Սիրելի
որդի
տէր
Ստեփան
Գոզլովու
գրեալ
գիրդ`
որով
գրես
թէ`
ի
սոյն
կէտ
նաւ
մտի,
մեք
ընկալաք
յամսոյս
10,
եւ
յայլոցէ
իմացայ,
որ
չորս
օրն`
հասեալ
էք
ի
Պօլիս:
Տացէ
Տէր
Ճշմարիտ
լինիլ
եւ
յամենայն
ուրեք
յաջող
ընթացս
ունիլ:
Վասն
կորստեանն,
որպէս
յառաջ
գրած
եմ,
հոգս
մի
ունիցիս
բայց
այսուհետեւ
ի
վնասուց
զգուշ
լինիցիս:
Կարապետ
վարդապետն
եկն
ի
Ղրիմու,
հինգ
թումանի
գիրն
եցոյց:
Բարով
գաս.
այն
ոչ
ինչ:
Պարոն
Եսային
մեր
քանիցս
մեզ
գրեալ
է
եւ
առ
քեզ`
զբարաթս
առաքեալ
Գորեցի
Արէլեանց
Աբէլինն`
առ
իւր
եղբայր
պարոն
Դաւիթն`
զորս
ես
առ
քեզ
եմ
ուղեւորել.
այժմ
ի
Թիլֆիզու
եւ
ի
պ.
Եայուն
եւս
կայր
գրեր
շատ,
զորս
առ
մահտեսի
պարոն
Գալուստեանն
ուղեւորեցի,
եթէ
իցես`
տալ
քեզ,
իսկ
եթէ
գնացեալ
իցես
ուղեւորել:
Դու
գրեալ
ես
թէ`
ի
վերայ
Զմիւռի
կամ
Ջուղայու
կոնդակ
առաքեա,
լուր
սիրելի
որդի,
այժմ
ոչ
գոյ
մեզ
հարկադրութիւն
գրել
ի
Զմիւռին:
Իսկ
ի
Ջուղայ,
գրեցի
առ
Մկրտիչ
վարդապետ
առաջնորդն
նոցա
եւ
առ
Յակոբ
եպիսկոպոսն:
Մին
ի
Հաշտարխան
առ
պարոն
Մկրտումն,
առաքեցի
առաքել
առ
նոսա.
իսկ
միւսն`
սովաւ
առ
քեզ
առաքեմ,
որ
եթէ
կամեսցիս
ի
վերայ
Ջուղայու
գնալ
եւ
Ճանապարհքն
ընդարձակութիւն
տացեն
քեզ,
գնասցես
եւ
գնալդ
է
բարւոք:
ՊատՃառն`
որ
ես
ի
յողորմելի
Տէր
Յարութիւնէն
գիր
առի
այժմ,
որ
1784
թ.
եւ
ի
հոկտեմբերի
27-ին
է
գրեալ
ի
Սուրաթու
թէ`
Տէր
Զաքար
չիք
քահանայ
ոմն`
անընդունելութիւն
է
ցուցեալ
կոնդակին
սրբազան
Վեհապետի.
որպէս
թէ
Ջուղայու
առաջնորդէն
եւս
հարկաւորապէս
պարտ
էր
կոնդակ
ունիլ.
վասն
որոյ
գնացեալ
է
ի
Մատրաս
որ
անդէն
յօգնութիւն
գտցէ
ի
Շամիրամ
Աղային,
որ
ի
Ճանապարհին
վախՃանեալ
է:
Ուստի
մեք
նախահոգութիւն
արարեալ`
գրեցի
նոցա
որ
շուտով
ի
ընկալնուլ
զգիրս
կոնդակ
գրեալ
առաքեսցեն
ի
Բասրայ
առ
մահտեսի
պարոն
Խաչիկն
եւ
առ
պարոն
Յովհաննէսն
Բէթղէհէմեան,
որ
նոքա
տացեն
քեզ
եւ
կամ
զկնի
քո
ուղեւորեսցեն,
եթէ
գնացեալ
իցես:
Գրեցի
եւս
թէ
ձեր
բանն
յամենայն
ժամ
եւ
յամենայն
տարի
մեզ
հանդիպի,
իսկ
մերն`
այս
միանգամն
է
հանդիպեալ
ձեզ`
պարտիք
շուտով
կատարել:
Եւ
եթէ
Տէր
Ստեփանն
եկեսցէ
առ
ձեզ,
որպէս
զորդի
ձեր
ընկալնուլ.
զի
ես
վստահացեալ
ի
սէր
ձեր`
յանուն
վիՃակի
ձերոյ`
կոնդակ
եւս
ոչ
ետու.
այլ
դուք
եթէ
կամիցիք,
կարող
էք
յօգնութիւն
առնել,
եթէ
ժողովուրդքն
չլինիցին
ի
վրդովման:
Գրեցի
եւ
անցքն
ժողովրդեանս
այսմիկ
համառօտապէս
եւ
զայս
եւս
թէ`
զոր
ինչ
Տէր
Ստեփանն
ասիցէ
զմէնջ,
կարող
էք
հաւատալ
որպէս
ասացելոցն
մերոց:
Վասն
այսմ
ահա
ի
Բասրայ
եւս
գրեցի
մահտեսի
Խաչիկին
եւ
պարոն
Յովհաննէսին:
Ի
Սուրաթու
Սրապիօնենց
պարոն
Ստեփանն
եւս
էր
գրեալ
մեզ
գիր.
ահա
նորին
պատասխանն
եւս
գրեցի:
Ողորմելի
Տէր
Յարութիւն
այժմ
եւս
է
գրեալ
մեզ
թէ`
ի
Բասրայ
ԸՃ
(800)
ղուրուշ
ետու
աղա
Ստեփանին
առ
քեզ
առաքել,
եւ
իմ
բոլոր
խարջն
աղա
Ստեփանն
քաշեալ
ի
նաւ
եդ
զիս
գնալ
ի
Հնդիկս:
Իսկ
պարոն
Յովհաննէսն
Բէթղէհէմեան
ԴՃ
(400)
ղուրուշ
է
առաքել
ի
Պօլիս,
որ
ի
ձեռն
Իսահակ
վարդապետին
հասեալ
է
մեզ:
Զայսմանէ
խօսեսցիս
ընդ
նոսա
եւ
զզօրութիւնն
բանին
գրեսցես
վասն
միամտութեան
մերոյ:
Կրցեվանցի
պարոն
Գաբրիէլն
թէպէտ
կամեցաւ
այժմ
մեզ
ԵՃ
(հինգ
հարիւր)
թուման
փող
տալ,
եւ
գալ
յայդր
ի
քէն
ընկալնուլ,
բայց
մեք
ոչ
առաք
յանձն`
մինչ
մեր
որքան
ըստանալն
ի
վիՃակէդ
անյայտ
է:
Սրբազան
վեհն
այժմ
եւս
գրեալ
էր
մեզ
որպէս
թէ`
երկու
մեծամեծ
վիՃակն
վասն
մեր
մինչեւ
ցայժմ
պահեալ
ունի,
որ
եթէ
գնալոցեմ,
փութասցեմ:
Գրեցի
առաքել
անդ`
զով
եւ
կամեսցի.
զի
ներկայս
մեզ
հրաման
չկայ
ելանել,
մինչեւ
տեսցուք
որպէս
լինի,
որ
սուրբ
Աթոռն
չվնասի:
Տեղւոյս
վանքն
շինեցաւ
մինչեւ
Ս.
Խաչն`
աւարտ
է
լինելոց:
Շատ
գեղեցիկ
է,
Աստուած
հաստատուն
պահեսցէ:
Լուսաւորչու
դրունքն
եւս
շինեցան
ընդ
դպրատանն:
Եւ
Մանուկն
դպրապետ
կացուցաւ:
Ահա
Սրապիօնենց
պարոն
Ստեփանին
որ
ի
Սուրաթ
է,
եւ
այլոց`
յանձնարարական
գիր
գրեցի
վասն
քոյ.
թէպէտ
նոցա
հասցէն
գրած
եմ.
բայց
յինչ
ազգատոհմէ
գոլն
չգիտեմ
եւ
յոր
քաղաք
գոլն:
Ի
պահարանին
ի
տեղիս
իւրաքանչիւրոցն`
նշանեսցես:
Եւ
յայսմհետէ
ում
անունն
մեզ
գրելոց
իցես`
նորին
հօր
ազգատոհմի
անուանսն
եւս
գրեսցես,
եւ
յոր
քաղաք
գոլն,
որ
ըստ
հանդիպմանն`
ըստ
այնմ
նշանածով
գնասցուք
առ
նոսա
զգիր:
Եւ
եթէ
ի
Պօլիս
իցես
դեռ`
վասն
թագին
եւ
այլ
իրաց
որ
պատուիրեալ
եմ
քեզ
զորպէսն
նոցին`
մի
ըստմիոջէ
գրեսցես:
Եւ
այսմհետէ`
որպէս
մահտեսի
պարոն
Գալուստեանին
գրեցի,
բարւոք
է
գիրն
ձեր
եւ
կամ
այլոց`
ի
Թագանրովու
փօշտն
ձգել.
յանուն
նորին
կամէնդաթ`
պօլկովնիկ
Իվան
Պետրովիչ
պարոն
Գասպարովին,
15
օրն
հասանելոց
է
առ
նա
անվնաս,
զի
ես
խօսեցեալ
եմ
ընդ
նմա:
Ցանկանալով
բարեյաջող
ընթացիցդ`
մնամ
միշտ
վասն
քո
աղօթարար
խոնարհ
1786
օգոստոսի
30
Յովսէփ
Արքեպիսկոպոս
ի
Նախիջեւան:
Մերքն
զքեզ
ողջունեն:
Ջուղայու
վարդապետաց
թուղթքն,
ուրոյն
եդի
մահտեսի
պարոն
Գալուստեանի
թղթումն,
որ
եթէ
յայդր
իցես
քեզ
տացէ,
եւ
եթէ
ոչ`
պարոն
մահտեսի
Խաչիկին
առաքեսցէ:
