Մատեան ողբերգութեան

Ա

Նայեա'ց, ամենահայեաց տեսութիւն կենաց բարութեան յուսոյ,
Ի մեծաբարբառ աղաղակ ցաւագնեալ անձինս հեծեծանաց,
Անհաս մեծութիւն, անուն ահաւոր, բարբառ կենդանի,
Լուր ցանկալի, ճաշակ ախորժելի,
Կոչումն պաշտելի, բարերարութիւն խոստովանելի,
Ազդումն խնկելի, իսկութիւն դաւանելի,
Էութիւն փառատրելի, գոյութիւն աւրհնաբանելի,
Տէր Յիսուս, ընդ Հաւր քում գովեալ եւ երկրպագեալ
Եւ ընդ Հոգւոյդ Սրբոյ բարձրացեալ եւ վերաձայնեալ:
Որ միայն մարմնացար վասն մեր ըստ մեզ,
Զի արասցես զմեզ վասն քո ըստ քեզ,
Լոյս ամենայնի, յամենայնի ողորմած, հզաւր, երկնային:
Եւ այժմ զլուծեալ եւ զխորտակեալ հողանիւթ անաւթս
Աստուածաւրէն հրաշակերտութեամբ, աղաչեմ, գթած, նորոգ հաստատեա',
Զքոյին պատկերս մեղաւք հնացեալս
Ի քրայս հալոցաց կայծակամբ բանիդ,
Պաղատիմ առ քեզ, վերստին ձուլեա',
Զխախատեալ շինուածս քումդ հանգստեան խորանի մարմնոյս`
Պահպանաւ հոգւոյս, մաղթեմ, բարերար,
Ի բնակութիւն քեզ մաքրագործեա':
Մի' հատուցաներ չարեացն իմ գործոց զնոյն փոխատրութիւն:
Արբեալ եմ, ըստ մարգարէին բանի, եւ ոչ ի գինւոյ.
Թափեա' զմրուրս անաւրէնութեան թմբրութեան մահու բաժակիս
Ազատարար հրամանաւդ, ամենակեցոյց,
Զի մի' զքոյդ քամեցից ի վերջին աւուր յետնում հատուցմանն:

Բ

Արդար ես յիրաւունս քո եւ յաղթող` ի դատաստանի.
Եթէ մահու մատնես, ճշմարիտ են գործք քո,
Եթէ դատապարտես` աստուստ սկսեալ զտանջողականն կշտամբութիւն,
Ստոյգ են հատուցմունք քո,
Եթէ յանդունդս խորոց սուզեսցես,
Թէ զկենդանութիւն շարժմանս բարձցես,
Թէ զբանիս զաւրութիւն ունայնացուսցես,
Թէ զաչացս պատուհանս ստուերացուսցես,
Թէ զկենացն ճաշակ ի քեզ ինքն ամփոփեսցես,
Թէ զհասարակաց կերակրոյս դարմանս բարձցես,
Թէ զաւուրցս հարստութիւն համառաւտեսցես,
Թէ ընդ իջման քաղցրութեան ցաւղոյ եւ հուր տեղասցես,
Թէ ի լրութենէ բանի քոյ սովեցուսցես,
Թէ զականջացս դրունս խցցես,
Թէ զշնորհիդ ձիր կտրեսցես,
Թէ զգետին յատակի ոտիցս սասանեսցես,
Թէ յանձկալի երեսաց լուսոյդ քոյ հանցես,
Թէ ի համաւրէն աշխարհէ աստի հերքեսցես,
Թէ փայլատակմամբ հրոյ պակուսցես,
Թէ անբժշկական ցաւաւք դատեսցես,
Թէ դիւաց չարաց մատնեսցես,
Թէ գազանաց ժանեաւք մանրեսցես,
Թէ հողմով ցասման հոսեսցես
Եւ թէ այլ ինչ նորոգ արարած տանջանարանաց կազմեսցես`
Չար, քան զտարտարոսն,
Եւ սաստիկ, քան զգեհենն,
Թունաւորագոյն, քան զորդունսն,
Տարակուսելի, քան զխաւարն,
Երկիւղագին, քան զխորխորատն,
Ողորմելի, քան զմերկութիւնն, -
Վկայեմ անձամբ անձին` յոյժ պարտական գոլ սոցա:

Գ

Եւ քանզի յաւէտ տպաւորագոյն են նմանութիւնք փոխատրութեանցն
Առ ազգակցութիւն մեղանացս,
Իբր պատկերակիցք, միատեսակք, զուգաշաւիղք`
Նշանակիչք այսր խորհրդոյ,
Արդ կարեւոր է խոստովանել եւ յանդիմանել զերեսացն ծածկոյթս`
Առ ծանաւթութիւն խնդրողին:
Որպէս զի ոչ ջերմն սիրով առ ընկերին կարիս մատուցայ,
Յիրաւի ի նախնումն վտանգին տագնապեալ սառնում:
Եւ զի ոչ զցանկականն խրոխտականութիւն սանձեցի,
Յարժանի կրեմ եղկելիս զանզովանալի զկիզումն:
Եւ քանզի ոչ սիրեցի զլուսոյդ աւետիս,
Արդար հատուցմամբ ի մթութիւն ըմբռնողական
Միգին կորստեան վրիպեալ դանդաչեմ:
Եւ զի ոչ խտրեցի զմանունս փոքունցն յանցանաց,
Իբր անվնասակարք վարկանելով,
Պատկանապէս ի խածանողականացն
Զազիրն զեռնոց խթեալ խոցոտիմ:
Եւ զի ոչ ձեռն կարկառի առ կիրս վտանգաւորին` այց առնել նմին,
Ի դէպ իսկ, ըստ գծագրութեան այսր աւրինակի,
Ապականութեանն գբոյ նուիրեալ մատնիմ:

Դ

Եւ արդ, ո'չ յաստուածուստ ամենաբարի գանձուցդ` չարիս,
Եւ ո'չ ի լուսոյդ նշողից` խաւար,
Եւ ո'չ յապաւինութենէդ` գայթակղութիւն,
Այլ ես ինձէ'ն կորստեան որդիս գտի զայսոսիկ:
Մեղա~նք անաւրէնութեան իմոյ գանձեցին,
Նիւթեցին զայսքանեաց բարկութեան մթերս:
Հոգւոյ իշխանին մոլութեան հնազանդեալ`
Թողի զտեղի քո նորա,
Ըստ Գրոյն խրատու յանդիմանութեան:

Ե

Եւ քանզի յայտնեցաւ յետուստ գաղտնեաց առականաց մարմնոյս անդամոց
Եւ արկաւ զերեսաւք կերպիս անվայելուչ ստուեր ամաւթոյս,
Ըստ մարգարէին առակի,
Տգեղս ցուցեալ զիս ամենեւին`
Իբր մերկացեալ խայտառակեցելոյ պոռնկի, -
Ծագեա' յիս զլոյս քաւութեան, արքայ երկնաւոր,
Զի թաւթափեալ զմեղաց փոշիս,
Ըստ աւետեաց ձայնին դարձելոցն ի Բաբելոնէ,
Նստայց վերստին` կանգնեալ ի հողոյ,
Եւ ի հաստատութիւն յուսոյդ հիմնացեալ անսասանելի,
Ըստ եսայեան բանին,
Զգեցեալ զզաւրութիւն բազկի կարութեան նախնում մաքրութեանն`
Վասն մեծութեան փառաց քաղցրութեան ամենապարգեւ քո աստուածութեանդ:
Աւրհնեալ յաւիտեանս:
Ամէն: