Հայ Գիրքի Մատենագիտական Գործեր

ԹԱՐԳՄԱՆՈՒԹԻՒՆՆԵՐ

ՖՐԱՆՍԵՐԷՆ

 

ԺԱՆ ՄԻՆԱՍԵԱՆ

Daniel Varoujan, La Concubine. Poème héroïque, tr. de l’arménien par Jean Minassian, avec une préface du traducteur (Constantinople, Impr. Bédjidian Frères, 1914), 32 pages.

«Հարճը»ի արձակ թարգմանութիւն։ Իր մասին, էջ III - VII։

Վերահրատարակուած է 1955-ին (Փարիզ), 30 էջ։

 

ԱՐՇԱԿ ՉՕՊԱՆԵԱՆ

«Les montagnes natales», tr. Archag Tchobanian, La Revue des Amitiés Franco - Etrangères, Paris, No 4 (1916), pp. 31-33։

  Արտատպած է Փարիզի Հայաստան ամսաթերթը, Ա. տարի, թ. 1 (Ապրիլ 1939), էջ 13-14։

 

ԱՍՏՈՒՐ ՆԱՒԱՐԵԱՆ

Astour Navarian, Anthologie des poètes arméniens. Précedée d’une lettre - préface de M. Henri Lichtenberger (Paris, Leroux, 1928), 243 pages. Կենսագրական ակնարկ, ապա 5 քերթուածի թարգմանութիւն. «Les chevaliers», «L’heure de midi», «Les oreilles», «A la lune», «Abandon»։

 

ԲԺ. Պ. ՄԻՍԱՔԵԱՆ

Dr. B. Missakian, Au jardin des Muses de la littérature arménienne - Poésies choisies (Venezia Edizioni Mechitar, 1961), pp. 11-52:

Իր մասին, էջ 11-13, ապա 18 քերթուածի թարգմանութիւն.   «L’abreuvoir», «Les coquelicots», «Les averses printanières», «La herse», «Les mers de blé», «Les semailles», «L’invitation des champs», «Les laboureurs», «Les larmes de Dieu», «La lieur vacil- lante», «La diseuse de bonne aventure», «L’attente», «Le hachisch», «Aux poissons du bassin», «Les amours du passé», «L’insecte noyé», «Chant paտen», «Pégase».

 

ՖՐԱՆՍՈՒԱ ՄՈՆՕ

L’Europe, revue mensuelle, 39e annռe, No 382-383 (Paris, Février - Mars 1961), pp. 55-56.

«La lampe à l’huile» եւ «L’Ouvrière», tr. François Monod.

Այս երկու քերթուածներուն թարգմանութիւնը արտատպուած է Ռուբէն Մելիքի կողմէ խմբագրուած La Poésie Arménienne հաւաքածոյին մէջ (1973)։

 

ՎԱՀԷ ԿՈՏԷԼ

Vahak. Poème extrait du Cœur de la race. Trad. de l’arménien par Vahé Godel. Dessins de René Bernasconi (Bâle, Ed. Hautlé, 1955), 16 pages.

Արտատպած է Փարիզի Անդաստան ը թ. 10, (1959), էջ 43-50։

«Vahak» tr. Vahé Godel, Անդաստան, թ. 10 (1959), էջ 42-50։

«Navassart», tr. Vahé Godel, Անդաստան, թ. 15 (1965), էջ 103։

 

ԼԻՒՔ - ԱՆՏՐԷ ՄԱՐՍԷԼ

Marcel, Luc-André «Poètes arméniens modernes», Cahiers du Sud, tome XLV, No 342 (Paris, 1957), pp. 169-217.

Դ. Վարուժանի քերթուածներէն կան հետեւեալ թարգմանութիւնները (9 կտոր)։

  «L’abreuvoir», «Les semailles», «Les premiers germes», «Les coquelicots», «Midi», «A la lune», «Les oreilles», «'Tu es bénie entre toutes les femmes’» et «O Lalaké».

Collavet, P., «Դ. Վարուժան», Cahiers du Sud, թ. 341, թրգմ. Վ. Տ. Գ., Ակօս (Պէյրութ), 13-րդ տարի, թ. 9 (Սեպտ., 1957), էջ 92-93։

Դասախօսութիւններ Կ. Փօլատեանի եւ Լիւք-Անտրէ Մարսէլի կողմէ։

Marcel, Luc-André, «Introduction à la poésie arménienne», Անդաստան, թ. 10 (1959), էջ 5-19։ Թրգմ. Կարապետ Փօլատեան։ Էջ 12-17 կը վերաբերի Դ. Վարուժանի։ Տրուած է Լիւք-Անտրէ Մարսէլի բնագիրը, իսկ դիմացը՝ թարգմանութիւնը։ Կայ երեք քերթուածի թարգմանութիւն.

«O Lalaké», էջ 26-31. «Tu es bénie entre toutes les femmes», էջ 3235, «L’abreuvoir», էջ 34-37։

  Varoujan, Poèmes, traduits et présentés par Luc-André Marcel, avec la collaboration de Garo Poladian (Beyrouth, Impr. Hamaskaïne, n. d. ), 106 pages.

Սիմոն Սիմոնեան, «Խմբագրի օրատետրէն - Կ. Փօլատեանի նոր հրատարակութիւնները», Սփիւռք շաբ., ԺԳ. տարի, թ. 38 (26 Սեպտեմբեր 1971), էջ 1։

  «Daniel Varoujean», Choix de poèmes arméniens, trad. de Luc- André Marcel et Garabed Poladian (Beyrouth, Hamaskaïne W. Sethian Press, 1980), pp. 129-212.

  «Le pâtre», tr. Luc-André Marcel, avec la collaboration de G. Poladian, Անդաստան, թ. 15 (1964), էջ 105-110։

«Les coquelicots», tr. Luc-André Marcel, Հայաստան ամս. (Փարիզ), թ. 61, 1964, էջ 3։

ARMENIA, revue mensuelle (Paris).

Luc-André Marcel, «Daniel Varoujan», No 13 (Mars 1976), p. 18.

«La terre rouge», tr. L. -A. Marcel et G. Poladian, p. 18.

«Extraits du discours prononcé par G. Poladian», p. 19.

Կանտի համալսարանի հանդիսութեան ընթացքին խօսած ճառէն հատուած մը։

  L’VII, Revue trimestrielle de poésies et de proses originales. Direction - Roland Busselen, Alain Bosquel, No vingt-deux (Bruxelles, 27 Juillet 1965), pp. 37-48.

«Un poète fort et pur comme le vin», էջ 37-40։ Դ. Վարուժանի մասին։

Ապա 5 քերթուածի թարգմանութիւն (էջ 41-48), արտատպուած՝ Վահէ Կոտէլի Հացին երգըի թարգմանութենէն (Ժընեւ, 1959)։

 

ՌՈՒԲԷՆ ՄԵԼԻՔ

La poésie arménienne - Anthologie dès origines à nos jours (Paris, Les Editeurs Francais Rռunis, 1973). Réalisée sous la direction de Rouben Melik, էջ 218-228:

«La lampe à l’huile», tr. par François Monod, էջ 218-219: «L’Ouvrière», tr. François Monod, էջ 219-221։ «Bénédiction», tr. Vahé Godel, էջ 221-222: L’Abreuvoir, tr. Luc. -André Marcel, էջ 222-224։ Luc - Andrռ Marcel, էջ 222-224։ «Le Retour», tr. Vahé Godel, էջ 224-225։ «Premier Mai», tr. Gérard Hékimian, էջ 226-228։

 

ԵԴՈՒԱՐԴ ՍԻՄՔԷՇԵԱՆ

  «A la statue de beauté», tr. Edouard Simkechian, Անդաստան, թ. 12 (1961), էջ 148.

«“Tu es bénie entre toutes les femmes”», L’Orient-Le Jour (Beyrouth), 19 Avril 1980, p. 9. թրգմ. ի անուն չկայ։

 

ԻՏԱԼԵՐԷՆ

«Armenia», «La terra rosa», Armenia (Torino), 1916, II, No 4, p. 8.

Achrafian Jusik. Diciotto liriche armene. Racolte e presentate da Jusik Achrafian (Roma, Ed. «HOM», 1939), XVII, 16 p. Կայ 4 քերթուածի թարգմանութիւն. «Tra le rovine d’Ani», «Calvario», «Mezzodi», «La Semina», pp. 5-9.

 

Gianascian Mesrop. La poesia armena moderna. Poeti Armeni dell’ottocento e del novecento. A cura del Padre Mesrop Gianascian della Congregazione Mechitarista (Venezia, Ed. Mechitar, 1963), 357 p.

Կայ 5 քերթուածի թարգմանութիւն.   «Nelle rovine di Ani», «La terra rossa», «Vanatur», «Pioggia di primavera», «Marï di grano».

ԱՆԳԼԵՐԷՆ

ԱԼԻՍ ՊԼԱՔՈՒԷԼ

Blackwell, A. S., Armenian poems, rendered into English verse by Alice Stone Blackwell (Boston, Roberts Brothers, 1917), Part II, pp. 168-174.

Թարգմանուած 4 քերթուածներն են.

  «The longing letter», «The working girl», «Alms», «The aged crane».

 

ԱՐԱՄ ԹՈԼԵԿԵԱՆ

Aram Tolegian, «Original translations from Daniel Varoujean». The Armenian Review (Boston) vol. 7, No 1 (Spring, 1954), pp. 37-54.

Content

«Editor’s introduction», p. 37.

«Author’s foreward», pp. 37-38.

«Vahakn», pp. 38-41.

«About the author», A. Tolegian, p. 40.

«A going to battle», pp. 41-43.

«Cadavers on the wagon», pp. 43-44.

«To the statue of beauty», p. 44.

«Oriental bath», pp. 45-47.

«The flickering lamp», pp. 47-49.

«The working woman», pp. 49-51.

«To the Muse», pp. 51-52.

«Tillers», p. 52.

«First sprouts», pp. 52-53.

«The ripe field», p. 53.

«Wheat seas», pp. 53-54.

 

ՏՈՔԹ. ՀԱՄԲԱՐՁՈՒՄ ՔԵՔԼԻՔԵԱՆ

H. Keklikian [Տոքթ. Համբարձում Քեքլիքեան], «Poetry and the Armenian image», Part II, Ararat (N. Y. ), Vol. II, No 4 (Autumn 1961), pp. 38-44.

Տոքթ. Քեքլիքեան կը վերլուծէ հայ բանաստեղծութիւնը՝ ներկայացնելով կարեւոր դէմքերը եւ անոնց քերթուածներէն որոշ նմոյշներ։ Էջ 43-44 կը վերլուծէ Դ. Վարուժանը եւ իր կողմէ թարգմանուած կարգ մը համարներ կը հրամցնէ - «Dalida», (3 համար), «The statue of beauty» (4 համար), «The light» (առաջին եւ վերջին բաժինները) եւ «Blinking lamp» (ամբողջութիւնը)։

 

ԱՐԱՐԱՏ

Ararat, a quarterly (New York), vol. XVII, No 4 (Autumn 1976) pp. 12-26:

Haig Allahverdian, «Varoujan. Poet and patriot», pp. 12-13.

S. Kurtikian, «Varoujan. Priest of paganism», pp. 14-15.

Daniel Varoujan, «Excerpts from an open letter to a critic», tr. by Haig Allahverdian, p. 15.

Aram Tolegian, «D. Varoujan», pp. 16-18.

Ապա Արամ Թոլեկեան կու տայ թարգմանութիւններ (որոնցմէ ոմանք նախապէս լոյս տեսած են Armenian Reviewի մէջ, զոր նշեցինք) անհրաժեշտ բացատրութիւններով։

Translations from Pagan Songs - «To the statue of liberty», pp. 1921. «The Flickering Lamp», p. 21.

Translations from the Heart of the Race - «Vahakn», pp. 21-23. Translations from the «Song of Bread» - «To the Muse», pp. 23-24.

«Tillers», p. 24. «First Sprouts», p. 24.

«The Ripe Field», p. 25. «Wheat Seas», 25.

Barouyr Michaelian, «On the way to Granada», tr. by Setrak

Balmanoukian, p. 26.

 

ՏԻԱՆԱ ՏԷՐ ՅՈՎՀԱՆՆԷՍԵԱՆ ԵՒ ՄԱՐԶՊԵՏ ՄԱՐԿՈՍԵԱՆ

Anthology of Armenian poetry, tr. and ed. by Diana Der Hovhannessian and Marzbed Margossian (N. Y., Columbia University Press. 1978), 357 p.

  Դ. Վարուժանէն կը պարունակէ 9 քերթուածի թարգմանութիւն (էջ 146-157)։

  «Ripe», «Coming home», «Tillers», «Haylofts», «Sowing», «The idol of beauty», «The red soil», «The oriental bath», «The lamp»։.

Կենսագրական հակիրճ ակնարկ մը (էջ 146)։

«The red soil», tr. Diana Der Hovhannessian, The Armenian

Weekly (Boston), January 15, 1983.

Արտատպած է Բագին ամսագիրը (Պէյրութ), Ապրիլ-Մայիս 1985, էջ 119-120։

«When God wept», tr. by X, Կիլիկիա պարբերաթերթ (Նիւ Եորք), թ. 1 (9), 1965, էջ 64։ Էջ 63-ի վրայ կայ կենսագրական հակիրճ ակնարկ մը։

«The light», tr. A. Chutjian, Asbarezբ, Dec. 15, 1984, p. 4.

ՍՊԱՆԵՐԷՆ

  Josefina Lerena Acevedo de Blixen, Antologia de poetas armenos. Obra aprobada y ed. por el Centro de Estudios Armenias del Uruguay (Montevideo, Impr. Artistica de Dornaleche Hermanos, 1943), 273 p.

Դ. Վարուժանէն կը պարունակէ 2 քերթուածի թարգմանութիւն.

«Abandono» եւ «A la luna».

«El descreido», trad. E. Balayan, Կանառ, Ա. տարի, թ. 3 (Յուլիս-Սեպտեմբեր, 1954), էջ 195։ Կը հետեւի կենսագրական հակիրճ ակնարկ մը։

«La Obrera», trad. Kevork Philibossian, Հայ մամուլ, Գ. տարի, թ. 146 (24 Յուլիս, 1948), էջ 6։

«La Siembra» (ցան), tr. Esteban Kalaidjian, Արմենիա (Պ. Այրէս), 5 Յունուար 1985, էջ 4։

  «A la estatua de la Belleza... » (Գեղեցկութեան արձանին), tradujo del armenio Esteban Kalaidjian, Արմենիա, 27 Դեկտեմբեր 1984, էջ 4։

ՅՈՒՆԱՐԷՆ

Քուլիս Ալեփիս, Արմենիքի մուսա [Հայ մուսա], Էքոյի՛ բիիմա՛թան [ընտիր քերթուածներ], Բ. տիպ (Աթէնք, Մշակութային Սպասարկութեանց Գրասենեակ, 1939), 80 էջ։

Դ. Վարուժանէն ունի 5 քերթուած.

  «Կրամմա նոսթու» [Կարօտի նամակ], «Սթաֆթաքիսթիս» [Ականջներ], «Մեսիմէրի» [Միջօրէ], «Ի կուռնա» [Գուռը] եւ «Էնքաթալիպսի» [Լքում]։

Հաւածաքոյին տպագրութենէն առաջ, մամուլը արդէն արձագանգած է Ք. Ալեփիսի թարգմանական գործունէութեան։ Կու տանք երկու արձագանգ։

«Նէա էսթիա գրական պարբերաթերթի վերջին թիւին մէջ՝ ծանօթ բանաստեղծ Ալեփիս, 2 քերթուած թարգմանած է Դ. Վարուժանէն։

«Քանի մը տողերու մէջ Ալեփիս ծանօթացուցած է հայ նահատակ բանաստեղծը, արժանաւորապէս գնահատելով անոր արուեստագէտի խառնուածքը» ( Ազդակ օրաթ. [Պէյրութ], թ. 2158, 1937, էջ 2)։

Արտատպում՝ Աթէնքի Նոր օր էն (7 Նոյեմբեր)։

«Յոյն Քուլիս Ալեփիս քերթողը թարգմանած է հայ գրականութենէն կտորներ յունարէնի։ Մտադրած է իր թարգմանութիւնները ամփոփել առանձին հատորի մը մէջ, Հայ մուսա վերնագրով։

«Գիրքին մէջ հատուածներ ունին Ե. Դուրեան, Վարուժան, Ահարոնեան, Պետրոս Դուրեան, Թէքէեան, Մեծարենց, Զարիֆեան, Կառվարենց, Քամառ Քաթիպա, Տէրեան եւ ուրիշ գրողներ իրենց լուսանկարներով միասին։ Գիրքը կը հրատարակուի երկու շաբաթէն»։ ( Ազդակ օրաթ., թ. 2430 [Հոկտեմբեր 19, 1938], էջ 2)։

ԳԵՐՄԱՆԵՐԷՆ

Armenien Beiträge zur armenischen Landes und Volkstunde [հայ երգեր եւ ոտանաւորներ], von Paul Rohrbach (Verlag Von J. Engelhorns Nachs, in Stuttgart, 1919), 144 էջ + 123 նկար + 1 քարտէս։

Դ. Վարուժանէն ունի երկու քերթուածի թարգմանութիւն։

«Die armenische Wiege» [Հայկակներուն որորանը] եւ Heimkehr [Վերադարձ]։

Թարգմանողն է Siegfried von Begesack (Զիգֆրիտ ֆոն Պեգեզաք)։ «Հայկակներուն որորանը»ի գերմաներէն այս թարգմանութիւնը ներմուծուած է Ֆրանց Վէրֆէլի Մուսա տաղի քառասուն օրերը գերմաներէն տպագրութեան մէջ (էջ 442)։ Վէրֆէլի այս գործին անգլերէն եւ ֆրանսերէն թարգմանութիւններուն մէջ ջնջուած մասեր կան, որոնց կարգին «Հայկակներուն որորանը» քերթուածը։

«Mohnblumen» [Կակաչներ], Aus dem Armenischen von Raffi Kantian [Րաֆֆի Քէպապճեան], Բագին ամսագիր, Ապրիլ-Մայիս 1985, էջ 115։

ՊԱՐՍԿԵՐԷՆ

Արմէն Տօնոյեան, իր «Լուրեր Նոր Ջուղայէն - Պարսկագէտ դոկտ.

Հրանդ Ղուկասեանի թարգմանութիւնը» թղթակցութեան մէջ կը գրէ. «Թարգմանած է տասնեակ մը քերթուածներ, յաջորդաբար Սիամանթոյէն, Դ. Վարուժանէն, Ռուբէն Սեւակէն եւ Եղիշէ Չարենցէն» ( Սփիւռք շաբաթաթերթ [Պէյրութ], 1 Սեպտեմբեր 1966, էջ 10)։

Հրայր Մովսիսեան իր՝ «Դ. Վարուժանը պարսկերէն» գրութեան մէջ ( Սովետական գրականութիւն, թ. 6, 1984, էջ 110-111), որոշ նշումներ կ՚ընէ, զորս հոս կը փոխադրենք։

«Էնթէզարէ Մադար» [Մօր սպասումը, բառացի թարգմանութեամբ։ «Առկայծ ճրագ»ն է], թարգմ. ՝ Ա. Ազար, Սոխան [Խօսք] գրական-գիտական ամսագիր (Թեհրան), թ. 12, 1952։

«Մարած օջախը», Նեգին [Յակինթ] գրական ամսագիր, թ. 34, 1967։

Կայ ընդարձակ կենսագրութիւն։

Բաղէ Սաեբ (Սաեբի այգի), բանաստեղծական ժողովածոյ։ Սպահան, 1972 ՞։ Դ. Վարուժանէն կը պարունակէ 4 քերթուածի թարգմանութիւն։

«Կակաչներ», «Կալերու գիշեր», «Առաջին մեղքը» եւ «Հմայքի աղբիւր»։

Թեմուր Գորգին, «Հայ բանաստեղծութեան հմայքն ու հրաշքը»,

Էթթելաաթ պաշտօնական օրաթերթ (Թեհրան), 1972։

Այլ բանաստեղծներու կարգին՝ կ՚անդրադառնայ Դ. Վարուժանի եւ կու տայ «Առկայծ ճրագ»ի նոր թարգմանութիւն մը։

Նոյն օրաթերթը, 1978-ին, հայ բանաստեղծութեան գլուխ գործոցներուն առանձին էջ մը նուիրելով, գնահատանք կը յայտնէ Դ. Վարուժանի մասին։

Հ. Մովսիսեան, իր գրութեան վերջաւորութեան կ ը յայտնէ. «Դ. Վարուժանի «Առկայծ ճրագ» քերթուածը առ այսօր երեք անգամ տարբեր գրական գործիչների կողմից թարգմանուել եւ հինգ անգամ լոյս է տեսել Իրանում հրատարակուող տարբեր պարբերականներում, մկրտուած՝ «Մօր սպասումը» («Էնթէզարէ Մադար») խորագիրով (Սովետական գրականութիւն, թ. 6, 1984, էջ 111)։

ՌՈՒՄԱՆԵՐԷՆ

  «Alba Luna», trad. de Nichola lorga, Ararat, (Bucuresti), 1931, VII, No 9(77), p. 2. (Versuri), trad. de Gr. Odabashian, Ani (Bucuresti), 1941, p. 275-278.

«Candela palaitoare», Ararat (Bucuresti), 1941, XVII, No 199, p. 7.

«Drumul crucii», in rom. de V. M(estugean), Ararat (Bucuresti), 1936, XII, No 131, p. 4.

«Lunii», trad. de N. Iorga, Ani (Bucuresti), 1936, vol. III, p. 62.

«Ora pranzului», in rom. de V. M(estugean), Ararat (Bucuresti), 1936, XII, No 135, p. 2.

«Pe masa mea de lucru... », Ararat (Bucuresti), 1934, X, No 115, p. 3.

«Ravas de dor», in rom. de V. M(estugean), Ararat (Bucuresti), 1936, XII, No 138, p. 7.

  «Urechile», in rom. de V. M(estugean), Ararat (Bucuresti), 1940, XVI, No 178, p. 12.

ԱՐԱԲԵՐԷՆ

ՏՈՔԹ. Գ. ԱՍԹԱՐՃԵԱՆ

Տոքթ. Գրիգոր Լ. Ասթարճեան, Թարիխ էլ-սաղաֆա ուալատապ էլ Արմանի [Հայ մշակոյթի եւ գրականութեան պատմութիւն], Ե. դարէն մինչեւ Ի. դարու առաջին քառորդին վերջը (Մուսուլ, տպ. Իթթիհատ էլ-Ժէտիտ, 1954), 527 էջ։

  Դ. Վարուժանէն կը պարունակէ 5 քերթուածի թարգմանութիւն (458-470)։

«Ձօն», «Կարմիր հողը», «Կակաչներ», «Հայրենի լեռներ» եւ «Ծեր կռունկը»։

 

ԲԱՐՍԵՂ ՉԱԹՈՅԵԱՆ

«Կարօտի նամակ», թրգմ. Բարսեղ Չաթոյեան, Սաութ էլ-թաղատտոմ օրաթերթ, Հալէպ, թ. 225 (30 Հոկտեմբեր 1950), էջ 3։ Լոյս տեսած է նաեւ Պէյրութի Ալ-ժարիտա օրաթերթին մէջ (թուականը անյայտ)։

«Պատուէր», թրգմ. Բարսեղ Չաթոյեան, Ալ-պարիտ էլ-սուրի, գրական ամսաթերթ, Հալէպ, 16 Մարտ 1953։

«Վարուժանի բանաստեղծական երկերէն կտորներ» («Դիակի սայլը», «Ցորեանի ծովեր») եւ ուրիշ քերթուած մը, Ալ-նահար օրաթերթի գրական յաւելուած, Պէյրութ, թ. 9014 (1965)։

Թարգմ. ը՝ Բարսեղ Չաթոյեան, Հայ բանաստեղծութենէն ծաղկաքաղ, ներկայացնող՝ Սաիտ Աքըլ (Պէյրութ, 1983)։

Դանիէլ Վարուժան կը պարունակէ. (Առկայծ ճրագ) (Կակաչներ) (Գուշակը) (Բանուորուհին) (Կտակ) (Կարօտի նամակ) (Կալերու գիշեր)

 

ԱԼ-ՆԱՀԱՐ ՕՐԱԹԵՐԹ

Սուպհի Հապշի, «Դ. Վարուժան նահատակ մըն է եւ հայութեան նորարար բանաստեղծը», Ալ-նահար օրաթերթ (Պէյրութ), Կիրակի, 6 Մայիս 1973։

Յօդուածին կ՚ընկերանայ 3 քերթուածի թարգմանութիւն - «Գեղեցկութեան արձանին», «Առկայծ ճրագ» եւ «Ո՜, Տալիթա»։ Թարգմանիչ՝ Յակոբ Քէօսէեան։

Պէյրութի Ազդակ օրաթերթը տուած է Ս. Հապշիի յօդուածին թարգմանութիւնը եւ Դ. Վարուժանի վերոյիշեալ քերթուածներուն հայերէն բնագիրները (8 Մայիս 1973, էջ 3)։

(Երկու լաւ բանաստեղծներ), թարգմանիչներ՝ Փօլ Շաուլ, Մինաս

Փափազեան եւ Սարգիս Կիրակոսեան։ Ալ-նահար օրաթերթ (Պէյրութ), 44-րդ տարի, թ. 13, 162 (Կիրակի, 1 Մայիս 1977), էջ 11։

Դ. Վարուժանէն թարգմանած են 4 քերթուած, իսկ Սիամանթոյէն՝ 2։

Դանիէլ Վարուժան (Առկայծ ճրագ)   (Ցորեն)   (Ցորեանի ծովեր) (Խաչբուռ)

Սիամանթօ (Ասպետին երգը) (Յոգնութիւն)

1980-ին՝ Պէյրութի մէջ լոյս տեսած Choix de poèmes arméniensի շուրջ տեսակցութիւն Կ. Փօլատեանի հետ՝ Սարգիս Կիրակոսեանի կողմէ եւ թարգմանութիւններ (1981-ի ամառ)։

Շը՚ըր ամսաթերթ (Պէյրութ), խմբ. Եուսէֆ էլ-Խալ, 1968։ Հայ բանաստեղծութեան մասին ակնարկ մը եւ թարգմանութիւններ՝

Անթուան Պուսթանիի եւ Գրիգոր Շահինեանի կողմէ։ Դ. Վ. էն «Լոգանքէն վերջ»ը։

ՀԱՑԻՆ ԵՐԳԸ

Դ. Վարուժան, Հացին երգը (Հալէպ, 1970), թրգմ. Նազար Նազարեան։

 

ԻՐ ՄԱՍԻՆ

Թարգմանութեանց մեր նշումին ընթացքին, արձանագրեցինք կենսագրական ակնարկները, եթէ նման փորձ մը կար։ Հոս կրկնելէ կը խուսափինք։ Առանձնապէս պիտի նշենք այն գրութիւնները, որոնք էապէս կենսագրական եւ գնահատական բնոյթ կը կրեն։

Frédéric Macler, «L’assassinat d’un poète arménien (Daniel Varoujan)», La Vie (Paris), 15 Oct. 1919, pp. 339-341:

Hrant Thorossian, Histoire de la littérature arménienne (Paris, Imp. Araxes, 1951), p. 315:

Odette Mikaelian, «Les Massacres de 1915 (D. Varoujan, K. Zohrab... )», Հայաստան (Փարիզ), No 20, 1963, էջ 3։

  Luc-André Marcel, «Figure de Varoujan», Հայաստան (Փարիզ), No 27, 1963, էջ 3։

Նշան Տէստէկիւլ, «Դ. Վարուժան եւ Րոպըրթ Ֆրոսթ», Christian Science Monitorէն, թրգմ. ՝ Սարգիս Չնկրեան, Կեանք եւ արուեստ տարեգիրք, Ա. տարի, 1931 (Փարիզ), էջ 204-206։

Grigor Ajemian, «Hero-Poet», Armenian Tribune (N. Y. ), January 31, 1948, pp. 1, 3:

Առաջին մասը տեսնել նախորդ թիւին մէջ։

The Colleges of the Mekhitarist Fathers of Venice and their work (Venice, 1956), pp. 33-35:

«Daniel Varoujan», Revue Quarterly of the Israel Oriental University, 1959, Vol. IX, No. 3.

(Տես՝ Սալմասլեան, էջ 403)։

Dr. Dikran Toumajan, «Daniel Varoujan, Armenian Poet, 18841915», Erebuni (London), V year, No 52 (February 1985), p. 8.

«Daniel Varugian (Biographia)», Armenia (Torino), II, 1916, No. 4, p. 7. Իտալերէն։

Hagop Dj. Siruni, «Daniel Varoujan», Ani (Bucuresti), 1941, pp. 271-274. Ռումաներէն։

«Daniel Varoujan», Նաւասարդ (Պ. Այրէս), թ. 57, 1956, էջ 36-37։ Սպաներէն։