Զայսու
ժամանակաւ
ահագինիմն
յեղակարծումն
ժամու
սաստիկ
շարժմանց
եղելոց
՚իգիշերի
՚ի
Դվին
քաղաքի՝
բազում
սասանումն
եւսարսափումն
եւ
դղրդումն
եւ
կործանումն
զբնակչօքքաղաքին
զեղեալ,
հիմն
՚ի
վեր
տապալէր։
Վասն
զիառհասարակ
՚ի
վայր
փլուզեալ
զպատուար
պարսպացն
եւզապարանս
գլխաւորացն
եւ
զտունս
ռամկաց՝
իբրեւզերիզուտ
վայրս
առապարաց
յական
թօթափել
տեսանէր.
այլ
եւ
զաստուածաշէն
եկեղեցիս
կաթողիկոսարանին
եւզայլ
եւս
հաստահեղոյս
վկայարանս՝
դղրդեալ
քանդեալաւերեալ
՚ի
վայր
հոսէր.
որ
գրեթէ
իբրեւ
զփապարսվիմուտս
դերբկաց
սարսափելի
տեսողացն
երեւէր։
Այլեւ
հեղձամղձուկ
յարկածածուկ
հողաթաւալհողահեղձոյց
սատակումն
դիակոյտ
բազմութեանն,
որկարծրագոյն
քարեղէն
եւ
անկարեկիր
միտս
էր
ստացեալ՝յարդարէր
զնա
՚ի
բազում
ողբ
եւ
յարտօսրաթորկականմունս։
Թողում
ասել
զազգակիցս
եւ
զկարեկիցսեւ
զլծակից
հարազատութիւն
մարդկան,
որոցկականումն
եւ
ողբումն
եւ
աշխարումն
գուժից
ճչոյ
եւկանչոյ
եւ
կառանչոյ,
եւ
աղիողորմ
ձայնք
երգեցիկկուսանաց
եւ
սեւազգեաց
կանանց,
եւ
արանց
վշտահարհեծութեամբ
սգացելոց՝
մինչեւ
յերկինս
բարձրացեալհասանէր։
Իսկ
զբազմութիւնսն
դիականցն
ոչ
բաւեալտալ
գերեզմանաց՝
զբազումս
՚ի
վիհս
եւ
՚ի
խորափիտսեւ
՚ի
դարափլակս
ընկեցեալ
ծածկէին։
Եւ
այսպէս
ահբարկութեանն
ահափետ
զամենեսեան
առնէր՝
պաշարմամբզգածեալ
զմնացեալսն։
Զայսպիսի
լուեալզաստուածասաստ
բարկութիւնն
սրբոյ
առնն
ԱստուծոյՄաշտոցի,
որ
բնակեալն
էր
՚ի
Սեւան
կղզւոջբազմահանդէս
ճգնութեամբ՝
գրեալ
թուղթ
առ
գանեալսնմնացական
օրինակ
զայս.
«Զհամաշխարհականդխորտակումն,
զոր
բուռն
զօրութեամբ
մանրեալ
ճմլեացաստուածային
հնձանահար
՚ի
բարկութեան
մեղաց
մերոցբազմացելոյ՝
գիտացի,
հաւատացեալ
եւ
սիրուն
տեա՛րքիմ
եւ
սիրելի
եղբարք,
զյանկարծակի
հասեալդ
՚իվերայ
զհնձանահարութիւն
դառն
արտասուաց
եւ
զօրհասանտանելի
տուգանաց
մահու,
որ
դարձոյց
յողբզխնդութիւն
ձեր։
Վասն
զի
հուր
եկեր
միանգամայն
եւփշրեաց
զմայրս
մարդկեղէն
անտառաց.
եւ
ահալայնութիւն
ծովու
եւ
բարձրութիւնք
լերանց
ոչբաւեցին
արգելուլ
զարագաթեւ
հրամանն։
Աւա՛ղ
դառնլուսոյ
աւուրն
կործանման,
որ
մինչդեռ
՚ի
սեղանսվայելչութեան
իւրեանց
կերակուրք
՚ի
բերանս
էին՝բերանսեցան
՚ի
բարկ
բախման
անչափ
աղէտիցն։
Վասն
զիլքին
ծնօղք
զծնունդս
իւրեանց
եւ
տղայք
աղէտիւքհրաժարեցան
՚ի
ծնողաց։
Գերեզմանք
նոցա
տունք
նոցաեղեն,
եւ
՚ի
յարկս
իւրեանց
իբրեւ
՚ի
դամբանիթաղեցան։
Աւա՛ղ
՚ի
վերայ
չարչարեցելոցդ
եւհնձեցելոցդ
առհասարակ
հարցդ
եւ
եղբարցդ.
զիթակարդափակեաց
Տէր
զբազմութիւն
ազգաց
ժողովրդեանիւրոյ
անեւերոյթ
սուսերաւ՝
՚ի
միում
վայրկենիժամու
վանեալ
եւ
իբրեւ
զջուր
հեղեալ
ցամաքեցոյց,
կամ
իբրեւ
զծուխ
սպառեաց
եւ
աչախիլ
խաւարաւզամենեսեան
զմեզ
ծածկեաց։
Երանի՛
աչաց,
որք
ոչտեսին
զնոր
եւ
զանլուր
դատապարտութիւնն,
զորընկալաք
եւ
հատուցաւ
մեզ.
զի
որ
երբեմն
՚ի
միասինսիրալիր
խնդութեամբ
խրախամտեալք
բերկրէիք՝
ծնողօքեւ
եղբարբք
եւ
զարմիւք
եւ
զաւակօք
հնչեցուցեալՏեառն
զբարբառս
օրհնութեան,
այժմ
անտանելիտարակուսանօք
յանկարծահաս
խաւարազգած
մթութեամբքտոչորեալ՝
եւ
ստուեր
անգամ
ոչ
թողաւ
մխիթարութեանեւ
ոչ
յոյս
ինչ
ելից
զձեզ
փոխանորդութեան
եւլուծման
ըստ
կենացս,
բայց
միայն
Աստուծոյ
եւեթմարդասիրութիւնն՝
ըստ
որում
եւ
գիտէք
իսկ։
Զիոչինչ
կայ
հոգ
Աստուծոյ՝
քան
թէ
միայն
զմարդկանուղղութիւն
եւ
փրկութիւն.
վասն
զի
մեք
մոռանամքզԱստուած,
եւ
զմեզ
ինքն։
Այսպէս
ապա
ընդոստուցեալզարթուցանէ
ըստ
իւրում
ողորմութեանն
եւմարդասիրութեանն.
քանզի
այսպէս
հաւանիմ
զտանջելնԱստուծոյ,
զոր
ասեն
Գիրք,
որով
խրատէ
զչարացեալանզգամութիւնս
մեր։
«Դարձեալ՝
մի՛
զարմանայքվասն
անքննելի
նորայն
դատաստանաց,
թէ
զիա՞րդկորուսանիցէ
զարդարն
ընդ
ամբարշտին։
Նախ
եւառաջին՝
զի
ոչ
ոք
է
արդար
եւ
ոչ
մի,
վասն
զիամենեքեան
խոտորեցաք
՚ի
միասին
եւ
անպիտանացաք.
ապա
չէ
ինչ
կարի
չար,
եթէ
մահն՝
որում
պարտապանեմք,
այն
մեզ
վրիժաբար
հասանիցէ։
Յետ
այնորիկ
ապաորպէս
զարեւն
եւ
զանձրեւն
եւ
զամենայն
բարութիւնս՚ի
միասին
վայելեն
արդարք
եւ
մեղաւորք,
այսպէս
եւզբաժակ
պատուհասին
՚ի
միասին
ըմպեն.
իսկիւրաքանչիւրոց
պատիւն
եւ
պատուհասն
առ
հանդերձեալօրն
պահի։
Արդ՝
վասն
զի
այսպէս
մինչեւ
ցմեզհաստատեալ
են
իրաւունք
Արարչին՝
անաչառ
վարելով
առամենեսեան,
ընկալարուք
զակամայսդ
որպէս
կամաւոր.
որով
յայտնի
լիցի
իմաստութեան
եւ
գիտութեան
եւհաւատոց
ձերոց
հանդէս։
Եւ
զպարտականգոհաբանութիւնդ
ձեր
մատուսջիք
նմա,
որ
մխիթարիչն
էվհատութեան
սրտից.
որով
եւ
բնականդ
իսկ
էք
նորաընտանութեամբ
ըստ
քրիստոսական
հաւատոցն
եւ
ուղիղվարուց
եւ
առաքինասէր
եւ
ուղղափառ
կարգաւ
յերկիւղՏեառն
հաստատեալք։
Եւ
նա
տացէ
ձեզ
հոգիմխիթարութեան
եւ
յոյս
բարեաց
՚ի
սիրտ
սուրբ.
եւբնական
սփոփանօք
լցուսցէ
զձեզ
զմնացեալսդամենայն՝
զհօտ
եւ
զհովիւ,
մոռացումն
առնելով
ծանրեւ
մեծ
վշտացդ։
Եւ
ըստ
չարչարանաց
ելից
նոցա
՚իհովտէս
տրտմութեան՝
հաւասար
չարչարելոց
վկայիցնՔրիստոսի
հաշտեսցի,
հանգուցեալ
զհոգիս
նոցա
՚իյարկսն
լուսոյ,
եղծանելով
զգիր
պարտեաց
նոցազբանից
եւ
զգործոց
եւ
զմտածութեանց,
եւդասաւորելով
՚ի
խոստացեալ
բարիսն,
որ
պահի
սիրողացիւրոց
որ
յաւիտենից։ե
Զայս
բան
բարեզգեացընթերցեալ
առաջի
բազմաց
եւ
լուեալ
յունկանէմնացելոց
ժողովրդոցն
յահէ
սաստից
Տեառն՝
ոչ
սակաւմխիթարութիւն
յանձինս
իւրեանց
դնէին,
այլ
եւարժանի
այնմիկ
չար
ամպրոպի
զինքեանս
վարկեալսարժանիս
ընդ
անօրէնս
խառն
՚ի
նոսայն
մեղաց՝
առմիմեանս
ասելով.
«Յիրաւի
թէ
եւ
քրիստոնեայք
եւս
՚իծուխ
բարկութեան
հեթանոսաց
թմրեալ
պատժապարտգտան.
վասն
զի
ոչ
ելեալք
՚ի
Սեգովրայ
խառնակեցաքընդ
Հագարացիսն
եւ
ուսաք
զգործս
նոցա,
որ
գտաւ
իսկ՚ի
գայթակղութիւն
մեզ։ե
Այլ
արդ՝
այս
սակս
եղկելիտարակուսական
աղետիցս
քեզ
բաւականացեալ,
զի
մի՛առաւելն
քան
զայս
պատերազմող
լսելեաց
անցցէ.
այլմեք
զառաջակայսն
տեսցուք։
