Պատմութիւն պատերազմին Խոթինու

ՅԱՂԱԳՍ ԳՆԱԼՈՅ ԱՄԵՆԱՅՆ ԶՕՐԱՑ ՔՐԻՍՏՈՆԷԻՑՆ Ի ՏԵՂԻՍ ԻՒՐԵԱՆՑ ՓԱՌԱՒՈՐԵԼՈՎ ԶԱՍՏՈՒԱԾ ԵՒ ԶԱՐՔԱՅՈՐԴԻՆ ՎԼԱՏԻՍԼԱՒ

Յայնժամ յաւուր ուրբաթի [=5/15 հոկտ. ] արքայորդին Վլատիսլաւ եկեալ ամենայն զօրօքն հարկանէ զբանակն ի դաշտն Կամենիցու, եւ ինքն մտեալ բնակի ի կլայն շաբաթ մի. իսկ զօրավարն ստարոստա Սենտոմիրսքին իջեւանեցաւ ի տան Հայոց դատաւորին, որ կոչիւր բան Լուքաշ, եւ անդ ուրախացեալք լինէին յայնքան աւուրս կերակրովք եւ ըմպելեօք։

|249ա| Ապա յետ ութ աւուր արձակեցան ամենայն զօրքն քրիստոնէից իւրաքանչիւրքն ի տեղիս իւրեանց՝ հրամանաւ որդւոյ արքային. տարան եւ զմարմինն երանելի եւ մեծ զօրավարին Գ[ա]րուլ Խոտքեւիչին, որ ի բանակն փոխեցաւ ի Քրիստոս, ի սննդական բերդն իւր, եւ անդ ամփոփեցին մեծաւ պատուով։

Բայց սպարապետն Խազախաց Սահայտաչնին երեսուն հազար արամբք գնաց ի սահմանս իւր Զափորոհ, անդ ուր բնական տեղիքն են Խազախաց։

Իսկ մեծ իշխանն Վլատիսլաւ յետ այնքան աւուրն եւ ինքն գնացեալ մերձ եղեւ ի քաղաքի Իլով։ Յայնժամ շարժեցան ամենայն բազմութիւն ժողովրդոց մեծամեծաց մինչեւ ցփոքունս եւ զարդարեալ զփողոց եւ զապարանս քաղաքին՝ ելին ընդ առաջ մեծաւ դղրդմամբ, եւ ամենեքին անկեալ երկիր պագանէին նմա հանդերձ շնորհունակ գոհութեամբ, եւ ասէին. Օրհնեալ գալուստ որդւոյ արքայիդ, խաղաղութիւն երկրիս եւ փառք ի բարձունս Աստուծոյ։ Եւ բերեալ պարգեւս ոսկւոյ եւ արծաթոյ՝ մատուցանէին նմա, այլ եւ արջառոց եւ զուարակաց եւս եւ երիվարաց. եւ ոմանք յօրինեալ բանս մաղթողականս եւ ճոխացուցանողականս՝ երգէին նմա հրճուանօք։ Եւ եղեւ ուրախութիւն մեծ յաւուր յայնմիկ ի մայրաքաղաքն Իլով, եւ յընդհանուր աշխարհս Իլախաց։

Եւ աստ գիտելի է, զի պատմիչն Յովհաննէս, որ զայս գրեալ է եւ թարգմանեալ առ մեզ, բազում գովասանական բանս ասացեալ է ի վերայ արքայորդւոյն գեղեցիկ բանիւ եւ ճոխ գովասանութեամբ. բայց օրինակն յորմէ օրինակեցաք՝ ամենայնիւ աղաւաղեալ գոլով ոչ կամեցայ աշխատիլ որպէս ի պատմութիւնն, նմանապէս ի գովասանական բանին յոգնիլ, զի մանաւանդ որ հիւանդանալ եկն ի վերայ անձինս, եւ թողաք։