Գիրք Պատմութեան Սրբոյ եւ մեծի Քաղաքիս Աստուծոյ Երուսաղէմիս, եւ Սրբոց Տնօրինականաց Տեղեաց Տեառն մերոյ Յիսուսի Քրիստոսի

Հեղինակ

Բաժին

Թեմա

Վասն սրբոյ Պատանատեղին։

Ի վերոյ թէպէտ գրեցաք զպատանատեղէնսրբոյ, այլ ո՛չ պատմեցաք թէ որո՞վ կերպիւ պատեցաւՏէրն մեր Քրիստոս ՚ի վերայ այս օրհնեալ քարիս։Ա՛րդ՝ զկնի մահուան Տեառն եւ խոցման սոսկալիկողին, մնաց ՚ի վերայ խաչին եւ ոչ ոք գտանէրիջուցանել զնա ՚ի խաչէն։ Իսկ Կոյս մայրն Մարիամ որսրտիւն խոցոտեալ անկեալ ՚ի ներքոյ պատուանդանինլայր աղէկիզեալ. աղաչէր զնախարարն Յովսէփ ասելով՝Ո¯վ բարի իշխան եւ բարեկամ Որդւոյս, աղաչեմ զքեզո՛չ զոք ունիմ մայրս կիսամեռ զի իջուսցէ զՄիածիննիմ ՚ի խաչէդ։ Արդ ՚ի սէր սորին փութա՛ եւ գնա հրամանառ ՚ի դատաւորէն զի ընդ երեկս է շուտով իջուսցես ՚իխաչէն։ Եւ զայս ասէր ո՛չ թէ վասն երեկոյինաճապարէր, այլ շտապէր ժամ մի յառաջ իջուցանել զնա՚ի խաչէն, առ ՚ի հանգուցանել զմեռեալ աստուածացեալմարմինն ՚ի չարչարանաց եւ ՚ի գիրկս ընդունիլ եւկարօտ սրտիւ համբուրել։

Եւ գնացեալ Յովսէփ առ Պիղատոս աղաչեացզնա, եւ նա շնորհեաց նմա զմարմինն Յիսուսի։ Եկն եւՆիկոդիմոս ընդ Յովսեփայ։ Եւ ըստ վարդապետաց ասիթէ՝ Յովսէփ մատուցեալ իջուցանել զՏէրն ՚ի խաչէն, քակել ո՛չ կարելով զաստուածամուխ բեւեռսն, զահիհարեալ ՚ի ցոլմանէ հրոյ աստուածութեանն, որճառագայթեալ ելանէր ընդ տիգամուտ եւ ընդբեւեռնափոր տեղիսն, վասնորոյ ՚ի բացեայ կացեալտարածմամբ ձեռացն ասաց՝ Սուրբ Աստուած, Սուրբ եւհզօր, Սուրբ եւ անմահ, որ խաչեցար վասն մերողորմեա՛ մեզ։ Երիցս կրկնելով, եւխոնարհեցուցանելով զբազուկսն առաջի Յիսուսի յորդարտասուօք։ Որ եւ էջ Տէրն ՚ի բազուկսն Յովսեփայ։Յայնժամ ահիւ եւ դողութեամբ ըմբռնեալ զսուրբմարմինն ՚ի չորից կողմանց, Յովսէփ եւ Նիկոդիմոս եւՍրբուհի Կոյսն եւ Յօհաննէս աշակերտն, եւ բերեալեդին ՚ի վերայ պատանատեղի քարիս այսմիկ։ ՅայնժամԿոյսն Սուրբ անկեալ համարձակ ՚ի վերայ մարմնոյն, զձեռսն արեամբ ներկեալ ՚ի յինքն ընկալաւ. զկարկառբերանոյն հանդէպ մերձեցոյց, զառուս արտասւաց ՚ինոյն կաթեցոյց, եւ զայս ասելով զնոյն համբուրեաց՝Որդեա՛կ իմ Յիսուս, ա՞յս ձեռն է որ ՚ի կաւոյ յաչսկուրին զլոյս գոյացոյց։ Էմմանուէլ, անդրանիկ իմ, ա՞յս մատունք է որ զհինգ նկանակն բազմացոյց, եւզհինգ Ռ թիւն յագեցոյց։ Միածին Կուսի քոյ մօրս, ա՞յս մարմինն է որ յարգանդս իմ անսերմն յղացաւ, եւանցաւ կուսութեամբ ծնաւ, եւ սրբութեամբ սնեալծաղկեցաւ, եւ տգեղութեան մեղաց վերոյ փայլեցաւ, եւգեղեցիկ քան զորդիս մարդկան գտաւ։ Վասն է՞ր այժմմեռար անպարտդ, կամ ընդէ՞ր արեամբ քով ներկար, կամընդէ՞ր զքեզ փրկել չկամեցար, կամ ընդէ՞ր ինձչողորմեցար, նախ քան զայս յերկրէ զիս տանելով։ Եւայսպիսի ողբովք մայրն արտասուօք զերեսս Որդւոյնթանայր, եւ երես մօրն արեամբ Որդւոյն ներկէր։ Եւահա աստուածասէրն Յովսէփ ընդ Նիկոդիմոսին, հանդերձ Յօհաննու սիրելեաւն, եբեր եւ Նիկոդիմոսզմուռս խառն ընդ հալուէս. եւ սկսան պատանել զնակտաւօք եւ խնկօք որպէս օրէնն էր հրէից պատել։

Եւ առեալ զմարմինն տէրունական եդին ՚իԳերեզմանի։ Եւ էր ՚ի տեղւոջն յորում խաչեցաւպարտէզ. եւ ՚ի պարտիզի անդ Գերեզման նոր յորում ոչոք երբէք էր եդեալ. անդ վասն ուրբաթուն հրէից զիմօտ էր Գերեզմանն եդին զՅիսուս. եւ թաւալեցուցեալկափարիչ դրան Գերեզմանին վէմ մի մեծ ասեն սրբազանաւետարանիչքն։ Այսքան ունի մեծապատուութիւնսրբազան տեղիս պատանատեղւոյս։ Եւ ասի քար օծման. եւ թէպէտ ո՛չ է սա այն քարն յորոյ վերայ պատեցաւՏէրն մեր, այլ տեղն նոյն է. եւ լինի թէ ՚ի ներքոյայսմ քարիս է. զի յայնժամ ո՞ւր գտանէին մարմարեայքար զի ՚ի վերայ պատանիցեն զաստուածացեալ մարմինն։Այլ վասն փառաւորութեանն՝ այսու մարմարեայքարամբս պատուեցին ՚ի նշան սրբազան տեղւոյս. եւերանի հաւատով համբուրողաց զսա լալոտ աչօք. զի ընդՅովսեփայ եւ Իւղաբերից առնուն զվարձս։