ յետոյ եկաւ ի յԸստամբօլս, որպէս մեք պատահեցաք ի Կաֆայու ի վայր գալն, որպէս գրել եմք ՌԾԴ (1605) թվականին, եւ թողեալ զինքն եւ գնացաք յԵրուսաղէմ: Մինչ յետ եկաք յԵրուսաղէմայ` նա Ըռատօզուս ֆաթվայ եւ յամրեր էր հաներ եկեղեցի եւ հոգետուն շինելոյ, որ եւ շինեաց կատարելապէս եւ տեւեաց քսանեւութն ամ եւ յետոյ տաճիկք քակեցին ՌՀԸ (1629) թվին: Եւ ինքն յորժամ շինեաց, ՌԾԶ (1607) թվին էր, եւ յետ շինութեանն ինն ամիս եկեաց եւ վաղճանեցաւ ՌԾԷ (1608) յունիսի ժը. եւ թաղեալ կայ յիւր ձեռակերտին ի մէջ եկեղեցոյ բակին ընդ այլ երից քահանայիցն:

Եւ այլ աշակերտք բազումք, որպէս Մեսրովբ անուն մի Տաթեւացի, որ ոչ յերկարեաց եւ վաղամահ եղեւ, եւ Խարբերդացի Մկրտիչ անուն մի, որ մականուն Խղճուկ ասի, վասն առաւել հլու եւ հնազանդ լինելոյն, եւ է տակաւին կենդանի յիւրում գաւառին մինչ ցայսօր: